Gilbert Talbot had alles mee om het te maken in het leven: Als zoon van de Anglicaanse bisschop van Winchester behoorde een groot stuk van de Britse intelligentsia tot zijn kennissenkring. Oud-premier Balfour werd zijn politieke mentor terwijl de latere oorlogspremier David Lloyd George en kroonprins Edward vrienden van hem waren. Hij was één van de oprichters van de Jong-Conservatieven en wellicht was hem een briljante politieke carrière ten deel gevallen, was daar de Grote oorlog niet geweest. Bij het uitbreken van de oorlog was hij net op wereldreis vertrokken met zijn makker Geoffrey Colman. Slechts een paar uur na hun aankomst in Québec is hij al terug op weg naar huis om er dienst te nemen. Hij krijgt meteen na aankomst een aanstelling in de 7e Rifle Brigade waar zijn broer Neville op dat ogenblik dient als aalmoezenier. Op 19 mei '15 is zijn basisopleiding afgemaakt en trekt hij het Kanaal over richting Ieper waar hij een paar dagen later zijn vuurdoop krijgt. Op 30 juli - de ochtend van de infame vlammenwerper-aanval bij het Hoge - bevindt zijn eenheid zich net in rust in Vlamertinge, wanneer ze ingezet wordt bij de tegenaanval. Om 14.45 u. valt hij met zijn mannen, vanuit het nabijgelegen Zouave Wood de Duitsers in Zillebeke frontaal aan.Terwijl hij in het fel beschoten niemandsland probeert het prikkeldraad door te knippen wordt hij in de hals geschoten. Zijn trouwe oppasser, private Nash wordt verschillende keren getroffen terwijl hij de hevig bloedende Talbot probeert te verzorgen. Een paar tellen laten wordt Talbot geveld door een kogel in het hart en is hij op slag dood. In het heetst van de strijd bleek het onmogelijk om zijn lichaam te bergen. Twee dagen later probeert zijn broer het, maar hij bekoopt deze heikele missie bijna met zijn leven... Pas een week later konden de stoffelijke resten van Gilbert Talbot geborgen worden en werd hij begraven in Sanctuary Wood, waar hij vlak bij het Cross of Sacrifice een laatste rustplaats kreeg.
Zijn houten grafkruis dat sinds 1924 op zijn graf stond, werd in de jaren dertig overgebracht naar de zolderverdieping van Talbot House in Poperinge. Deze club waar Britse militairen tijdens de oorlog zonder onderscheid van rang en stand konden uitblazen na de ontberingen van het front, werd in december '15 opgericht door Neville Talbot en 'Philip Tubby' Clayton en werd vernoemd naar Neville's gesneuvelde broer die symbool stond voor de zwaar gedecimeerde 'Golden Generation' van beloftevolle jongemannen die tijdens de 'Great War' het hoogste offer brachten....
IN MEMORIAM - THOMAS KEITH HEDLEY RAE (1889 - 1915)
Voor de muur van Sanctury Wood Military Cemetery, staat uiterst links van de ingang een eenzaam Keltisch geïnspireerd grafmonument. Dit buitengewoon fraai uit hardsteen gekapte monument houdt de herinnering levend aan second lieutenant Keith Rae, C-Company, 8th. Rifle Brigade. Deze sociaal bewogen oud-student van Balliol College in Oxford was in 1913 aangesteld als leraar aan het Marlborough College in Wiltshire. Amper een jaar na zijn aanstelling brak de Eerste Wereldoorlog uit en zoamls veekl van zijn generatiegenoten meldde hij zich vrijwel meteen als vrijwilliger en kreeg een aanstelling als tweede luitenant in de 8th Rifle Brigade, een bataljon dat op dat ogenblik geformeerd werd in Aldershot Barracks. Midden mei '15 was zijn eenheid gereed om naar het front te worden gestuurd en vertrok hij naar de omgeving van het Frans-Vlaamse Kassel. Vanuit Kassel vertrok Rae met zijn mannen naar Ieper waar ze belast werden met de verdediging van de sector tussen Railway Wood en de noordzijde van de Meenseweg bij Hooge, op dat ogenblik één van de meest omstreden plaatsen aan het Westelijke front. Op 30 juli vielen de Duitsers, ondersteund door een speciaal hiervoor opgeleide vlammenwerpers-eenheid, uitgerekend de posities van de 8th Rifle Brigade aan (zie mijn vorige blog). De meeste mannen van C-company verdwenen in de kolkende vuurstroom. Keith Rae werd voor het laatst gezien op de borstwering van een loopgraaf bij de mijnkrater van Hooge; overdekt met brandwonden en fel bloedend, vuurde hij samen met zijn pelotons-sergeant op de aanstormende Duitsers. Hij werd niet meer teruggezien en zijn lichaam werd nooit teruggevonden.
