Op zaterdag 14 april stelde VOS Vlaamse Vredesvereniging zijn Digitaal Museum voor Vlaanderen voor. Een grote en jonge groep is enthousiast om zorg te dragen voor ons erfgoed, om de vele bijzondere verhalen die onze geschiedenis heeft opnieuw te vertellen, en om stem te geven aan onze voorgangers. Het Digitaal Museum voor Vlaanderen wil het erfgoed van de Vlaamse Beweging tijdens WOI, het erfgoed van de Vlaamse Beweging in het algemeen en de geschiedenis van Vlaanderen via digitale wijze verspreiden. Daarbij wordt er altijd nadruk gelegd op de pacifistische stromingen binnen de Vlaamse Beweging. Een zaak die ik de laatste jaren met deze webstek ook, zij het op een bescheiden manier probeer na te streven. Omdat ik van oordeel ben dat de Vlaamse herinneringscultuur die na de Grote Oorlog ontstond een unieke historische rol heeft gespeeld, niet alleen in de Vlaamse ontvoogdingsstrijd maar ook bij de vorming van het Vlaams natiebesef.. Dit project kan dan ook mijn warme sympathie rekenen. .
Bent u ook geïnteresseerd om mee te werken? Contacteer info@vosnet.org 

22-04-2018 om 09:32 geschreven door janhuijbrechts  

Twee weken geleden bracht ik in de rubriek ‘Zondag Frontpoëziedag’ nog het gedicht ‘De Vlaamsche Smeder’ van René De Clercq. Vandaag is het de beurt aan ‘Mijn vijand is mij lief’ van deze Bard van het activisme:

Mijn vijand is mij lief,/omdat hij mijn vijand is, / dewijl hij mij uit laksheid hief, / en haat geeft dien ik mis.

Mijn vijand is mij borg, / voor vasten moed en sterke daad, / heb ik voor Vl        aanderens hart en zorg, / ook voor mijn vijand en mijn haat.

Laat ruw zijn die mij tegen zijn, / laat diep gaan, wat mij wondt, /eerst als ik opbriesch van de pijn, / voel ik mijn toorn gezond.

Eerst als het zwaard jeukt naar mijn hals, / draag ik hem recht en hoog, / vergend van al wat Walsh en valsch, / tand voor tand, oog voor oog.

Oertrouw en dapper Dietsch, / geslagen vaak, versagend nooit, / zoolang nog iets / den nek mij spant, dat liever springt dan plooit.

Voor Vlaanderens vlagge wil ik staan / voetvast, vuisttoe. / Niet vragen wie, noch waar, noch hoe, / maar ranselen die mij slaan.

22-04-2018 om 06:05 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag even uw aandacht voor opnieuw een verdwenen geallieerde militaire begraafplaats. Tussen Boezinge en Bikschote, bij het  ‘Bois du Charpenter’, ter hoogte van de kruising van de Sasstraat en de Staaktestraat kon men tot omstreeks 1923 deze Franse begraafplaats vinden. (klik op de foto voor een vergroting)  Er is relatief weinig bekend over deze plek. Het waren wellicht de mannen van het overwegend uit Bretoenen en Normandiërs bestaande 76^e Régiment d‘ Infanterie Territoriale, één van de Franse fronteenheden die in de late herfst van ’14 in deze sector waren ingezet, die hier als eersten hun doden hebben begraven. In totaal werden na de oorlog op deze site de stoffelijke resten van 362 gesneuvelden ontgraven en overgebracht naar de Franse militaire verzamelbegraafplaats St. Charles de Potyze, langs de weg van Ieper naar Zonnebeke.

20-04-2018 om 05:23 geschreven door janhuijbrechts  

Op bijna mirakuleuze wijze is mijn vermiste doos met 5 mappen authentieke WO I-foto’s  toch nog boven water gekomen. Na een derde en laatste controle in de magazijnen van de Thaise vervoersmaatschappij in de haven van Bangkok werd ze deze ochtend  plots teruggevonden. Blijkbaar had een of andere pipo ze te zwaar bevonden en ‘even terzijde ‘ gezet…  Nu maar hopen dat ze zonder schade dit hachelijke  avontuur hebben overleefd. Ik ga ze in elk geval persoonlijk ophalen en ze letterolijk in de watten leggen... Ik dank in ieder geval lezers, vrienden en bekenden die bereid waren een handje toe te steken bij de speurtocht of die mij een hart onder de riem staken. Merci, écht waar…!

