24-10-2017 om 11:19 geschreven door kris vansteenbrugge  

In een vorig verhaal heb ik het reeds aangekondigd, een droevig verhaal uit mijn prille studententijd. Het staat hieronder en het is letterlijk (met de lapsus calami "Lamstraat" i.p.v. "Lammerstraat") overgenomen uit het boek “O jerum jerum jerum…”, 2006, uitg. Free Musketeers, pag. 90-91. Mocht het hele verhaal (mijn memoires) u interesseren: het is te koop bij de uitgever, of u kunt het lenen in iedere openbare bibliotheek en sedert kort ook in de bibliotheek van de Gentse universiteit (de boekentoren).

Wandel van het Wilsonplein in de richting van de Vooruit via de Lammerstraat. Na een paar tientallen meters ziet u aan uw rechterkant de trappen naar de Platteberg. Naar beneden? Inderdaad. Dit wijst erop dat men in Gent indertijd moeite heeft moeten doen om, zoals de meeste grote wereldsteden,  zeven heuvelen bij elkaar te krijgen om hun stad op te bouwen: de Blandijnberg, de Sint-Kwintensberg, de Kantienberg, de Kattenberg, de Kalandenberg, de Hoveniersberg… en de Platteberg.

15-10-2017 om 00:00 geschreven door kris vansteenbrugge  

‘k Voel mij opperbest vandaag. Wat dat voor een 77-jarige ook moge betekenen… Telkens als ik zo’n dag heb, als ik in mijn nopjes ben, met het goede been uit bed ben gestapt, moet ik denken aan de woorden die Rik Van Steenbergen ooit gesproken heeft na een overwinning in de Gentse Zesdagen: “Een jonge coureur kan al eens een slechte dag hebben; een oude coureur kan al eens een goede dag hebben”. Rik was toen al een eind in de veertig en dus al een héél oude coureur.  Die dag was ik aanwezig in ’t Kuipke en ik heb hem die historische woorden horen zeggen. Hoe zeldzaam moeten de “goede dagen” dan niet zijn op mijn leeftijd? En jawel, vandaag heb ik er één. En omdat alles altijd een oorzaak heeft: ik heb weer eens mijn portie Gent gehad….

De laatste veertien dagen al drie keer naar Gent geweest. De eerste keer om de “promotie” van acht professoren uit de faculteit geneeskunde bij te wonen. Tot professor emeritus! En te bedenken dat die gepensioneerde professoren pas in ’t eerste middelbaar zaten toen ik het diploma van “doctor in de genees-, heel- en verloskunde” al op zak had. Die dag moest ik ook een sweatshirt voor Amy ophalen aan de balie van het rectoraat. Helaas, ik had mijn  Bancontact-kaart niet bij en betalen met contant geld kon onder geen beding…  Twee dagen later ben ik dan weer naar Gent getrokken, mét kaart, want dat shirt was dringend.

