Deze zomer ging de reis naar Texel, Nederlands grootste Waddeneiland. En spreek het daar alstublieft uit als Tessel en niet als Teksel, anders beschouwen ze u daar als een analfabeet, net zo analfabeet als zou je Enschede uitspreken als Enschede en niet als Enschedee, of Deventer als Devénter en niet als Deeventer. Ik heb een vriend die Willy Deventer heet en die wil geen Deeventer genoemd worden. Bij onze Engelstalige buren kennen ze er overigens ook wat van: geen leek die de namen van Worcestershire, Leicestershire, Gloucestershire, en vermoedelijk nog een aantal shires ook maar bij benadering perfect kan uitspreken. Het is evenwel niet ongepast te dezer gelegenheid, en in navolging van Alice Nahon, een keer in ’t eigen hart te kijken: hoe, denkt ge, plegen de inwoners van Koningshooikt de onuitspreekbare naam  van hun gemeente uit te spreken? Jut!

Maar hemeltje lief, wat dwalen wij af! Ik wou het dus hebben over mijn reis naar Texel.  Amper vierhonderd kilometer ver. Een hele degradatie als we dat vergelijken met vorig jaar toen ik de Provence heb afgereisd in de voetsporen van Alphonse Daudet en waarvan u als fanatieke lezer van mijn blog natuurlijk uitgebreid hebt meegenoten. En toen was ik ook al zesenzeventig…

Texel bereik je met de veerboot – geen kleintje! –  vanuit Den Helder. Alle vroegere gemeentes van het eiland, een stuk of zeven, zijn nu gedegradeerd tot de status van dorpen die gefusioneerd zijn tot één enkele gemeente: Texel, met als hoofdplaats Den Burg. Daar resideert, naar mijn vermoeden, de burgemeester, daar zullen de administratieve diensten van de gemeente Texel zich bevinden alsook de enige middelbare school die het eiland rijk is. Den Burg is ook de meest centrale plaats van het eiland, een leuk stadje eigenlijk met mogelijkheden tot vertier die men misschien niet op zo’n Waddeneiland zou verwachten. Dat er officieel amper zevenduizend inwoners zijn, ongeveer de helft van de totale eilandbevolking, wekt ook mijn verwondering. Hotels bij de vleet. Het toerisme is hier een belangrijke bron van inkomsten. Wij logeren evenwel zuidelijker in het plaatsje Den Hoorn, niet ver van ’t Horntje, het haventje waar we met de veerboot het eiland zijn binnengevaren. In hotel “Huus op Diek”. Dat betekent: “Huis op de dijk”. Ik denk dat we hier met ons West-Vlaams een heel eind zouden komen. Maar we doen ons best om met de “inheemse” bevolking bekakt Nederlands te praten, de taal die zij geleerd hebben op school. De tweede taal zal hier ongetwijfeld Duits zijn: alles is hier in twee talen, Nederlands en Duits. Het lijkt wel of we in Zeeuws-Vlaanderen zijn. In de tweede wereldoorlog werd hier lelijk huis gehouden. Tussen Den Hoorn en het kustdorp Oudeschild, aan de Zuid-Oostkust, staat een monument dat herinnert aan een bloedige strijd die zich hier aan ’t einde van de tweede wereldoorlog heeft afgespeeld tussen een Georgisch legioen en de Duitsers. Vijfhonderdvijfenzestig Georgiërs, honderdtwintig Tesselaars en rond de achthonderd Duitsers lieten hier het leven. Er staat een monument voor de gesneuvelden. Een jong koppel staat commentaar te geven, in de taal van Goethe. Iemand van mijn gezelschap die blijkbaar geen hoge pet opheeft van de Duitsers, zegt halfluid: “Ja, Sie haben etwas angerichtet im Krieg”. Ze zullen het wel niet gehoord hebben en daarenboven loopt de zin taalkundig mank, denk ik. Hebben de Tesselaars alles al lang vergeven of heerst er hier een soort haat-liefde verhouding?

Oudeschild heeft alles wat men verwacht van een lieflijk toeristisch vakantiedorp: leuke huisjes oude stijl, een mooi kerkje, een molen en… een jachthaven. Halverwege tussen Oudeschild en Den Burg is de Hoge Berg. Die moeten we over en daar zetten we de motor van onze e-bike eventjes in zijn hoogste stand. Dit is wat Texel gemeen heeft met de Kanarische eilanden: een hoge berg, in ’t midden. Eén verschil, deze hoge berg is amper vijftien meter hoog. Zo zie je maar dat alles relatief is.

