|
Getuigenis van An
Nelissen (actrice): Buitengewoon onderwijs is helaas nog vaak de beste optie
(op blog An Nelissen - Achter de camera - en in DS van 5 september. Reacties
mogelijk op blog)
Buitengewoon
onderwijs is helaas nog vaak de beste optie
Vooraf: basisidee van An Nelissen: Onderwijs heeft niet als doel om
kinderen bezig te houden, maar wel om ze te laten groeien, elk binnen de eigen
mogelijkheden. Kinderen met extra zorgnoden dumpen in gewone klassen, dat is
geen inclusie. Je hoeft geen pedagoog te zijn om te voorspellen wat er allemaal
kan misgaan: pestgedrag en schoolmoeheid met een totaal afhaken als gevolg. En
wat dan? Moesten we beginnen met gewone leerlingen op gewone scholen ook daar
daadwerkelijk op te vangen, in plaats van ze massaal door te sturen naar
logopedisten en andere naschoolse therapie. En pas dan kunnen we misschien
beginnen praten over de echte inclusie van zorgkinderen.
Toen enkele jaren geleden bleek dat mijn dochtertje Nina
iets minder snel leerde dan haar leeftijdsgenootjes, was dat even slikken.
Niemand ziet zijn kind graag sukkelen. Geen enkele ouder stuurt zijn kind met
plezier naar het buitengewoon onderwijs, het BLO van vroeger. En toch kozen we,
tegen het advies van het CLB in, voor type 8-onderwijs. Je uiterste best doen
om (in het beste geval) met de hakken over de sloot te geraken, ik wou het haar
niet aandoen. Schoolmoeheid leek ons een te groot risico.
Waarom zou je het
niet gewoon proberen? Je kan toch altijd nog naar het buitengewoon afzakken?
Buitenstaanders begrijpen het vaak niet. Kiezen voor geluk in plaats van voor
prestatie, het is een beetje tegen de tijdgeest. Nina leert nu met veel plezier
lezen en schrijven, samen met zeven andere specialekes. Ze gaat buiten-gewoon
graag naar school en blinkt van zelfvertrouwen.
Alleen als het gewoon onderwijs meer rekening houdt met
gehandicapte kinderen, zullen die kinderen minder nood hebben aan buitengewoon
onderwijs, schrijft Gauthier De Beco in de krant (DS 3 september). En, zo is
hij overtuigd, bij voldoende middelen, volgt de rest wel vanzelf. En net daar
wringt het schoentje.
Inclusie is ook in mijn ideale wereld de enige juiste keuze.
Maar binnen ons huidig onderwijssysteem houd ik toch mijn hart vast. Veel
gewone scholen hebben totaal geen idee van wat hen te wachten staat volgend
jaar, als het M-decreet van kracht wordt. Dat bepaalt dat kinderen met een
beperking in theorie recht hebben op gewoon onderwijs. Het is een mooi en
ambitieus ideaal, maar over de concrete uitwerking is nauwelijks nagedacht.
Want de ene beperking is de andere niet. Slechthorende kinderen vragen een
geheel andere aanpak dan iemand met dyslexie of autisme. En die kennis leer je
niet op in één infoavond. Inclusie begint eigenlijk al in de opleiding van de
leerkracht.
En van veel extra middelen voor de gewone scholen is er
voorlopig ook geen sprake, integendeel. Scholen kampen nu al met financiële
problemen. Geld voor kleinere klassen, aangepast didactisch materiaal en
infrastructuur is er gewoon niet. En met een deeltijdse zorgjuf en een
rolstoelvriendelijk toilet gaan we er niet geraken. Erger nog: het M-decreet
heeft veel weg van een besparing op het buitengewoon onderwijs: hoe minder
kinderen erheen trekken, hoe beter, lijkt het wel.
Echte inclusie vraagt veel extra begeleiding, veel extra
materiaal en dus ook veel extra geld. Zonder al die zaken zullen die zogenaamde
aangepaste leerdoelen gewoon synoniem staan voor de lat lager leggen. Onderwijs heeft niet als doel om kinderen
bezig te houden, maar wel om ze te laten groeien, elk binnen de eigen
mogelijkheden. Kinderen met extra zorgnoden dumpen in gewone klassen, dat is
geen inclusie. Je hoeft geen pedagoog te zijn om te voorspellen wat er allemaal
kan misgaan: pestgedrag en schoolmoeheid met een totaal afhaken als gevolg. En
wat dan?
Moesten we beginnen
met gewone leerlingen op gewone scholen ook daar daadwerkelijk op te vangen, in
plaats van ze massaal door te sturen naar logopedisten en andere naschoolse
therapie. En pas dan kunnen we misschien beginnen praten over de echte inclusie
van zorgkinderen.
