Reactie op bijdrage over multiple-choice-examens in Onderwijskrant nummer 170  & kritiek op aanpak (correctiewijze) van UGent

Aan de heer Kristiaan Versluys, professor UGent en directeur Onderwijsaangelegenheden

Betreft: kritiek op afschaffen van giscorrectie en alternatief in Onderwijskrant nr. 170

Geachte professor, Ik ben leerkracht wetenschappen in de hogere leerjaren aso en naast vakgeïnteresseerd, ben ik ook onderwijsgeïnteresseerd. Zo probeer ik via krant en tijdschriften recente evoluties en denkbeelden op onderwijsgebied te volgen.

1.            Kritiek op  MC-beoordeling van  UGent

Mijn zoon heeft vorig academiejaar met succes (grote onderscheiding) het tweede jaar afgesloten aan de UGent. Zoals veel van zijn collega-studenten wordt hij geconfronteerd met examens met meerkeuzevragen. Hij heeft als plichtsbewuste student  veel moeite met de logica die vooral de manier van antwoorden en de verbeterwijze van deze examenvorm kenmerkt. Wanneer een correctie wordt toegepast voor foute antwoorden (en men wordt  – terecht overigens – aangezet om toch te raden, liever dan niet te antwoorden), dan voelt hij zich daar niet gemakkelijk bij. Indien hij de juiste oplossing niet weet, dan antwoordt hij liever niet (ook al speelt dat uiteindelijk in zijn nadeel). Wie gemakkelijk durft gokken, wordt immers beloond met het  nieuwe  beoordelingssysteem terwijl de voorzichtige (meestal goede) student wordt bestraft. Wat uiteraard niet de bedoeling kan zijn. UGent wekt(e) de indrukt dit probleem opgelost te hebben. Iedereen (dus ook mijn plichtsbewuste en nauwkeurige zoon) moet vanaf nu alle vragen beantwoorden volgens de nieuwe richtlijn. Zo wordt iedereen gelijk voor de wet en willen of niet, je moet gokken, ook als je twijfelt of als je het antwoord helemaal niet weet (wat voor de betere student dikwijls frustrerend is).

U begrijpt dat een individuele student geluk of pech kan hebben bij dit verplichte gokken. Zo worden de scores ten onrechte (en nog meer dan bij het vroegere systeem met giscorrectie) voor een deel door louter toeval bepaald. Studenten met precies dezelfde cursuskennis zullen in dit beoordelingssysteem zelden hetzelfde resultaat behalen. Men verwart in de onderliggende Gentse redenering ( en dat is een serieuze denkfout) de wet van de grote aantallen met wat er zich afspeelt bij de individuele student. Het zomaar afschaffen van de giscorrectie lijkt dus – bij diepgaande studie -  geen betere oplossing voor het scoren van dit soort examens  te zijn. Ik betwijfel of de ‘goede’, nauwkeurige en wetenschappelijk ingestelde student  dit nieuwe systeem zal toejuichen. Mijn zoon (en ook ikzelf) alvast niet. Hij vindt deze oplossing minder passend,  zeker niet in belangrijke situaties zoals examens.

Enkele maanden geleden las ik een dubbelinterview (met ook de onderwijsverantwoordelijke van de KULeuven) waarin het duidelijk werd dat u de MC-examenvorm niet genegen bent. Deels vermoedelijk terecht, maar die examenvorm is er en zal er ook blijven (en vermoedelijk zelfs nog toenemen.) Misschien moet er intussen dringend worden nagedacht (door u en door uw medewerkers) over meer eerlijke  en verantwoorde  correctiewijzen voor  de vele multiple-choice-examens.  Het Gentse alternatief  lijkt me veeleer een slag in het water.

2.            Alternatief van Paul Dudal in Onderwijskrant nr. 170

Ik schrijf deze brief omdat ik onlangs een artikel heb gelezen (in Onderwijskrant nr. 170  onder redactie van Raf Feys) waarin uitvoerig wordt ingegaan op het beantwoorden en scoren van MC-examens. Ik heb een in het bewuste artikel  besproken alternatieve  scoringswijze - het aanstrepen van foute antwoorden- bestudeerd en samen besproken met mijn zoon en enkele collega’s.

De door Paul Dudal voorgestelde scoringswijze lijkt ons juister en eerlijker vanuit het standpunt  van de student. Gokken wordt zo goed als overbodig en is niet langer voordelig – integendeel. De student wordt niet gedwongen om een antwoord te geven en om dus te gokken. Hij kan zijn kennis aanduiden in zijn volledigheid  en komt hierbij niet in stresssituaties terecht. Een heel belangrijk voordeel: de regens van het kansspel worden aan de kant gezet. Het lijkt me een systeem dat past bij een nauwgezet en precies redenerend student die een juist beeld wil en kan geven van zijn aanwezige – ook gedeeltelijke kennis.

Mag ik u (en uw medewerkers) stevig aansporen om dit systeem van antwoorden te bestuderen en vooral ook uit te proberen (een vaste regel overigens  binnen de cyclus van het wetenschappelijk  denken.) Voor de verantwoordelijken voor een optimaal onderwijs (waartoe de evaluatie behoort) lijkt het me een soort plicht om deze ruim uitgeschreven zienswijze op het beoordelen van studenten en Mc-examens in het bijzonder, ernstig te bekijken.

Ik heb op het internet ook even enkele gegevens over de auteur Paul Dudal opgezocht. Het blijkt een psycholoog te zijn die steeds actief is geweest in de wereld van de testconstructie. Een leek in het vak zal het dus niet zijn. Op aandringen van mijn zoon onderteken ik dit schrijven niet met mijn persoonlijke gegevens. Dit was zijn voorwaarde om onze mening naar u door te sturen. Dit doet echter niets af van de belangrijkheid van dit onderwerp waarvan de relevantie voor zoveel studenten hoger onderwijs  erg groot is.

Met de meeste hoogachting, D.V. en zoon J.V. (leraar wetenschappen aso en student 3de jaar UGent. Ik stuurde die brief ook door naar de redactie van Onderwijskrant en naar Schamper.