De schapenboerderij die gelegen is aan de rand van de Hoge Berg is een bezoek overwaard. Wat een weelde! Wat een schapenrassen! Ze hebben hier zelfs Ouessantjes, dwergschaapjes, zoals mijn eigen Blanche en Brownie. Er zijn heel dure schapen bij. Ik ben benieuwd naar de kostprijs van de Ouessant-schaapjes. O, die? Die kosten eigenlijk niets. D’r is weinig vlees aan, geven weinig melk en hun wol wordt niet gegeerd. Worden gratis meegegeven met de kooplui. En als ik er nu één zou willen kopen? Voor 15 euro kan ik er stante pede eentje krijgen. Dat valt mij bitter tegen: mijn teergeliefde gezelschapsdiertjes Blanche en Brownie, zo goed als niks waard! Hoe durven ze?! Het eerste wat ik doe als ik thuis kom is hun allebei een heerlijk stukje volkorenbrood geven: ze lusten het zo graag. Plus een dikke knuffel. Van knuffelen gesproken: in deze boerderij is een authentieke “knuffelhoek”. Je kan hier naar hartelust een schattig lief lammetje knuffelen. Volwassen mannen die de middelbare leeftijd al voorbij zijn, staan ervoor in de rij. Het bezoek aan de schapenboerderij is allesbehalve gratis (5 euro) en in acht genomen het groot aantal bezoekers, lijkt me dit wel een mooie bijverdienste voor het bedrijf. Ach, zegt de bazin, dat denkt u maar, “schapengeld is gauw geteld”. Zo zie je maar dat niet alleen in Vlaanderen de boeren klagen. En gelukkig maar, want er is ook een spreekwoord dat zegt: “als de boeren niet langer klagen zal de wereld vergaan”.

Aan de westkust van het eiland ligt het stranddorp – badstadje, zo u wil – De Koog. Dat betekent zoveel als “De Polder”. Van lopen in het zand heb ik een afkeer en dat heeft te maken met mijn drie ellendige kostschooljaren in Oostende. Zand overal, tussen de tenen, in de haren, in de oren: ik mag er niet aan denken. Er is ook een naaktstrand, maar dat kan mij evenmin bekoren: als ik nog dat mooi gespierd lichtjes gebrozeerd Adonis-lijf had gehad van een halve eeuw geleden en als er niet zo’n koude zeebries woei, dan misschien…

Een fietstocht, langs fraaie fietspaden waarop de Nederlanders zo fier mogen zijn, van onze residentie “Op Diek” in den Hoorn, alover Den Burg en de kleinere dorpjes De Waal en Oosterend tot het meest Noordelijk punt van het eiland, bedraagt algauw veertig kilometer. Maar ons traject is zo vlak als een biljarttafel – we gaan niet over de Hoge Berg – en daarenboven is onze fiets electrisch aangedreven. Zodus… Het meest Noordelijk gelegen dorp van Texel is De Cocksdorp. Van hieruit vertrekt de veerpont naar Vlieland en er staat een vuurtoren. Amper een driehonderdtal inwoners telt het dorp. Het is genoemd naar ene meneer De Cock en de schrijfwijze van ’s mans naam doet vermoeden dat hij van Vlaamse afkomst was. Enig opzoekingswerk leert ons dat het een Antwerpenaar betreft, Nicolas Joseph De Cock. Een gelegenheid om even te grasduinen in de ontstaansgeschiedenis van ons eiland. Het begon allemaal 847 jaar geleden op een Allerheiligennacht…

Op 1 november van ’t jaar 1170 is het allemaal geschied. Vóór die datum bestond het eiland Texel niet. Althans het was geen eiland, maar een deel van het vasteland. Een immense vloedgolf, waarbij duizenden mensen omkwamen, de  beruchte Allerheiligenvloed van 1170, heeft ervoor gezorgd dat een Noordelijk stuk van de provincie Noord-Holland werd afgescheiden. Zo is dus Texel ontstaan. Of toch niet helemaal…  Ten Noorden van Texel lag nóg een eilandje, Eierland. Een voortvarende Antwerpenaar is erin geslaagd het eilandje bij Texel te voegen door “inpoldering”. Die Antwerpenaar was de al eerder genoemde Nicolas Joseph De Cock en dat het dorpje in het Noorden  van het eiland naar hem is genoemd komt hem dus zeker toe. En mocht er enige historische of geografische onjuistheid schuilgaan in mijn verhaal, beste lezer, dan vraag ik u nederig mij hiervoor te willen verontschuldigen.