En gisteren was ik dus ten derde male in Gent. De hele stad was in feest, ter gelegenheid van “Iedereen UGent”, de viering van het 200-jarig bestaan van de Gentse universiteit. Mét partner. We waren uitgenodigd door Radio 1, voor een  drie uur durende live uitzending, in de grote zaal van de universitaire bibliotheek. Er waren interviews met een pleiade aan BV’s – wat zeg ik? zeker wel twéé pleiaden – , er was een live band “School is cool”, een mooi en waardevol verrassingspakket voor alle aanwezigen en last but not least een copieus en gevarieerd ontbijt. Eén van de interviews gold het rectors-duo Van de Walle-De Paepe. Een sympathiek duo, en dat vinden ze van zichzelf ook, denk ik. Allebei een en al glimlach. De één al wat sympathieker dan de andere. De één is dan Van de Walle, Rik Van de Walle. “Zeg maar gerust Rik, ik ben weliswaar rector, maar ik blijf Rik voor iedereen”. Zoiets heb ik pro-rector De Paepe nooit horen zeggen: “Zeg maar gerust Anne, ik blijf Anne voor iedereen”. Even een vergelijking tussen dit duo en de rector vóór hen, Paul Van Cauwenberghe. De pro-pro-rector dus. Van Cauwenberghe lachte maar zelden en ik weet niet of iedereen "Paul" mocht zeggen. Ik mocht het wel, omdat ik hem kende, beroepshalve. Maar toen hij, rector zijnde, door onze studentenclub Laetitia uitgenodigd werd op de cantus ter gelegenheid van de viering van ons tachtigjarig bestaan, is hij daar met veel enthousiasme op ingegaan. Hij was toen al heel dicht bij de pensioenleeftijd, maar aan studentikoziteit had hij niets ingeboet. Tijdens die cantus is mij de eer te beurt gevallen om samen met hem een “ave confrater” op te voeren. Eén van mijn aangenaamste herinneringen, één die ik eeuwig blijf koesteren. Vijf jaar later was er weer een lustrumcantus ter gelegenheid van het vijfentachtigjarig bestaan van de club. Anne De Paepe die Paul Van Cauwenberghe had opgevolgd als rector, werd uitgenodigd. Dat ze niet is opgedaagd verraste niemand en we waren al opgetogen over het feit dat ze onze uitnodiging had beantwoord. Ze liet zelfs weten waarom ze verstek moest geven en ze verontschuldigde zich daarenboven ook nog. En komend jaar bestaat Laetitia  negentig jaar: weer een lustrum. Wedden dat Rik niet komt?! Hij is tijdens zijn studentenleven nooit of te nimmer – niet één keer! – naar een fuif geweest, heeft hij gisteren eigenmondig verklaard voor Radio 1. ’t Zou dus zijn eerste keer zijn. En… waarom niét eigenlijk? Maar laten we realistisch zijn: als Rik, net als Anne, een lieve brief schrijft om zijn afwezigheid te rechtvaardigen, zullen de Laetitianen al meer dan blij zijn. Denk ik.

Na de middag  zijn er 327 (of is het 237?) evenementen. Veel te veel om ze alle mee te maken.  We hebben ons bezoek beperkt tot een gebied waarvan de uiterste punten zijn: in ’t Zuiden de Boekentoren en in ’t noorden de nieuwe stadsbibliotheek  De Krook. Vóór de middag is er nog weinig volk in de stad: ideaal om rustig een foto te nemen van het Studentenplein in de Sint-Pietersnieuwstraat, alwaar pas na 17 uur het geweld zal losbarsten, en van de Krook waarvan de deuren pas rond 12 uur opengaan en waar men na de middag  op de koppen zal kunnen lopen.

Het studentenplein in de ochtend

Op het Miriam Makebaplein (aan de Krook)

