Fritz Francken was het pseudoniem van Frederik Edward Clijmans (1893-1969). Deze Antwerpse journalist kwam in april '15 als soldaat in het 8e Linieregiment aan het front terecht. Tijdens de oorlog publiceerde hij twee dichtbundels 'Het Heilige Schrijn' en 'De vijf glorierijke wonden'. Aan het front raakte hij bevriend met de dichter August Van Cauwelaert, die als onderluitenant in ht 13e Linieregiment diende. De Vlaamsvoelende Francken publiceerde zowel in de patiottische 'Legerbode' als in het aan de Frontbeweging  gelinkte dagblad 'Ons Vaderland'. Ook na de oorlog zou hij nog heel wat, aan de Grote Oorlog gerelateerd werk publiceren. Vandaag breng ik u het gedicht 'Voorposten' uit de bundel 'Het Heilige Schrijn'. Deze dichtbundel werd in het voorjaar van 1918 in De Panne uitgegeven door Juul Filliaert, een in de Pannre gestrande Nieuwpoortenaar die er in '16 'De Belgische Boekhandel' had geopend en die redactiesecretaris was van het gematigd Vlaamsgezinde dagblad 'De Belgische Standaard'.

'Eilanden in den watervloed / zoo liggen daar verspreid de posten / die hoeveel zweet en hoeveel bloed / en hoeveel pijn de jongens kostten ?

Zes, zeven zakjes, klam gescheurd / wat prikkeldraad er rond gespannen / een schietkanteel er op gesleurd / bewaakt door een handvol mannen

Dag in dag uit bezet. Geen stond / mag waak nog aandacht falen./ En is er een gedood, gewond ;/Geen brankardier om hem te halen...'

11-01-2015 om 10:33 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag is het precies 100 jaar geleden dat Moritz von Bissing (1844-1917) als generaal-gouverneur van het keizerlijke Duitse Generaal-Gouvernement in België zijn plannen, die de geschiedenis ingingen onder de naam van 'Flamenpolitik', voorstelde aan de Duitse rijkskanselier Theobald Bethmann-Hollweg (1856-1921). Beiden wilden puur pragmatisch de Vlamingen winnen voor de Duitse zaak door onder meer gebruik te maken van de - deels vooroorlogse - ontevredenheid en frustratie van heel wat flaminganten. Ze wilden aan deze verzuchtingen tegemoet komen door een strikte toepassing van de Belgische taalwetgeving en door een reeks van zorgvuldig gedoseerde beloftes. De Politische Abteilung van het Gouvernement-Generaal, onder leiding van Freiherr von der Lancken-Wakenitz, werd belast met het verder uitstippelen en concretiseren van de Flamenpolitik.Tot op de dag van vandaag zijn historici het er niet over eens geraakt of deze Flamenpolitik  een direct uitvloeisel was van de annexionistische plannen die zeker bij de door de pangermanisten beïnvloede hoogste legerleiding en ook bij een flink deel van de Duitse publieke opinie opgeld maakte, dan wel een oprechte - zij het onvolmaakte - poging om de machtsuitoefening ion het bezette gebied in overeenstemming te brengen met een, in dit gebied aanwezig streven naar nationale zelfbeschikking. Het staat evenwel als een paal boven water dat de Flamenpolitiek een, op koele berekening rustende Duitse belangenpolitiek was.  De Duitse historicus Franz Petri nuanceerde deze stelling echter door het volgende : 'Het is eveneens niet te loochenen dat de grenzen tussen Flamenpolitik en het Duitse annexionisme van de Eerste Wereldoorlog niet altijd scherp getrokken waren, daarbij in het midden gelaten in hoeverre dat gebeurde uit tactische overwegingen, uit politieke zwakheid van de rijkskanselier of uit natuurlijke verbondenheid met een politiek van machtsstreven.'  Het staat eveneens als een paal boven water dat de Flamenpolitik een niet te onderschatten rol heeft gespeeld bij de politieke ontwikkelingen in ons land tijdens de Grote Oorlog.  Zo wist de Flamenpolitik de voor de oorlog overheersende Franstalige invloed in Vlaanderen te breken, maar vergisten de Duitse architecten van de Flamenpolitik zich toen ze dachten deze door de verhoopte Duitse invloed te kunnen vervangen. De Flamenpolitik beïnvloedde bovendien overduidelijk de ontwikkeling van het activisme. Activisme, dat op zijn beurt een erg belangrijke ideologische invloed uitoefende op de politieke invulling van het Vlaams-nationalisme in het interbellum en onmiskenbaar heeft bijgedragen tot de versterking van het Vlaamse bewustzijn in brede lagen van de bevolking. In deze zin leeft de erfenis van de Flamenpolitik tot op de dag van vandaag verder...    

