Op
18 februari 1916 om 12.00 u. overleed in zijn ouderlijke woning in Hoogstraten korporaal
Maurits Jozef Artus aan chronische bronchitis, opgelopen in krijgsgevangenschap.
Hij was op 23 augustus 1914 krijgsgevangen gemaakt bij Namen en had in diverse
Duitse krijgsgevangenkampen verbleven. Toen zijn gezondheidstoestand
zienderogen achteruitging werd hij uiteindelijk onder strikte voorwaarden op
2 september 1915 vrijgelaten uit Cellelager.
Maurits
Artus was een zoon van Ernest Lodewijk Artus, de latere onderdirecteur van de
Hoogstraatse gevangenis en Victoria Hancia. Alhoewel hij in Hoogstraten als
student en wonende in de ouderlijke woning, Lindendreef 24 ingeschreven stond,
had hij in het voorjaar van 14 als beroepsvrijwilliger dienst genomen. Op het ogenblik
van de Duitse inval was hij ongehuwd en leerling aan de onderofficierenschool
van het 13e Linieregiment in de citadel van Namen. Hij werd twee
dagen na zijn overlijden onder grote publieke belangstelling begraven op het
kerkhof van Hoogstraten, maar dit graf is in de loop der tijden verdwenen.
Aansluitend op mijn vorige blog, deze foto. Als je goed kijkt kan je ongeveer in het midden tussen twee, nauwelijks in de moddervlakte te onderscheiden bunkers een houten kruis zien staan. Hier lag vanaf mei '15 een kleine Duitse militaire frontbegraafplaats die als 'Kriegerfriedhof am Polygonenwald' bekend stond. Deze foto dateert uit de laatste week van september '17 en werd een paar dagen na de herovering van Polygoonbos gemaakt. Ondanks de ravage die de beschietingen en de strijd op deze begraafplaats hadden aangericht, bleef deze site als dusdanig in gebruik want aanpalend werd door de geallieerden een eigen begraafplaats aangelegd die uiteindelijk zou uitgroeien tot de CWGC begraafplaats Polygon Wood Cemetery. De na de oorlog heraangelegde en na de overbrenging van veldgraven ook vergrote Duitse begraafplaats die toen 347 graven telde werd in 1955 geruimd. De stoffelijke resten van deze gesneuvelden werden overgebracht naar Langemark.
Op mijn Youtube-kanaal zal ik geregeld 'Toen & Nu"-filmpjes posten. Het eerste in deze reeks gaat over het beruchte Polygon Wood bij Zonnebeke. Dit oefenterrein van het Belgische leger vormde samen met de aanpalende Nonnebosschen tijdens de Eerste Slag om Ieper de inzet van verbitterde gevechten. Pas na de strategische terugtrekking van de Britse troepen in deze sector op 3 mei '15 als gevolg van de Tweede Slag om Ieper kwam deze site in Duitse handen. Ze bouwden het bos of wat er nog van restte uit tot een te duchten vesting. Het was dan ook me erg zware verliezen dat de Australische Ve Divisie er op 26 september '17 in slaagde Polygon Wood opnieuw in te nemen. De granieten obelisk bovenop de gewezen schietstand, hoog boven de begraafplaats is een eerbetoon aan het offer dat de Australiërs hier brachten. Door het Duitse Lenteoffensief in het voorjaar van '18 ging deze duur bevochten terreinwinst echter totaal verloren...Pas op 28 september '18 kwam deze tot een pestilente modderpoel getransformeerde helleplek terug in geallieerde handen.
DUITSE MILITAIRE BEGRAAFPLAATS LOMMEL & DE GROTE OORLOG
Vorige
zondag in functie van de publicatie die ik voorbereid over de Duitse
gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog die een laatste rustplaats kregen op
het Soldatenfriedhof Lommel, deze site opnieuw bezocht. En meteen een primeur
want sinds vandaag heb ik op Youtube ook mijn eigen kanaal geopend waar ik op
geregelde tijden filmpjes zal posten die gerelateerd zullen zijn aan de Grote
Oorlog in Vlaanderens Velden Alvast veel kijkplezier
VERDWENEN DUITSE BEGRAAFPLAATSEN - WALDFRIEDHOF ZANDVOORDE
Deze begraafplaats, die ook bekend stond als het Kriegsfriedhof van
Infanterie- Regiment nr. 126 ontstond in november 1914 als een typische
frontbegraafplaats aan de zoom van een dennenbosje bij de hoeve Groenenburg. Oorspronkelijk waren hier slechts twee gesneuvelde
militairen begraven maar dit aantal groeide in het voorjaar van 1915 snel aan. Naast
minstens 149, in twee blokken begraven Duitsers lagen hier ook minstens 4
Britten en 2 Fransen begraven. De Britten werden na de wapenstilstand bijgezet
op de CWGC-site Larch Wood (Railway Cutting) terwijl de Fransen naar St.
