Gisteren was het 21 juli – de hopelijk laatste tricolore opstoot van het jaar - en daarom vandaag gepast een gedicht dat de Turnhoutse oorlogsvrijwilliger Ward Hermans een eeuw geleden schreef terwijl hij aan de Orne in een strafpeloton met negen andere van het front verwijderde Vlaamsgezinden hout moest hakken voor de Franse oorlogsindustrie. Momenteel ben ik bezig met het finaliseren van een boek  over de strafkampen en gevangenissen in Frankrijk waar Belgische militairen in terecht kwamen tijdens de Grote Oorlog.

SLAAT DE LEEUWEN UIT HUN SCHILD

Als de voogden al te lang / U schoppen en belagen; / En als ge wordt op laagsten rang / als slavenvolk geslagen;

Als ge al te lang uw hoofden bukt; / Als ge al te lang reeds wordt verdrukt ; / Als ge al te lang reeds wort gedrild; / Slaat dan de leeuwen uit hun schild !

Want hij, die ’t langer nog verkropt, / Die wordt den mond voor goed gestopt; / Die ’t onrecht duldt uit schrik en zwijgt / en op den hoop toe nog slagen krijgt; / Die is het slaaf-zijn weerd !

Daarom, mijn Volk, wilt wat gij wilt / En geeft men u niet wat ge wilt / Slaat dan de leeuwen uit hun schild !

22-07-2018 om 06:37 geschreven door janhuijbrechts  

Deze groepsfoto uit het IWM-archief werd op 1 oktober 1917 gemaakt van een groep mannen van het 4^e  bataljon King’s Own Yorkshire Light Infantry terwijl ze in Wieltje even pauzeerden op de terugweg van de frontlinie. Amper een week later, op 9 oktober 1917 namen dezelfde mannen, in het raam van de Derde Slag om Ieper, deel aan de aanval op Poelkapelle. Tijdens deze aanval sneuvelden binnen minder dan een uur vader en zoon Moorhouse. Majoor Harry Moorhouse, DSO was als dienstdoend luitenant-kolonel, bevelhebber van het bataljon. Zijn zoon Ronald MC was kapitein in hetzelfde bataljon (2^e van rechts op het bijgevoegde familiekiekje). Harry Moorhouse was een beroepsmilitair die zich onder meer onderscheiden had tijdens de Boerenoorlog in Zuid-Afrika. Op 12 april 1915 werd hij gedecoreerd met de Distinguished Service Order voor zijn moedig gedrag tijdens de Eerste Slag om Ieper. Zijn zoon Ronald had zich bij het uitbreken van de oorlog als vrijwilliger gemeld.  Op die bewuste 9^e oktober behoorde het 4^e bataljon KOYLI’s tot de reserve van de 49^e Divisie en had het, althans in theorie, niet in actie moeten komen. Toen de aanvallende troepen echter werden opgehouden door een ongemeen felle artilleriebarrage en zware verliezen hadden geleden, kreeg het 4^e bataljon de opdracht naar voor te gaan. Op weg naar het eerste objectief, Kronprinz Farm, tussen ’s Graventafel en Mosselmarkt werd Ronald dodelijk gewond terwijl hij zijn mannen aanvoerde. Toen Harry dit vernam verliet hij zijn hoofdkwartier op zoek naar een dokter. Hij sneuvelde een paar minuten later bij Fleet Cottage toen hij in het hoofd werd geschoten door een Duitse scherpschutter. Na de slag konden hun lichamen niet meer worden geborgen en staan ze bijgevolg op het Memorial to the Missing op Tyne Cot Cemetery

Harry’s achterkleindochter  Rebeca Lisle legt een emotionele getuigenis af over haar familieleden:

https://youtu.be/MTzGLz9L6OY

21-07-2018 om 14:51 geschreven door janhuijbrechts  

Cabaret Rouge Military Cemetery in Souchez is één van die CWGC-sites waar ik écht uren heb doorgebracht. Het is zonder twijfel één van meest interessante necropolisen in Frans-Vlaanderen. Het is, om te beginnen, de grootste Britse militaire begraafplaats in de regio rond Arras en, na Etaples, de grootste in Frankrijk. Tot voor een paar jaar fungeerde Cabaret Rouge als een ‘Open Cemetery’ wat betekende dat er nog stoffelijke resten werden bijgezet die in de ruime regio werden gevonden. Het merkwaardige, veelzijdige ontwerp van deze site is van Sir Frank Higginson (°1890), een Canadese IWGC-achitect die daadwerkelijk dienst had gedaan tijdens de Grote Oorlog. De naam van deze begraafplaats verwijst naar een café-restaurant, het Cabaret Rouge dat hier stond voor het in maart ’15 aan puin werd geschoten. Op deze site worden 7.660 gesneuvelden -waaronder 4 Duitsers- herdacht, waarvan er slechts 3.187 met naam bekend zijn. Toen de Fransen in maart 1916 deze sector overdroegen aan de Britten, duurde het niet lang voor hier de eerste gesneuvelden werden begraven. Tot augustus 1917 waren het vooral eenheden van de 47^e (London) Division en het Canadese Korps die hier hun gevallen kameraden aan de aarde toevertrouwden. 