10-01-2015 om 15:06 geschreven door janhuijbrechts  

Deze bijna intiem aandoende Belgische militaire begraafplaats ontstond in de zomer van 1915 rond de Sint - Apolloniakerk in Oeren. In feite ging het hier om een noodoplossing omdat het kerkhof van het nabijgelegen Alveringem in een snel tempo volraakte door de vele gesneuvelden. In het begin van de jaren 20 telde deze site 629 individuele graven van gesneuvelde Belgische militairen, 17 Fransen en 3 Duitsers. Momenteel liggen hier nog 510 Belgen begraven. Ooit telde deze site 108 heldenhuldezerken, waardoor op deze site, verhoudingsgewijs, de grootste concentratie aan heldenhuldezerken stond. Nu resten er nog slechts 5.... Het werk van Heldenhulde ging officieel van start op 15 augustus '16 als een initiatief van een aantal Vlaamse intellectuelen aan het front met de bedoeling een waardige hulde te brengen aan de gevallen Vlaamse militairen. De Belgische overheid plaatste immers tot dan op de graven van de gesneuvelden een gedenkteken met het eentalig Franse opschrift 'Mort pour la Patrie'. Dit werd meer en meer gecontesteerd door de Vlaamsgezinden aan het IJzerfront, zoals onder meer duidelijk blijkt uit een brief die - de later gesneuvelde - oorlogsvrijwilliger Renaat De Rudder op 29 september '16 schreef aan Henri Van Laere: 'Het is droevig te zien en te horen het schreeuwend onrecht, dat ons wordt aangedaan. Tot op ons zwart soldatenkruis, belijdenis van ons offer, staat alles in het Frans. En mijn hart bloedt bij het horen van de ergerende woorden, die onze oversten uitspreken als hun verachting in onbewaakte ogenblikken naar boven welt: 'Sales Flamands !' En nochtans zijn het de 'Sales Flamands' die vechten op de gevaarlijkste plaatsen, die 's winters zitten te huiveren van de kou met hun voeten in 't slijk, die uren op de wacht staan op de uiterste voorposten, in de plassende regen, de sneeuw en de ijzel. Maar als de oorlog voorbij is, zullen wij ons recht opeisen, wijzend naar het Vlaams bloed, dat voor het Vaderland werd gestort.'

De zerkjes van Heldenhulde werden weliswaar getolereerd door de legerleiding, maar deze houding veranderde naargelang de oorlog vorderde en de Vlaamsgezinde actie aan het front toenam. In de nacht van 9 op 10 februari 1918 werden op deze begraafplaats door 'onbekenden' op 38 van deze zerkjes de letters 'AVV / VVK' dichtgesmeerd met cement. Een provocatie die niet onbeantwoord kon blijven. De volgende nacht trok een groepje Vlaamsgezinde soldaten onder leiding van Rik Demoen naar Oeren om er de gewraakte letters tweemaal zo groot opnieuw op te schilderen.