Charles de Potijze werden gebracht. Deze begraafplaats werd opgedoekt in 1928
toen de stoffelijke resten van de hier begraven Duitsers werden bijgezet op de
militaire begraafplaats Broodseinde 103bis in Zonnebeke
ZONDAG FRONTPOÃZIEDAG - BIJ DEN DOOD EENS MAKKERS
Op
11 januari 2015 schreef ik al een blog over de oorlogspoëzie van Fritz Franken,
pseudoniem van de Antwerpse journalist en hulpbibliothecaris Frederik Edward
Clijmans (1893-1969). Vandaag breng ik u zijn gedicht Bij den dood eens makkers uit zijn bundel De vijf glorierijke Wonden, die in 1919 in de Panne door Juul
Filliaert werd uitgegeven.
Weer viel er eén der veteranen op ‟t
slagveld, midden in den hoop, en t wakke vat der zilte tranen stortte in het
spoor van ijdel wanen, het leed van gansch een levensloop!
Een kogel ging hem vlak door ‟t
hoofd . Hij is zoo stil op zij gevallen dat aan zijn dood niet werd geloofd;
doch ‟t licht der oogen was gedoofd en stom, verpletterd, stonden we allen.
Wij hebben hem zoo
goed gekend. Hij sprak van eer én roem én plichten en mocht zijn blikken
opwaarts richten. Wij waren aan zijn stem verwend; het grillig noodlot deed
hem zwichten .
Op eene berrie, ‟t
hoofd bewonden, in ‟t maanlicht van een winternacht heeft men hem langzaam
weggebracht . Hij heeft de blijde rust gevonden van wie zijn roeping hier
volbracht!
EEN BEZOEKJE WAARD - 'MAURICE /FRITZ/ALFONS - PORTRETFOTOGRAFIE TIJDENS DE GROTE OORLOG'
Vanaf
26 maart biedt het Stedelijk Museum van Hoogstraten een bijzondere en originele
inkijk op de Grote Oorlog. In de tentoonstelling Maurice / Fritz / Alfons Portretfotografie tijdens de Grote Oorlog wordt
dieper ingegaan op een al te lang verwaarloosd aspect van de Eerste
Wereldoorlog. Nochtans
was fotografie belangrijk tijdens de oorlog, zowel voor de Duitse bezetter, als
voor de plaatselijke bevolking en hun familieleden achter de IJzer of in het
buitenland. Voor deze laatsten was een over de grens gesmokkelde foto het enige
communicatiemiddel met hen die achter waren gebleven. De Duitsers waren vaak
even lang van heimat en familie verwijderd. Ze lieten zich in Hoogstraten
gewillig fotograferen en stuurden deze
fotos als postkaarten op naar familie of vrienden in Duitsland. Vaak waren dit
studio-opnames maar ook in hun dagdagelijkse omgeving zoals in het Deutsche
Soldatenheim in de Villa De Ruyter, het door hen bezette casino van
Wortel-Kolonie of aan de berichte Dodendraad de onder hoogspanning staande grensversperring,
werd gretig door hen geposeerd wat ons een eeuw later een uniek beeld oplevert
van hoe het er een eeuw geleden aan toe ging in de Noorderkempen. Veel van deze
fotos zijn afkomstig uit privé-archieven waaronder een substantieel deel uit
mijn verzameling en worden voor het eerst aan het grote publiek getoond. Een aanrader dus ....
Deze
tentoonstelling loopt van 26 maart t/m 19 juni van woensdag t/m zondag tussen
14 u. en 17 u. in het Stedelijk Museum
op het Begijnhof in Hoogstraten.