Reacties op bijdrage
over bedreigingen van M-decreet
*Johan Van Holderbeke
Basisidee: De keuze zou niet mogen zijn
buitengewoon of gewoon onderwijs, maar de keuze zou moeten gaan tussen de
verschillende plaatsen waar het kind/de jongere onderwijs vindt dat best bij
zijn mogelijkheden aansluit en daarbij rekening houdt met zijn beperkingen. Ik
ben het eens met je en alle anderen die zeggen dat een voorwaarde om kinderen
met een beperking het gewone onderwijs de juiste ondersteuning te kunnen geven
een verhoging van de middelen is. De middelen moeten omhoog. Maar ik durf ook
stellen dat er nooit voldoende middelen zullen of kunnen zijn om alle kinderen
daar een voldoende ondersteuning te geven, zowel om hun mogelijkheden te
ontwikkelen als om hen gelukkig te kunnen maken in het gewone onderwijs. Maar
zelfs moesten er onbeperkte middelen zijn, dan zou het nog blijken dat voor een
deel van de kinderen/jongeren het buitengewoon onderwijs de beste oplossing is.
Aanvankelijk riep de titel een gevoel van spijt bij me op.
Maar verder lezend kon/kan ik me quasi volledig vinden in de gedachtengang
alleen
Wat is inclusie. Momenteel wordt het door de meeste mensen,
de goegemeente (en ook door de beleidsmakers) verstaan als alles zo gewoon
mogelijk. Kinderen met een beperking moeten allemaal zo veel mogelijk in het
gewone onderwijs zitten. Volwassen met een verstandelijke handicap moeten
allemaal in een huis in de rij wonen
Maar is dat wel echt inclusie
? Dan geef
ik je groot gelijk als je schrijft dat het met het M-decreet niet de goede kant
opgaat. Ik ben ook de overtuiging toegedaan dat het M-decreet een nauwelijks
verholen besparingsoperatie is. Alleen al de nadruk die beleidsmakers leggen op
het feit dat het niet zo is maakt me achterdochtig.
Maar ik gebruik een andere definitie van inclusie. Een
inclusieve maatschappij is een gemeenschap waar iedereen een eigen en
gewaardeerde plaats heeft. Als het dan gaat over kinderen en onderwijs kan dat
in het gewone onderwijs zijn voor kinderen met een beperking. De waardering
slaat dan op het feit dat er inderdaad voldoende ondersteuning moet zijn. Want
bij elk kind moet het uitgangspunt zijn dat het die vorm van onderwijs en
ondersteuning moet krijgen die het best (perfect?) bij zijn mogelijkheden en
beperkingen aansluit. En dat kan ook in het buitengewoon onderwijs zijn. En dan
blijf ik het jammer vinden dat u helaas in de titel schrijft.
De keuze zou niet
mogen zijn buitengewoon of gewoon onderwijs, maar de keuze zou moeten gaan
tussen de verschillende plaatsen waar het kind/de jongere onderwijs vindt dat
best bij zijn mogelijkheden aansluit en daarbij rekening houdt met zijn
beperkingen.
Ik begrijp de
reacties van mensen die schrijven dat het in het lager soms nog een stuk beter,
makkelijker gaat dan in het secundair. Dat heeft misschien soms met de personen
te maken, maar ook vaak met de structuren
Ik werk zelf in het BuSO (type 2
OV1 en 2)en zelfs daar worden we regelmatig gewaar dat we een aantal dingen die
we zouden kunnen/moeten doen die goed zijn voor de jongeren, dat we die niet
kunnen doen omdat de wetgeving of de structuren het niet toe laten. Op dat
gebied heeft de wetgever nog veel werk.
Ik ben het eens met
je en alle anderen die zeggen dat een voorwaarde om kinderen met een beperking
het gewone onderwijs de juiste ondersteuning te kunnen geven een verhoging van
de middelen is. De middelen moeten omhoog. Maar ik durf ook stellen dat er
nooit voldoende middelen zullen of kunnen zijn om alle kinderen daar een
voldoende ondersteuning te geven, zowel om hun mogelijkheden te ontwikkelen als
om hen gelukkig te kunnen maken in het gewone onderwijs. Maar zelfs moesten er
onbeperkte middelen zijn, dan zou het nog blijken dat voor een deel van de
kinderen/jongeren het buitengewoon onderwijs de beste oplossing is.
De cruciale vraag is altijd dezelfde geweest.
Ze is nog altijd dezelfde en zal altijd dezelfde blijven. Zijn we als
gemeenschap, als maatschappij bereid om te zoeken wat de beste manier is om
mensen met een beperking te ondersteunen, en zijn we bereid om voldoende
middelen te geven voor die ondersteuning.
*piet hendricks
hoi ik was een leraar
op een middelbare school. Ben nu met pensioen. Ik kan je bevestigen dat het
zeer moeilijk is om kinderen met een achterstand of handicap op te vangen.