Bij wijze van eerherstel had dan ook de 'Bedevaart naar de graven van de IJzer' op 26 augustus 1923 plaats in Oeren. Een bedevaart, die op volgende haatdragende manier in de Brusselse 'La Gazette' werd aangekondigd: 'Ne vous étonnez pas en apprenant que des flamingants organisent un pélérinage à l'ancien front. Il y a aussi là, des cimetières allemands.' Het officiële België was in ieder geval uitermate geïrriteerd over deze zerken en poogde deze gesneuvelden af te schilderen als 'slechte Belgen'. Mogelijk uit onwetendheid, maar wellicht uit onwil werd door de tegenstanders van Heldenhulde immers voorbijgegaan aan het simpele feit dat minsten 31 van de gesneuvelde militairen die onder een heldenhuldezerk werden begraven, Walen waren... Eén van hen, sergeant Georges Attout werd in een naoorlogse publicatie zelfs als 'Un patriote Belge idéal' opgevoerd.... Zij konden moeilijk verdacht worden van Vlaamsgezinde agitatie, laat staan van onvaderlands gedrag...Het door de tegenstanders opgekleefde 'onvaderlandse' predikaat hield gewoonweg geen steek. Een ongewoon hoog aantal van de gesneuvelden die een heldenhuldezerk kregen waren immers oorlogsvrijwilligers geweest. Minstens 126 of ruim 1/5 van de door 676 door mij geïdentificeerde gesneuvelden waren vrijwilligers. Een verhouding, die, in vergelijking, beduidend hoger lag dan de nationale cijfers over de proportionele inbreng van vrijwilligers in het leger... 

09-01-2015 om 22:52 geschreven door janhuijbrechts  

Op de foto het desolate kraterlandschap van Boezinge in de - uitzonderlijk natte - zomer van 1917. Hier sneuvelde op 23 juni van dat jaar Herentalsenaar August Horemans (°1898). Deze Kempische oorlogsvrijwilliger diende als soldaat in de 1e compagnie 1/1van het 20e Linieregiment. Hij werd gedood bij een beschieting van de voorposten in de omgeving van het Sas van Boezinge, een beruchte sector in het uiterste zuiden van het IJzerfront. Bij deze beschieting kwam ook zijn stadsgenoot Fons Mols om. De mannen werden naast elkaar begraven op de militaire begraafplaats van Westvleteren. In het bataljon werd door de manschappen eind '17, begin '18 een geldinzameling georganiseerd om twee heldenhuldezerken te bekostigen. Deze zerken werden echter in 1925 op initiatief van de Dienst der Militaire Grafsteden van deze site verwijderd en vervangen door de uniforme Belgische militaire zerken.     