Inlichtingen:
tel.nr. 03 / 340. 19.80 of museum@hoogstraten.be
Het na de Grote Oorlog door Italië
geannexeerde Zuid-Tirol draagt tot op de dag van vandaag de sporen van de
ongenadige strijd die er een eeuw geleden hoog In Fels und Eis werd
uitgevochten. Een goeie oude kameraad uit de omgeving van Bozen stuurde me vorige
week deze fotos van het grensoverschrijdende project An der Front. In augustus en september 2015 werden 75 gietijzeren gedenkkruizen
langs de voormalige bijna 400 km. lange frontlijn tussen de Stilfser Joch en de
Hochspitz aan de Karnische Kamm opgesteld. Het initiatief voor deze opvallende
actie ging uit van de Bund der Tiroler Schützenkompanien , de Südtiroler
Schützenbund en de Welschtiroler Schützenbund. Hiermee willen deze eeuwenoude schuttersverenigingen
de Tiroler Standschützen herdenken die in 1915 vrijwillig optrokken om het land
Tirol te verdedigen. De Bayerischer Rundfunk bracht in november 2015 een
uitgebreide reportage over dit merkwaardige initiatief .
Ter afsluiting van het Verdunweekendop deze blog wat leestips m.b.t. een aantal non-fictieboeken
die ik persoonlijk méér dan het lezen waard vind. Een Nederlandstalige klassieker
is Dr. H. Jonkers Sporen van een slag
Een pelgrimage naar Verdun 1916., dat in 2009 werd heruitgegeven door Just
Publishers.In dit boek nam deze
Nederlandse theologiedocent ons mee in de geschiedenis van de Slag om Verdun
door een aantal plaatsbezoeken. Voor wie op zoek is naar een degelijke Nederlandstalige
gids kan ik nog steeds Richard Heijsters Een
bezoek aan Verdun Breuklijn der beschaving aanraden. Een beknopte maar desalniettemin boeiende
reisgids die ook door Just Publishers werd heruitgegeven. Voor een degelijke
Franse gids verwijs ik graag naar het compacte Au coeur de la Bataille: 25 Février 1916 / 2
Novembre 1916 Forts et Ouvrages nord-est de Verdun van A. Meignier. Een
uitgave van L Officine uit 2009.
In 1962 schreef Alistair Horne met The
price of glory naar mijn aanvoelen één van de beste boeken ooit over
Verdun. Dit boek verscheen in de, naar mijn weten recentste herdruk, onder de
titel De prijs van de eer: Verdun 1916
in 2005 bij Anthos / Manteau. Een andere Engelstalige auteur die een méér dan
boeiend boek over deze slag schreef is Malcolm Browne met Verdun 1916 dat in 2009 bij Perrin van de persen rolde.
Voor wie een poging wil doenom de
Franse ziel te begrijpen is Verdun : Ce
jour-là: le 24 Octobre 1916 van Arthur Conte verplichte kost. Het is een
minutieuze reconstructie van één van de belangrijkste dagen in de langst
aanslepende veldslag uit de Grote Oorlog. Er werden in de loop der jaren heel
wat persoonlijke getuigenissen gepubliceerd maar La-bas avec ceux qui souffrent: Carnet dun Poilu Rouennais à Verdun door
G. Hallé vond ik een van meest ontroerende. Uit de fotoboeken die deze slag evoceren kies
ik zonder aarzelen Verdun Images de l
enfer dat ter gelegenheid van de 80e herdenking van de slag bij
Tallandier werd uitgegeven. Yves Buffetaut die we onder meer kennen van al even
uitstekende werken als ' Les Batailles
de Verdun en LAssaut Allemande:
Verdun Février-Avril 1916 (samen met E. Ladé) maakte een meer dan
verantwoorde selectie uit duizenden, vaak nooit eerder gepubliceerde fotos.