Het monumentje - dat ook hulde brengt aan Rae's wapenbroeders die op die verschrikkelijke ochtend van 30 juli '15 het leven lieten - werd door de familie Rae op 15 mei 1921 ingehuldigd op de plaats waar hij voor het laatst was gezien. In 1966 liet baron de Vinck, de toenmalige eigenaar van het kasteeldomein het Hooge het grafkruis verplaatsen naar Sanctuary Wood waar het nu wordt verzorgd door de CWGC.
De erg door mij gewaardeerde Britse historica Lyn MacDonald gaf niet voor niets haar beklijvende boek '1915' de ondertitel 'The dead of innocence' - het verlies van de onschuld - mee... Nauwelijks was het effect van het inzetten van gifgas als oorlogswapen weggedeemsterd of opnieuw beleefde men in Vlaanderens velden een gruwelijke wereldprimeur. Op 19 juli '15 hadden de Britten bij het aan gort geschoten kasteel van Hooge een ondergrondse mijnlading laten exploderen onder de Duitse stellingen. De 36 meter brede en 6 meter diepe krater werd meteen bezet door de Britten. In de vroege ochtend van 30 juli kwam het Duitse antwoord. De Engelse luitenant Carey, 1st company van het 7th Bn. King's Royal Rifle Corps beschreef wat er gebeurde: 'Plotseling was er een sissend geluid en een heldere roze gloed boven de krater verlichtte het terrein. Toen ik opkeek zag ik 3 of 4 afzonderlijke vurige stralen, zoals een aantal krachtige brandweerslangen water, maar dan nu van vuur, over mijn eerste loopgraaf spuiten. hoe lang dit duurde is onmogelijk te zeggen, waarschijnlijk niet langer dan een minuut, maar het effect was zo angstaanjagend dar ik voor enige tijd niet in staat was behoorlijk te denken. Ongeveer 12 men van het 2e peloton was alles wat ik aan manschappen kon vinden. zij die oog in oog kwamen te staan met de aanvallers werden nooit meer gezien...' De Britse verdedigers van de krater bij het Hooge hadden geen schijn van kans gehad tegen de nieuwe Duitse vlammenwerpers. Op 26 februari man '15 had de Flammenwerfer-Abteilung Reddemann al bij het Franse plaatsje Malancourt geëxperimenteerd met vlammenwerpers, maar deze bleken moeilijk te hanteren en te primitief. Op een paar maanden tijd wisten ze niet alleen het wapen maar ook hun aanvalstechniek te perfectioneren met verwoestende gevolgen bij het Hooge. Het aanvallende Würtembergische Infanterie Regiment nr. 126 werd voorafgegaan door de speciaal opgeleide pioniers van de 9e cie. van het IIIe Garde-Pionier-Bataillon. Gewapend met 9 Grof en 11 Kleif-vlammenwerpers veroverden ze in een mum van tijd de stallingen van het Hooge. Terwijl de Duitse artillerie een erg accuraat trommelvuur legde op de verbindingsloopgraven tussen het Hooge en Zouave- en Santcuary Wood, werden de 8th Rifle Brigade en het 7th King's Royal Rifle Corps uit hun stellingen geveegd door het moordende vuur. Het 8th Rifle Brigade dat die rampzalige ochtend met 24 officieren en 745 onderofficieren en soldaten in de lijn was gebracht, verloor 19 officieren en 469 manschappen aan doden, gewonden en vermisten... De vlammenwerpers van de 9e cie van het IIIe Garde-Pionier-Bataillon kwamen ongedeerd uit de aanval... De spiraal van geweld die de Grote Oorlog was, was verder geëscaleerd...