De nieuwe indrukwekkende (!) stadsbibliotheek is genoemd naar de oude, sombere, verloederde stadswijk: de Krook, ook wel Waalse Krook genoemd. Deze wijk ligt in een (haakse) bocht van de Schelde (of is het de Leie?). Vele vele jaren geleden meerden hier schepen aan en was er bedrijvigheid op de Krook. Namen van straten die de Krook in het Oosten en in het Westen begren­zen, respectievelijk de Kuiperskaai en de Grote Huidevettershoek verwijzen naar die bedrijvigheid. “De Krook” is afgeleid van die bocht in de rivier: een knik of een kraak, hetgeen door de meeste Oost-Vlamingen als “krok” wordt uitge­sproken en door de meeste West-Vlamingen als “krak”, maar in het Gents luidt als “krook”. De Krook was tot voor kort toegankelijk langs de Grote Huidevet­tershoek en de Korianderstraat, allebei zijstraten van de Walpoortstraat. Op de hoek van Koriander- en Walpoortstraat ga ik een Blonde Leffe van ’t vat drinken in het café Marimain. M neemt, zoals gewoonlijk, een koffie. Het café bevindt zich naast de Minardschouwburg, zeer bekend bij de oude Gentenaars van­wege de volkse toneelstukken van Romain Deconinck die er gespeeld werden. Romain zit daar nog steeds aan de ingang van zijn geliefde schouwburg. In brons weliswaar. De patron van het café vertrouwt ons toe dat er in de Minard nog zeer intensief stukken worden gespeeld. De Marimain is echter niet langer het stamcafé van de spelers. Een derde toegangsweg tot de Krook is via de Lammerstraat: de trapjes van de Platteberg. Die trapjes brengen mij mijn eerste en pijnlijk contact met de Gentse flikken in herinnering. Stof voor een nieuw cursiefje in de zeer nabije toekomst. Maar dé toegangsweg tot de Krook is op heden via de Kuiperskaai en de nieuw gebouwde brug. Via die brug bereiken we het Miriam Makebaplein, dat speciaal voor de nieuwe stadsbibliotheek werd aangelegd op de plaats waar een groot deel van de oude stadswijk met de grond werd gelijkgemaakt. Het plein is genoemd naar een Zuid-Afrikaanse zan­geres, tevens anti-apartheidsstrijdster, waarvan de naam mij – ik moet het tot mijn scha en schande bekennen – onbekend was. Op het plein staat een beeld: 4 personen, meer dan levensgroot, die de koppen bij elkaar steken. Van de meest rechtse persoon ontbreekt een arm, maar dat zie je niet op de foto. Dat het zo bedoeld was en dat daar een diepere betekenis aan gegeven wordt? Het zal wel, maar weet je wat ík ervan denk? Dat de arm  per ongeluk afgebroken is en dat de breuk moeilijk te herstellen was…  Het roze huis tussen mij en het beeld is “De Zolder”van weleer, maar het is al lang geen café meer. De café’s van vroeger, ze zijn allemaal weg. De café’s van de Kuiperskaai. Gevoelens die mijn hart doen breken.     

We zijn een les gaan bijwonen in het UFO-gebouw, in het grootste auditorium van ’t land. Voor mij was het pure nostalgie naar de lessen van vroeger, waarvan ik er veel te weinig heb bijgewoond. Het was een les van professor Eva Brems, bekend in gans Vlaanderen van haar tongkus met Bart Peeters. Het was een voordracht over internationaal recht, als ik mij niet vergis. Ik heb er alvast niets van begrepen. M evenmin. De rest van het  gebouw bulkte van de wetenschap dewelke vaak op een speelse manier werd bijgebracht. Er was ook een band van violisten: drie jongeheren en één jongedame, keurig uitgedost. Ik meen te weten dat er ook lessen werden gegeven door oude professoren, professoren emeriti. Echter géén die ik nog gekend heb. Dié zijn allemaal dood en zo er nog één in leven mocht zijn… het les geven zou niet meer lukken. Denk ik.

09-10-2017 om 00:00 geschreven door kris vansteenbrugge  

Beste Firmin,

Wat ik u te vertellen heb had ik best ook onder vier ogen kunnen doen of via de telefoon, maar teneinde beter de gedachten te kunnen ordenen doe ik het liever langs deze weg. Ik wil het met u hebben over “de zwangere man”. Onmogelijk of verre-toekomstmuziek? Geen van beide. De zwangere man behoort nú al tot de mogelijkheden. Dat beweert niet alleen Petra Desutter, professor gynecologie aan de Gentse universiteit en wereldautoriteit op het gebied van de reproductieve geneeskunde, maar ook uw dienaar is al vele jaren die mening toegedaan. Nergens voor nodig, hoor ik u al zeggen, en misschien hebt ge wel gelijk. Maar misschien laat gij u ook in bewonderende termen uit over hetgeen waartoe de geneeskunst op de dag van heden allemaal in staat is. ’t Is natuurlijk allemaal relatief, mijn beste Firmin. Amper een week geleden overleefde een gezonde achtenveertigjarige man een kleine ingreep aan het hart niet in het nochtans meest gerenommeerde hartziekenhuis van het land. En niet minder dan drie patiënten bleven in die zelfde week, na een routine-ingreep aan het oog, achter met een totaal blind oog. In een universitair ziekenhuis! En om in mijn eigen specialiteit te blijven… Hoevele duizenden patiënten zijn na een “gehoorsverbeterende operatie” niet het slachtoffer geworden van oorsuizen, al of niet gepaard met volledige doofheid aan de geopereerde kant? Ik zeg u dit alles om uw gebeurlijke bewondering voor de geneeskunde een beetje te temperen. Artsen – de “geneesheren” van vroeger – zijn geen goden. Waren ze dat wel, dan was “de zwangere man” nu wellicht nog slechts een routine-ingreep. De Griekse mythologie leert ons hoe de oppergod Zeus met de hulp van de god Hermes, zwanger werd van een kind dat niemand minder bleek te zijn dan Dionysos, de god van de wijn. Dit verhaal staat te lezen in mijn boek “Uit het schuim van de zee”, hoofdstuk 14 De geboorte van Dionysos. Desgewenst wil ik u het boek wel eens uitlenen, maar ge kunt het ook lenen bij de gemeentelijke bibliotheek. Hier alvast een uittreksel uit hoofdstuk 14:  

