Dirk Van Damme (OESO) blaast geregeld koud en warm tegelijk over ons onderwijs;  vandaag  weer koud over de sociale discriminatie in het Vlaams onderwijs

In de bijdrage over een recent OESO-rapport op de  website van deredactie.be (VRT)  lamenteert Dirk Van Damme (OESO) over de sociale discriminatie in ons onderwijs. Hij stelt: "We zijn een land waar familiale en sociale achtergrond nog heel sterk doorweegt op schoolsuccessen" en hij wekt de indruk dat de sociale discriminatie in ons onderwijs veel hoger is dan elders.   De voorbije jaren poneerde hij echter herhaaldelijk dat Vlaams onderwijs op het vlak van gelijke kansen behoorlijk presteerde (zie punt 3).

De OESO-man Van Damme blaast  geregeld koud en warm tegelijk. Een aantal illustraties:

(1) In   het   tijdschrift  Sampol  (Samenleving  en   politiek  van sept.   2013)  zwakte Van Damme  de strafffe uitspraken van sociologen over sociale discriminatie af.

Hij  stelde  “Vooral linkse onderwijssociologen  hebben  van  gelijke  onderwijskansen de kern van de  onderwijshervorming trachten   te   maken.  Daarbij  werd  jammer   genoeg  nogal eens overdreven. Wanneer men de Vlaamse PISA- naar  een   data nauwkeurig analyseert en vergelijkt met andere landen, dan is de impact van sociale ongelijkheid op  leerresultaten  groot,   maar   er   zijn   veel   landen   waar die nog veel groter is.”

In  een later interview in ‘De Morgen ‘ stelde Van Damme dat ons onderwijs op het vlak van onderwijskansen vrij goed presteerde en dat hij in dit verband geen heil verwachtte van de invoering van een gemeenschappelijke of brede eerste graad.

En hoe is het gesteld met de basisvaardigheden van de Vlaamse 25-34 jarigen. Op basis van de PIAAC-studie schrijft Van Damme: " Zoals blijkt uit Figuur 2 hebben Vlaamse 25-34 jarigen een vrij hoge numeracyscore van 318 punten, ruim hoger dan het OESO-gemiddelde van 302 punten" (Thema, 2015, n'. 4, p. 9).

(2)Een paar weken geleden nog  vergaloppeerde Van Damme zich over de schooluitval

Op basis van Belgische cijfers stelde hij dat de schooluitval in Vlaanderen heel hoog was en veelhoger dan in andere landen. Gennez stelde hieromtrent in het parlement een vraag  aan minister Crevits. Crevits moest bekennen dat de schooluitval in Vlaanderen volgens Eurostat amper 7% bedroeg in 2014 en dat het Europees streefdoel voor 2020 10% bedraagt. We zitten dus al veel lager dan dit streefdoel. Uit Eurostat 2015 blijkt eveneens dat Vlaanderen ook opvallend beter presteert dan vergelijkbare landen als Nederland, Frankrijk, Duitsland, Finland …

(3) Als kabinetschef van minister Vandenbroucke pakte Van Damme destijds uit met de dwaze slogan ‘ Ons onderwijs is enkel sterk voor de sterke leerlingen, maar zwak voor de zwakke’.

Dezelfde Dirk Van Damme  schreef  echter in 2001– samen met prof.  Jan Van Damme naar aanleiding van TIMSS 1999 –  terecht dat onze 2% zwakste leerlingen nog even goede resultaten behaalden als de groep van de 25% zwaksten overal ter wereld. Ook de Gentse PISA-onderzoeker Luc Van de Poele getuigde herhaaldelijk dat alle categorieën leerlingen – ook de zwakkere en ook deze uit de 'laagste' sociale milieus – opmerkelijk beter scoorden voor PISA dan in de meeste landen. Hij voegde eraan toe dat onze beleidsmakers  dat jammer genoeg niet graag horen en vaak het tegengestelde beweren.

In ons interview met Vandenbroucke in 2005 moest de minister op basis van cijfers die we hem voorlegden wel toegeven dat de kansarme leerlingen in Vlaanderen opvallend beter presteren dan elders. Hij antwoordde schoorvoetend: “Jullie stellen dat de staart van minstpresterenden in Vlaanderen het toch nog altijd beter doet dan de minstpresterenden elders. Die stelling is juist.

(4) Van Damme lamenteerde de voorbije jaren in de media over het feit dat te weinig Vlaamse jongeren hoger onderwijs volgden. Hierbij kreeg de gewone burger de indruk dat Vlaanderen op dat vlak sterk in sterke mate gebreke bleef. Van Damme wekte hierbij ook de indruk dat Vlaanderen geen nood had aan een voldoende aantal leerlingen met een gewoon tso-diploma. Volgens ons en volgens velen is dit geenszins het geval en is er precies  voor die leerlingen veel toekomst op de arbeidsmarkt.  

Dezelfde Van Damme schrijft echter in de recente bijdrage’ Het Vlaamse en het Nederlandse hoger onderwijs vergeleken’ THEMA (2015, nr. 4) dat de participatiegraad aan het hoger onderwijs vrij groot is in Vlaanderen. We citeren even: “Op basis van ‘Education at a glance 2014-2015’ bedraagt het aantal nieuw ingeschreven studenten in verhouding met hun leeftijdsgroep  71 procent in België en 59 procent in Nederland. Een historisch hogere participatie en de traditioneel open instroom  zijn wellicht verantwoordelijk voor dat grote verschil.”