Beste Karel,

Dat gij Roger Raveel een hoog “Eddy Wally gehalte” toedicht doet mij veel plezier. Eddy Wally was toch de absolute koning van het lied (chanson!) en terecht werd hij “mister Europe” genoemd, in zijn vak. So let it be with Raveel. Of bespeur ik daar een vleugje ironie in uw uitspraak? Weet dan dat ironie mij vreemd is, alleszins als het gaat om ernstige zaken zoals kunst.

Met verbazing – “verbijstering” zou hier evenzeer op zijn plaats zijn – verneem ik dat het everzwijn dat ’s nachts ronddwaalt rond uw huis in Frankrijk, in feite geen everzwijn is maar een hert. Niet dat het mij verbaast dat ge het hert aanvankelijk voor een everzwijn hebt aanzien – die beesten lijken per slot van rekening heel erg op elkaar – maar de angst slaat mij om het hart als ik er nog maar aan denk dat gij met het hert hetzelfde zoudt voorhebben als met het vermeende everzwijn. Zeker als het een vrouwelijk hert, zegge een hinde, zou zijn. Hinden zijn namelijk heilige dieren, die gewijd zijn aan de godin Artemis. Het zou niet de eerste keer zijn dat Artemis zich meedogenloos wreekt op diegene die een aan haar gewijde hinde doodt! En vaak lijdt ook nog zijn nageslacht onder die wraak. Om maar één voorbeeld te noemen: Agamemnon, de opperbevelhebber van de Griekse troepen in de Trojaanse oorlog, werd door Artemis gedwongen zijn dochter Iphigineia te offeren, als straf omdat hij een aan haar gewijd dier zou gedood hebben (cf. mijn boek “Uit het schuim van de zee”, pag. 242). Maar in de veronderstelling dat gij ál mijn waarschuwingen aan uw laars lapt, ongelovig als gij nu eenmaal zijt, en het hert uiteindelijk toch in uw diepvries belandt, kunt gij het misschien wel op prijs stellen dat ik u hierbij in bijlage een recept stuur voor de bereiding van een “tournedos van hert”.

Wat ik u niet wil onthouden – ook al omdat ik u een lange brief beloofd heb – is het relaas van mijn uitstap naar Gent, de dato 6 februari, zijnde eergisteren. Het hoofddoel was een symposium over de chirurgische behandeling van slokdarmaandoeningen. Zoals ge weet heb ik in mijn studentenjaren meer lessen gebrost dan bijgewoond en het moet zijn dat nu, meer dan een halve eeuw na datum, de behoefte de kop opsteekt om de schade in te halen. Deze keer ben ik met de auto gegaan: in dit gure weer altijd iets comfortabeler dan met de trein, maar in de eerste plaats om de efficiëntie van mijn gratis parkeerkaart op de proef te stellen. Als oud-student van de faculteit heb ik altijd al recht gehad op zo’n kaart, maar door nalatigheid ben ik die kaart pas vorige maand gaan afhalen aan het “badge-centrum” van het UZ. Nadat ik de kaart in de gleuf had gestoken kwam zij er weer uit en op een scherm verscheen: “kaart omdraaien a.u.b.”  Maar de omgedraaide kaart kwam er ook weer uit en ook weer met de melding “kaart omdraaien a.u.b.” De slagboom ging niet omhoog en terugkeren was geen optie want er stond al een hele rij auto’s achter mij. Ik heb dan maar weer een “betaalticket” genomen… Nu weet ik wat er fout gegaan is: mijn parkeerkaart is er een die niet voor de gleuf bestemd is, maar ’t is eigenlijk een “badge”, die voor een elektronisch oog dient gehouden te worden en hopsa, de slagboom gaat omhoog! ’t Was nog vroeg in de middag, amper half drie en het symposium was pas om half negen. Een zee van tijd om nog eens de stad af te dweilen. Met de bus, respectievelijk de tram.

Op de bus die mij naar het Wilsonplein moest brengen zat een eindeloos dikke dame, kennelijk van Midden-Afrikaanse origine. Ze nam de hele bank in beslag, die bedoeld was voor twee tot drie personen. Tegenover haar zat een klein zwart kleutermeisje, een ukkie van hooguit een jaar of drie, met een strikje in d’r haar, mooie grote oogjes en hagelwitte tandjes: een hemels mooi poppetje. En het poppetje zei, wijzend op een toestelletje – een i-pad, een e-pad of weet-ik-wat-voor-pad – dat op de schoot lag van de dikke ebbenhouten dame, die haar moeder was, zoals dadelijk zal blijken:

- C’est quoi ça, maman?

Het stemmetje klonk vlekkeloos mooi, zoals je dat van zo’n piepklein kuikentje niet zou verwachten.

De corpulente moeder vertrok geen spier en bleef zonder te antwoorden somber voor zich uitkijken.

En weer vroeg het zwarte engeltje, met meer aandrang dan de eerste keer:

- C’est quoi ça, maman?