Het voorwoord van dit fotoboek werd verzorgd door Pierre Miquel van wie we
allemaal het topboek Mourir à Verdun
kennen dat onlangs nog een herdruk kende bij Tallandier. Om te eindigen een van
de meest recente publicaties. Een paar maanden geleden verscheen bij Tallandier
het erg lezenswaardige Verdun 16: Une
bataille de légende vue des deux cotés.Wat dit boek zo interessant maakt is dat de twee auteurs, de Fransman
Antoine Prost en de Duitser Gerd Krumeich elk vanuit hun standpunt het drama
van Verdun analyseren. Een aanpak die een verfrissende kijk garandeert en een meer dan aanbevelenswaardig
boek heeft opgeleverd
VERDUNWEEKEND - PIERRE DRIEU LA ROCHELLE EN VERDUN...
Ik beken dat ik al jaren een boontje heb voor de Franse schrijver,
journalist, socialistische fascist en hartenbreker Pierre Drieu la Rochelle.
Hij behoorde net als Céline, Genevoix en Barbusse tot die generatie van
schrijvers die in het vuur van de Grote Oorlog gestaald werden en die door dat
zelfde vuur voor de rest van hun leven zowel figuurlijk als letterlijk getekend
werden. Voor Drieu la Rochelle begon de oorlog die zijn leven zo ingrijpend
veranderde op de snikhete 23e augustus 1914,toen hij als 21-jarige korporaal n het 5e Régiment d
Infanterie, met een stukgelezen exemplaar van Nietzsches Also sprachZarathustra in
zijn binnenzak, in de vlakte voor
Charleroi zijn vuurdoop kreeg. Een vuurdoop die hij twintig jaar later in zijn
meesterlijke La comédie de Charleroi
vergeleek met een orgasme. Dit laatste bleek alvast van korte duur want nog
diezelfde dag sneuvelde niet alleen zn vriend André Jéramec - met wiens zuster
Colette hij drie jaar later zou trouwen - naast hem, maar werd hijzelf ernstig
gewond door een schrapnelkogel die zijn hersenpan doorboorde. Terwijl hij in een hospitaal in Deauville recupereerde van
deze kwetsuur komt hij langzaam tot het besef dat hij die een échte chef, een vrij man die leidde had moeten zijn, in
feite herleid was tot ...een kalf tussen
tien miljoen andere kalveren en runderen.
De amper herstelde en intussen tot sergeant bevorderde Drieu la Rochelle werd in de
herfst van 14 al opnieuw naar de slachtbank geleid wanneer hij met zijn
eenheid de Champagnestreek met de al snel berucht geworden Chemin des Dames
verdedigd.. Een paar maanden later was hij één van de duizenden Fransen die
naar een uithoek van Centraal -Europa werd gestuurd in het raam van de
geallieerde operaties in de Dardanellen. Opnieuw sneuvelden een aantal
illusies. Elk vleugje Oriëntaals exotisme werd meteen opgelost onder de
zinderende zon: Jai des
morpions que ma crasse engraisse. Jai pioché et jai des ampoules. Mes muscles
me font mal. Jai soif tout le temps. Tondu et barbu, je suis laid. Je ne
reçois pas de lettres. Je mourrai totalement ignoré , schreef hij later in Voyage
du Dardanelles. Wanneer hij in de nazomer van 15, naar Frankrijk
terugkeerde, was hij getekend door syphilis en dysenterie.
Dit verhinderde niet dat we hem in februari 16 opnieuw
aan het front terugvinden en wel bij Verdun, waar hij op 26 februari 16
deelnam aan één van de zovele nutteloze tegenaanvallen .op bevel van chefs
derrière [ ] chargés de déverser des trains de viande dans le néant
De nochtans in de strijd geharde Drieu werd bevangen door afgrijzen : Qui
na vu le vide dun champ de bataille moderne ne peut rien soupçonner du
malheur perfide qui est tombé sur les hommes et qui anéantira lEurope noteerde
een profetische Drieu. Hij dwaalde verdwaasd door het verwoeste landschap .
