’t Schijnt dat wie op zijn laatste benen loopt, wie zijn einde voelt naderen, gaat nadenken over de zonden die hij in zijn leven heeft bedreven. Zo ook met mijn collega professor X. Ik heb de professor nooit zelf gekend, maar ik heb het verhaal uit perfect ingelichte bron. Ik noem hem X om dwingende redenen van anonimiteit en om geen trammelant te krijgen met zijn nabestaanden. Collega noem ik hem vanwege zijn professorstitel – wie aan mijn professoraat mocht twijfelen, klikke hier gewoon op www.bloggen.be/kris/archief.php?ID=269 . Het schijnt, met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid – vanwege de perfect ingelichte bron – dat professor X zou verklaard hebben: “Ik heb spijt van de zonden die in mijn leven heb bedreven, maar meer spijt nog heb ik  van de zonden die ik niét heb bedreven”. Toen dergelijke indringende uitspraak, van een afscheidnemende prominente wereldburger,  mij een paar weken geleden ter ore kwam, heb ik mijn geest even laten stilstaan bij het begrip “zonde”. Ruim zestig jaar geleden heb ik daarover geleerd in de lagere school bij juffrouw Valentine en bij madame Janssens. Ik kon de antwoorden op de catechismusvragen over de zonde perfect afdreunen. Maar de begrippen “zonde” en de onderafdelingen “doodzonde” en “dagelijkse zonde” zijn nooit echt goed tot mij doorgedrongen. Komt het doordat ik vanaf mijn achtste levensjaar nooit meer naar katholieke scholen ben geweest? Ik ben te rade geweest bij mijn beide kleindochters die hun middelbare studies wel degelijk  in katholieke scholen gedaan hebben en allebei goede punten behaald hebben voor het vak godsdienst. De zonde? Tja, daar weten zij eigenlijk ook niets over te vertellen. En de aanverwante begrippen zoals “de biecht”, “de hel” en “de hemel”? Die bestaan in feite niet meer! ’t Is iets persoonlijks, zeggen ze, en iedereen moet het maar voor zichzelf uitmaken wat hij daarvan gelooft. Tja, zo is ’t gemakkelijk! Wat leren ze tegenwoordig in de godsdienstlessen? Vroeger was het wel even anders. Mag ik u, beste lezer, ter illustratie daarvan, een uittreksel presenteren uit de “CATECHISMUS of christelijke leering voor de katholieke jonkheid in het Bisdom Gent”? In tegenstelling tot wat u wel eens zoudt kunnen denken, heb ik geen iota aan de tekst gewijzigd, want – toegegeven – het ís een beetje míjn stijl (*). 

37^e LES: VAN DE ERFZONDE EN DE DADELIJKE ZONDE.

1. Hoeveel deelen zijn er van de  Christelijke Rechtveerdigheid?

Twee, te weten: het kwaad schuwen en het goed doen, of de zonden vlieden en de deugden oefenen.

2. Wat is zonde?

Een woord, werk, begeerte of verzuimenis tegen de wet en den wil Gods.

3. Hoevelerlei zonden zijn er?

Tweeërlei: de erfzonde en de dadelijke zonde; en onder de zonden die met de daad geschieden, zijn eenige doodelijke en andere dagelijksche.

4. Wat is de erfzonde?

Eene afgekeerdheid van God en berooving van de rechtveerdigheid, die alle menschen aangeboren wordt door den val van onzen eersten vader Adam.

5. Wat kwaad doet ons de erfzonde?

Dat zij ons de rechtveerdigheid beneemt en onbekwaam maakt om de glorie des Hemels te genieten.

6. Wat is de dagelijksche zonde?

Eene zonde zóó gedaan tegen de wet Gods, dat zij nochtans de goddelijke liefde niet wegneemt, maar alleenlijk tot eenige tijdelijke pijn verbindt.

7. Wat kwaad doen ons de dagelijksche zonden?

Ten eerste, zij doen ons in de liefde Gods verflauwen; ten tweede, zij maken ons gereed tot meerderen val; ten derde, zij verbinden ons tot tijdelijke straffen.

8. Wat zijn vreemde zonden?

Zonden die, hoewel zij door anderen geschieden, nochtans ons toegeschreven en aangerekend worden, omdat wij tot dezelve in eenige manier geholpen hebben.

9. Hoe geschieden de vreemde zonden?

Door raden, beschermen en gebieden, prijzen, mededeelen en behagen, niet straffen, niet beletten, niet overdragen.

38^e LES: VAN DE DOODZONDE.

1. Wat is eene doodzonde?

Eene zonde zóó strijdende tegen de wet Gods, dat zij ons geheellijk berooft van de goddelijke liefde, die het leven onzer zielen is.

2. Is het al doodzonde, dat tegen Gods gebod geschiedt?

Neen, als het gedaan wordt zonder vol verstand en vrijen wil, of als de zaak in haar zelve klein is.

3. Waaraan zal men in twijfeling kennen dat eenige zonde doodelijk is?

Is ’t dat zij vrijwillig gedaan wordt en grootelijks strijdt tegen de eer Gods of de welvaart van onzen evennaaste.

4. Wat verliezen wij door de doodzonde?

Ten eerste, de goddelijke gratie; ten tweede, de verdiensten van onze goede werken; ten derde, de hemelsche glorie.

5. Waartoe brengt ons de doodzonde?

Tot eene schandelijke slavernij des duivels en de pijnen der hel.

6. Wat heet men hoofdzonde?

Die gelijk oorsprongen zijn en beginselen van vele zonden.

7. Hoeveel hoofdzonden zijn er?

Zeven: 1° Hooveerdigheid; 2° Gierigheid; 3° Onkuischheid; 4° Nijd; 5° Gulzigheid; 6° Gramschap; 7° Traagheid.

8. Welke noemt men zonden tegen den H. Geest?

Die uit enkele boosheid geschieden en strijden tegen de goddelijke bermhertigheid, en daarom zeer zelden vergeven worden.

9.Welke zijn de zonden tegen den H. Geest?

Deze zes: 1° Van Gods genade wanhopen; 2° Op Gods bermhertigheid zonder deugden zich beroemen; 3° De welbekende waarheid bestrijden; 4° De broederlijke liefde benijden; 5° Hardnekkig zijn in de boosheid; 6° Verachten het berouw of de penitentie.

10. Waarom worden sommige zonden genoemd wraakroepende zonden?

Omdat zij door hunne groote boosheid met reden de goddelijke rechtveerdige wraak, ook in deze wereld, vereischen.

11. Welke zijn de wraakroepende zonden?

Deze vier: 1° Vrijwillige doodslag; 2° Onkuischheid tegen de natuur; 3° Verdrukking van armen, weduwen en wezen;  4° Achterhouding van den loon der werklieden.

Maar hiermee, lieve gewillige lezer, is de kous niet af. Verre van! Zo gemakkelijk komen mijnheer pastoor en al zijn hogergeplaatsten er bij mij niet vanaf. Hierover moeten wij doorbomen. Dat zal voor een volgend verhaal zijn. Komende week misschien?

(*) Phil Bosmans heeft mijn blog-verhalen ooit genoemd “goed geschreven, met die pen van ironie”. Ik zweer u dat het waar is, op het eerste-communiezieltje van allen die mij lief zijn. Dus ook op dat van u, beste lezer.

13-07-2012 om 00:00 geschreven door kris vansteenbrugge