Niet ver van de IJzertoren en de Dodengang, in Oud-Stuivekenskerke ligt de site Onze-Lieve-Vrouwehoekje. Deze plaats van herinnering wordt gedomineerd door de ruïne van de westtoren van de gotische Sint-Pieterskerk. Omstreeks 1866 gaf de toenmalige burgemeester van Stuivekenskerke aan dat de restauratie van dit godshuis te duur zou zijn om nog langer te kunnen worden verantwoord. In 1870 werd de kerk afgebroken en werd twee kilometer noordelijk van deze site een nieuwe parochiekerk opgericht. Alleen de westtoren bleef behouden en werd tussen 1898 en 1901 gerestaureerd. Tijdens de IJzerslag in oktober '14 vormde Oud-Stuivekenskerke de inzet van zware gevechten maar na de stabilisatie van de frontlijn lag het als een vooruitgeschoven stelling, de zgn. 'Grote Wacht Zuid' in de onder water gezette IJzerpolders. De ruïne van de door de Belgische genietroepen in brand gestoken kerktoren werd vooral bekend door de franciscaner monnik en oorlogsvrijwilliger Edouard Lekeux (1884-1962) die in de bijzonder nuttige ruïne een observatiepost bemande. Deze legendarische artilleriewaarnemer was bij het uitbreken van de oorlog novice bij de Minderbroeders en werd meteen na zijn melding als oorlogsvrijwilliger artillerieofficier. Daar waren zijn vroegere studies aan de Militaire School wellicht niet vreemd aan. Lekeux bleef vanaf december '14 meer dan 16 maanden in Oud- Stuivekens. Toen de trappen niet langer bruikbaar waren door de veelvuldige beschietingen kon hij toch nog door een zelf bedachte ladderconstructie zijn werk voortzetten. Tegen de herfst van '15 was deze post echter bijna onbemanbaar geworden door het accurate Duitse artillerievuur. Het geniebataljon van de Ie Legerdivisie construeerde daarom een stevige betonnen mitrailleurbunker tussen de muren van de torenruïne, die tot aan het Eindoffensief in september '18 permanent bemand bleef. In 1922 werd deze site officieel een 'Site de Guerre'. Drie jaar later werd in de onmiddellijke omgeving van de observatiepost op initiatief van pater Lekeux de kapel van Onze Lieve Vrouwe der Zege gebouwd. Bij deze kapel vinden we niet alleen één van de demarcatiepalen van de Touring Club, twee bunkers en de gedenkzuilen voor het 5e Regiment Lansiers en het 1e en 2e Bataljon Karabiniers-wielrijders terug maar ook 41 gedenkpalen die werden opgericht voor alle Belgische eenheden die betrokken waren bij de IJzerslag. In de kapel vinden we tal van persoonlijke memento's en herdenkingsplaatjes terug voor militairen die in deze omgeving sneuvelden. Deze ietwat vergeten oorlogssite in het met brede sloten doorkerfde polderlandschap is zeker een bezoekje waard, alleen jammer dat ze ontsierd wordt door een spuuglelijk houten observatieplatform dat boven op deze historische ruïne werd geconstrueerd...
Aansluitend op mijn bericht m.b.t. Onze-Lieve-Vrouwe-hoekje twee foto's uit de oude doos. Op de eerste opname zien we de torenruïne van Oud - Stuivekens. Een foto die wellicht in de nazomer van '15 werd gemaakt en waarop duidelijk de behoorlijk halsbrekende ladderconstructie zichtbaar is die door Lekeux werd gebruikt voor zijn artilleriewaarnemingen. De twee foto met de schildwacht, werd een paar honderd meter verder gemaakt bij 't Smiske en dateert wellicht uit de kille oorlogswinter van '16-'17.