17-04-2018 om 09:41 geschreven door janhuijbrechts  

Op de foto een massabegrafenis op de militaire begraafplaats van Westvleteren  op 20 april ’18. Het betrof gesneuveldden van e Slag bij Merkem (zie mijn vorige blog). Onder hen was de Hoog­strate­naar Lode­wijck Tackx, die dodelijk gewond werd in de voorpost ‘Champaubert. Over deze 24-jarige korporaal bij de 11^e cie. van het 19^e  Linie­regi­ment ver­scheen in het soldaten­blad Het Heidebloem­ken het volgende ‘In memo­riam’:  "SNEUVEL­DE OP HET VELD VAN EER. Louis Tackx van Hoog­straeten, korpo­raal. Den 17^e  april was hij in de voorposten bezig het vuur te regelen van een groep machinegeweren. Op eens werd hij dood­elijk gekwetst. Na 't gevecht werd hij naar de achterlijnen gebracht en overleed te L... Onze Kempenvriend werd op het kerkhof van Westvleteren begraven. Sinds het begin van den oorlog verliet hij geen ogenblik het front.’ Hij was de oudste zoon van André Jozef Tackx, machinist op de stoomtram en Catharina Diels. Hij was bij het uitbreken van de oorlog kandidaat postbode in Antwerpen. Volgens zijn stamboekdossier was hij op dat ogenblik gedomicilieerd in Duffel.

In de getuigenisroman ‘Aan den Vlaamschen IJzer’ schetste Reimond Sanders,alias Armand Suls een gruwelijk beeld van hoe twee makkers de overleden Lodewijk Tackx terugvonden in de ‘Poste de Sécours’: ‘In het halfdonker van de schuilplaats lagen er drie vormlooze  hoopen, bedekt met ledige loopgrachtzakjes.

‘‘k geloof dat de middenste Tackx is,’ zei de zakdrager, terwijl hij de bovenste bedekkig wegnam. Peerke en Rik deden ontsteld een stap achteruit. De doode leverde een afzichtelijken aanblik op. De oogen stonden wijd-open en staarden met een uitdrukking van ontzettenden angst, groot-geweldig, dubbel van afmeting, naar een punt van de zoldering. Onwillekeurig keek Rik in die richting met bangen blik, als verwachtte hij iets vreselijks te bespeuren. Hij voelde zich beklemd door een vreemde macht doe hem het ademen belette. Hij wilde voortgaan maar zijn oogen werden onweerstaanbaar getrokken naar het ontmenschte gelaat van den sukkelaar op den grond voor hem. De neus stond reusachtig gezwollen, rood en blauw blinkend als een te rijpe pruim met gebarsten omhulsel. Daaronder grijnsden, als van een razend dier, de gele tandenrijen, krampachtig opeengeklemd tusschen de vuil-behaarde, geopende lippen. Heel dat afzichtelijk wezen, bruin-bebloed en grauw beslijkt, lag daar zoo huiveringwekkend-akelig in die vuil-gore krocht dat Peerke met een rilling zei:

‘Bah, kom Rik, ’t is te leelijk; ‘k zou er van overgeven.’

Maar de zakdrager had reeds de andere vaderlanderkens weggenomen en vestigde hun aandacht op wat er onder verborgen had gelegen.

‘Zie hier eens hoe ze den jongen geschonden hên.’

‘De beenhouwers, godverdomme,’ grolde Peerke, zic afwendend.     

Het onderlijf van den dode was geheel ontbloot en vertoonde een bloedigen hoop ingewanden, die verscheurd en aan stukken gereten uit een gapend-wijde holte puilden.

‘Verdomme, d’er zitten al wormen in, ‘ zei de zakdrager, die het hoofd dichterbij genegen had. ‘En zie die voeten e ker, ‘k geloove vaste… wel ja, de ratten hên d’r an gefret !’

Inderdaad, men kon duidelijk zien hoe tweee, drie teenen ontvleeschd waren en als afgeknaagde beentjes, scherp en houterig nevens de andere omhoog staken.