Een « pays lunaire, où
les volcans pressaient les gueules béantes les unes contre les autres
en waar toute la ligne était calomniée par la continuelle diatribe que
vomissaient dix mille bouches noires. Een andere wereld geteisterd door een nooit ophoudende en alles
vernietigende regen van staal . Een regen die ook Drieu niet ontzag. Met
gesprongen trommelvliezen en een zwaar gehavende arm werd hij een paar uur
later van het slagveld geëvacueerd. Pas in december 16 werd hij uit het hospitaal
ontstagen maar niet langer geschikt geacht voor frontdienst. Aan die
noodlottige dag in de hel van Verdun hield Drieu - die als jongeman droomde van de ridderlijke strijdersethos
een levenslange afkeer van de geïndustrialiseerde oorlog over : On
fabrique des masses de ferraille dans les usines, et puis on se les jette à la
tête, de loin sans se regarder et en geignant. [ ] Nous sommes loin de la
guerre décrite par Joinville ou même par Montluc schreef hij in Le
lieutenant des tirailleurs. In La comédie de Charleroi klonk
het zo : Et cette guerre est mauvaise, qui a vaincu les hommes.
Cette guerre moderne, cette guerre de fer et non de muscles. Cette guerre de
science et non dart. Cette guerre dindustrie et de commerce. [ ] Cette
guerre de généraux et non de chefs. [ ] Cette guerre faite par tout le
monde, sauf par ceux qui la faisaient. Cette guerre de civilisation avancée.
[ ] Il faut que lhomme apprenne à maîtriser la machine, qui la outrepassé dans cette guerre
et maintenant loutrepasse dans la paix. Niet voor niets schreef
hij ooit, terugdenkend aan Verdun : Je
sentais cela. Je sentais lHomme mourir en moi.
Ik moet een jaar of twaalf zijn geweest toen ik voor het eerst Verdun
bezocht en sindsdien houdt deze plek mij in zijn greep. Ik vind het een van de
meest bevreemdende plaatsen ter wereld, en geloof me vrij, ik heb héél wat
vreemde plaatsen op deze aardkloot bezocht Bij elk bezoek grijpt de
onwezenlijke sfeer die hier hangt mij opnieuw bij de keel. Het is moeilijk te
omschrijven maar al wie ooit op een mistige herfstochtend heeft rondgedwaald op
de Mort Homme, in het Bois des Caures of Côte 304, weet ongetwijfeld waarover
ik het heb
Na de oorlog keerden de bewoners
terug naar de grotendeels in puin geschoten stad aan de oevers van de Maas. Ze herstelden
wat verwoest was, maar in negen dorpen rond de stad zoals Fleury en Douamont
keerden de bewoners nooit meer terug. Die dorpen waren letterlijk en figuurlijk
van de aardbodem geveegd. De diepe littekens van de natuur hadden langer, véél
langer nodig om te genezen. In Vlaanderens velden, de Champagne, Elzas of zelfs
aan de Somme slaagde men er, langzaam maar zeker en ondanks de af en toe
exploderende blindgangers en andere bovengeploegde Boodschappers van de Dood,
in het verwoeste land opnieuw in cultuur te brengen .en verdwenen gaandeweg de
sporen van het Geweld. Maar in Verdun was de ooit zo vruchtbare bovenlaag van
de aarde eenvoudig verdwenen door het eindeloze, nooit ophoudende granaatvuur.
De geblakerde en door de chemicaliën van de Dood geïmpregneerde grond lijkt tot
op de dag van vandaag weerstand te bieden aan de groene, helende balsem van de
natuur. Tot op de dag vandaag - honderd jaar na dato - zijn er plaatsen waar
er nauwelijks iets lijkt te groeien. Sir Alistair Horne beschreef het in 1962 treffend
in zijn magistrale Verdunboek The Price
of Glory: Het was alsof de
Almachtige Verdun wenste te bewaren voor het nageslacht als een oppermachtig
voorbeeld van de onmenselijkheid bij de mensen onderling. Ter illustratie
een paar fotos van het Verdun van vandaag .
In het vreselijke conflict dat de Eerste Wereldoorlog was, vormde Verdun wellicht de overtreffende trap van de horror die men op het slagveld kon ervaren.Voor het eerst in de wereldgeschiedenis werd de mensheid met de gruwel op een industriële schaal geconfronteerd.... Een aantal opnames uit de sector Verdun die dateren uit de lente van 1916....
De Hel van Verdun, samengevat in 45 minuten. Graag uw aandacht voor de documentaire 'Verdun 1916: The Mill on the Meuse' . Een aanrader, niet alleen voor de manier waarop deze vreselijke veldslag uitstekend wordt geanalyseerd maar ook omwille van de keuze aan filmfragmenten...