IN MEMORIAM ADRIAAN (1895-1915) & CORNEEL (1886-1915) VAN GILS
Op minder dan een maand sneuvelden twee Meerlenaren, die toevallig nog dezelfde familienaam gemeen hadden. Op 21 mei '15 werd Adriaan Van Gils, korporaal in het 2e Linieregiment, bij een beschieting van Lizerne, zwaar gewond door granaatscherven. Hij werd meteen naar het hospitaal 'Cabour' in Adinkerke geëvacueerd waar men een forse granaatscherf uit zijn rechterlong verwijderde. Alhoewel de operatie slaagde, bezweek korporaal Van Gils op 5 juni '15 aan zijn verwondingen. Deze beroepsvrijwilliger, die kort voor het uitbreken van de oorlog in dienst was gegaan, werd aanvankelijk begraven op de BMB Adinkerke in graf nr. 668. Na de oorlog werden zijn stoffelijke resten gerepatrieerd naar Meerle waar ze werden bijgezet op het kerkhof bij het oorlogsmonument. Hij was een zoon van Frans Van Gils en Cornelia Maria Verschueren en een jongere broer van Albert Van Gils, die op 24 november '18 aan een hartaanval zou bezwijken in het krijgsgevangenenkamp Theessen.
Een maand eerder was hun dorpsgenoot Corneel Jozef Van Gils, soldaat in het 3e Linieregiment, gesneuveld in Reninge. C.J. Van Gils was op 1 augustus '14 gemobiliseerd en kreeg op 18 augustus zijn vuurdoop bij Grimde waar zijn regiment urenlang wist te weerstaan aan de aanstormende Duitsers. Na dit zware afweergevecht telde het 3e Linie nog slechts twee bataljons. Tijdens de verdediging van Antwerpen en vooral de IJzerslag werd deze eenheid verder gedecimeerd. De officiële regimentsgeschiedenis meldde hierover sec het volgende: ' De IJzerslag stelde het regiment op een zware proef: vreselijk gedund door de verliezen, de ziektes, het gebrek aan het noodzakelijke, boden de eenheden, dikwijls aangevoerd door onderofficieren, een bovenmenselijke inspanning...' Van Gils overleefde ook zonde kleerscheuren de extreem zware afweergevechten bij de brug van Steenstrate, na de Duitse doorbraak op 22 april '15, toen de Duitsers voor het eerst op grote schaal chloorgas hadden ingezet. Op 6 mei '15 sloeg een Duitse artilleriegranaat in op de schuur van de hoeve Vermeersch of Vandermeersch waar een paar pelotons van het 3e Linie in rust lagen na de inzet bij Steenstrate. Verschillende soldaten, waaronder Van Gils, werden op slag gedood door de shrapnelkogels. Hij werd oorspronkelijk bij de hoeve begraven maar na de oorlog herbegraven op de BMB van Westvleteren. Neel Van Gils was de enige zoon van Corneel van Gils en Dorothea Grauwmans.
Op 14 juni 1915 sneuvelde tijdens een gevechtspatrouille ter hoogte van Oud-Stuivekenskerke Joannes Baptist Ams, soldaat in de 9e compagnie, 3/1 van het 11e Linieregiment. Hij was op 8 november 1895 in Boom geboren als zoon van Joannes Baptist Ams en Maria Eugenia Peeters. Dit gezin verhuisde later naar Schelle, maar na het overlijden van de moeder vestigde de vader zich omstreeks 1912 met zijn kinderen in Merksplas-Kolonie. Hier meldde Joannes Ams zich in 1914 als oorlogsvrijwilliger. Na zijn basisopleiding was hij begin 1915 aan het IJzerfront beland. Hij kreeg een veldgraf tussen 'Ferme nr. 1' en de voorposten bij Oud-Stuivekenskerke. Na de oorlog kon zijn graf niet worden teruggevonden en staat deze gesneuvelde officieel als 'vermist' geregistreerd... Vreemd genoeg komt zijn naam ook niet voor op het monument voor de gesneuvelden van de Grote Oorlog in Merksplas...
