Honderd jaar na het ondertekenen van de Wapenstilstand lijkt een gedicht over vrede meer dan op zijn plaats in de rubriek Zondag Frontpoëziedag.  De Nederlandse gewezen acteur, kunsthandelaar en militante socialistische dichter Carel Steven Adama Van Scheltema (1877-1924) publiceerde het onderstaande, toen nog utopisch lijkende gedicht in zijn bundel Zingende Stemmen die in 1916 bij W.L. & J. Brusse’s Uitgeversmaatschappij in Rotterdam van de persen rolde.

17-11-2018 om 00:00 geschreven door janhuijbrechts  

Gisteren was het exact 100 jaar geleden dat in de vroege ochtenduren, de laatste Duitse bezettingstroepen met stille trom uit Hoogstraten wegtrokken. Vanaf 14 oktober 1914, de eerste dag van de Duitse bezetting, tot 15 november 1918 was Hoogstraten permanent bezet geweest… Dit gold overigens ook voor alle – huidige – deeldorpen  Meerle, Meer, Minderhout en Wortel, die allemaal deel uitmaakten van het Sperrgebiet aan de rijksgrens.

Ruim 700 soldaten marcheerden in gesloten gelederen, met volle bepak­king en begeleid door opgevorderde wagens via Merksplas naar Weelde. Hier trokken ze de grens over met de bedoeling om zich in Nederland te laten interneren, maar ze kregen ter plekke vrije doorgang naar Duitsland. Amper waren ze uit het Hoogstraatse vertrok­ken of de jacht op acti­visten en smok­kelaars was open. Niet minder dan 37 woningen, winkels en cafés liepen schade op tijdens deze uitbarsting van ‘spontane’ volkswoede, waarbij overigens ook nog aardig wat werd afgeplunderd…

Het vertrek van de Duitsers werd natuurlijk ook in de Nederlandse kranten gemeld. In de Tilburgsche Courant verscheen op 16 november 1918 volgend artikel ‘Aan en over onze Belgische grens’ : ‘ Men meldt ons uit Zundert: Gisteren zijn de Duitschers aan de grens vertrokken in goede orde. De poort over den steenweg Breda-Antwerpen was opengezet maar op den electrischen draad was nog hoogspanning ingeschakeld. Naar de Duitschers ons verzekerden hadden er in de nacht van 12 op 13 november tusschen Hoogstraten en Zundert nog drie personen aan den draad de dood gevonden. Vluchtelingen zijn langs hier niet gekomen en worden ook niet verwacht. De Belgen uit de grensgemeenten willen naar Nederland komen maar worden zonder goede papieren door onze soldaten niet toegelaten.’

16-11-2018 om 06:53 geschreven door janhuijbrechts  

De Wapenstilstand mocht dan al wel getekend zijn maar dat betekende nog niet dat er aan het sterven een einde was gekomen. Op 12 november werd Jan Van Looveren in Meer het laatste burgerslachtoffer van de ‘Grote Oorlog’ in de Noorderkempen. In de vroege ochtend besloot de 27- jarige landbouwer Jan Van Looveren uit Meer, zijn ouders te gaan opzoeken die een boerderij bewoonden in de Beemden te Wuustwezel. Al op de dag van de Wapenstilstand zélf was hij poolshoogte gaan nemen in Meer-Dorp, maar verontrust door het tumult van ‘de grote afrekening’ met de smokkelaars, besloot hij dat het wellicht veiliger zou zijn om de volgende dag naar Wuustwezel te rijden. Zo gezegd zo ge­daan. Met zijn gespan reed hij, verge­zeld van zijn hoogzwange­re vrouw Maria Lenaerts, en zijn twee kleuters Fien en Frans naar de - nog steeds bemande - controle­post aan de draad op de splitsing van de Meer­seweg en de Bredaseweg. Hier werd hem vlakaf de doorgang gewei­gerd door de soldaten. In de veronder­stelling dat de Duitsers de stroom hadden afgesloten, besloot hij daarop in de namiddag opnieuw een kans te wagen. Samen met Toon ‘Schouw’ Brosens -die van Loenhout afkomstig was- zou hij ditmaal beproeven onder de draad door te gaan. Nadat Jan in de woning van Domien Goet­schalkx op Toon Schouw had ge­wacht, vertrokken beiden in de richting van de grensversperring te Gestel. Ter hoogte van de huidige stal van Marcel Rombouts beproefde Jan het om tussen de draden door te kruipen. Volgens een getuige zou hij eerst met een stok beproefd hebben of er nog stroom op de draad stond. Omdat dit schijnbaar niet het geval was, greep hij met beide handen de leiding vast. Onfor­tuinlijk genoeg was de stroom in bepaalde vakken van de sperr­zone nog niet uitge­scha­keld, met als gevolg dat Jan Van Loove­ren de laatste dode was die onze regio te betreu­ren had. Toon Schouw, liep om hulp naar een boer die iets verder op het veld aan het werk was. Toen ze terug bij het stoffelijk over­schot van Van Looveren kwamen stonden er al Duitse soldaten bij het lijk. Eerlijke Duitsers, zoals bleek, want ze overhandigden aan Jan van Loove­rens buur­man, Stan Verheyen, een brieventas waarin een dik pak papiergeld stak. Stan Verhey­en bracht zijn stoffelijk over­schot daarna naar huis, waarna Dr. Gommers van Meerle een lijk­schou­wing verrichte. Twee dagen later werden de stoffelijke resten van Jan Van Loove­ren vlakbij de kerkto­ren op de Meerse dodenakker bijge­zet. 

12-11-2018 om 04:04 geschreven door janhuijbrechts