Ter afsluiting van 100 Jaar Slag om de Kemmelberg een paar foto’s ‘Toen & Nu’ van Kemmel Chateau Military Cemetery.  Deze begraafplaats ontstond in december ’14, wellicht door plaatsgebrek op het kerkhof van deze gemeente. De eerste gesneuvelden werden bijgezet aan de noordzijde van het kasteelpark van de familie de Geelhand de Merkem. Het uit 1622 daterende omwalde kasteel, park en begraafplaats werden compleet verwoest tijdens de gevechten in april ’18. Het is, bij wijze van spreken, een klein mirakel dat het aantal onbekenden op deze verwoeste begraafplaats zo beperkt is gebleven... 

Op deze CWGC-site worden vandaag de dag 1.157 gesneuvelden herdacht, waaronder 21 Britten en 1 Fransman die in mei ’40 vielen. In mijn vorig jaar bij uitgeverij Polemos verschenen boek ‘Verdrongen Verleden’ over de 16^e (Ierse) Divisie in Vlaanderen sta ik uitgebreid stil bij deze, nu zo vredige begraafplaats, die een bezoek meer dan waard is.

29-04-2018 om 07:54 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in ‘Zondag Frontpoëziedag’ een fragment uit het beklijvende  ‘Aan een moeder – Haar zoon viel op het slagveld’ Van Paul van Ostaijen. Het verscheen voor het eerst op 27 oktober ’17 in het radicaal activistische blad Ons Land. Volgens Van Ostaijen-kenner Gerrit Borgers was het net als ‘Zaaitijd’, een ander Vlaams-nationaal geïnspireerd gedicht, in de zomer van ’17 geschreven. In ‘Aan een moeder’ manifesteert zich al duidelijk het humanitair expressionisme dat later, bij wijze van spreken, het handelsmerk van de dichter werd. Een fragment:

‘Je zoon, moedertje, viel niet voor een gerechte zaak,

maar zijn bloed werd hem afgeperst door allen,

omdat ons de menselijke goedheid is ontvallen.

Maar ik, wij, wij allen zijn de moordenaars van je zoon

en elk woord als eer en held is smaad en hoon.

Elk soldaat die valt in de krijg, hij werd getroffen

door een sluipmoordenaar.

Dit zijn wij allen, allen die het geloof verloren.

Je zoon heeft me gezegd: dit is de goede weg;

en ik heb hem gewezen: ja, die weg is de ware.

‘Demokratie’: wij hebben bedrogen.’

29-04-2018 om 07:24 geschreven door janhuijbrechts  

Graag verwijs ik naar de volgende intrigerende compilatie van – overwegend Duits - fotomateriaal dat te maken heeft met de gevechten rond de Kemmelberg, deze week precies 100 jaar geleden. Voor mij zaten er alvast een paar totaal onbekende foto’s tussen… Klik op onderstaande link:

28-04-2018 om 00:00 geschreven door janhuijbrechts  

Wie vandaag de dag Kemmel en de gelijknamige berg bezoekt zal aangenaam getroffen worden door de sereniteit en de rust van deze groene oase, die ik in gesprekken met vrienden vaak pleeg te omschrijven als de parel van het Heuvelland. Precies 100 jaar geleden was dit wel even anders en was de Kemmelberg wellicht de plaats waar je het minst wilde vertoeven op deze planeet. Al enkele dagen probeerden de Duitsers, in een laatste, desperate poging om voor de komst van de Amerikanen door te stoten naar de Kanaalhavens, via de Leievlakte op te rukken. Toen de Britten hen bij het Frans-Vlaamse Hazebrouck wisten af te stoppen, verlegden ze hun aandacht naar het noorden. 

Na een helse beschieting, waarbij kwistig gebruik werd gemaakt van gasgranaten, bestormden de mannen van het Alpenkorps, één van de elite-eenheden van het Duitse leger in de ochtenduren van 25 april ’18 de Kemmelberg en de Lettenberg. De aangeslagen Franse overlevenden van het verschroeiende bombardement werden zonder al te veel problemen onder de voet gelopen. Alleen op de Kleine Kemmelberg werd verwoed tegenstand  geboden. Tot de Duitse vlammenwerpers de laatste weerstandsnesten verkoolden. De  Kemmelberg, die in een mum van tijd was herschapen in een zwartgeblakerde, pokdalige etterpuist in het gemartelde landschap moest worden prijsgegeven. Keizer Wilhelm II die de aanval vanuit een observatiepost volgde, reageerde enthousiast: ‘Die Slacht ist entschieden ! Wir haben den Berg !’ Even leek het er inderdaad op dat de Duitse stoottroepen de beslissende doorbraak zouden kunnen forceren. Behalve de Kemmelberg namen de Duitsers ook  het dorp Kemmel in, terwijl ten zuiden van de berg, bij Dranouter ook door de geallieerde linies werd gebroken. In het noorden wisten de Duitsers zelfs door te dringen tot de beruchte Hellfire Corner aan de Meenseweg , halfweg tussen het Hooge en de stadsomwalling. Nooit was de Duitse frontlijn zo ver opgeschoven. Ieper, waar de troepen van de keizer bijna vier bloedige jaren hun tanden op hadden stukgebeten, lag bij wijze van spreken voor het grijpen. En toen gebeurde een klein mirakel: Met een uiterste krachtinspanning en ondanks de enorme verliezen wisten de Fransen en de Britten de Duitsers bij de Scherpenberg en Rodeberg een halt toe te roepen.  In de rokende puinhopen van Loker werd verbitterd lijf-aan-lijf gevochten met dolken en handgranaten om elke vierkante meter maar er kon nog nauwelijks worden gevorderd. De volgende dagen bleven de  gevechten  weliswaar aanhouden, maar de hardnekkigheid en het elan van de eerste aanval waren stilaan verdwenen. Uiteindelijk zat er voor Ludendorff niets anders op dan op 29 april het offensief af te blazen. Ieper en mogelijk ook de geallieerde eindoverwinning werden gered door een paar West-Vlaamse heuvels….  