Op de 'Nationale' Feestdag past volgens mij wel een kritisch nootje. Daarom een fragment uit het gedicht 'Bij een eeuwfeest' van de oud-activist René De Clercq (1877-1932):
In het Guldensporennummer 1915 van het in Nederland verschijnende bannelingenblad de 'Vlaamsche Stem' (zie mijn blogs van 11 juli jongstleden) verscheen het gedicht 'Zooals den elfde juli dertuenhonderd - twee' van de hand van Nico Gunzburg. Gunzburg, die een internationale carrière zou uitbouwen als jurist en diplomaat, was in 1913 benoemd tot leraar Staatsrecht aan de twee Antwerpse normaalscholen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog ontvluchtte hij de beschoten Scheldestad en werdhij gezantschapsraad bij de Belgische regering in Le Havre en later secretaris van de Economische Commissie der geallieerden in Den Haag. Onder invloed van Pol De Mont, zijn leraar Nederlands aan het Antwerpse Atheneum was Gunzburg flamingant geworden en hij is dit consequent heel zijn leven gebleven.... Wellicht liet hij zich voor dit gedicht inspireren door de koninklijke oproep op de eerste oorlogsdag waar Albert I de Vlamingen tot de strijd had opgeroepen met de woorden 'herinner u de Slag der Gulden Sporen...!'
'Zooals den elfden Juli dertienhonderd - twee, / zoo staan in Vlaanderland, doorgroefd door diepe grachten, / de forsche legers weer elkander af te wachten, / langsheen den IJser-boord tot aan het strand der zee ! / Weer wordt beslist of Recht en Vrijheid heerschen zal, / of wijken moet voor 't vuur van spuwende kanonnen. / Met Franschen en met Britten, dapper, onoverwonnen, / rondom den heldenvorst, het Vlaamsche heir staat pal, / vol moed en hoop, en vechtensreê - zooals in dertienhonderd - twee !
Zooals den elfden juli dertienhonderd - twee, / zal onze jeugd dees aard met edel bloed weer plengen, / om aan het menschdom liefde, vrede en vreugd te brengen, / na strijd en broedren - haat, verdrukking, rouw en wee. / Hier is de weegschaal, waar Europa's evenwicht, / door 's keizers woesten wil verbroken, wordt herschapen, / Verlossing straalt om 't staal van ons gezegend wapen, / waarop der wereld blok thans angstig is gericht./ En de aarde bidt met Vlaandren mee - zooals in dertienhonderd - twee !
Zooals de elfden juli dertienhonderd - twee, / zoo raast weer ' t Junkertum in wereldmacht - visioenen ! / Doch buigen zal het voor der volkeren Recht ! - Millioenen, / Millioenen trekken thans de zwaarden uit de scheê. / En 'rat allenkant wordt Satan's krocht door staal omringd. / Weldra weer oogstten wij ontelbare gulden sporen ! / Het vrije vaderland herrijst in zonnegloren, / terwijl de Vlaming fier zijn zegezangen zingt, / en 'Vlaanderen den Leeuw ! Hoezee !' - Zooals in dertienhonderd - twee ! '
Op het weinig bekende Belgische militaire ereperk op de begraafplaats Oostergaarde in het Gelderse Harderwijk liggen 225 Belgische militairen begraven die tijdens de Eerste Wereldoorlog stierven in Nederland. Eén van hen is mijn stadsgenoot Jaak Adriaensen. Hij was op 7 juli 1892 in Hoogstraten geboren in het landbouwersgezin van Jozef Adriaensen en Joanna Doms en bracht heel zijn jeugd door op de ouderlijke boerderij in de Loenhoutsebaan. In augustus '14 werd hij gemobiliseerd als soldaat in het 7e Linieregiment en nam hij in de eerste oorlogsmaanden deel aan de campagne van deze eenheid. Na de val van Antwerpen liet hij zich - samen met een kleine 30.000 lotgenoten - interneren in het neutraal gebleven Nederland. Jaak Adriaensen overleed op 9 juni '15 in de ziekenboeg van het interneringskamp Zeist aan een maagbloeding. Hij werd oorspronkelijk op 11 juni '15 begraven op het Lieve Vrouwekerkhof, de katholieke begraafplaats van Amersfoort. In 1960 werden de omgekomen Belgische militairen die hier lagen, herbegraven op het militaire ereperk op Oostergaarde.