Semele was een dochter van koning Kadmos van Thebe. Niemand minder dan de oppergod Zeus liet zijn oog vallen op deze mooie maagd. Hij benaderde haar in de gedaante van een knappe jonge man en hij had geslachtelijke omgang met haar. In alle oprechtheid vertelde hij haar dat hij niemand minder was dan Zeus, in menselijke gedaante. Semele dacht dat haar geliefde slechts een grapje maakte, maar diep in haar binnenste knaagde toch de twijfel. Ze vertelde alles aan haar zusters, die het verhaal belachelijk vonden. Ze zeiden: als hij werkelijk Zeus is, dat hij zich dan eens vertone in zijn goddelijke gedaante, al is het maar één enkele keer. En toen de jongeman haar weer benaderde en haar volop zijn liefde betuigde, zwoer hij haar in een onbezonnen ogenblik, dat hij haar, als bewijs van zijn liefde, alles zou geven wat zij maar wilde. Zij wenste maar één ding: dat hij zich, al was het maar één enkele keer, aan haar zou vertonen in zijn goddelijke gedaante, in zijn schitterend gewaad, met staf en bliksem en al. Zeus was niet weinig geschrokken door die wens. Hij wist immers dat geen enkele sterveling de aanblik van de oppergod in zijn ware gedaante kon doorstaan. Hij smeekte haar een andere wens te doen. Maar Semele bleef vastbesloten en wat Zeus plechtig beloofd had, daaraan moest hij nu voldoen. Hij deed nog zo zijn best om zijn geliefde een vreselijk lot te besparen: hij haalde zijn minst schitterende kleed uit de kast en uit de kist waarin hij zijn bliksems bewaarde, diepte hij zijn allerkleinste bliksempje op... Alles tevergeefs. Toen Semele de oppergod in al zijn glorie aanschouwde, vatten haar lijf en leden vuur en smeulend ging zij ten onder. Zeus realiseerde zich nu dat zij zijn kind droeg. Hij riep zijn trouwe zoon Hermes ter hulp en gebood hem de ongeboren vrucht via een keizersnede uit de buik van de moeder te halen. Daarna liet Zeus de foetus bij zichzelf inplanten in het losmazig weefsel aan de binnenkant van de dij, om hem daar verder te laten groeien. Toen de tijd van voldragenheid gekomen was, verloste Hermes zijn vader Zeus van een zoon, Dionysos, die aldus ten tweede male werd geboren.

De door Hermes toegepaste techniek laat zich raden. De bevruchte baarmoeder werd uit het dode lichaam van de moeder gehaald en de arteriën en venen van de baarmoeder werden verbonden met de dijslagader resp. de dijader van de oppergod. Pas op het ogenblik van de voldragenheid werd de baarmoeder ingesneden. Een keizersnede in twee tijden dus. Overigens hebben wij kennis van nog een andere keizersnede die op meesterlijke wijze door Hermes werd uitgevoerd, en hierbij verwijs ik naar hoofdstuk 47 van mijn hogergenoemd boek. Alvast een kort uittreksel:

De god Apollo raakte verliefd op de nimf Koronis en maakte haar zwanger. Desondanks begon Koronis een verhouding met een sterveling, Ischys genaamd. Apollo werd echter op de hoogte gebracht van die ontrouw door één van zijn lievelingsvogels, de raaf, die toen nog een witte vogel was. In blinde woede deed Apollo beroep op zijn zuster Artemis en gaf haar de opdracht Koronis met haar pijlen te doorboren. Toen de dode Koronis reeds op de brandstapel lag, waaraan men doden toevertrouwt, zag Apollo het zinloze van zijn daad in en hij vervloekte nu de raaf, die vanaf dat ogenblik zwart werd. Apollo realiseerde zich nu ook dat Koronis zíjn kind droeg en hij ontbood Hermes om hem te helpen het kind alsnog te redden. Hermes paste een keizersnede toe op het dode lichaam. Het kind was Asklepios, de god van de geneeskunde.

Maar keren we terug tot de zwangere man. Het zal wellicht de bedoeling zijn vooraf een baarmoeder in te planten bij de man en later – in een tweede tijd, zoals dat luidt – een “in vitro” bevruchte eicel in die baarmoeder in te brengen. Wat de plaats van de baarmoederimplantatie betreft is de dij wellicht een mogelijkheid, maar uit oogpunt van comfort voor de draagvader lijkt de buikholte ongetwijfeld te verkiezen. Na negen maanden een keizersnede en ’t is zó gepiept. Wist gij overigens waar de naam “keizersnede” ofte “sectio caesarea” vandaan komt? Van Julius Caesar die volgens de legende met een keizersnede ter wereld zou gekomen zijn.

Gaarne wil ik mij tot slot ook nog even buigen over uw gezondheidstoestand. Ge hebt het over spanning, rusteloosheid, overspanning en ge wijt het zelf aan de prangende onzekerheid over de toekomst van Hein Vanhaezebrouck, ex-trainer van AA Gent, en van Nicolas Frutos, interim-trainer bij RSC Anderlecht. De grote verantwoordelijke voor uw klachten blijkt de krant te zijn waarop gij geabonneerd zijt: de Morgen. Uw krant besteedt inderdaad véél te weinig aandacht – amper twee pagina’s – aan het probleem waardoor gij al te zeer in het ongewisse blijft. Die onzekerheid, daardoor raakt een mens overspannen. Ga nu toch eindelijk eens inzien dat ge veel beter af zijt met Het Laatste Nieuws, dat niet twee, maar reeds ettelijke tientallen pagina’s heeft gewijd aan wat iedere Vlaming zo pijnlijk bezighoudt en naar de keel grijpt. 

Moge het snel weer goed gaan met u,

Kris.   

01-10-2017 om 00:00 geschreven door kris vansteenbrugge  

21-09-2017 om 00:00 geschreven door kris vansteenbrugge  

Deze zomer ging de reis naar Texel, Nederlands grootste Waddeneiland. En spreek het daar alstublieft uit als Tessel en niet als Teksel, anders beschouwen ze u daar als een analfabeet, net zo analfabeet als zou je Enschede uitspreken als Enschede en niet als Enschedee, of Deventer als Devénter en niet als Deeventer. Ik heb een vriend die Willy Deventer heet en die wil geen Deeventer genoemd worden. Bij onze Engelstalige buren kennen ze er overigens ook wat van: geen leek die de namen van Worcestershire, Leicestershire, Gloucestershire, en vermoedelijk nog een aantal shires ook maar bij benadering perfect kan uitspreken. Het is evenwel niet ongepast te dezer gelegenheid, en in navolging van Alice Nahon, een keer in ’t eigen hart te kijken: hoe, denkt ge, plegen de inwoners van Koningshooikt de onuitspreekbare naam  van hun gemeente uit te spreken? Jut!