Ik zal op deze blog nog een paar keer op deze begraafplaats terugkomen maar vandaag geef ik een literaire link met deze site. In zijn, alweer uit 1996 stammende verhalenbundel Over het Kanaal bracht de Britse sterauteur Julian Barnes het verhaal Immermeer over de hoogbejaarde zuster van Sammy Moss die ieder jaar zijn graf op Cabaret Rouge kwam bezoeken.  Ongetwijfeld een fictieve figuur want er liggen in werkelijkheid op Cabaret Rouge twee Mossen begraven mar geen Sam of Samuel. Second Lieutenant Howard James Moss ligt in XXVI G 47 en zijn collega Second Lieutenant Percy William Moss in VII N 19.

Een fragment: ‘En dan, de volgende morgen, terwijl de dauw nog op het gras lag, vertrok ze stijf van verdriet naar Cabaret Rouge. Daar vond ze troost in eenzaamheid en natte knieën. Praten tegen Sam deed niet meer; alles was al tientallen jaren eerder gezegd. Het hart ha zich uitgesproken, de verontschuldigingen waren gemaakt, de geheimen prijsgegeven. Huilen deed ze ook niet meer; ook dat was voorbij. Maar de uren die ze met hem op Cabaret Rouge doorbracht, waren de essentieelste van haar leven. Dat was altijd zo geweest.

Bij Cabaret Rouge maakte de D37 de scherpe, herinnerende bocht die ervoor zorgde dat je uit eerbied snelheid minderde, je aandacht vestigde op de fraaie, koepelvormige porticus van brigadegeneraal sir Frank Higginson die niet alleen dienst doet als toegangspoort maar ook als herinneringsboog. Vanaf de porticus daalde het begrafenisterrein eerst steil af en daarna liep het weer op naar het staande kruis waaraan niet Christus hing maar een ijzeren zwaard. Cabaret Rouge, symmetrisch en amfitheatergewijs aangelegd telde 6676 Britse soldaten zeelieden, mariniers en luchtmachtmilitairen; 732 Canadezen, 223 Australiërs, 42 Zuid-Afrikanen, 7 Nieuw-Zeelanders, 2 militairen van de Royal Guernsey Light Infantry, 1 Indiër, 1 militair van een onbekende eenheid en 4 Duitsers. Het bevatte ook, of juister gezegd, hier was ook eens uitgestrooid, de as van brigadegeneraal sir Frank Higginson, de secretaris  van het Imperiale Oorlogsgraven Comité die in 1958 op achtenzestigjarige leeftijd was overleden. Het was een gebaar waar waarachtige loyauteit en gedenking uit sprak. Zijn weduwe, lady Violet Lindsley Higginson, was vier jaar later overleden en ook haar as was hier uitgestrooid. Zij wel ! Waarom zou de vrouw van een brigadegeneraal, een militair die afgezien van alles wat hij in de Grote Oorlog had gedaan er niet de dood in had gevonden, zo’n benijdenswaardige en loffelijke begrafenis mogen hebben, terwijl een dergelijke troost werd ontzegd aan de zuster van een van die soldaten die door de lotswendingen van de oorlog op het veld van eer waren gevallen ? Het Comité had tot tweemaal toe haar rekwest afgewezen met de mededeling dat een militaire begraafplaats niet was bestemd voor de as van een burger. De derde keer dat ze hun schreef, waren ze minder beleef geweest, hadden ze haar bruusk naar hun vorige brieven verwezen.’   

18-07-2018 om 05:29 geschreven door janhuijbrechts  

Je kan ze hier en daar nog vinden. Foto’s bij graven van gesneuvelde militairen. Heel ersoonlijke, bijna intieme herinneringen, die de dood ineens een gelaat geven. Volledig in overtreding  met de reglementen werd door de nabestaanden van soldaat Jozef Wuyts een geëmailleerde portretfoto aangebracht op zijn grafzerk op  de militaire begraafplaats in Adinkerke. Josephus Ludovicus Wuyts was een ongehuwde zoon van Ludovicus Wuyts en Maria Vervoort. Hij behoorde tot de militieklas van 1914 en was dus in opleiding toen de oorlog uitbrak. Jef Wuyts woonde nog bij zijn ouders in de Heilig Geeststraat 5 in Geel en was voor hij in dienst moest fabrieksarbeider. Hij was soldaat in het 12^e Linieregiment en diende in de 11^e compagnie van het 3^e bataljon van deze eenheid toen het noodlot hem trof. Op 30 juni 1916 werd hij in de sector Diksmuide in de nek geschoten door een Duitse sluipschutter. Met ‘doorgesneden ruggemerg ter hoogte van de zevende halswervel’ zoals zijn stamboekdossier verduidelijkt, werd hij meteen naar het operatiekwartier van het militair hospitaal Cabour in Adinkerke geëvacueerd. Ruim een maand later, op 8 augustus om precies te zijn, bezweek hij, 22  jaar oud, in datzelfde hospitaal aan zijn verwonding.  Twee dagen later werd hij begraven op de militaire begraafplaats van Adinkerke.

16-07-2018 om 04:15 geschreven door janhuijbrechts