Op deze foto, die wellicht in juni '15 bij de rijksgrens in Meerle werd gemaakt lijkt alles nog peis en vree tussen deze lokale deernen en de Duitse grenstroepen, maar dit zou binnenkort drastisch veranderen. Vanaf 17 juli '15 - vandaag dus precies 100 jaar geleden - werden in Hoogstraten onder toezicht van de hiertoe aangestelde 'Streckenmeister' de eerste testen uitgevoerd op de pas afgewerkte elektrische grensversperring. Versperring, die al snel met de sinistere naam van 'Dodendraad' zou bedacht worden... In de maanden die voorafgingen aan de bouw van deze versperring hadden 'Holzkommando's' uit Antwerpen een flink deel van de bossen op de Aard in Minderhout en bij het Zwart Goor in Merksplas gerooid in hun zoektocht naar palen voor de versperring. De draden waren begin juni al met de trein in Turnhout aangekomen en per vrachtwagen over de verschillende sectoren verdeeld. De benodigde schakelhuisjes op Hoogstraats grondgebied werden in het begin van juni opgeleverd. Het testen en met Duitse 'gründlichkeit' controleren van de aanvoerleidingen , de zgn. 'Speiseleitungen' en van de grensversperring zelf duurde ruim een week. Eind juli, begin augustus '15 was de 'Dodendraad' in Hoogstraten klaar om zijn vernietigend werk te beginnen....
Op 24 mei 1915 sneuvelden bij Ieper niet minder dan drie broers uit hetzelfde gezin. Frederick (24 jaar), Arthur (21 jaar) en Frank (18 jaar) Racheil waren zonen van John en Ann Racheil uit Holmes Road nr. 23 in West Ham, Londen. Ze hadden zich bij het uitbreken van de oorlog als vrijwilligers gemeld en dienden samen in het 3e bataljon Royal Fusiliers. Die bewuste 24e mei begon volgens het oorlogsdagboek van het bataljon als een schitterende lentedag, maar niemand besefte dat dat de volgende uren tot de bloederigste uit de geschiedenis van deze eenheid zouden gaan behoren... Kort na dageraad voerde de lichte noordoostenwind Duits gifgas naar de Britse stellingen tussen Shell-Trap Farm bij St. Juliaan en de heuvelrug van Bellewaarde. Terwijl de verraste Britten in zeven haasten hun gasmaskers opzetten begon het Duitse trommelvuur dat met een ongenadige cadans de Britse frontlijn aan flarden beukte. Het Duitse artillerievuur was zo intens dat sommige eenheden het begaven en hun stelling verlieten op zoek naar een veilig onderkomen. Het 3e Royal Fusiliers bevond zich op dat ogenblik voor Bellewaarde, net ten zuiden van de spoorwegbedding van de lijn Ieper - Roeselare ter hoogte van Railway Wood. De Fusiliers kregen niet alleen het gifgas en de granaten te verwerken maar werden bovendien op hun linkerflank bedreigd door een gat in de verdediging waar troepen hun aan gort geschoten stellingen hadden ontvlucht...Een deel van het bataljon werd ten noorden van de spoorweglijn gestuurd om dit gat op te vullen, maar kreeg het enorm zwaar te verduren door Duitse infanterieaanvallen vanuit het gehucht Westhoek. Na enkele uren van intense beschietingen en Duitse aanvallen bleven er rond de spoorlijn alleen nog geïsoleerde weerstandsnesten van de Fusiliers over. Een inderhaast opgezette - maar slecht gecoördineerde - tegenaanval kon het tij niet keren en kort na 08.00 u. hadden de Duitse stoottroepen de voorste lijn van de Royal Fusiliers ingenomen. Dankzij de steun van de Buffs en de East Surreys kon de 3e lijn bij Railway Wood behouden blijven maar de prijs die de Fusiliers hiervoor betaalden war erg zwaar. Tegen valavond bleken er van de 880 Fusiliers die 's morgens in de lijn hadden gestaan niet minder dan 536 te zijn uitgeschakeld. Van de 17 officieren bleek er 's avonds nog slechts één over te blijven.... In de officiële geschiedenis van het regiment staat over deze dag het volgende te lezen: 'This was probably the worst loss in a day's battle of any Fusilier battalion during the war...' Onder de gesneuvelden de drie broers Racheil. Hun lichamen werden nooit teruggevonden. Daarom worden ze herdacht op de Menenpoort op de panelen 6 en 8.
