Vandaag nog eens een Duitse frontdichter. Karl
Bröger (1886-1944) behoorde tot de zgn. Arbeitdichter.
In 1910 publiceerde hij zijn eerste gedichten in de Suddeutschen Monatshefte. Twee jaar later verscheen zijn eerste
gedichtenbundel Gedichte. Bröger
werd in 1914 gemobiliseerd maar raakte al in oktober zo zwaar gewond dat hij in
december 14 als ongeschikt uit de militaire dienst werd ontslagen. De oorlog
en de hiermee gepaard gaande gruwel hebben zijn werk getekend en hij zou met
zijn humanistisch-expressionistisch werk één van de belangrijkste pacifistische
dichters van zijn generatie worden. Het onderstaande gedicht komt uit zijn
bundel Flamme Gedichte und dramatische
Szenen die in 1920 van de persen rolde.
Phönix
Durch die
Leichengebirge der Zeit
keucht der letzte tote Soldat zum Gipfel der Ewigkeit.
Vom Schädelberg, höher als alle Berge der Welt,
späht er, die Hand vor den Augen, und seine Stimme gellt.
»Hier auf höchstem
Gipfel des Grausens will ich stehn,
einen Menschen nur, einen einzigen Menschen zu sehn.
Doch nur tote Soldaten erspäh ich fern und nah.
Ist denn kein Mensch, kein lebendiger Mensch mehr da?..
Künde dich, Bruder, ob weiß oder schwarz von Haut,
daß mein Blick ein belebtes Antlitz schaut! ...«
Durch die Klüfte
des Himmels brechen sich Flammen den Lauf,
aus den Schluchten von Leichen züngeln Feuer herauf,
und der Rufer, von Sehnsucht nach seinem Menschen erfüllt,
steht ganz in Brand und heilige Lohe gehüllt.
Seine Uniform mit
allem bunten Ballast
wird von den Flammen ergriffen, wird von der Glut erfaßt.
Als sie knisternd verkohlt von seinem Leibe sinkt,
sieht er in Asche den toten Soldaten, der Abschied winkt.
Auf dem
Schädelberge, in lauterer Feuer Schein,
steht ein nackter Mensch, schuldlos und sündenrein,
ohne Geschütz und Granaten, ohne Dolch und Gewehr ...
Wie am Schöpfungstage blickt er um sich her.
Faßt mit sinnender Liebe im großen Kinderblick
die zerstörte Welt und ihr blutiges Geschick
und durch Tod und Grauen, durch Trümmer und schwelenden Brand
schreitet er federnden Fußes in neues Menschenland.
Vorig jaar heb ik, in het raam van mijn opzoekingen voor mijn net verschenen boek 'Verdrongen Verleden' behoorlijk wat tijd doorgebracht in Heuvelland. Op een erg mooie nazomeravond belandde ik op 'Somer Farm Military Cemetery' aan de Hollebekestraat in Wijtschate. Op deze, niet erg vaak bezochte, kleine CWGC-site worden 91 gesneuvelden uit het Britse Gemenebest herdacht. Deze begraafplaats ontstond kort na de herovering van Wijtschate op 7 juni 1917 en werd vernoemd naar een nabijgelegen hoeve die als 'Somer Farm' op de Britse stafkaarten stond vermeld. De eerste militair die hier een laatste rustplaats kreeg was de 19-jarige Robert McKeown, een soldaat in het 9e Bataljon Royal Inniskilling Fusiliers uit Garvaghey in County Tyrone. Hij sneuvelde op 25 jun 1917. Oorspronkelijk droeg deze site de benaming 'Somer Farm Nr. 1' omdat naast deze begraafplaats nog een tweede werd aangelegd die, logischerwijze 'Somer Farm nr. 2' werd gedoopt. 'Somer Farm nr. 2' werd echter kort na de oorlog geruimd en de stoffelijke resten werden van deze site overgebracht naar 'Wijtschate Military Cemetery'.
De laatste foto werd genomen in de Saint Peter and Saint Paul Church in North Curry in Somerset. Het is een herdenkingsplaket voor kapitein Hugh Ronals Selfe die begraven werd in graf C 20 op 'Somer Farm Cemetery'. Selfe was op 2 juni 1880 geboren in Brixton en had als jonge knaap gevochten in de Tweede Boerenoorlog in Zuid-Afrika (1899-1902). In 1903 was hij naar Canada geëmigreerd en er aan de slag gegaan als een klerk. Hij meldde zich op 28 september 1914 als oorlogsvrijwilliger in Valcartier in Québec. Hij vertrok als luitenant in de HQ company van het 6e Canadese Infanterie Bataljon naar het Verenigd Koninkrijk waar hij kort nadien een aanstelling kreeg in het 8e Bataljon van het North Staffordshire Regiment. Kapitein Selfe sneuvelde op 9 juli '17 in Wijtschate maar de herdenkingsplaat vermeld vreemd genoeg dat hij op die dag 'zijn leven gaf voor zijn land op Vimy Ridge' bij het Frans-Vlaamse Loos....
En eindelijk daar is ie dan.... Het heeft nét iets langer geduurd dan oorspronkelijk gepland maar morgen verschijnt dan toch m'n nieuwste. 'Verdrongen Verleden - De 16e (Ierse) Divisie in Vlaanderen 1917' is een uitgave van Polemos. Dit boek telt 256 pagina's en net geen 100 foto's waarvan een substantieel deel nooit eerder werden gepubliceerd. 'Verdrongen verleden' verschijnt enkel in een harde kaft-versie en blijft desondanks met een verkoopprijs van 24,95 euro een érg betaalbaar boek... Nog op zoek naar vakantielectuur ? Bestellen kan rechtstreeks via de uitgeverij op http://polemos.be of info@polemos.be