VERDUNWEEKEND - CHANT FUNEBRE POUR LES MORTS DE VERDUN
Zondag Frontpoëziedag staat vandaag in het teken van Verdun. In 1925 verscheen bij de Parijse uitgeverij Grasset 'Chant Funèbre pour les morts de Verdun' , één van de eerste werken van de Franse schrijver, dramaturg en essayist Henry De Montherlant. Vandaag breng ik u een fragment:
'J' ai lavé ton front, tête vide / défait les cuirs sur tes reins étroits / défait le col sur ton sein aride / pauve corps, qu' a-t-on fait de toi !
Tu priait que passât ce calice / je tairai tes yeux tournoyants / frère du choix plus fort que le sang / qu' avais - tu fait pour qu' on te punisse ?
Mais va, descends pas un coeur lourd / on n'a pas besoin de leur justice / emporte au fond du noir séjour / tes medailles protecttrices
Aves ses noms de régulatrices / descendra la guerre à son tour / je reste pour juger un jour / quels bonheurs valaient que tu périsses'
De ochtend van maandag 21 februari 1916 hield de belofte van een mooie dag
in toen een bleke winterzon die over de Maasvlakte bij Verdun was opgegaan met
haar eerste, aarzelende stralen de eeuwenoude muren van deze vestingstad begon te verwarmen. Charles
L. Delvert, kapitein in het 101ième Régiment dInfanterie lag die dag bij
Massiges, op een kleine 30 km. van Verdun en noteerde in zijn dagboek dat na de
winterse buien sinds het begin van de maand: De maandagmorgen van de 21e februari stralend verschijnt met
een lichte droge vorst. Van alle kanten zingen de vogels. Het is lente. Maar
een paar minuten later brak de hel los toen meer dan 1200 Duitse kanonnen het
vuur openden Het handvol Franse piloten dat die ochtend in deze sector in de
lucht was, zagen een doorlopende, boogvormige vlam van Avocourt in het westen
tot Etain in het oosten. Negen uur lang werd het gebied rond Verdun met haar
verouderde en onderbemande forten genadeloos kapot gebeukt door de Duitse keizerlijke
artillerie. Tot het vuren plotseling omstreeks 16.30 u. ophield en een
onwezenlijke stilte intrad. Terwijl de eerste sneeuwvlokken in het vallende
duister de rookwolken verdreven en de overlevenden verdwaasd uit hun
schuilplaatsen kropen, werd de stilte opnieuw verscheurd. Ditmaal door het
rauwe gebrul van tienduizenden Duitse infanteristen, goed voor 62 bataljons, die vanuit de dichte bossen storm liepen tegen
de verbijsterde Franse verdedigers. De slag om Verdun was begonnen
Er zijn weinig veldslagen waarover zoveel is geschreven dan over Verdun. Ik
heb een propvolle boekenkast over wat er
zich in 1916 in de Maasvlakte heeft afgespeeld en dit is slechts een fractie
van wat er ooit over gepubliceerd werd . Het is wellicht niet overdreven om de
slag bij Verdun als de ergste veldslag
uit de geschiedenis voor te stellen. De
door mij erg gerespecteerde auteur Richard Heijster noemde Verdun ooit breuklijn der beschaving en hij had het
ongetwijfeld bij het rechte eind. De industriële schaal waarmee hier dood en
verderf werden gezaaid kende geen voorgaande. Bijna tien maanden lang werd hier
ten koste van een hele generatie dag en nacht strijd geleverd op een nooit
eerder vertoonde schaal. Tot op de dag van vandaag heeft men geen zicht op de
exacte verliescijfers. Men was in die bloedige oorlogsmaanden niet erg
zorgvuldig in het bijhouden van de boekhouding van de Dood De officiële Franse
oorlogsgeschiedenis, die uit 1936 dateert hield het op 377.231 Franse verliezen
waarvan 162.308 gesneuveld of vermist De betrouwbaarste schatting van de
Duitse verliezen beloopt 337.000 man aan doden, gewonden en vermisten ..Wij
kunnen het ons vandaag de dag nauwelijks voorstellen hoe het en eeuw geleden
moet geweest zijn voor die duizenden jongemannen die hun leven lieten of voor
de rest van hun leven verminkt werden door een meestal onzichtbare vijand, door
de dood van bovenaf, de anonieme aangierende granaat die vanuit een loopgracht
niet te bestrijden was in een strijd voor een stad die nauwelijks een
strategische waarde had, maar die door het Duitse opperbevel was geselecteerd
om een demoraliserend symbool te worden in een uitzichtloos conflict. Daarom
zal ik heel dit weekend op deze blog aandacht besteden aan het Verdun van toen
en nu, opdat we nooit zouden vergeten
Vorig jaar werden in
oktober op de rijksgrens tussen Wuustwezel en Zundert 24.000 witte krokussen
geplant. Deze bloemenrij moet dit voorjaar de plaats markeren waar tijdens de
Eerste Wereldoorlog de infame Dodendraad liep.Op zondag 6 maart vindt de eerste
krokustocht plaats: een wandeltocht en een fietstocht langs 24.000 bloeiende
witte krokussen op het traject van de dodendraad in Wuustwezel/Zundert.
