Een verhaal dat, aangenomen dat het écht gebeurd is, zich moet afgespeeld hebben in de jaren ’60 of in ’t begin van de jaren ’70…

Het was stil op twaalf zuid van het academisch ziekenhuis toen dokter Spincemaille, hoofd van de chirurgische afdeling, uit de lift stapte. De dokter voelde een hevige hoofdpijn zoals dat de laatste weken, vooral op maandagmorgen, wel meer was voorgekomen. Maar de pijn was vandaag heviger dan ooit tevoren. Bij ’t wakker worden had hij de pijn al meteen gevoeld: een drukkende pijn in ’t achterhoofd, die zijn hersenpan naar alle kanten onder spanning zette en zijn trommelvliezen en ogen deed uitpuilen – althans zo voelde het. Net of hij  een zware dreun op het hoofd had gekregen. Niet alleen was de pijn vandaag heviger dan anders, ze straalde op een vreemde manier uit in de rechter halsstreek, langs de halsslagader in de richting van het borstbeen.

Dokter Spincemaille deed zoals steeds zijn best om niets te laten merken tegenover het verplegend personeel. Een dokter moest eigenlijk zelf nooit ziek zijn:  dat was slecht voor zijn prestige en voor het vertrouwen van de patiënten. Met dát voor ogen stapte hij de kamer van juffrouw Rammant binnen. De juffrouw was al meer dan twintig jaar hoofdverpleegster op de afdeling “chirurgie” en vooral voor háár deed de dokter zijn best om zijn pijnaanvallen te verbergen.

- Nog iets voorgevallen op de afdeling vannacht? Vroeg Spincemaille.

- Na dát met Dupont is er niets meer geweest, dokter.

- Dupont?

Hij herinnerde zich geen Dupont. De naam zei hem hoegenaamd niets. Hij herinnerde zich niet ooit iemand met die naam onder zijn kliënteel gehad te hebben. Hij die er nochtans om bekend stond goed namen te kunnen onthouden, beter dan wie ook van zijn collega’s in het hele ziekenhuis. Kon het zijn dat zijn hoofdpijn hem zodanig parten speelde dat één naam hem te enen male ontsnapt was? Ene Dupont? En er was wat geweest met die Dupont, vannacht. Juffrouw Rammant vergiste zich anders nooit. Kon het die verdomde hoofdpijn zijn? Spincemalle herpakte zich snel:

- Jaja, Dupont natuurlijk, mompelde hij.

Kon het mogelijk zijn dat de altijd ernstige juffrouw Rammant hem uitgerekend nú een poets wilde bakken? Kon het mogelijk zijn dat er deze nacht iets was voorgevallen waar hij bij was geweest en waarvan hij desondanks geen weet meer had? Laat staan dat er een mijnheer Dupont op zijn afdeling lag zonder dat híj dat wist? Hij zuchtte zwaar, zei verder niets en begaf zich naar zijn eigen bureau. Claudine, het jongste zustertje, stond vertrekkensklaar aangekleed bij de lift. Ze had kennelijk haar nachtdienst achter de rug. Spincemaille groette haar.

- Ook een goede dag, dokter. Hé, wat jammer toch van mijnheer Dupont.

Het bonsde in zijn hoofd toen hij de deur van zijn kamer achter zich dichtgooide. Een allerpijnlijkst gebons dat schrijnend uitstraalde aan de rechterkant in zijn hals, tot achter zijn borstbeen. Hij trok zijn fichenbak open en zocht de naam Dupont op. Er was geen Dupont. Natuurlijk was er geen Dupont! Hij zou het toch zelf wel geweten hebben zeker? Anderzijds leek het hem evengoed onmogelijk dat zijn verplegend personeel hem ze grof in de maling zou nemen, met een ingebeelde Dupont. Ze wilden hem toch niet voor gek doen doorgaan? Als Dupont vannacht opgenomen was moest er minstens een spoedopnamedossier bestaan… Hij nam de telefoon op en draaide het nummer 212, secretariaat spoedopname. Of daar een dossier lag van een zekere Dupont? Géén Dupont!...

Er werd op de deur geklopt. Er striemde als een elektrische schok van in zijn achterhoofd tot achter zijn borstbeen. Waarom werd er ook zo hard geklopt? Of léék het alleen maar dat er zo hard geklopt werd? Was hij misschien overgevoelig geworden aan geluid vanwege zijn hoofdpijn?

- Jaaa, zei Spincemaille.

Juffrouw Rammant stak haar hoofd naar binnen.

- Lopen we even de bedden langs, dokter?

Hij toonde zich vertoornd. Een “tour de salle” zinde hem nu allerminst.

- Spreek niet zo luid, wil je, zei hij bitsig. Waar is Dupont? En waar is het dossier van Dupont?

Hij zou het spel meespelen als ze hem in de maling namen…

- Er zal enkel maar een spoedopnamefiche zijn, dokter. En Dupont zal nu wel in het lijkenhuisje liggen…

Ze had dat laatste enigszins spottend gezegd. Zo althans voelde Spincemaille het.

- De fiche is niet op de spoedopname.

- Bloquiaux zal ze waarschijnlijk meegenomen hebben. Hij komt vandaag wat later.

Bloquiaux was de chirurgisch assistent in opleiding.

- Kom over een uur terug, zei Spincemaille nu wat milder. Dan gaan we “toeren”.

