We lezen o.a. “Internationaal   vergelijkend   onderzoek   (PISA)   toont   aan   dat  er  in  ons onderwijssysteem een  relatief  groot  aantal  zittenblijvers   zijn    in  vergelijking met de meeste andere landen.” Niets is minder waar.

Nog niet zolang geleden lazen we in een OESO-studie op basis van PISA-2012 dat Vlaanderen (relatief gezien)  minder zittenblijvers telt dan Nederland, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Franstalig België, Duitstalig België, Portugal ... In Vlaanderen zitten volgens PISA-2012 nog een 74% van de 15-jarigen op leeftijd; in Franstalig België is dit minder dan de helft.  De OESO stelt dat onze hoge PISA-score precies ook verband houdt met het feit dat Vlaanderen (relatief gezien) minder zittenblijvers telt dan veel andere landen.

De beleidsnota van minister Crevits zegt niets over het aantal zittenblijvers. Maar de indruk wordt gewekt dat de hervorming van  de eerste graad van het s.o. ook nodig is om het aantal zittenblijvers te verminderen. In 2013 waren er welgeteld 2,89% zittenblijvers in het eerste jaar s.o.; in streken met weinig anderstalige leerlingen vaak maar 1,6%. In het 2de jaar s.o. waren er 2,58%. Al bij al is dit eerder beperkt - en dit aantal is al heel lange tijd vrij beperkt. Dit ligt mede aan de basis van onze hoge TIMSS- en PISA-scores.

Door de grote kwakkels die sinds 1991 verspreid worden over het aantal zittenblijvers bij de overgang naar het s.o., schatten de meeste mensen het aantal in het eerste jaar nog steeds op 10% en meer.  Het gedifferentieerd aanbod in de eerste graad en de soepele (her-)oriëntering leiden tot minder zittenblijvers dan in de meeste landen, en tot minder schoolmoeheid bij minder theoriegerichte leerlingen. Van Damme en De Fraine schreven in de  Sociale staat van Vlaanderen’ (2013) overigens zelf dat precies onze gedifferentieerde eerste graad en het vroegtijdig aanbieden van technische opties, een belangrijke verklaring biedt voor de beperkte schooluitval.

Het aantal zittenblijvers in het tweede tot en met zesde leerjaar lager onderwijs bedroeg in 2013 gemiddeld 1,73%. Het eerste leerjaar telde 5,4% overzitters; bij autochtone leerlingen is dit wel nog een stuk minder.- vooral ook omwille van een te beperkte taalkennis. Vlaamse eersteklassertjes starten wel  vroeger dan in veel andere landen;  meer dan een jaar vroeger in vergelijking met b.v. Finland.  Als we de leerlingen een jaar later zouden laten starten, dan zou het aantal zittenblijvers veel lager zijn. Zittenblijven in het lager onderwijs komt dus al minder voor dan de beleidsnota laat uitschijnen. 

De beleidsnota verzwijgt ook dat er in Vlaanderen minder schooluitval is dan in vergelijkbare landen (i.p.v. meer).  In 2012 was dit volgens Eurostat 7,5% (= 20 à 24-jarigen) zonder diploma – minder zelfs dan in droomland Finland.