Er kwam weer geen antwoord. En de vraag werd herhaald, tot vijf keer toe, telkens een beetje luider en telkens met meer aandrang. Net toen ikzelf wilde tussenbeide komen met «n’insiste pas, ma chérie, ne vois-tu pas que ta mère est fatiguée? », gromde de mère iets onverstaanbaars in ‘t Frans, al kan het ook Swahili geweest zijn…

Toen wees het poppetje naar een knopje op de ik-weet-niet-wat-voor-pad en het sprak:

- Est-ce qu’il faut appuyer ici, maman?

Geen reactie, noch enige zweem van vertedering op het gezicht van de moeder. Ik vergeet  te zeggen dat er naast het kindje op de bank nog een handtas stond, waaraan een touwtje hing met een soort flocheke. En dat er naast de handtas ook nog een hondje zat. Het hondje kreeg het flocheke in ’t oog en begon ermee te spelen. En dat had het klein zwart poppetje gezien:

- Dat mag jij niet doen, zei het. Je gaat het kapotmaken.

En dan weer tot de moeder:

- Il ne peut pas faire ça, n’est-ce pas, maman.

En tot het hondje :

- Zie je nu wel, stoute hond.

Het liet de moeder allemaal onverschillig. Het tweetalig kindje en het Vlaamstalig hondje had ik zó willen meenemen. Maar voor mij was het tijd om uit te stappen.

Van ’t Zuid tot aan boekhandel De Slegte is een kwartiertje wandelen. De Vanderdoncktdoorgang heb ik rechts laten liggen en de Kuiperskaai links, al kan ik het niet helpen dat de herinnering aan De Kelder, De Zolder, De Don Carlos, De Don Quichotte en De Fons mijn hart doet bloeden. De Slegte ligt vlak naast de aula van de universiteit, in de Volderstraat. In 1957 woonde ik hier de opening van het academisch jaar bij en een halve eeuw later heb ik hier zelf een voordracht gehouden. Bij De Slegte kwam ik een doe-het-zelfgids zoeken ter herstelling van de vochtschade in onze kelder. Qua boeken hebben ze bij De Slegte alles en tegen een spotprijsje: 3,99 in mijn geval…

Aan ’t eind van de Volderstraat de tram genomen naar het Sint-Pietersstation. Daar een koffie gedronken in “The Walker” en De Gentenaar doorbladerd. Bij het buitenkomen klampt een jonge kerel mij aan en vraagt mij om een financiële steun, om pampers te kopen voor zijn drie kleine kinderen. Ik heb wat kleingeld in mijn broekzak en ik geef het hem: één euro en éénenvijftig cent. Hij is zwaar ontgoocheld. Daar kan ik geen pampers voor kopen, zegt hij. Hij stopt het kleingeld in zijn zak en loopt door zonder dankuwel. Ik ben al blij dat ik er zonder kleerscheuren vanaf kom.

De rest van de dag is evenzeer zonder kleerscheuren verlopen. Omdat ik nog anderhalf uur tijd over had vóór de aanvang van het symposium, heb ik eerst nog een bezoek gebracht aan een kennis, die al weken opgenomen ligt in het UZ op de afdeling psychiatrie, gebouw K12, blok F, afdeling “stemmingsstoornissen”, kamer kweetniemeerhoeveel. Ga daar maar eens naar op zoek als ge over een oriëntatievermogen als het mijne beschikt: het UZ is een stad op zichzelf. Gelukkig is het personeel uiterst behulpzaam, ofschoon ze daar heus wel andere dingen aan hun hoofd hebben dan pre-demente bezoekers de rechte weg te wijzen. Zoals in alle ziekenhuizen zijn ze hier onderbemand, en dat ondanks het feit dat er zo’n vijf keer meer personeelsleden zijn dan liggende, of liever opgenomen patiënten. Geen wonder dat er voor één ligdag zo’n vijfhonderd euro dient betaald, alleen voor “het liggen” wel te verstaan. Overigens dient “liggen” hier niet al te letterlijk genomen. Ik heb daar in feite op de afdeling “stemmingsstoornissen” niemand zien “liggen”: ze zaten in de TV-kamer, in de leeskamer of in de eetzaal en de stemming leek opperbest…

Het symposium (in blok B auditorium E) is heel goed meegevallen: de professoren De Looze en Pattyn zijn niet alleen uitstekende artsen, maar ook knappe sprekers. Ten bewijze: ik heb er heel wat van opgestoken. Niettemin heb ik het na de eerste twee sprekers – er kwamen er daarna nóg twee – voor bekeken gehouden. Daar waren een aantal redenen voor: eerstens vind ik een uur volgehouden aandacht al meer dan genoeg, tweedens was er mijn oude studiegenoot Jan Bogaert die naast mij zat en er op dat moment eveneens de brui aan gaf, derdens hadden ze mij verzekerd dat de slides van de spreekbeurten op www.ugent.be/ge/oudstudenten kunnen teruggevonden worden.

En om af te sluiten wens ik u en Ireentje nog veel gelukkige jaren in la douce France. 

Kris. 

P.S. Zopas heb ik op TV de grote kok Wouter Bru horen zeggen dat er niets onaangenamers bestaat dan een champignon op je bord krijgen, waar nog zand in zit. Denk er dus maar aan bij elke tegenslag: ’t had altijd nog erger kunnen zijn, ge hadt een champignon op uw bord kunnen krijgen waar nog zand in zit…

10-02-2013 om 00:00 geschreven door kris vansteenbrugge