Langs het voormalige traject van de dodendraad, een elektrische
grensafscheiding uit de Eerste Wereldoorlog, bloeien dit voorjaar 24.000 witte
krokussen, over een lengte van 11,5 kilometer. Dit landkunstwerk van stichting
Verhalis is tot stand gekomen met medewerking van de gemeente Wuustwezel en de
gemeente Zundert, KWB, geocachers en scholieren.
De wandelroute loopt onder andere langs de uitkijktoren de Klot en de
reconstructie van de Dodendraad. Hier vertelt een gids over de geschiedenis van
Den Draad. De fietsroute loopt zowat evenwijdig met het historische traject
van deze beruchte grensversperring. De wandeltocht van 5 km. ( laarzen aanbevolen) vertrekt ieder half uur
vanaf 12.00 u. aan de kantine van de visclub De Maatjes in Nieuwmoer. De
fietstocht van ongeveer 30 km vertrekt aan het Oud Klooster op de Werhoutseweg
in Wernhout. s van deze
grensversperring uit de Groote Oorlog. De wandeling voert u ook door
natuurgebied de Maatjes. Het is een nat gebied, dus u wordt aangeraden om
laarzen mee te nemen. In de kantine van de Visclub is koffie en thee
verkrijgbaar. Er is daar ook parkeergelegenheid.
De fietsroute loopt vrijwel langs het hele landkunstwerk van 24.000 witte
krokussen. Soms echter steekt de sliert met witte krokussen het weiland of de
akker in en komt u hem even later weer tegen in de berm van de weg. De tocht
loopt voor een gedeelte over Nederlands grondgebied en komt ook langs
uitkijktoren de Klot en de reconstructie van de dodendraad. Halverwege de
route is er verse koffie en thee te koop in de kantine van visclub de
Maatjes.
Let op: de wandeltocht en de fietstocht vertrekken ieder vanaf een ander punt!
De wandeltocht vertrekt ieder half uur, onder leiding van een gids, vanaf 12.00
uur. Vertrekken vanaf de kantine van visclub de Maatjes, adres: Hanneke
Wiewau, Nieuwmoer. Vertrekken mogelijk tot 14.00 uur. Het is een wandelroute
van 5 kilometer.
Fietsers kunnen vertrekken vanaf 12 uur vanaf pannenkoekenhuis Jaislings
Specials (voorheen het klooster), Wernhoutseweg 181-183, Wernhout (op de
Belgisch-Nederlandse grens) De fietsroute is ongeveer 30 kilometer.
Organisatie: Stichting Verhalis i.s.m. Toerisme Wuustwezel, VVV Zundert, KWB
Wuustwezels van deze grensversperring uit de Groote
Oorlog. De wandeling voert u ook door natuurgebied de Maatjes. Het is een nat
gebied, dus u wordt aangeraden om laarzen mee te nemen. In de kantine van de
Visclub is koffie en thee verkrijgbaar. Er is daar ook parkeergelegenheid.