Vooreerst zijn we er helemaal niet voor opgeleid en anderzijds weet je niet wat
je te wachten staat. Ik geef een klein voorbeeld. Ik had een adhd leerling die
zich normaal gedroeg zolang zijn medicatie werd genomen. Maar opeens tijdens
een van de lessen stond hij op en met zijn nietjesmachientje ging hij zijn
medeleerlingen te lijf en schoot hij de nietjes in hun gezicht armen etc. Er
was geen enkele aanleiding of spanning. En toch gebeurt zoiets. Wat was het
resultaat achteraf. LL had zijn medicatie niet ingenomen en de medeleerlingen
wilden niet meer in de buurt van hem zitten. Iedereen beseft wat dit voor
gevolg had. En zo kan ik vele voorbeelden geven. Ik kan wel stellen dat fysisch
minder validen inderdaad gemakkelijker op te vangen zijn. Zelf vele ll vinden
dat zelfs leuk. Maar kinderen met psychische gebreken is veel moeilijker en
zelfs bijna niet te doen zolang we klassikaal werken en de leerkrachten ieder
uur doen wisselen.
Hoop dat men eens met
projectscholen zouden willen starten waar leerkrachten leerlingen en ouders
kunnen zoeken hoe het best zou werken en wat niet zal werken en van daaruit
langzaam scholen minder validen laten leren ze te integreren. En zeker niet
gelijk nu. Verplichten dat een school een x aantal minder validen zouden
opnemen zonder enige begeleiding. Sommige ouders zullen waarschijnlijk niet
akkoord zijn met mijn visie maar dat is niet zo erg.Ik wil ze alleen maar
vragen hoe lang het geduurd heeft voor ze hun eigen minder valide kind begrepen
en er naar konden handelen. Bedenk dan even hoe leerkrachten plots twee drie
van die kinderen in de klas krijgen met uiteenlopende vormen van handicap en
dan nog met 15 tot 20 andere kinderen. Bijna onmogelijk moet ik zeggen tenzij
we gezamenlijk oplossingen vinden. Dank voor het lezen van mijn lange briAnne zegt:
*Anne
Als mama ben ik superblij dat onze zoon dit jaar nog kon instappen in een type 8-school.
Ik ben het eens dat vele scholen nog niet de middelen hebben voor het M-decreet. Niettegenstaande het CLB vond dat hij beter zou blijven zodat de leerkrachten zich op deze manier konden voorbereiden op het M-decreet, kon het voor ons niet op tegen de ervaring van deze experts in de gespecialiseerde scholen.
Wij hebben GON-begeleiding gehad voor 1 jaar en waren supertevreden, maar uiteindelijk is het toch weer een extra inspanning voor ons kind. Hij werd op alle vlakken begeleid en geholpen, ook thuis. Ik verlangde om terug gewoon mama te zijn en geen extra juf. De druk moest van de ketel voor iedereen. Ons kind moest terug kunnen ademen ipv altijd bij te werken. Ik ben blij dat wij de keuze nog hadden
* Breynaert Erica
- Het inclusief onderwijs is natuurlijk de ideale wereld maar ik vrees dat er nog meer leerkrachten zullen afhaken hoe graag ze hun job ook doen. Ik sta in het eerste leerjaar ( 21 leerlingen ) en in de eerste week van het schooljaar werd ik reeds genoodzaakt sterk differentiatie in te voegen zowel op gebied van inhoud als tempo ! Ik wil er voor zorgen dat kinderen zich niet vervelen, school leuk vinden en het gevoel hebben iets bij te leren ! Na de klassikale instructie ga ik de opdracht kort vertellen aan een Franstalig kind , nadien nog eens aan een Engelstalig kind en dit terwijl een lesuur maar 50 minuten duurt ! Daarbij wil ik ook nog mijn sterke leerlingen uitdagen en iets bijleren en mijn zwakkere leerlingen individueel of in kleine groep extra uitleg geven ! Een kind zei: Amaai juf, jij loopt nogal van het ene kind naar het andere ? Gelukkig doe ik mijn job zeer graag, heb ik al vele jaren ervaring en is differentiëren mij niet vreemd . Ik heb medelijden met startende leerkrachten die dit zouden meemaken en daarbij nog al het bijkomende ! Na schooltijd verbeteren, agenda schrijven, jaarplannen opstellen, observaties en daarbij de passende remediëring noteren, middagtoezichten, vergaderingen,
. Ik had het best zwaar deze eerste schoolweek en houd mijn hart vast voor het M-decreet . Er zal iemand het slachtoffer worden vrees ik : de leerkracht ( hoe graag ze ALLE kinderen zal willen helpen) of sommige kinderen
Maar ja
Misschien toveren ze iets onvoorstelbaars uit hun hoed in Brussel !
|