Maar hemeltje lief, wat dwalen wij af! Ik wou het dus hebben over mijn reis naar Texel.  Amper vierhonderd kilometer ver. Een hele degradatie als we dat vergelijken met vorig jaar toen ik de Provence heb afgereisd in de voetsporen van Alphonse Daudet en waarvan u als fanatieke lezer van mijn blog natuurlijk uitgebreid hebt meegenoten. En toen was ik ook al zesenzeventig…

Texel bereik je met de veerboot – geen kleintje! –  vanuit Den Helder. Alle vroegere gemeentes van het eiland, een stuk of zeven, zijn nu gedegradeerd tot de status van dorpen die gefusioneerd zijn tot één enkele gemeente: Texel, met als hoofdplaats Den Burg. Daar resideert, naar mijn vermoeden, de burgemeester, daar zullen de administratieve diensten van de gemeente Texel zich bevinden alsook de enige middelbare school die het eiland rijk is. Den Burg is ook de meest centrale plaats van het eiland, een leuk stadje eigenlijk met mogelijkheden tot vertier die men misschien niet op zo’n Waddeneiland zou verwachten. Dat er officieel amper zevenduizend inwoners zijn, ongeveer de helft van de totale eilandbevolking, wekt ook mijn verwondering. Hotels bij de vleet. Het toerisme is hier een belangrijke bron van inkomsten. Wij logeren evenwel zuidelijker in het plaatsje Den Hoorn, niet ver van ’t Horntje, het haventje waar we met de veerboot het eiland zijn binnengevaren. In hotel “Huus op Diek”. Dat betekent: “Huis op de dijk”. Ik denk dat we hier met ons West-Vlaams een heel eind zouden komen. Maar we doen ons best om met de “inheemse” bevolking bekakt Nederlands te praten, de taal die zij geleerd hebben op school. De tweede taal zal hier ongetwijfeld Duits zijn: alles is hier in twee talen, Nederlands en Duits. Het lijkt wel of we in Zeeuws-Vlaanderen zijn. In de tweede wereldoorlog werd hier lelijk huis gehouden. Tussen Den Hoorn en het kustdorp Oudeschild, aan de Zuid-Oostkust, staat een monument dat herinnert aan een bloedige strijd die zich hier aan ’t einde van de tweede wereldoorlog heeft afgespeeld tussen een Georgisch legioen en de Duitsers. Vijfhonderdvijfenzestig Georgiërs, honderdtwintig Tesselaars en rond de achthonderd Duitsers lieten hier het leven. Er staat een monument voor de gesneuvelden. Een jong koppel staat commentaar te geven, in de taal van Goethe. Iemand van mijn gezelschap die blijkbaar geen hoge pet opheeft van de Duitsers, zegt halfluid: “Ja, Sie haben etwas angerichtet im Krieg”. Ze zullen het wel niet gehoord hebben en daarenboven loopt de zin taalkundig mank, denk ik. Hebben de Tesselaars alles al lang vergeven of heerst er hier een soort haat-liefde verhouding?

Oudeschild heeft alles wat men verwacht van een lieflijk toeristisch vakantiedorp: leuke huisjes oude stijl, een mooi kerkje, een molen en… een jachthaven. Halverwege tussen Oudeschild en Den Burg is de Hoge Berg. Die moeten we over en daar zetten we de motor van onze e-bike eventjes in zijn hoogste stand. Dit is wat Texel gemeen heeft met de Kanarische eilanden: een hoge berg, in ’t midden. Eén verschil, deze hoge berg is amper vijftien meter hoog. Zo zie je maar dat alles relatief is.

De schapenboerderij die gelegen is aan de rand van de Hoge Berg is een bezoek overwaard. Wat een weelde! Wat een schapenrassen! Ze hebben hier zelfs Ouessantjes, dwergschaapjes, zoals mijn eigen Blanche en Brownie. Er zijn heel dure schapen bij. Ik ben benieuwd naar de kostprijs van de Ouessant-schaapjes. O, die? Die kosten eigenlijk niets. D’r is weinig vlees aan, geven weinig melk en hun wol wordt niet gegeerd. Worden gratis meegegeven met de kooplui. En als ik er nu één zou willen kopen? Voor 15 euro kan ik er stante pede eentje krijgen. Dat valt mij bitter tegen: mijn teergeliefde gezelschapsdiertjes Blanche en Brownie, zo goed als niks waard! Hoe durven ze?! Het eerste wat ik doe als ik thuis kom is hun allebei een heerlijk stukje volkorenbrood geven: ze lusten het zo graag. Plus een dikke knuffel. Van knuffelen gesproken: in deze boerderij is een authentieke “knuffelhoek”. Je kan hier naar hartelust een schattig lief lammetje knuffelen. Volwassen mannen die de middelbare leeftijd al voorbij zijn, staan ervoor in de rij. Het bezoek aan de schapenboerderij is allesbehalve gratis (5 euro) en in acht genomen het groot aantal bezoekers, lijkt me dit wel een mooie bijverdienste voor het bedrijf. Ach, zegt de bazin, dat denkt u maar, “schapengeld is gauw geteld”. Zo zie je maar dat niet alleen in Vlaanderen de boeren klagen. En gelukkig maar, want er is ook een spreekwoord dat zegt: “als de boeren niet langer klagen zal de wereld vergaan”.