In de namiddag van 11 juli 1915 organiseerde de redactie van dezelfde 'Vlaamsche Stem' in samenwerking met de Utrechtse studentenafdeling van het Algemeen Nederlandsch Verbond in het Brediusbos in Bussum een druk bijgewoonde Guldensporenviering. Ter gelegenheid van deze manifestatie, die aansloot bij de vooroorlogse traditie, stuurden redacteurs Alberik Deswarte en Rene De Clercq een huldetelegram aan Albert I waarin zij schreven op de vorst te vertrouwen om het Zelfstandig Vlaanderen in het onafhankelijk België te waarborgen'. Albert liet hij monde van zijn secretaris de initiatiefnemers danken maar deed tegelijk een oproep tot alle Belgen om voor de vijand geen andere bekommernis te hebben dan de bevrijding van het grondgebied. Een boodschap die aankwam als een koude douche en die in de ogen van initiatiefnemer De Clercq neerkwam op het bevel 'Vecht en zwijg !'.Een oekaze die zou bijdragen tot de verdere polarisatie tussen passieven en activisten...
Op 11 juli 1915 verscheen in het in Nederland uitgegeven bannelingenblad 'De Vlaamsche Stem'een artikel waarin de gematigde Vlaamsgezinde volksvertegenwoordiger Frans Van Cauwelaert zich in een opgemerkte bijdrage rechtstreeks tot koning Albert I richtte: 'Wij hopen Sire, dat het Vlaams bloed en ons lijden niet onvruchtbaar zullen geweest zijn voor de toekomst.wij hopen dat de vreselijke gebeurtenissen, dat het ontzettende gevaar, welke wij doormaken, alle regeringspersonen en vertegenwoordigers van openbare besturen tot het inzicht zullen hebben gebracht, dat Vlaanderen recht heeft op volledig eerherstel, recht op volkomen gelijkheid, recht op zijn evenredig aandeel in de stoffelijke en geestelijke goederen van de Belgische staat en tot het levendig besef dat buiten een eerlijk doorgevoerde rechtsgelijkheid geen België op de duur bestaanbaar is...'
Verdere wees Van Cauwelaert ook nog in niet mis te verstane bewoordingen op de bestaande taaldiscriminatie in het Belgische leger. Hij had het over het'bloedige,neen het hemeltergende onrecht ' dat aan de Vlaamse militairen werd aangedaan wanneer ze in het vuur werden geleid door nederlandsonkundige oversten...
Al ruim een week heb ik te kampen met problemen met mijn server... Het resultaat is dan ook zichtbaar want nauwelijks mogelijkheid tot het posten van blogs.... Men heeft mij beloofd dat alles ergens begin volgende week terug operationeel zal zijn en dus ben ik benieuwd... Hoop doet leven nietwaar ? !
Nu het herdenkingsgeweld rond 200 Jaar Slag bij Waterloo geluwd is het volgende: Eén van de eenheden die tijdens Waterloo in het geallieerde korps van Prins Frederik der Nederlanden diende was het Lüneburgische Husaren Regiment dat in 1813 was opgericht door Oberstleutnant von Estorff. Uit deze eenheid stamt het 2e Hannoversches Dragoner Regiment nr. 16. Dit regiment behoorde in augustus 1914 tot de voorhoede van het Xe Deutsche Korps dat onder aanvoering van generaal Otto von Emmich Luik aanviel. Wat weingen nog weten is dat de titelvoerende ere-bevelhebber van deze cavalerie-eenheid in 1914, de Belgische koning Albert I was....
Vandaag een gedicht van Pieter Meerseman ( zie mijn blog van 1 maart) die vanaf 1915 onder zijn 'nom de plume' P. van Moerlande tal van oorlogsgedichten heeft gepubliceerd in onder meer 'Ons Vaderland' en 'De Stem uit België'. Een opvallend gegeven is dat hij in dit gedicht - dat in het voorjaar van '18 werd gepubliceerd - een hommage brengt aan de Engelse dichter Julian Grenfell, D.S.O.. Deze, door de nobele dichtkunst bezeten beroepsofficier, kapitein in het 1st. Royal Dragoons werd op 13 juni '15 in een observatiepost bij het Hooge in het hoofd getroffen door een granaatscherf. Hij bezweek op 26 mei '15 in een militair hospitaal in Boulogne. Op volgende link vindt u wat wellicht zijn bekendste gedicht is, nl. 'Into Battle':
The blackbird sings to him: Brother, sing ! (Julian Grenfell)
Ik treurde, wijl ik door Lizerne ging / Dat mijn lief land de haat ten offer koos / Toen uit een haag waar bloeiblank over hing / een vlag van witte vlier en wilde roos / Een merel mij toefloot: 'Zing, broeder, zing' / Zing levenszangen over 't land des doods.