Doch laten wij nu even terugkeren naar Den Hoorn, alwaar wij gehuisvest zijn in “het huis op den dijk”. Niet het meest toeristisch dorp, maar voor mij zeker niet de minst aantrekkelijke plaats op het eiland. Vanwege de Herenstraat, bulkend van historiek en nostalgie, en vanwege het kerkje annex kerkhof. Voor het kerkje gebruik ik het verkleinwoord omdat het maar een halve kerk lijkt, althans het schip van de kerk is maar een half schip. Oordeel zelf maar beste lezer. Geldgebrek zal naar mijn gevoel aan de basis gelegen hebben. Niettemin vind ik het een bijzonder aardig ding. En ongetwijfeld velen met mij. En of het nu al dan niet Rooms is kan mij geen fluit schelen.

Een vakantiereis is, wat mij betreft, niet écht geslaagd zonder een uitgebreid bezoek aan een kerkhof. Ik weet het wel, ik hoor u al denken: senilitas? dementia? Verkeerde diagnose, mijn beste lezer, ik hád dat al, vijftig jaar geleden! Al wil ik toegeven dat het in de loop der jaren mogelijks misschien een heel klein beetje “erger” is geworden. Hier is wel een héél “leuk” kerkhof, met niets dan leuke namen van wie ongetwijfeld leuke mensen moeten geweest zijn – nomen est omen, toch?

Neeltje Lap ligt hier begraven, samen met haar man Jan Bruin, haar zoon Cornelis en diens echtgenote Engelina Trooster, de troostende engel…

Ook vrouwtje Cupido-Hutjes ligt hier begraven, alleen in het gezelschap van haar zoon Jan. Meneertje Cupido ligt er niet bij. Had die zijn pijltjes misschien op een ander verschoten? We hebben er het raden naar.

En Klaas Heerschap dan en Pietertje Hoep. Pietertje heeft haar man tweeëntwintig jaar overleefd; ze was dan ook twaalf jaar jonger. Een raar heerschap die Klaas? En een vrouwtje van lichte zeden met een mannetjesnaam? Nomen est omen? Ik denk dat de Latijnen het voor één keer niet bij het rechte eind hadden. Klaas en Pietertje zullen best een trouw en vroom koppel geweest zijn, met kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen.

Het graf van Simon Zijm en zijn vrouw Martje Lap was al onderwerp van een pictaiku (www.bloggen.be/zerar/archief.php?ID=3011440).. Maar… bis repetita placent  (en dit komt van Horatius en niet van Cicero zoals mijn buurman Firmin misschien meent te weten). Overigens lijkt Zijm mij een nogal typisch Texelse naam te zijn. Hier lopen ze nogal hoog op met een gewezen ster-voetballer Zijm, die ooit hoge ogen zou gegooid hebben of, zo ge wilt, de pannen van het dak heeft gespeeld. Evenwel: nooit van die dekselse Zijm gehoord. Een Texelse hand is blijkbaar gauw gevuld.

Niet alle grafzerken zijn hier volgens het klassiek model. Soms is het een eenvoudig rotsblok. Neem nu het graf van Margriet Lap (lap! weer een Lap). Wél zo treffend.

Op dezelfde leest geschoeid is het graf van Beer. Het is niet eens twee jaar oud. En wie mag dan die beer wel zijn?

Opvallend: op zowat de helft van de grafstenen komt de naam Lap voor. Het doet mij denken aan de tijd toen wij – ikzelf met vrouw en de kinderen – in Nederland woonden, in Capelle aan de IJssel, bij Rotterdam. We woonden er amper enkele weken en omdat ik een nieuwe broek nodig had en er in het winkelcentrum van Capelle een mooie grote kleerwinkel was, ging ik daar de broek kopen. De naam van de winkel was “Piet Lap”. Ik zei dus tegen de jonge winkeljuffrouw: “ik wil een broek kopen”. Ze werd rood, als de vuurtoren van De Cocksdorp, tot achter de oren, en ze riep een oudere winkeldame ter hulp: “ik denk dat mijnheer een pantalon wil kopen”. Ja, zoals ik al zei, ik woonde er pas en ik wist toen nog niet dat “broek” in Holland een heel vies woord is, althans in zekere omstandigheden… Piet Lap vond ik overigens een passende naam voor een kleerwinkel, maar ik had nooit gedacht dat “Lap” een echte persoonsnaam was. Tot nu dus…

Meer kom ik te weten tijdens mijn wandeling in de Herenstraat. Op de voorgevel van een huis staat een plaat met als opschrift: Geboorteplaats Cornelis Lap (°1869), oprichter herenkledingzaken te Rotterdam. Omgekomen bij het bombardement op de marinierskazerne op 12-5-1940.