‘Kom’, zei Rik, ‘we zijn weg.’ Toen ze buiten stonden, loosden ze alle twee een zucht van verlossing.

‘’t Is toch wreed hé’, zei Peerke, ‘ en gister avond schreef hij nog een brief naar zijn moeder.’ Rik dacht eraan hoe die moeder een sprekenden brief van haar dooden zoon zou ontvangen en misschien weer hoopvol het leven zou inzien, op een oogenblik dat haar ongeluk reeds lang en onherroepelijk beslist was.

‘Voor de Louis is den oorlog uit.  Hij is misschien gelukkiger dan wij,’ besloot Peerke.

17-04-2018 om 08:20 geschreven door janhuijbrechts  

Als onderdeel van de Duitse lente-offensieven opende de Duitse artillerie in de vroege ochtend van 17 april ’18 - vandaag precies een eeuw geleden - een vernietigend bombardement op de Belgische lijnen bij Merkem. Omstreeks 08.00 u. viel het gehucht De Kippe in handen van de Duitse stoottroepen. Na de verovering van de Belgische bunkers en loopgraven nabij Aschhoop en het Jezuïetengoed begon omstreeks 10.00 u. de aanval op de tweede verdedigingslinie. Het Belgisch artillerievuur kon de herhaalde vijandelijke aanvalsgolven niet stoppen. Nog diezelfde voormiddag moesten de Belgen hun steunpunten bij het ‘kasteel Britannia’, de ‘Verbrande Smis’ en de hoeves ‘Verté’,’ Hermine’ en ‘Honoré’ ontruimen. Voor de Belgische loopgraven van Langewaede stokte de Duitse stormloop. De tegenaanval leidde tot gruwelijke taferelen. Terwijl de machinegeweren onophoudend ratelden en het artilleriegeschut donderde, kwam het met dolk of bajonet tot man tegen man gevechten. 's Middags waren de posten aan de Kippe en ‘kasteel Britannia’ reeds heroverd. Uiteindelijk werden met een laatste krachtinspanning nog diezelfde avond de Duitsers op alle beginposities teruggeslagen.  

Een paar weken na de Slag bij Merkem liet een Belgische officier in ‘Vrij België’ niet zonder enige zin voor overdrijving weten dat de troepen die aan de gevechten bij Merkem hadden deelgenomen voor meer dan 90 % uit Vlamingen bestonden. ‘Indien de vijand hoopte dat het activisme in het leger zou doorgedrongen zijn, heeft hij nu een gepast antwoord gekregen’. Tegelijkertijd deed hij opmerken dat de Belgische regering niet langer doof kon blijven voor de Vlaamse verzuchtingen, want het Vlaamse bewustzijn groeide dag na dag, zoals ook was gebleken in de uren die volgden op de zege bij Merkem toen de moegestreden mannen toch nog luidkeels ‘De Vlaamse Leeuw’ hadden gezongen.

Aan Belgische zijde telde men die dag 155 doden, 354 gewonden en 449 vermisten, die meestal krijgsgevangen waren gemaakt. De Duitsers raamden hun verliezen op 254 doden en 1.211 gewonden. Er werden bijna 800 Duitsers krijgsgevangen genomen. Wellicht als een reactie op de hoge – vooral Vlaamse - verliescijfers werd een van de volgende nachten op een kapotgeschoten arduinen sierpomp naast de kerk van Merkem in bloedrode verf de slogan ‘Hier ons bloed – Wanneer ons recht ?!’ geschilderd. Deze leuze werd een paar maanden eerder ook al opgemerkt op een spandoek tijdens een betoging van de Frontbeweging in De Panne. De Steen van Merken, die u vandaag de dag als een historisch symbool van de Vlaamse bewustwording aan het IJzerfront in de schaduw van de IJzertoren in Kaaskerke kan aantreffen werd naar het woord van de dichter Anton Van Wilderoe ‘… de steen van de nimmer geloste schuld’…   

Het was wellicht ook als reactie op de hoge verliezen dat koning Albert, toen hij een paar weken later het vaandel van het 1e Regiment Jagers te Voet omwille van haar dappere houding bij Merkem, met het lintje van de Leopoldsorde ridderde, dit met een Nederlandstalige toespraak deed…

17-04-2018 om 07:48 geschreven door janhuijbrechts