De fietsroute loopt vrijwel langs het hele landkunstwerk van 24.000 witte
krokussen. Soms echter steekt de sliert met witte krokussen het weiland of de
akker in en komt u hem even later weer tegen in de berm van de weg. De tocht
loopt voor een gedeelte over Nederlands grondgebied en komt ook langs
uitkijktoren de Klot en de reconstructie van de dodendraad. Halverwege de
route is er verse koffie en thee te koop in de kantine van visclub de Maatjes.
Let op: de wandeltocht en de fietstocht vertrekken ieder vanaf een ander punt!
De wandeltocht vertrekt ieder half uur, onder leiding van een gids, vanaf 12.00
uur. Vertrekken vanaf de kantine van visclub de Maatjes, adres: Hanneke
Wiewau, Nieuwmoer. Vertrekken mogelijk tot 14.00 uur. Het is een wandelroute
van 5 kilometer.
Fietsers kunnen vertrekken vanaf 12 uur vanaf pannenkoekenhuis Jaislings
Specials (voorheen het klooster), Wernhoutseweg 181-183, Wernhout (op de
Belgisch-Nederlandse grens) De fietsroute is ongeveer 30 kilometer.
In de schaduw van het Bos
van Ploegsteert zijn behoorlijk wat CWGC-begraafplaatsen terug te vinden. Het
wellicht minst bezochte is Underhill Farm dat aan de Kleine Brugstraat bij
het Bois de la Hutte ligt. Deze
kleine begraafplaats naar een ontwerp van G.H. Goldsmith stond aanvankelijk bekend
als the military cemetery at the foot of
the Nightingale Hill (op de
stafkaarten beter bekend als Hill 63) maar kreeg haar definitieve benaming als
een verwijzing naar een nabijgelegen hoevecomplex dat door de geallieerden als
verbandpost werd gebruikt. De eerste doden werden hier in juni 1917 bijgezet.
De begraafplaats bleef in gebruik tot januari 1918. Tijdens het Duitse
Lenteoffensief viel deze site in handen van de Duitsers, maar ze kon in september
heroverd worden. Ze werd meteen terug, zij het slechts voor een paar weken, in gebruik genomen. De graven van
de twee jongste gesneuvelden die op deze site terug te vinden zijn, de 18 jarige
Private R.J. Davies, 11e Bn. Lancashire Regiment uit Liverpool (+
28.09.1918) en de eveneens 18-jarige Private J. Windross, 15e Bn.
West Yorkshire Regiment, die een dag na Davies sneuvelde, dateren uit deze
laatste periode.
In totaal vonden hier 190
gesneuvelden uit het Britse Gemenebest een laatste rustplaats. 39 Graven zijn
van Nieuw-Zeelanders waaronder heel wat Maoris. Na de Mijnenslag bij Mesen,
was het grotendeels uit Maoris samengestelde New Zealand Pioneer Battalion in
de zomer van 17 aangewezen voor het aanleggen van verbindingsloopgraven in
deze sector. Dit ging ten koste van hoge verliescijfers: meer dan 150 van deze
manschappen werden uitgeschakeld, waaronder 17 gesneuvelden.
Twee interessante graven
zijn deze van PrivateR.L. Stevenson,
Royal Scots Fusiliers die werd onderscheiden met de Military Medal en het graf
van Corporal Francis H. Vercoe, Royal Garrisn Artillery. Deze laatste ontving
in januari 15 de Distinguished Conduct Medal voor moedig gedrag bij Ieper. Een
paar maanden later kreeg hij een baar bij zijn DMC omdat hij ondanks zijn eigen
verwondingen, een ernstig gewonde officier onder vijandelijk vuur in veiligheid
bracht. De 26-jarige Vercoe werd op 4 juni 17 op slag gedood door een
artillerievoltreffer.
Ik werk momenteel aan een publicatie rond 'Blok 31', het vak op de immense Duitse militaire begraafplaats in Lommel waar 542 Duitse militairen die in de Eerste Wereldoorlog omkwamen een laatste rustplaats kregen. Alhoewel ik in de loop der jaren al behoorlijk wat informatie kon verzamelen blijven er heel wat lacunes bestaan vooral omdat er met betrekking tot deze specifieke militairen bitter weinig archiefmateriaal bewaard is gebleven. Daarom een oproep aan al wie mogelijk over biografische gegevens over deze gesneuvelden beschikt. Alle informatie is welkom....
