Hervorming secundair onderwijs/Masterplan: geen concrete plannen en geen consensus over hervormingsprincipes .  En stemmingmakerij tegen  aso in VVKSO-blad ‘Breedband’ van juni j.l.

Van concrete hervormingsplannen voor het s.o. is nog geenszins sprake. De hervormers zijn het zelfs niet eens over de knelpunten en nog minder over de concrete hervormingen. Tijdens de verkiezingsdebatten is het opnieuw sterk opgevallen dat iedereen een vage en uiteenlopende invulling gaf aan b.v. de  idee van een brede eerste graad. Volgens de N-VA zou er weinig of niets veranderen, volgens de Sp.a zou er veel veranderen. Volgens CD&V zouden de leerlingen toch nog altijd vanaf 12 jaar kunnen kiezen voor Latijn en andere  vakken.  Andere leerlingen zouden dan naast het basispakket bijgewerkt worden voor taal en wiskunde.

Ook de katholieke onderwijskoepel slaagde er de voorbije jaren niet in om zijn vage hervormingsvoorstellen concreet en geloofwaardig in te vullen.  Secretaris-generaal Chris Smits gaf onlangs zelf toe dat er bij de praktijkmensen nog geen draagvlak  voor de VVKSO-hervormingsprincipes bestaat- in het VVKSO-blad Breedbeeld,  juni 2014.  We lezen er: “De principes van het VVKSO-plan zijn voor de praktijkmensen veel te weinig concreet. Vanuit die optiek stellen ze veel vragen over de toekomstige eerste graad. Voor de concrete uitwerking van de eerste graad heeft het VVKSO binnen zijn achterban nog geen draagvlak gevonden. Ook de mogelijke overgangen binnen de verschillende studierichtingen bijv. in de loop of op het einde van de tweede graad is een steeds terugkerende vraag. “

Ook  in het verslag van de mei-vergadering van CODIS (= vertegenwoordigers van directies) lezen we dat het VVKSO-plan voor de eerste graad nog steeds veel te vaag is. Het beperkt zich overigens  tot de invulling van de optie-uren. Een eerste voorstel voor de invulling van de optie-uren  lokte veel kritiek uit bij de (Codis-)directies  en werd achteraf blijkbaar nog niet bijgewerkt (zie Onderwijskrant nr. 167). Er staat verder nog niets concreets op papier in verband met de invulling van de tweede graad. Leerkrachten stellen zich ook grote vragen over de keuze van een studierichting bij de start, tijdens en op het einde van de tweede graad. Qua concretisering van de idee van domeinscholen staan we officieel ook nog geen stap verder dan  de vage omschrijving in het Masterplan. Ook de door het ministerie beloofde evaluatie-studie van de huidige richtingen blijft uit. We hebben steeds gesteld dat de grote problemen vooral zouden blijken bij de concrete invulling van de mooiklinkende  principes. Het is geen toeval en tegelijk veelzeggend dat die concretisering uitblijft.

Mieke Van Hecke, directeur-generaal VSKO wekte in het Kanaal-Z-interview van 7 juni wel de indruk dat er een brede consensus over de hervorming bestaat, maar ze  gaf b.v. zelf een eigenzinnige   invulling aan de ‘brede eerste graad’.  Waar de meeste hervormers aansturen op meer heterogene klassen, opteerde Van Hecke  voor meer homogene. Zij  draaide zelfs dé de hervormingsslogan - ‘ons onderwijs is sterk voor de sterke leerlingen, maar zwak voor de zwakkere’, gewoon om. Ze stelde dat onze eerste graad wel een passende differentiatie voor de zwakkere leerlingen biedt, maar niet voor de betere die te weinig worden uitgedaagd.  Ook Van Hecke weet geenszins hoe de hervormingen concreet ingevuld moeten worden, maar toch bestempelde ze het afschieten van de hervormingsvoorstellen als misdadig.

Uitval tegen aso vanwege Ludo Appeltans

In het al geciteerde nummer van ‘Breedbeeld’  (VVKSO-blad) treffen we ook een bijdrage aan van Ludo Appeltans, waarin deze straffe uitspraken doet over- en tegen het aso - die de VVKSO-kopstukken zelf niet durven formuleren, maar het  blijkbaar graag Appeltans laten doen.

Appeltans beweert dat momenteel “Het aso de norm is waaraan je (iedere leerling?) moet beantwoorden. Ook als de een positieve keuze maken voor een bso- of een tso-klas wordt daar vaak een negatieve context rond gecreëerd.” (NvdR: Wie creëert die negatieve context? Vooral   hervormers en Appeltans  zelf  die overstapjes  ten onrechte als ‘waterval’ bestempelen en die het kunnen kiezen voor een technische optie in de eerste graad mordicus willen afschaffen.)

 Appeltans vervolgt: “Succes wordt ook altijd gelinkt aan prima resultaten.”  Hij stelt vervolgens  dat er ook leerlingen zijn zonder diploma die het in de maatschappij ver schoppen.  Hij besluit  zijn regelrechte aanval op het aso met:  “Scholen die vandaag alleen aso aanbieden, leven in een aparte wereld, waardoor elitair denken in de hand wordt gewerkt. Ze laten leerlingen met lage cijfers wegvloeien naar het tso/bso.“

Appeltans  verwacht alle heil van het vervangen van de klassieke onderwijsvormen (aso, tso, bso) door het werken met interesse- of belangstellingsgebieden en concludeert:  “Oude belegen woorden die een verschil tussen hoog en laag zijn gaan suggereren, worden dan  vervangen door andere zoals doorstromingsgericht versus arbeidsgericht of door abstract-theoretisch versus technisch-praktisch.” We vragen ons af welke het verschil is tussen algemeen secundair  (=laso) en theoretisch-abstract s.o., of tussen technisch-praktisch en tso/bso?  

Appeltans pakt verder uit met een uiterst vage omschrijving van de brede eerste graad: “De eerste’ graad moet focussen op kennismaking, op proeven,  op peilen naar interesses. “  Algemener en vager kan het niet. Termen als kennismaking en proeven wekken wel de indruk dat het hier niet gaat om een diepgaande verwerving van kennis waarop men in de tweede graad naadloos kan verder bouwen.

Voor de tweede graad moet er volgens Appeltans  een ordening komen per interessegebied. Zijn de toekomstperspectieven en interesses van leerlingen die Latijn volgen soms dezelfde als deze van leerlingen die voor secretariaat-talen kiezen?  En zal een leerling die na het vierde jaar  beslist geen Latijn meer te volgen overstappen naar een andere richting binnen ede domeinschool Taal en Cultuur? In geen geval uiteraard.  Nu stappen zo’n leerlingen vaak over naar wiskunde-wetenschappen binnen dezelfde aso-school. In de toekomst  zouden ze dan dan moeten overstappen naar een andere domeinschool: techniek-wetenschappen.  En hebben leerlingen die kiezen voor economie-wiskunde  dezelfde toekomstperspectieven als leerlingen die momenteel kiezen voor handel of voor kantoor? Geenszins.