Aan de westkust van het eiland ligt het stranddorp – badstadje, zo u wil – De Koog. Dat betekent zoveel als “De Polder”. Van lopen in het zand heb ik een afkeer en dat heeft te maken met mijn drie ellendige kostschooljaren in Oostende. Zand overal, tussen de tenen, in de haren, in de oren: ik mag er niet aan denken. Er is ook een naaktstrand, maar dat kan mij evenmin bekoren: als ik nog dat mooi gespierd lichtjes gebrozeerd Adonis-lijf had gehad van een halve eeuw geleden en als er niet zo’n koude zeebries woei, dan misschien…

Een fietstocht, langs fraaie fietspaden waarop de Nederlanders zo fier mogen zijn, van onze residentie “Op Diek” in den Hoorn, alover Den Burg en de kleinere dorpjes De Waal en Oosterend tot het meest Noordelijk punt van het eiland, bedraagt algauw veertig kilometer. Maar ons traject is zo vlak als een biljarttafel – we gaan niet over de Hoge Berg – en daarenboven is onze fiets electrisch aangedreven. Zodus… Het meest Noordelijk gelegen dorp van Texel is De Cocksdorp. Van hieruit vertrekt de veerpont naar Vlieland en er staat een vuurtoren. Amper een driehonderdtal inwoners telt het dorp. Het is genoemd naar ene meneer De Cock en de schrijfwijze van ’s mans naam doet vermoeden dat hij van Vlaamse afkomst was. Enig opzoekingswerk leert ons dat het een Antwerpenaar betreft, Nicolas Joseph De Cock. Een gelegenheid om even te grasduinen in de ontstaansgeschiedenis van ons eiland. Het begon allemaal 847 jaar geleden op een Allerheiligennacht…

Op 1 november van ’t jaar 1170 is het allemaal geschied. Vóór die datum bestond het eiland Texel niet. Althans het was geen eiland, maar een deel van het vasteland. Een immense vloedgolf, waarbij duizenden mensen omkwamen, de  beruchte Allerheiligenvloed van 1170, heeft ervoor gezorgd dat een Noordelijk stuk van de provincie Noord-Holland werd afgescheiden. Zo is dus Texel ontstaan. Of toch niet helemaal…  Ten Noorden van Texel lag nóg een eilandje, Eierland. Een voortvarende Antwerpenaar is erin geslaagd het eilandje bij Texel te voegen door “inpoldering”. Die Antwerpenaar was de al eerder genoemde Nicolas Joseph De Cock en dat het dorpje in het Noorden  van het eiland naar hem is genoemd komt hem dus zeker toe. En mocht er enige historische of geografische onjuistheid schuilgaan in mijn verhaal, beste lezer, dan vraag ik u nederig mij hiervoor te willen verontschuldigen.

Doch laten wij nu even terugkeren naar Den Hoorn, alwaar wij gehuisvest zijn in “het huis op den dijk”. Niet het meest toeristisch dorp, maar voor mij zeker niet de minst aantrekkelijke plaats op het eiland. Vanwege de Herenstraat, bulkend van historiek en nostalgie, en vanwege het kerkje annex kerkhof. Voor het kerkje gebruik ik het verkleinwoord omdat het maar een halve kerk lijkt, althans het schip van de kerk is maar een half schip. Oordeel zelf maar beste lezer. Geldgebrek zal naar mijn gevoel aan de basis gelegen hebben. Niettemin vind ik het een bijzonder aardig ding. En ongetwijfeld velen met mij. En of het nu al dan niet Rooms is kan mij geen fluit schelen.

