In de krant, bij de overlijdensberichten, lees ik dat jonkvrouw Symphorosa van Puyvelde de Merlevede, overleden is in een van onze steden aan de Vlaamse kust, in de gezegende ouderdom van tweeëntachtig jaar. Symphorosa was de dochter van baron van Puyvelde, rijke edelman en woonachtig in mijn geboortedorp. De baron was stinkend rijk, zo werd mij toch gezegd. Men vertelde dat hij vijfentwintig kilometer te voet kon gaan, tot drie dorpen ver, zonder één voet buiten zijn eigen landerijen te moeten zetten. Hij had een dochter en drie oudere zonen. De baron zelf heb ik in mijn kinderjaren vaak gezien. Van de zonen herinner ik mij niets. De dochter heette Symphorosa - intimi zullen haar wellicht Rosa genoemd hebben. Ze was twee jaar ouder dan ik. Van in haar jeugdjaren had ze weinig omgang met de andere kinderen van het dorp. Ze ging ook niet naar de dorpsschool, maar naar een Franstalige school in de buurt van Doornik. Toch heb ik haar meermaals gezien, de zondag in de mis, vooral... haar achterkant. Ze zat altijd helemaal vooraan op één van de stoelen die voorbehouden waren aan de adellijke familie van de baron. Een enkele keer heb ik ook haar voorkant gezien, als ze terugkeerde van de communie. Ik vond er niets aantrekkelijks aan: ze had een opgeblazen papperig, en - zo kwam het mij voor - enigszins pokdalig aangezicht en ze had - ze moet een jaar of twaalf geweest zijn - borsten als van een volwassen vrouw. Grote borsten heb ik nooit mooi of aantrekkelijk gevonden: misschien zaten die borsten van Symphorosa daar wel voor iets tussen. Later, toen ik al aan de universiteit studeerde, liet vader mij verstaan dat jonkvrouw van Puyvelde wel eens een interessante partij kon zijn voor mij. Ik zei dat ze te oud was voor mij. Twee jaar? Dat vond vader geen onoverkomelijk leeftijdsverschil. En dat ze lelijk was. Dat went wel, zei vader. Ook dát vond hij geen doorslaggevend argument. En zij is niet van onze stand, zei ik, zij is van adel en schatrijk, en wij zijn werkmensen, arme duvels. Maar als gij goed studeert en straks zult pronken met een groot diploma en een hoge post zult bekleden, dan kunt ge iedereen krijgen. Dat was wat vader zei en ik denk dat hij dat zelf nog geloofde ook. Vader heeft uiteindelijk wel begrip getoond voor het feit dat ik bij de keuze van mijn aanstaande mijn hart mocht laten spreken, maar dat een serieus universitair diploma niet kon opwegen tegen fortuin en adeldom kon er bij hem niet in. Kortom, hij zou mij niet tegenwerken in mijn keuze, tenzij... het er één zou zijn van boer Mandeville. Want die had mijn vader eens in café "De Lustigen Boer" in een zatte bui verweten voor "profiteur", te gierig om een pint te tracteren. Boer Mandeville was meteen gecatalogeerd als "krapuul" en met hem zijn vijf dochters, die stuk voor stuk honderd keer knapper waren dan Symphorosa van de baron. Soit!

Vanzelfsprekend zou ik geen kans gemaakt hebben bij Symphorosa van de baron. Ik zou overigens niet geweten hebben hoe ik het met haar had moeten aanleggen. En hoe zouden vader en moeder, arme werkmensen zich in zo'n adellijk milieu gevoeld hebben en hoe zouden ze zich daarin kunnen gedragen hebben? Geld zoekt geld, natuurlijk. De jonkvrouw is, toen ze een jaar of dertig was, getrouwd met de zoon van een machtige bedrijfsleider, die qua "materiële welstand" - zo werd gezegd - geenszins diende onder te doen voor baron van Puyvelde. En zo zie je maar dat iedereen op zijn schik komt, zoals ze dat bij ons in het dorp zeggen, dat op ieder potje een dekseltje past.

En nu is Symphorosa van Puyvelde de Merlevede niet meer. Of het coronavirus daar voor iets tussen zit, daar heb ik het raden naar. Ik heb de jonkvrouw niet echt gekend en daarom vervult het bericht van haar overlijden mij ook niet met droefenis. En toch raakt het mij een beetje. Een klein beetje... 

14-05-2020 om 00:00 geschreven door kris vansteenbrugge