08-01-2015 om 12:37 geschreven door janhuijbrechts  

Dat niet alle molens in de Westhoek tijdens '14-'18 door het oorlogsgeweld van de aardbodem zijn verdwenen bewijst de Molen Van Coillie of Van Den Bussche in Klerken. In 1914 stonden er in deze gemeente, naast de Molen Van Coillie, niet minder dan vier andere windmolens: Niet ver verwijderd van eerstgenoemde stonden bij De Smisse twee houten molens van Vandamme en Vanoverberghe, bij 't Zwarte Gat - in de huidige Stokstraat - de molen van Robayes en in het centrum de stenen windmolen van C. Pysson. Enkel de molen Vancoillie - die tijdens WO I als observatiepost werd gebruikt door de Duitse waarnemers - bleef bewaard. Alhoewel het ook hier niets had gescheeld want met Sinksen 17 brandde het interieur van de molen uit bij een artilleriebeschieting.   De populaire legende wil dat de molen uitbrandde als gevolg van een ongelukje waarin een niet zo handige Duitse keukenpiet en een frietketel een hoofdrol speelden, maar in het dagboek van Zarrenaar Felicien Vanhove stond hierover heel wat anders te lezen: 'Zondag 27 mei 1917: Sinksen: Heden zijn er veel herbergen die geen bier meer krijgen. In den namiddag ben ik op de Ruiterhoek op zoek naar tarwe of rogge daar wij nog slechts 3 broden in huis hebben. Terwijl ik bij August Rommelaere ben zeggen ze dat Bussches molen in Klerken brandt. Wat later vertellen ze mij dat de overkant hem in brand geschoten heeft. 6 Schoten ernaast, waaronder twee blindgangers. Het zevende schot was raak en de molen brandde...' De  Duitsers dienden een nieuwe trap te steken en een nieuw observatieplatform te bouwen. Op 28 september '18, de eerste dag van het geallieerde Eindoffensief kwam de molen in de vuurlijn te liggen. De Belgische  10e Infanteriedivisie die de hoogte van De Smisse en de molen diende in te nemen, werd door de verdedigers van deze hoogtelijn ongenadig onder vuur genomen en afgestopt. Ondanks de massale inzet van mannen en materiaal bleven de aanvallers steken op de heuvelflank bij Terrest. Pas de volgende dag konden elementen van de 10 en 1e Infanteriedivisies de omgeving van de molen bereiken en zuiveren. Voor de verovering van Klerken moest een hoge prijs worden betaald: Niet minder dan 554 Belgische militairen werden bij de aanval op het dorp uitgeschakeld. In zijn novelle 'Blond Germanje' pende mijn stadsgenoot Dr. Hendrik Versmissen, oud bataljonsgeneesheer in de 1e Infanteriedivisie zijn herinneringen neer aan de strijd bij Klerken: '... Het was de opperste aanval. Tegen den gemeenen vijand stonden de lgers aller landen in het gelid. Of hemel en aarde verging, bulderde het geschut aller werelddeelen vuur en vlammen op de Duitsche voorposten. In de schemering van den morgen, akelig als een bleeken droom, worden eensklaps de opeengehoopte strijdkrachten voortgezweept op den krater-doorwoelde verdediging van den vijand... Versuft, verbijsterd, onweerbaar werden de krijgsgevangen in heele horden opgeleid. In duizelingwekkende vaart ging het onophoudelijk verder. Enkel één punt weerstond. Het vormde een scherpen inham in het front der zegevierende legers: de molen van Klerken.' Versmissen schetste hierop als ooggetuige de aanval op de molen: '... De dood zeisde de gelederen neder, even sekuur als een maaier de grashalmen...' Wanneer dan uiteindelijk, na veel bloedvergieten, de stelling ingenomen werd, troffen de veroveraars volgend tafereel aan: 'Abominato desolationis ! Niets dan grijsgekleurde mensenlijven, even onbezield als de ruwe, in wanorde opgehoopte muurpanelen.'

In herinnering aan de deze doden werd in 1963 een kleine herinneringsplaat aan de steeds meer in verval geraakt molenruïne aangebracht. Nadat een voorjaarsstorm in 2006 deze stille getuige van de Grote Oorlog bijna op de knieën had gekregen werden vanuit de lokale gemeenschap de eerste stapen gezet om de molen te redden. Met het oog op 100 jaar Grote Oorlog had de overheid hier uiteindelijk wel oren naar. Na het uitvoeren van de broodnodige consolidatiewerken en het aanbrengen van nieuwe trappen en observatieplatforms werd uiteindelijk op zaterdag 22 juni 2014 de molen feestelijk door de 'gestelde lichamen' ingehuldigd als 'Vredesmolen'. De eerste foto hieronder dateert uit het voorjaar van 1919, de twee andere zijn opnames uit juli 2014, na de heropening van deze site die écht - al was het maar voor het spectaculaire panorama van Houthulst tot voorbij Diksmuide - een bezoekje waard is...