Nadien, op 't Waterhof, bij winternacht / hoorde ik uit den puinhoop een uil die kreesch / 'Dood is de liefde, zing niet meer: geen klacht / kan schreien droef genoeg na zoo veel leed / En na den nare val van zooveel pracht / Die, naar gij waandet, eens voor eeuwig rees
En toch... ik zong , omdat mijn hart zei: neen / De Vla lag mei-bebloemd en 't lied dat sliep / Merelde opnieuw: 'Zing, broeder, zing: een steen / Kan haat vergruizen , doch wat God eens diep / De Ziel inblies, het Schoone slecht geen één / want eeuwig bloeit , wat eens de liefde schiep.'
Op 16 juni 1915 bezweek in het Belgian Field Hospital in Hoogstade Fons Gabriëls aan zijn verwondingen. Hij was op 23 december 1894 in Rijkevorsel geboren in het gezin van Louis Gabriëls en Catharina Stes. Fons Gabriëls behoorde tot de militieklas van 1914 en werd op 1 september '14 ingelijfd in het 5e Linieregiment. Twee dagen na zijn overlijden werd hij begraven op de BMB van Hoogstade. Kort na de oorlog werd hij - net als de meeste van zijn gesneuvelde dorpsgenoten - gerepatrieerd en bijgezet onder het oorlogsmonument aan de zuidzijde van de kerk van Rijkevorsel.
VERDWENEN DUITSE BEGRAAFPLAATSEN - 52e RESERVE DIVISION
Vandaag een foto (klik om te vergroten) uit het voorjaar van 1916 van de begraafplaats van de 52e Reserve Division. Bij het uitbreken van de oorlog was deze divisie samengesteld uit de 103e Reserve Infanterie Brigade en de 104e Reserve Infanterie Brigade. Deze divisie was in 1914 betrokken bij de IJzerslag en nam in 1915 deel aan de zgn. 'Tweede Slag om Ieper'. In 1917 werd deze eenheid ingezet bij de zware afweergevechten in de eerste fase van de 'Derde Slag om Ieper' terwijl ze in het laatste oorlogsjaar onder meer betrokken was bij het Duitse Lenteoffensief bij Kemmel en de daarop volgende verdediging van de Ypernbogen. Rechts vooraan op de foto ligt gefreiter Ludwig Kirch begraven. Hij werd op 21 oktober 1884 in Berlijn geboren en sneuvelde op 6 oktober 1915 aan de IJzer. Na de oorlog werden zijn stoffelijke resten herbegraven op de Duitse verzamelbegraafplaats Langemark waar hij nu rust in Blok B, graf nr. 16031. Naast hem ligt ersatz-reservist Paul Fischer begraven. Hij sneuvelde op 5 oktober '15 en ligt nu eveneens in Langemark begraven in Blok B, graf nr. 16117.
Sinds een paar dagen is de zoekmachine Belgian War Dead Register online. Dit initiatief van het Instituut voor Veteranen had in feite al in augustus 2014 opgestart moeten worden, maar we zijn nu eenmaal gewoon dat Belgische federale instellingen iets trager werken dan andere... Op deze webstek kan u op zoek naar biografische gegevens van gesneuvelde Belgische militairen. Wat dit initiatief interessant maakt is dat u bij de meeste gesneuvelden door kunt scrollen naar de originele steekkaarten uit het archief van de Dienst oorlogsgraven. De tijd dat we heel lang geleden ergens in Brussel op zoek moesten gaan in stoffige kaartenbakken behoort hiermee - gelukkig maar - definitief tot het verleden... Alle info op onderstaande link:
