Morgen, 29 augustis,  om  10.00 u. wordt aan het Amerikaanse monument aan de Kemmelstraat in Kemmel herdacht dat precies een eeuw geleden de Amerikaanse troepen voor het eerst in actie kwamen in Vlaanderen.  In het kader van de voorbereidingen op het grote geallieerde najaarsoffensief ,  kwamen in de periode tussen 18 augustus en 4 september 1918  tussen Vierstraat en de Komense Vaart  de 27^e en 30^e U.S. Infantry Divisions in actie om de laatste  Duitse troepen uit het gebied rond de keihard bevochten Kemmelberg te verdrijven.  

De zwart/wit-foto dateert van kort na 1929 toen de monumentale gedenksteen in witte natuursteen, naar een ontwerp van George Howe, een beeldhouwer uit Philadelphia, door de American Battle Monuments Commission was geplaatst.  Het  monument herdenkt de bijna 1.300 slachtoffers van de 27^e (Orion) Division en de 800 slachtoffers van de 30^e (Old  Hickory) Division die hun vuurdoop ten zuiden van Ieper  niet zonder kleerscheuren doorstonden….

28-08-2018 om 07:32 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag vindt, voor de 17e keer alweer, in Steenstrate in de schaduw van het Van Raemdonckmonument, de IJzerwake plaats. ‘Volk word staat !’, het motto van deze editie werd ontleend aan een gedicht dat Anton Van Wilderode in 1984 voor de IJzerbedevaart schreef en toen op muziek werd gezet door de Vaganten. Graag breng ik het vandaag in de rubriek ‘Zondag Frontpoëziedag’

VOLK WORD STAAT

Volk, word staat, word Vlaamse staat / doe de kansen keren, / weer wie u met slechte raad / om de wille van de baat / averechts regeren, / Zoveel slechte heren !

Volk word staat, word Vlaamse staat / dop uw eigen bonen, / vecht zolang uw hart nog slaat / tot het vaderland bestaat / waarin straks uw zonen / beter zullen wonen !

Volk word staat ! De oude eis / nu in de felle gebiedende wijs ! / Eindelijk, eindigt eindigt de tijd / van uw beschamende horigheid. / Eindelijk neemt gij het lot van uw land / stevig in eigen hand !

Vol, word staat, word Vlaamse staat / om als volk te leven. / Nacht die naar zijn morgen gaat, / morgenlicht en dageraad, / dag die onbeschreven / ons wordt toegegeven !

26-08-2018 om 08:08 geschreven door janhuijbrechts  

23-08-2018 om 01:13 geschreven door janhuijbrechts  

In heb er vroeger al een peer keer op gewezen dat Faubourg d’Amiens één van mijn ‘favoriete’ CWGC-sites is. Deze dodenakker waar 2678 gevallen van de Grote Oorlog worden herdacht, nodigt door de aparte architectuur uit tot bezinning en reflectie. Weinig bezoekers zullen beseffen dat op deze site minstens  8 militairen van het Britse Gemenebest begraven liggen die jonger waren dan 18 toen ze sneuvelden.

Eén van hen was de 17-jarige Kenneth John MacLeod. Deze private in het 7^e Bataljon Seaforth Highlanders sneuvelde op 6 december 1916 in de omgeving van Arras. Zijn bataljon was in  augustus 1914 gecreëerd in Fort George als een onderdeel van Kitchener’s New Army. Tegen eind mei ’15 was de eenheid klaar voor frontinzet en zag het 7^e Seaforths voor het eerst actie tijdens de bloederige Slag om Loos. K.J. MacLeod woonde bij het uitbreken van de oorlog in Duran Cottage – zijn ouderlijke woonst – op de Heights of Achterneed, Strathpeffer. Deze Schotse oorlogsvrijwilliger vervoegde wellicht in de zomer van ’16 zijn bataljon als aanvulling voor de zware verliezen die het bij de Somme had geleden. Hij ligt onder het grafschrift ‘He died that we might live’ in graf II A 3. Zijn enige en tien jaar oudere broer Angus, die voor de oorlog naar Canada was geëmigreerd, was een Lance Corporal in de 7^e cie. van het Canadian Machine Gun Gorps toen hij op 10 april 1917 bij Vimy viel. Hij werd begraven op La Chaudiere Military Cemetery in Vimy. Beide zonen worden herdacht op het familiegraf.