Het lijkenhuisje was helemaal aan de andere kant van het ziekenhuiscomplex. Het kostte Spincemalle heel wat moeite om het te bereiken. Bij iedere stap leek het wel of iemand een lans in zijn achterhoofd plantte. Zuster Monique was op post, zoals steeds: een vriendelijke, wat bejaarde maar nog knappe geestelijke, die haar doden nooit alleen liet en zich haar taak van lijkenzuster nauwgezet ter harte nam.

- Waar is Dupont? vroeg Spincemaille, nog steeds beducht voor een of andere valstrik.

- Die van vannacht? Ja, Dupont is zijn naam. Jean-Jacques Dupont. Hierlangs dokter.

Spincemalle trok het laken van over het lijk. Hij taxeerde het als een man van middelbare leeftijd, atletisch gebouwd, gebronzeerde huid. Hij herinnerde zich deze man niet. Een lange operatiewonde liep in de hals van achter het rechter oor tot waar het rechter sleutelbeen articuleert met het borstbeen. Hij inspecteerde de wondhechtingen: ze waren van hemzelf, van Spincemaille! Niemand in het hele ziekenhuis legde zijn hechtingen als Spincemaille…

Hij gruwde bij de aanblik van deze dode. De confrontatie met de dood maakte hem telkens weer misselijk. Spincemaille had de meest ingrijpende operaties verricht, open hartoperaties inbegrepen, hij had buiken opengesneden van onder tot boven, was met de meest afschuwelijke verminkingen geconfronteerd geweest… Het deed hem allemaal niets, tenminste zolang de patiënt in leven was. De dood echter kon hij niet verdragen, en zeker niet in dit kille lijkenhuis…

- Ik ga naar huis, een uurtje rusten zei Spincemaille tot zichzelf. Vanmiddag loop ik wel even de bedden langs nadat ik eerst met Bloquiaux gepraat heb.

Hij voelde zich niet alleen misselijk, maar ook moe, vreselijk moe. De pijn was verminderd. Het klopte nog wat in zijn achterhoofd en in de hals voelde hij enkel nog een zwaarte. Zijn huis bevond zich op amper een boogscheut van het ziekenhuis. Hij ging steeds te voet of per fiets naar het werk. Vandaag was hij te voet gekomen…

- Marc, wat zie je er slecht uit, zei zijn vrouw. Dupont is gestorven, neem ik aan?

Spincemaille antwoordde niet, knikte alleen maar en spoedde zich naar zijn werkkamer. Hij vleide zijn zwaar hoofd neer op de eikenhouten schrijftafel en dommelde even in…

Het was half drie toen dokter Spincemaille de kamer van zijn assistent binnenstapte. Het slaapje had hem verkwikt. De hoofdpijn was nu helemaal verdwenen. Bloquiaux was bezig met het in orde brengen van een dossier.

- Dupont? vroeg Spincemaille.

- Ja, ik had per ongeluk de spoedopnamefiche meegnomen naar huis.

- Geeft niets…

Spincemaille had zijn bril afgezet en streek voorzichtig met duim en wijsvinger langs weerszijden van zijn neus.

- … Vertel me over Dupont. Je zult het niet geloven maar ik herinner mij niets meer over het hele geval.

- U herinnert zich niets meer? zei Bloquiaux met een ongelovige glimlach, niet wetend of Spincemaille in ernst sprak of een grap maakte.

- In alle ernst, Willy, ik herinner mij niets meer. Die hele Dupont was mij onbekend toen ik vanmorgen het ziekenhuis binnenkwam.

- Ze hebben Dupont vannacht binnengebracht om kwart over twee, begon Bloquiaux zijn verhaal, aarzelend en nog wat op zijn hoede. Dupont klaagde over hevige pijn in het achterhoofd die uitstraalde in de rechter halsstreek in de richting van het borstbeen. Hij had die pijn al meermaals gevoeld maar nooit zó hevig. We vroegen hem wat hij gisteravond verricht had, wat hij gegeten of gedronken had, of hij medicijnen had ingenomen. Op géén van de vragen kon hij een antwoord geven. Die hoofdpijn, gelokaliseerd in het achterhoofd, met die specifieke uitstraling en een plots optredend geheugenverlies dat een periode van één tot verscheidene uren bestrijkt, is – dat zei u toch – typisch, u noemde het zelfs “patognomonisch”, voor een zeldzaam syndroom – u noemde de naam van het syndroom maar die ben ik vergeten – dat gekenmerkt is door een zich snel uitbreidende trombose van zowel de halsader als de gemeenschappelijke halsslagader. Het geheugenverlies is daarbij een veeg teken en noopt tot een onmiddellijke ingreep zonder dewelke de patiënt ten dode is opgeschreven. Als we niet zeer snel opereren heeft de patiënt beslist geen week meer te leven, zei u nog. U zei ook dat de man al bij al nog van geluk mocht spreken dat hij bij u was terechtgekomen omdat u verder niemand in staat achtte om een dergelijke operatie tot een goed einde te brengen. U was buitengewoon tevreden over het verloop van de operatie… tot helemaal op ’t einde het hart van Dupont het begaf. Hartstilstand, zei u, tengevolge van een uitgebreide embolie ter hoogte van de hersenstam, een complicatie die bij een dergelijke operatie niet te voorzien is…

Spincemaille knikte. Ik denk dat ik maar eens een week vakantie neem, zei hij. Hij voelde de pijn weer opkomen…

24-08-2016 om 20:39 geschreven door kris vansteenbrugge