25-04-2018 om 05:45 geschreven door janhuijbrechts  

Ter afsluiting van de “Zeebrugge-special’ een boeiende, Nederlandstalige documentaires als kijktip. Sven Speybrouck lichtte een paar jaar geleden in Publiek Geheim, een Canvas-programma een tip van de sluier op over dit bijna vergeten militaire wapenfeit. Klik op onderstaande link:

https://youtu.be/nvc7K5twvoA

24-04-2018 om 17:20 geschreven door janhuijbrechts  

Nog even terugkomen op de Raid op Zeebrugge, gisteren precies 100 jaar geleden. De meeste Britse slachtoffers werden met militaire eer begraven op de Duitse militaire begraafplaats naast de Sint Donaaskerk van Zeebrugge. In totaal liggen hier 175 –waarvan 3 niet geïdentificeerde -  Duitse en 30 – waarvan 17 niet geïdentificeerde- Britse gesneuvelden begraven. Deze begraafplaats werd aangelegd nadat 44 Duitse militairen op 26 september ’15  in Zeebrugge waren omgekomen bij een tramongeval.  Een ander massagraf is dat van 40 marinemensen, bemanningsleden van de torpedoboten S.15 en S.20 die op 5 juni ’17 aan de Vlaamse Kust waren gevallen.

14 Britten en 7 Duitsers die omkwamen bij de Raid op Zeebrugge kregen hier een laatste rustplaats. Twee van hen, kapitein E. Bamford en sergeant N.A. Finch, beiden Royal Marines werden postuum onderscheiden met het Victoria Cross. In de omheiningsmuur werd het Zeebrugge Memorial to the Missing aangebracht dat 4 deelnemers aan de aanval herdenkt wiens lichaam niet kon worden geborgen. Eén van deze vier was  de 33-jarige Wing Commander Frank Brock, O.B.E., een bolleboos en piloot die het experimentele station van de Royal Navy in Stratford leidde.  Hij was de uitvinder van de naar hem genoemde Brock-antizeppelin-kogel, die bij impact vuur vatte. Ook de Dover Flares, die werden gebruikt in de onderzeeboot-oorlog én de mistmachine, die gebruikt werd om met rook een aanval te verdoezelen waren van zijn hand. Hermann Künne, een matroos van Torpedoboot S.53, die vermoedelijk Brock in een zwaardgevecht op de dam gedood heeft en die zélf in de loop van de Raid op Zeebrugge omkwam, ligt overigens ook op deze site begraven.

In tegenstelling tot vrijwel alle andere Duitse militaire begraafplaatsen in de provincie West-Vlaanderen, werd deze site in de jaren 50 van de vorige eeuw niet geruimd, wat deze Duitse begraafplaats uniek maakt.

24-04-2018 om 11:45 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag precies een eeuw geleden vond de tot bijna mythische proporties opgeklopte ‘Raid op Zeebrugge ’plaats.  In een stoutmoedige nachtelijke actie in pure commando-stijl, deed een eskader van de Britse marine een aanval op de Duitse onderzeeboot-basis in de haven van Brugge. Ze lieten een aantal schepen in de strategisch belangrijke havengeul bij Zeebrugge zinken. Hierdoor werd de haven  een tijd onbruikbaar voor de Duitse oorlogsvloot. De geal­lieerde propaganda zette deze prestatie natuurlijk dik in de verf omdat men wel wat goed nieuws kon gebruiken na de recente Duitse overwinningen. Maar in feite was deze actie niet écht een succes te noemen. Oorspronkelijk had de aanval op 11 april moeten plaatsvinden maar deze actie werd kort voor het eskader de Vlaamse kust had bereikt afgeblazen. Eén van de begeleidende snelboten raakte daarbij vermist. De Britse Admiraliteit besefte niet dat hij bij Oostende was gestrand en dat de Duitsers in de boot gedetailleerde documenten m.b.t. deze actie hadden gevonden. Toen de Britten elf dagen later opnieuw opstoomden waren de Duitsers in de hoogste staat van alarm en goed voorbereid. De Britten werden op een gordijn van vuur onthaald en bovendien kon een groot deel van het oorspronkelijke plan, inclusief het rammen van de sluisdeuren niet uitgevoerd worden waardoor de haven een paar dagen na de raid al terug operationeel was... De prijs die voor deze – grotendeels mislukte  - actie moest worden betaald was hoog: 227 Britten kwamen in Zeebrugge om het leven, terwijl 359 gewonden in Dover aan land weren gebracht. Bovendien flopte de aanval die tegelijkertijd op Oostende werd uitgevoerd. De gealarmeerde Duitsers hadden een lichtboei die de havengeul aangaf verplaatst waardoor de twee, af te zinken blokkadeschepen een paar kilometer van hun doel strandden. Hier lieten 19 Britten het leven en werden er 30 gewond….

Om het fiasco te verdoezelen werd door de Britse propagandamachine een briljante truc gebruikt. Niet het resultaat telde maar wél de moed van de deelnemers aan de raid.  Nooit eerder in de Britse mili­tai­re geschiedenis werden zoveel hoge mili­taire onder­scheidin­gen uitgereikt dan voor deze enkele actie. Daaronder waren niet minder dan 8 Victoria Crosses – waarvan 2 postuum – de hoogste Britse militaire dapperheidsonderscheiding.

23-04-2018 om 06:42 geschreven door janhuijbrechts