22-08-2018 om 09:53 geschreven door janhuijbrechts  

Het heeft Vlaams minister-president Geert Bourgeois, die ook bevoegd is voor erfgoed, behaagd om een deel van de historische Bellewaerde Ridge in Zillebeke voorlopig te beschermen als waardevol Wereldoorlog I – erfgoed. Met deze beslissing wort de kans erg groot dat één van de laatste, quasi ongerepte  oorlogslandschappen, inclusief de kraters,  in het Ieperse beschermd worden. Ik werk al enkele jaren aan een studie over de aanval die de III^e Britse Divisie - met onder meer het 10^e Bataljon Liverpool Scottish - op 16 juni 1915 op deze heuvelkam uitvoerde en kan alleen maar toejuichen dat deze unieke site eindelijk de erkenning krijgt die ze verdient. Nu is het nog wachten op het openbaar onderzoek en dan resten er nog negen maanden waarbinnen de minister-president kan beslissen over de definitieve bescherming.

22-08-2018 om 07:24 geschreven door janhuijbrechts  

Gisteren werd in Poelkapelle-Langemark het offer van de Ierse Divisies op en rond de Frezenberg in de verschrikkelijke augustusmaand van 1917 op passende wijze herdacht. Vandaag voor één keer niet een klassiek gedicht in de rubriek  Zondag Frontpoëziedag maar het lied Dublin Fusiliers op magistrale wijze vertolkt door de Ierse zanger en entertainer Johnny McEvoy (°1945). Zowel het 9^e bataljon als de - omwille van de hoge verliezen - samengevoegde 2^e en 8^e bataljons van het Regiment Dublin Fusiliers werden op 16 augustus 1917 gewoonweg gedecimeerd . Ze moesten meer dan een kilometer oprukken over een onbegaanbaar terrein waarbij ze aan flarden werden geschoten door de erg accuraat vurende Duitse machinegeweerschutters en artilleristen. Nauwelijks een handvol van de Dublins slaagden erin om hun objectieven te bereiken…. Hun laatste weerstandsnesten werden in de vooravond onder de voet gelopen tijdens een massale Duitse tegenaanval.

Klik op volgende link:

https://youtu.be/JlWDTHBbOoc

19-08-2018 om 09:10 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag precies 101 jaar geleden sneuvelde de legendarische Ierse aalmoezenier Father Willie Doyle tijdens de Derde Slag om Ieper.  Voor wie meer wil weten over deze in meer dan één opzicht merkwaardige man verwijs ik graag naar mijn boek Verdrongen Verleden over de 16^e (Ierse) Divisie in Vlaanderen in 1917 waar ik uitgebreid stil stond bij Doyles leven en dood.

Gelukkig bestaat er de laatste jaren weer wat aandacht voor Doyle. Zo was er de heruitgave van de klassieke maar helaas ook ietwat apocriefe biografie van Doyle door Alfred O’Rahilly. Er was het kinderboek  Man of the People door Carmel Kelly, To raise the Fallen, een bloemlezing door Patrick Kenny van Doyle’s  brieven,  K.V. Turley’s  Fr. Willie Doyle & World War I – A Chaplain’s Story en tot slot de erg lezenswaardige biografie Worshipper an Worshipped door Carole Hope.

Een paar dagen geleden verscheen de aan het leven van father Doyle gewijde film Bravery under Fire. Voor meer info over deze productie, klik op onderstaande link:

https://youtu.be/HrUOL9Odhqk

Ook in Vlaanderen besefte men dat het bijna tussen de plooien van de geschiedenis verdwenen bloedoffer van de twee Ierse Divisies (de 16^e en de 36^e ) in herfst van 1917 niet mocht vergeten worden. Op initiatief van de onvermoeibare Erwin Ureel wordt nu zaterdag 18 augustus om 15.00 u. een bescheiden herdenking georganiseerd in de Haezeweidestraat 14 in Langemark-Poelkapelle en wordt een monumentje in de vorm van een oude Ierse wegwijzer onthuld. Iedereen welkom en uiteraard van harte aanbevolen !

16-08-2018 om 11:04 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in Zondag Frontpoëziedag een gedicht van de expressionistische dichter en gewezen mijnwerker Paul Zech (1881-1946). Hij evolueerde tijdens de oorlog van een door de strijd begeesterde patriottische dichter tot een sceptische pacifist. In 1914 had hij zich als oorlogsvrijwilliger gemeld maar hij belandde achter een bureau in het ministerie van Oorlog waar hij als vertaler werd tewerkgesteld. In mei ’15 kreeg hij zijn oproep voor dienst in de Landsturm. Hij belandde eerst aan het oostfront maar in de late herfst van 1915 kwam hij in Vlaanderen terecht. In de zomer van 1916 werd hij bij Verdun gewond en kreeg hij het IJzeren Kruis IIe klasse. Er verschenen tijdens de oorlog twee bundels met zijn gedichten, maar de laatste werd omwille van het uitgesproken pacifistische karakter onder schuilnaam uitgegeven. Verschillende gedichten over zijn verblijf in Vlaanderens velden verschenen in de Kriegszeitung van het IVe Leger.

Vandaag breng ik zijn gedicht Houd de wacht op het duin…

De avond wolkt grijs op uit het duingras / en heeft de weidsheid van de zee gestolen / Je ziet het als door benevelde ruiten / vaag en groots dichterbij komen.

Aan de hemel staan zelfs nog roe strepen / en eronder het rookgerei / van een zwarte boot / als een brug naar de overzij.

Regelmatig scheert een meeuw langszij / een waakzaam oor voorbij als een schot / en kortstondig kletteren de geweren.

De maan staat er ook / en trekt het zware, zilveren vlot / over het water.

12-08-2018 om 06:02 geschreven door janhuijbrechts  

In mijn vorige blog verwees ik naar 8 augustus als de ‘Zwartste dag in de geschiedenis van het keizerlijke Duitse Leger’.  Hoe het zo ver kon komen kan u zien in deel 9 van de erg interessante tiendelige WWI – documentaire die was gebaseerd op het standaardwerk van de Schotse militaire historicus Hew Strachan over de Grote Oorlog. ‘Germany’ s last gamble 1918’ is een productie van Hamilton Film, Southern Star en Channel 4 en  werd geproduceerd en geregisseerd door Emma Wallace in 2002.

Klik op volgende link: https://youtu.be/6_uljaIkiYI

11-08-2018 om 13:28 geschreven door janhuijbrechts  

Morgen zal het precies een eeuw geleden zijn dat de krijgskansen aan het westelijke front definitief keerden in het voordeel van de geallieerden.

Een dramatische Brits-Franse aanval in de omgeving van Amiens bracht de ommekeer aan het Westelijke front. Met de steun van 450 tanks werd een ware ravage aangericht in de Duitse rangen. Ludendorff noemde de 8^e augustus dan ook niet voor niets ‘de zwarte dag van het Duitse leger’. In zijn hoofdkwartier te Spa verkondigde de Duitse kei­zer: "Wij hebben de grens van onze krachten bereikt..." De Duitse oorlogsmoe­heid steeg naar ongekende hoogten, terwijl de geal­lieerden zich, onder de algemene leiding van de Franse maar­schalk Ferdinand Foch, vol vertrouwen opmaakten voor de eind­afre­kening. In de laatste zomermaand volgde er een reeks geallieerde aan­vallen over bijna de hele breedte van het westelijke front en Foch zou het initi­atief niet meer uit handen geven.

07-08-2018 om 03:22 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag een gedicht dat Carl Zuckmayer  (1896-1977) in 1917 schreef.  Deze Duitse oorlogsvrijwilliger  werd  met werken als Schinderhannes en Der Hauptmann von Köpenick één van de belangrijkste dramaturgen van zijn generatie.  Dit is zijn bitter-scherpe gedicht 1917

‘ Ik heb zeven dagen niet gegeten. / En een man voor zijn kop geknald. / Mijn scheenbeen is door luizen stukgevreten. / Straks ben ik eenentwintig lentes oud.

Ben ik bezopen, dan sla ik alle zeikers / keihard op hun smoel. Mijn zang is woede./ Waar ik me krab begint het fel te bloeden. / Mijn baar schiet uit als tuinkers.

Dan neem ik mijn zaad in mijn handen: / Europa’s toekomst, zwartgekorreld gewoel - / Een God verzuipt in het slijk van de paddenpoel ! / Ik schijt mijn testament op alle wanden.

05-08-2018 om 09:41 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag gaat officieel de webstek grensroute.eu online. Deze webstek is integraal gewijd aan een lange afstand fietsroute die volledig in het teken staat van – het te lang vergeten, mr o zo fascinerende – verhaal van de Dodendraad.  U fietst van  het Drielandenpunt tot aan de Noordzee langs het oude tracé van deze dodelijke grensafscheiding. Een project van de Stichting Verhalis in samenwerking met Grote Routepaden.  In februari 2019 verschijnt de bijbehorende Fietsgids tijdens de Fiets- en Wandelbeurs in Gent.

Alle info op:

http://www.grensroute.eu

01-08-2018 om 06:05 geschreven door janhuijbrechts  

Op 24 juli was het precies een eeuw geleden dat de 25-jarige Minderhoutenaar Jan Frans Goetschalckx sneuvelde in Kaaskerke. Jan Goetschalckx was een ongehuwde zoon van Corneel Goetschalckx en Maria Cornelia Tilburghs. Voor hij bij het uitbreken van de oorlog werd gemobiliseerd was hij landbouwer en woonde hij nog in bij zijn ouders.

Goetschalckx was korporaal in de 2^e compagnie van het 1^e bataljon in het 8^e Linieregiment. Een eenheid, waarin heel wat mannen uit de Noorderkempen dienst deden. Hij werd in de eerste lijn, ter hoogte van de IJzerdijk in Kaaskerke, dodelijk gewond door granaatscherven of zoals zijn militair stamboek specificeerde: ‘open breuken aan beide benen, meerdere wonden aan rechterarm, linkerhand en onderkaak’. Hij bezweek ter plekke aan de opgelopen kwetsuren, nog voor hij naar een eerste hulp-post kon worden geëvacueerd. Twee dagen later werd hij begraven op de militaire begraafplaats van Hoogstade waar hij nog steeds ligt.

01-08-2018 om 05:37 geschreven door janhuijbrechts  

Eergisteren bracht ik een citaat uit ‘De Heuvel’ van Willy Spillebeen. Wie dit leest begrijpt de symboolwaarde die deze Menense auteur hecht aan Troje als metafoor voor oorlog in de breedste betekenis van het woord.

Mythe

Vier populierenrijen

geplant in drassig weiland

mijn zuilengalerijen

op Ithaka het eiland

waarrond de groene golfslag

van de bossen schuimde.

Ik voer uit die voortijd weg

doorheen de dreef der zuilen

naar mijn geschiedenis.

Sindsdien geschiedde het

door boomzagen en bijlen

dat het eiland ruïne is.

Ik weiger te begrijpen

wat mythe werd in het land

waar ik als toerist zal sterven:

dat iedere boom die viel

bestemd werd voor de velgen

van een nieuw wagenwiel

Een strijdwagen nà Troje.

(Uit: Voorbij de populieren. Gedichten. Tielt/Bussum 1982, Lannoo,/De golfbreker.)

29-07-2018 om 05:37 geschreven door janhuijbrechts  

Aan de rand van de grote CWGC-site Bailleul Coummunal Cemetery & Extension ligt een Frans militair ereperk waar vooral gesneuvelde inwoners van het Frans-Vlaamse grensstadje Belle / Bailleul een laatste rustplaats kregen. Een van hen was Oscar Clovis Dewinter, die op 14 september 1885 in Belle was geboren. Op de gebarsten geëmailleerde foto bij zijn grafkruis lijkt hij, in zijn paasbeste pak gestoken en ondanks de ongetwijfeld ongemakkelijk zittende hoge kraag, hoopvol de toekomst tegemoet te kijken maar daar besliste la Grande Guerre anders over. Hij behoorde tot de militieklas van 1905 en had zich in Duinkerke aangemeld om er zijn legerdienst in het garnizoen van het 110^e Régiment d‘ Infanterie te vervullen. Hij werd in de rangen van deze eenheid gemobiliseerd op 2 augustus 1914 en maakte onder meer de zomercampagne van ’14 in ons land, de hel van Verdun in 1916 en de gevechten aan de Somme in 1917 mee. Dewinter sneuvelde op 26 november 1917 in Vlaanderens Velden. Hij trof zijn noodlot in Mangelare tussen Bikschote en Poelkapelle. In 1919 werden zijn stoffelijke resten herbegraven in zijn geboortestad.

28-07-2018 om 08:01 geschreven door janhuijbrechts  

Wat men over de alom bejubelde en de literaire hemel ingeprezen Stefan Hertmans ook mag beweren, de Menense auteur Willy Spillebeen (°1932) blijft naar mijn smaak dé grootste naoorlogse verteller van de Grote Oorlog in het Nederlands taalgebied. Romans als ‘De Vossejacht’, ‘Herinneringen aan de toekomst’ of ‘De Heuvel’ zijn gevormd uit de stugge  blauwe klei van het Ieperse en ademen een sfeer uit die Hertmans  -tot nu toe- niet heeft kunnen treffen. Spillebeens vaak rauwe en ongekunstelde klankkleur getuigt van een authenticiteit  die ik benijd…

Een fragment uit ‘De Heuvel’ (2002): ‘Vanaf datzelfde heuveltje dat ze Höhe 60 noemden, zouden de vijandelijke troepen enkele jaren later hunkerend naar Ieper kijken. En vanuit Ieper dat ze Wipers noemden, zouden de troepen van de vrienden al even hunkerend naar dat vervloekte, onooglijke heuveltje kijken dat ze Hill 60 noemden.

Zo hadden de Grieken vele eeuwen geleden naar Troje gekeken. En dit hedendaagse ‘Troje’, voor de vrienden een heuveltje en voor de vijand een versterkt stadje, was in beide gevallen net zo klein of net zo groot als het toenmalige Troje was geweest. En het was al net zo oninneembaar. Vriend zowel als vijand zou proberen om zijn Troje te veroveren. Eerst boven de grond. En toen dat niet lukte, dan maar onder de grond. En toen gebeurde er een averechtse transmutatie : mensen werden mollen ! eerste hier, en later ook elders in de hele frontstreek. En velen samen weren één reusachtige, dol wordende mol… Twee vijandige mollen die elk van een kant aan het graven gingen in een wedloop tegen de tijd…’    

27-07-2018 om 07:10 geschreven door janhuijbrechts  

Lodewijk Van Nueten, de burgemeester van het grensdorp Meerle  –nu een deelgemeente van de stad Hoogstraten- hield sinds het uitbreken van de Grote Oorlog een intrigerend en ultrageheim dagboek bij, waarover ik eerder op deze blog al geschreven heb. Vanaf 4 augustus tot en met 23 december kan u in het Stedelijk Museum op het sfeerrijke Begijnhof van Hoogstraten terecht voor de tentoonstelling Herr Bürgermeister – De geheime dagboeken van Lodewijk Van Nueten (1914-1918). Deze tentoonstelling biedt u de unieke kans om kennis te maken het leven van één van de weinige gemeenten die vier jaar lang waren geprangd tussen rijksgrens en Dodendraad. Het spreekt vanzelf dat ik deze tentoonstelling warm aanbeveel….

25-07-2018 om 13:21 geschreven door janhuijbrechts  

Gisteren was het 21 juli – de hopelijk laatste tricolore opstoot van het jaar - en daarom vandaag gepast een gedicht dat de Turnhoutse oorlogsvrijwilliger Ward Hermans een eeuw geleden schreef terwijl hij aan de Orne in een strafpeloton met negen andere van het front verwijderde Vlaamsgezinden hout moest hakken voor de Franse oorlogsindustrie. Momenteel ben ik bezig met het finaliseren van een boek  over de strafkampen en gevangenissen in Frankrijk waar Belgische militairen in terecht kwamen tijdens de Grote Oorlog.

SLAAT DE LEEUWEN UIT HUN SCHILD

Als de voogden al te lang / U schoppen en belagen; / En als ge wordt op laagsten rang / als slavenvolk geslagen;

Als ge al te lang uw hoofden bukt; / Als ge al te lang reeds wordt verdrukt ; / Als ge al te lang reeds wort gedrild; / Slaat dan de leeuwen uit hun schild !

Want hij, die ’t langer nog verkropt, / Die wordt den mond voor goed gestopt; / Die ’t onrecht duldt uit schrik en zwijgt / en op den hoop toe nog slagen krijgt; / Die is het slaaf-zijn weerd !

Daarom, mijn Volk, wilt wat gij wilt / En geeft men u niet wat ge wilt / Slaat dan de leeuwen uit hun schild !

22-07-2018 om 06:37 geschreven door janhuijbrechts  

Deze groepsfoto uit het IWM-archief werd op 1 oktober 1917 gemaakt van een groep mannen van het 4^e  bataljon King’s Own Yorkshire Light Infantry terwijl ze in Wieltje even pauzeerden op de terugweg van de frontlinie. Amper een week later, op 9 oktober 1917 namen dezelfde mannen, in het raam van de Derde Slag om Ieper, deel aan de aanval op Poelkapelle. Tijdens deze aanval sneuvelden binnen minder dan een uur vader en zoon Moorhouse. Majoor Harry Moorhouse, DSO was als dienstdoend luitenant-kolonel, bevelhebber van het bataljon. Zijn zoon Ronald MC was kapitein in hetzelfde bataljon (2^e van rechts op het bijgevoegde familiekiekje). Harry Moorhouse was een beroepsmilitair die zich onder meer onderscheiden had tijdens de Boerenoorlog in Zuid-Afrika. Op 12 april 1915 werd hij gedecoreerd met de Distinguished Service Order voor zijn moedig gedrag tijdens de Eerste Slag om Ieper. Zijn zoon Ronald had zich bij het uitbreken van de oorlog als vrijwilliger gemeld.  Op die bewuste 9^e oktober behoorde het 4^e bataljon KOYLI’s tot de reserve van de 49^e Divisie en had het, althans in theorie, niet in actie moeten komen. Toen de aanvallende troepen echter werden opgehouden door een ongemeen felle artilleriebarrage en zware verliezen hadden geleden, kreeg het 4^e bataljon de opdracht naar voor te gaan. Op weg naar het eerste objectief, Kronprinz Farm, tussen ’s Graventafel en Mosselmarkt werd Ronald dodelijk gewond terwijl hij zijn mannen aanvoerde. Toen Harry dit vernam verliet hij zijn hoofdkwartier op zoek naar een dokter. Hij sneuvelde een paar minuten later bij Fleet Cottage toen hij in het hoofd werd geschoten door een Duitse scherpschutter. Na de slag konden hun lichamen niet meer worden geborgen en staan ze bijgevolg op het Memorial to the Missing op Tyne Cot Cemetery

Harry’s achterkleindochter  Rebeca Lisle legt een emotionele getuigenis af over haar familieleden:

https://youtu.be/MTzGLz9L6OY

21-07-2018 om 14:51 geschreven door janhuijbrechts  

Cabaret Rouge Military Cemetery in Souchez is één van die CWGC-sites waar ik écht uren heb doorgebracht. Het is zonder twijfel één van meest interessante necropolisen in Frans-Vlaanderen. Het is, om te beginnen, de grootste Britse militaire begraafplaats in de regio rond Arras en, na Etaples, de grootste in Frankrijk. Tot voor een paar jaar fungeerde Cabaret Rouge als een ‘Open Cemetery’ wat betekende dat er nog stoffelijke resten werden bijgezet die in de ruime regio werden gevonden. Het merkwaardige, veelzijdige ontwerp van deze site is van Sir Frank Higginson (°1890), een Canadese IWGC-achitect die daadwerkelijk dienst had gedaan tijdens de Grote Oorlog. De naam van deze begraafplaats verwijst naar een café-restaurant, het Cabaret Rouge dat hier stond voor het in maart ’15 aan puin werd geschoten. Op deze site worden 7.660 gesneuvelden -waaronder 4 Duitsers- herdacht, waarvan er slechts 3.187 met naam bekend zijn. Toen de Fransen in maart 1916 deze sector overdroegen aan de Britten, duurde het niet lang voor hier de eerste gesneuvelden werden begraven. Tot augustus 1917 waren het vooral eenheden van de 47^e (London) Division en het Canadese Korps die hier hun gevallen kameraden aan de aarde toevertrouwden. 

Ik zal op deze blog nog een paar keer op deze begraafplaats terugkomen maar vandaag geef ik een literaire link met deze site. In zijn, alweer uit 1996 stammende verhalenbundel Over het Kanaal bracht de Britse sterauteur Julian Barnes het verhaal Immermeer over de hoogbejaarde zuster van Sammy Moss die ieder jaar zijn graf op Cabaret Rouge kwam bezoeken.  Ongetwijfeld een fictieve figuur want er liggen in werkelijkheid op Cabaret Rouge twee Mossen begraven mar geen Sam of Samuel. Second Lieutenant Howard James Moss ligt in XXVI G 47 en zijn collega Second Lieutenant Percy William Moss in VII N 19.

Een fragment: ‘En dan, de volgende morgen, terwijl de dauw nog op het gras lag, vertrok ze stijf van verdriet naar Cabaret Rouge. Daar vond ze troost in eenzaamheid en natte knieën. Praten tegen Sam deed niet meer; alles was al tientallen jaren eerder gezegd. Het hart ha zich uitgesproken, de verontschuldigingen waren gemaakt, de geheimen prijsgegeven. Huilen deed ze ook niet meer; ook dat was voorbij. Maar de uren die ze met hem op Cabaret Rouge doorbracht, waren de essentieelste van haar leven. Dat was altijd zo geweest.

Bij Cabaret Rouge maakte de D37 de scherpe, herinnerende bocht die ervoor zorgde dat je uit eerbied snelheid minderde, je aandacht vestigde op de fraaie, koepelvormige porticus van brigadegeneraal sir Frank Higginson die niet alleen dienst doet als toegangspoort maar ook als herinneringsboog. Vanaf de porticus daalde het begrafenisterrein eerst steil af en daarna liep het weer op naar het staande kruis waaraan niet Christus hing maar een ijzeren zwaard. Cabaret Rouge, symmetrisch en amfitheatergewijs aangelegd telde 6676 Britse soldaten zeelieden, mariniers en luchtmachtmilitairen; 732 Canadezen, 223 Australiërs, 42 Zuid-Afrikanen, 7 Nieuw-Zeelanders, 2 militairen van de Royal Guernsey Light Infantry, 1 Indiër, 1 militair van een onbekende eenheid en 4 Duitsers. Het bevatte ook, of juister gezegd, hier was ook eens uitgestrooid, de as van brigadegeneraal sir Frank Higginson, de secretaris  van het Imperiale Oorlogsgraven Comité die in 1958 op achtenzestigjarige leeftijd was overleden. Het was een gebaar waar waarachtige loyauteit en gedenking uit sprak. Zijn weduwe, lady Violet Lindsley Higginson, was vier jaar later overleden en ook haar as was hier uitgestrooid. Zij wel ! Waarom zou de vrouw van een brigadegeneraal, een militair die afgezien van alles wat hij in de Grote Oorlog had gedaan er niet de dood in had gevonden, zo’n benijdenswaardige en loffelijke begrafenis mogen hebben, terwijl een dergelijke troost werd ontzegd aan de zuster van een van die soldaten die door de lotswendingen van de oorlog op het veld van eer waren gevallen ? Het Comité had tot tweemaal toe haar rekwest afgewezen met de mededeling dat een militaire begraafplaats niet was bestemd voor de as van een burger. De derde keer dat ze hun schreef, waren ze minder beleef geweest, hadden ze haar bruusk naar hun vorige brieven verwezen.’   

18-07-2018 om 05:29 geschreven door janhuijbrechts