07-01-2015 om 14:12 geschreven door janhuijbrechts  

Na meer dan 30 lezingen over 1814 (200 jaar Slag bij Hoogstraten) kan ik eindelijk weer aan de slag met 14-18. Binnen precies 1 maand, op 7 februari geef ik nog eens een lezing voor 'eigen publiek' . U kan die zaterdagavond om 20.00 u. terecht in het oude Raadhuis van Meerle voor een lezing over 'Jongens van bij ons'. Aan de hand van dagboekfragmenten, brieven, persartikels en vaak unieke foto's breng ik u het verhaal van de 23 jongemannen uit Meerle die de Grote Oorlog niet overleefden. Geïnteresseerd ? haltemerlet@hotmail.com 

07-01-2015 om 12:21 geschreven door janhuijbrechts  

Deze bijzonder fraai in het glooiende landschap ingeplante CWGC-site dankt haar naam aan een melkerij die hier in 1914 stond.  Op deze begraafplaats, naar een ontwerp van Sir Edwin Lutyens worden 715 gesneuvelden uit het Britse Gemenebest herdacht. De eerste gesneuvelden werden hier in november 1914 begraven en ze bleef in gebruik tot oktober ’18. Op 25 april ’18 bij het Duitse Lenteoffensief viel de begraafplaats in Duitse handen, maar in september ’18 namen de Britten opnieuw bezit van deze site. Na de oorlog werden hier nog gesneuvelden bijgezet die afkomstig waren van geruimde individuele graven uit de omgeving van het nabij gelegen Kemmel.

Graag vestig ik even uw aandacht op een opvallend graf dat op deze begraafplaats te vinden is in vak VI, rij A, graf 7. Het is de laatste rustplaats van Hugh Vaughan Charlton, een 32- jarige second Lieutenant van  het 7^e Northumberland Fusiliers die op 24 juni ‘16 bij Wijtschate sneuvelde door mortierscherven. Eerder ongewoon is dat op deze grafzerk ook zijn broer John MacFarlan Charlton wordt herdacht die een week na zijn broer, op 1 juli 1916 – de dag dat hij 25 werd – sneuvelde aan het hoofd van zijn compagnie bij de aanval op La Boisselle aan de Somme. John MacFarlan Charlton was een kapitein van het 12^e  Northumberland Fusiliers die op dat ogenblik wad afgedeeld bij het 2^e Tyneside Scottish. Zijn stoffelijke resten werden niet teruggevonden en daarom wordt hij herdacht op het gigantische monument voor de vermisten in Thiepval.

De broers Charlton hadden een stevige reputatie als ornitologen en tekenaars/schilders van de fauna, vooral dan van vogels.  Het werk van Hugh werd zelfs een paar maal bekroond en geselecteerd voor de Royal Academy. Dit was niet zo verwonderlijk want hun vader was de bekende schilder en illustrator John Charlton. Omdat John jr. geen bekend graf had, verkoos de familie hem te herdenken op de zerk van zijn broer.  Maar dit waren niet de enige vermeldingen voor de gesneuvelde broers want zowel op de grafzerk van hun moeder bij St. Cutberts Marton als op een granieten plaket dat hun vader in de kerk van Lanercost in Cumbria liet aanbrengen, werden de broers herdacht…Vader John Charlton, kwam het verdriet over het verlies van zijn twee enige zonen niet te boven en overleed het volgende jaar op 68-jarige leeftijd. Een schilderij 'The Brothers HVC & JHC' dat hij van zijn gevallen zonen schilderde is jammer genoeg verloren gegaan...

06-01-2015 om 22:05 geschreven door janhuijbrechts  

In het begin van de oorlog zochten honderdduizenden vluchtelingen hun heil in Engeland. Enkele duizenden van hen zouden in Ierland, dat toen nog integraal deel uitmaakte van het Britse rijk, terechtkomen. Een sleutelfiguur bij de opvang van de Belgische vluchtelingen in Ierland was Merenaar Jef Bellens.