Een vakantiereis is, wat mij betreft, niet écht geslaagd zonder een uitgebreid bezoek aan een kerkhof. Ik weet het wel, ik hoor u al denken: senilitas? dementia? Verkeerde diagnose, mijn beste lezer, ik hád dat al, vijftig jaar geleden! Al wil ik toegeven dat het in de loop der jaren mogelijks misschien een heel klein beetje “erger” is geworden. Hier is wel een héél “leuk” kerkhof, met niets dan leuke namen van wie ongetwijfeld leuke mensen moeten geweest zijn – nomen est omen, toch?

Neeltje Lap ligt hier begraven, samen met haar man Jan Bruin, haar zoon Cornelis en diens echtgenote Engelina Trooster, de troostende engel…

Ook vrouwtje Cupido-Hutjes ligt hier begraven, alleen in het gezelschap van haar zoon Jan. Meneertje Cupido ligt er niet bij. Had die zijn pijltjes misschien op een ander verschoten? We hebben er het raden naar.

En Klaas Heerschap dan en Pietertje Hoep. Pietertje heeft haar man tweeëntwintig jaar overleefd; ze was dan ook twaalf jaar jonger. Een raar heerschap die Klaas? En een vrouwtje van lichte zeden met een mannetjesnaam? Nomen est omen? Ik denk dat de Latijnen het voor één keer niet bij het rechte eind hadden. Klaas en Pietertje zullen best een trouw en vroom koppel geweest zijn, met kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen.

Het graf van Simon Zijm en zijn vrouw Martje Lap was al onderwerp van een pictaiku (www.bloggen.be/zerar/archief.php?ID=3011440).. Maar… bis repetita placent  (en dit komt van Horatius en niet van Cicero zoals mijn buurman Firmin misschien meent te weten). Overigens lijkt Zijm mij een nogal typisch Texelse naam te zijn. Hier lopen ze nogal hoog op met een gewezen ster-voetballer Zijm, die ooit hoge ogen zou gegooid hebben of, zo ge wilt, de pannen van het dak heeft gespeeld. Evenwel: nooit van die dekselse Zijm gehoord. Een Texelse hand is blijkbaar gauw gevuld.

Niet alle grafzerken zijn hier volgens het klassiek model. Soms is het een eenvoudig rotsblok. Neem nu het graf van Margriet Lap (lap! weer een Lap). Wél zo treffend.

Op dezelfde leest geschoeid is het graf van Beer. Het is niet eens twee jaar oud. En wie mag dan die beer wel zijn?

Opvallend: op zowat de helft van de grafstenen komt de naam Lap voor. Het doet mij denken aan de tijd toen wij – ikzelf met vrouw en de kinderen – in Nederland woonden, in Capelle aan de IJssel, bij Rotterdam. We woonden er amper enkele weken en omdat ik een nieuwe broek nodig had en er in het winkelcentrum van Capelle een mooie grote kleerwinkel was, ging ik daar de broek kopen. De naam van de winkel was “Piet Lap”. Ik zei dus tegen de jonge winkeljuffrouw: “ik wil een broek kopen”. Ze werd rood, als de vuurtoren van De Cocksdorp, tot achter de oren, en ze riep een oudere winkeldame ter hulp: “ik denk dat mijnheer een pantalon wil kopen”. Ja, zoals ik al zei, ik woonde er pas en ik wist toen nog niet dat “broek” in Holland een heel vies woord is, althans in zekere omstandigheden… Piet Lap vond ik overigens een passende naam voor een kleerwinkel, maar ik had nooit gedacht dat “Lap” een echte persoonsnaam was. Tot nu dus…

Meer kom ik te weten tijdens mijn wandeling in de Herenstraat. Op de voorgevel van een huis staat een plaat met als opschrift: Geboorteplaats Cornelis Lap (°1869), oprichter herenkledingzaken te Rotterdam. Omgekomen bij het bombardement op de marinierskazerne op 12-5-1940. 

05-09-2017 om 00:00 geschreven door kris vansteenbrugge