Voor elke dag is er een blaadje waarop aan de voorzijde traditioneel de maand, de dag van de maand, de weekdag, het jaar en ook de heiligen die op die dag gevierd worden, staan. Bij de heiligen staan enkele afgeleide namen, die op die dag hun naamfeest vieren, vermeld. Vaak staan in het klein ook volkse namen van de maanden vermeld, de dag en de week van het jaar, de uren van zonsop- en ondergang en de maanstanden.

Op de achterzijde van het afgescheurde blaadje staat traditioneel een mop, waar deze kalender haar grootste bekendheid aan dankt. Soms staat er ook een kort overzicht van reistips, met enkele bekende feesten of stoeten, oude Vlaamse (weer)spreuken (Sint Jozef helder en klaar, geeft licht een vruchtbaar jaar), een oude volkswijsheid (Jong geleerd is oud gedaan, De gierigheid beschijt de wijsheid), een oude mop uit 't Manneke uit de mane, info omtrent beurtelings parkeren, een prent bij het begin van een nieuwe maand of seizoen, uitleg omtrent een feestdag, een gezondheidsrubriek, etc. In sommige jaaredities verschenen ook extra statistieken zoals neerslagwaarden en temperatuurrecords voor die dag.

Dit is het verhaal van een jong knaapje dat héél veel hield van zijn opa. Het verhaal speelt zich af rond het eind van de negentiende eeuw in een ver land dat toen Oostenrijk-Hongarije heette. De bollebozen onder jullie zullen zoiets al verwacht hebben, vanwege de accentjes op de a’s van zijn naam. Bárány moet een jaar of zeven geweest zijn en hij zat in het tweede leerjaar. Vader en moeder hadden drukke bezigheden en zo kwam het dat Bárány in de week logeerde bij zijn opa en oma. Oma Zsófia was ziekelijk en opa András zorgde goed voor haar. Opa kookte voor haar en voor Bárány en hij deed ook de was en nog zoveel meer. Iedere ochtend om zeven uur maakte hij zijn kleinzoon wakker en hij maakte voor hem een versterkend ontbijt klaar en altijd liep hij een eindje mee naar school, tenzij die ene keer toen hijzelf zwaar verkouden was. En iedere dag, na het avondmaal en als Bárány klaar was met zijn huiswerk, trakteerde opa hem op een verhaal  over waargebeurde heldendaden en fratsen uit zijn eigen jeugd en over oma die ooit het mooiste meisje van het dorp was geweest. De jongen hing aan opa’s lippen en ’s nachts sliep hij met een gelukzalige glimlach om de mond. Niets liet vermoeden dat er aan Bárány’s gelukkig leven ooit een einde zou kunnen komen. Kon men zich iets mooiers indenken dan te mogen snuisteren op opa’s zolder? Wat een weelde! Gezelschapsspelen, oude legerkostuums, opgezette vogels, allerlei gekke hoofddeksels, prentenboeken, waar geen mens ooit op uitgekeken kon raken, dozen met tinnen soldaatjes… en bovenal, op de hoge kast, waar Bárány niet bijkon, ook niet als hij op een stoel ging staan: een trommel. Zo ’n mooie had hij nog nooit eerder gezien. De trommelstokken lagen ernaast. Hij had het er al eens over gehad met opa, hoe hij ernaar verlangde om op die trommel te mogen tokkelen. En opa had geantwoord: als jij die trommel wil kan je hem van mij krijgen op voorwaarde dat je goed je best doet op school en als je dit jaar de eerste van de klas bent krijg je hem al meteen. Bárány’s hartje popelde. Hij beloofde razend goed zijn best te zullen doen. En dat deed hij. En toen de proefwerken voor de deur stonden voelde hij er zich helemaal klaar voor. Hij en niemand anders zou de eerste van de klas zijn. De trommel lag in zijn bereik.

En toen, op een dag, de proefwerken waren net niet begonnen, stond zijn vader aan de schoolpoort. Opa was plots overleden! Liever was de hemel ingestort…

’s Anderendaags reeds gebeurde er van alles. Oma werd naar een rusthuis gebracht, waar ze – zo zei men – goed zou verzorgd worden. Met een grote wagen was men de zolder komen leeghalen terwijl Bárány op school zat. Of was hij die dag niet op school geweest? Hij wist het niet eens meer. Hij voelde zich verdwaasd en verlamd  en toch droegen zijn benen hem nog. Ze droegen hem naar de zolder van opa om te zien of de trommel – zijn trommel! – er nog was. De trommel was weg, en de stokken, en de hoge kast. Bárány was ontroostbaar. Hij at niet meer en hij weigerde nog naar school te gaan. Nu opa er niet meer was had het toch allemaal geen zin meer. De trommel die hem beloofd was had misschien het leed van opa’s dood kunnen verzachten…

Was de trommel nog ergens? Waar hadden de opkopers de trommel heen gebracht? Hadden ze hem misschien vernietigd? Of was hij nu van een andere jongen? Vader nam contact met de firma die de zolder was komen leeghalen, maar het antwoord op de brandende vragen bleef uit.

De veerkracht van een kind is soms onvoorstelbaar groot. Bárány zwoer dat hij op zoek zou gaan naar de trommel. Desnoods op gevaar voor zijn leven. De dood boezemde hem immers geen vrees meer in. Zonder opa had niets nog zin, tenzij… hij de trommel zou terugvinden.

Dit zou het begin moeten zijn van een heroïsch verhaal van de zoektocht van een jongen naar de trommel van zijn opa. Of niet? Of wordt dit eerder het verhaal van een bedrieglijke, laag-bij-de-grondse zucht naar geldgewin van gespecialiseerde genees- en heelmeesters op de kap van de onwetende en onmondige patiënt? U verneemt het in deel 2. Komende week misschien…