Jozef Bellens werd op 1 januari 1876 in Meer geboren. Al op erg jonge leeftijd bleek hij een getalenteerde muzikant te zijn en daarom begon hij met zijn studie aan het befaamde Mechelse Lemmensinstituut  waar hij o.m. les kreeg van Edgar Tinel. Nadat hij in 1897 als laureaat van het Instituut was afgestudeerd, kreeg hij – net als veel andere Vlaamse beiaardiers - vrijwel meteen een baan aangeboden in Ierland. Hij trok nog datzelfde jaar naar Limerick waar hij organist en muziekleraar aan het Redemptoristenklooster en -kerk van  Mount St. Alphonsus  werd. Uit de Ierse National Census van 1901 bleek dat hij als vrijgezel kamers huurde in Newenham Street 18 bij de zusters Culhane. Hij stond geregistreerd als organist – ‘professor of Music’ en bij de graad van geletterdheid stond dat hij kon lezen en schrijven. Op dit adres waren wel meer intellectuelen gehuisvest want hij deelde de woning o.m. met de chirurg Patrick Enright en de priester David O’Kane, die ‘professor of Literature’ was. Jef Bellens integreerde zich snel en ontpoptte zich tot een centrale figuur in het culturele leven van Limerick. Hij schreef kerkmuziek, pianobegeleidingen en koorbewerkingen van Ierse volksliederen en leidde er twee grote koren en een operagezelschap, ‘The Limerick Operatic Society’. Dit laatste gezelschap bracht o.l.v. Bellens met veel succes de populaire werken van Gilbert & Sullivan in het Theatre Royal te Limerick. In deze periode raakte hij bevriend met de bekende, uit Limerick afkomstige tenor Joseph O’Mara.

Alsof al dit muzikale werk nog niet genoeg was, werkte Jef Bellens ook nog als journalist  onder de ‘nom de plume’ Jef Van Meir mee aan het Antwerpse ‘Handelsblad’ waar hij als Iers correspondent fungeerde en hij schreef in de ‘Limerick Leader’ onder meer over de Belgische politiek en  de Vlaamse beweging. De ’ Limerick Leader’ was een weekblad dat in augustus 1889 was opgericht als spreekbuis voor Parnell’s  gematigde nationalistische Irish Parlementary Party en dat sterk gefocust was op het behoud van het rijke Ierse culturele erfgoed. Zo introduceerde de Leader in juni 1902 een pagina in de Ierse taal, de eerste in een lokale publicatie in het land. Een jaar later begon men zelfs met een wekelijkse pagina met fervente nationalistische verhalen, gedichten etc… De Vlaamsgezinde Jef Bellens voelde zich sterk aangesproken door de Ierse strijd voor meer autonomie en zag duidelijke paralellen tussen deze strijd en de Vlaamse Beweging. Wellicht dateerde uit deze periode ook zijn vriendschap met Michael Joyce, de nationalistische volksvertegenwoordiger voor Limerick, die een stevige vinger in de pap had bij de 'Leader'. In 1909 huwde hij met de Hoogstraatse Clementine Versmissen, een zuster van dokter Hendrik Versmissen. Het volgende jaar werd hun dochter Maria Julia geboren en tijdens hun verblijf in Limerick zouden nog twee kinderen, August (°1914) en Godelief (°1916) het levenslicht zien. Het jonge gezin was intussen ook verhuisd naar een ruimere woning, de Violet Villas nr.1 aan Military Road (later herdoopt tot O’Connell Avennue), die hij volgens de Census van 1911 had gekocht.

Niet lang na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, al in het begin van september ’14, arriveerden de eerste Belgische vluchtelingen in Ierland. Om een té grote concentratie van hen te verhinderen werden ze over heel het land verdeeld en zo belandde in het begin van december ‘14, een eerste groep van een veertigtal ontheemden in Limerick. Met de hulp van o.m. bisschop Dr. Edward Thomas O’Dwyer en William Michael Nolan, de gewezen High Sherrif en burgemeester van Limerick, die ook de Belgische consul voor Limerick, Clare en Tipperary was, werd een Comité voor de Belgische vluchtelingen opgericht, waarvan Bellens begin ’15 voorzitter werd. Bellens was overigens niet de enige landgenoot die zich op het Groene Eiland met het vluchtelingenwerk ging bezighouden. In Dundalk was het zijn collega-organist Joseph Sireaux die de verantwoordelijke werd voor de lokale vluchtelingenopvang in county Louth. Door zijn uitgebreide contacten en sociaal aanzien wist Bellens de soms precaire opvang van deze vluchtelingen in goede banen te leiden en kon hij deuren openen die elders vaak gesloten bleven. Hij werd het aanspreekpunt voor zowat alle vluchtelingen in het mid-westen van Ierland en heeft zich gedurende heel de oorlog uitstekend van zijn taak gekweten.  Deze onbaatzuchtige inzet ging echter ten koste van zijn gezondheid en in 1919 keerde het gezin terug uit Ierland naar Hoogstraten. Jef Bellens werd er aangesteld tot organist in de Begijnhofkerk en muziekleraar aan het Klein Seminarie. OOk hier kon hij niet bepaald stilzitten. Kort na zijn aankomst in Hoogstraten was hij al voorzitter van de Katolieke Kring geworden en iets later richtte hij in de schoot van de Kring een  koor op dat hij natuurlijk zelf ging leiden. Alsof dit nog niet genoeg was werd hij ook nog organisator van een hele reeks voordrachten in het kader van de werking van Volksontwikkeling en ging hij zelf geregeld lezingen in het land geven. In april 1921 werd hij verkozen tot gemeenteraadslid in Hoogstraten, waar hij ook nog een tijdlang een mandaat als schepen uitoefende. Jef Bellens overleed op 1 september 1939.

06-01-2015 om 11:44 geschreven door janhuijbrechts  

Op 23 oktober 1914 sneuvelde ergens tussen Sint- Joris - aan - de - IJzer en Ramskapelle, op zijn 24e verjaardag Leo Etienne, korporaal in het 5e Linieregiment. Leo Etienne was op 23 oktober '14 geboren in Meer in het gezin van ambtenaar Emmanuel Jozef Etienne en huisvrouw Natalia Van Brielle.  Hij bracht het grootste deel van zijn jeugd door in de ouderlijke woning in Meer-dorp tot de familie omstreeks 1910 naar Arendonk verhuisde. In datzelfde jaar verrichte Leo Etienne overigens ook zijn legerdienst. Bij het uitbreken van de oorlog was Leo Etienne, net als zijn vader ambtenaar geworden en stond hij ingeschreven op de Koestraat nr. 62 in Arendonk. Hij werd gemobiliseerd en als korporaal met stamnummer 105/55982 ingedeeld bij het 5e Linieregiment. Korporaal Etienne had zonder kleerscheuren de eerste oorlogsmaanden overleefd, tot hij tijdens de IJzerslag op slag werd gedood door een kogel. Hij werd samen met soldaat Ogier Herman Dengis en de sergeanten François Treve en Marcel Beck - allemaal gesneuvelden uit het 5e Linieregiment - begraven bij de hoeve De Violette, een grote boerderij in de IJzerpolders van Ramskapelle, die in 1914 werd uitgebaat door de familie Loones. In 1920 werden de stoffelijke resten van korporaal Etienne hier ontgraven en overgebracht naar de BMB Duinenhoek in De Panne, waar hij een definitieve laatste rustplaats kreeg in graf I -227.  Zijn grafzerk werd overigens in mei 1940 beschadigd door granaatscherven bij een Duitse beschieting van de Panne, zoals men tot op de dag van vandaag kan vaststellen.

05-01-2015 om 14:04 geschreven door janhuijbrechts  

05-01-2015 om 10:31 geschreven door janhuijbrechts