kitokojungle

Energie-expert Aviel Verbruggen Voor de kleine groep energiebaronnen in ons land is hij al decennialang een luis in de pels. De Antwerpse energie- en milieu-econoom Aviel Verbruggen hamert al dertig jaar koppig op dezelfde nagels. Zoals: kerncentrales stimuleren energieverspilling.

U bent een van de weinige Belgen die deelnemen aan de bijeenkomsten van het grote internationale klimaatforum, Intergovernemental Panel of Climate Change. Heeft dat u pessimistischer gestemd over de opwarming van de aarde? Moet ik u een doemdenker noemen?

Noem mij maar een realist. Of beter, ik probeer realistisch te zijn. Het is natuurlijk zo dat niemand volstrekt neutraal kan blijven als je wordt geconfronteerd met uitdagingen die zo enorm groot zijn en een gigantische impact kunnen hebben op de toekomst van de hele aarde. Ik ben ook maar een mens.'

Ik hecht er heel veel belang aan in totale onafhankelijkheid de feiten te analyseren. Ik voel me niet geroepen om de belangen van iemand anders te gaan verdedigen. Of ik nu voor of tegen de kerncentrales ben, ik word er niet rijk van.'

En ik ga ervan uit dat ik een tamelijk realistische kijk heb omdat ik vertrek vanuit een van de belangrijkste wetten die de economie in beweging zet en die elke burger drijft. Namelijk geld. Zoals de architect constant de wet op de zwaartekracht voor ogen moet houden, moet een econoom zoals ik constant oog hebben voor de invloed van geld op het menselijke gedrag. De factuur die hij moet betalen, drijft de mens.'

Ik zeg dat al dertig jaar tegen de beleidsvoerders. Mensen zullen enkel spaarzamer omspringen met energie als ze ondervinden dat het hen geld kost, omdat de overheid verspilling systematisch financieel bestraft. Zolang de beleidsvoerders en grote internationale organisaties dat blijven ontkennen, gebeurt er niets.'

U zegt het al dertig jaar...

Ik weet het. U gaat nu vragen of ik me niet als de roepende in de woestijn voel?'

Is dat dan niet het geval?

De Belgische regering begint nu toch ook maatregelen te nemen om de verbruikers te doen betalen voor de milieuschade van het autorijden. De beslissing van de Belgische regering om de accijnzen op diesel te verhogen en de CO2-impact te belasten, is een zeer goede zaak.'

De Belgische regering heeft dus de boodschap begrepen?

Een of twee individuele maatregelen nemen volstaat natuurlijk niet. Een ad hoc-aanpak is geheel onvoldoende om de klimaatopwarming tegen te houden. Het heeft overigens evenmin zin om iemand aan te zetten om energie te besparen als die spotgoedkoop is. Het is absurd om oproepen te doen om minder op reis te gaan met het vliegtuig als het maar 30 euro kost om naar Rome te vliegen.'

Er moet een systematische, doordachte strategie ontwikkeld en uitgevoerd worden die elke energieverspilling aanpakt en waarbij een juiste prijs voor energie zeer belangrijk is.'

Als u stelt dat alleen de factuur energieverbruikers aanzet om hun consumptie aan te passen, dan moet u toch een voorstander zijn van hoge energieprijzen zoals we die vorig jaar en eigenlijk ook nog vandaag kennen.

De hoge prijzen hebben de energieverbruikers in Europa en de Verenigde Staten inderdaad aan het denken gezet. De milieubewegingen hebben de hoge energieprijzen toegejuicht, maar ze hebben zich niet gerealiseerd dat de extra-inkomsten bij de verkeerde partijen terechtgekomen zijn. Het heeft er vooral voor gezorgd dat de inkomsten van de landen van de Opec de organisatie van Olieproducerende landen en de olieproducenten in het algemeen enorm zijn gestegen.'

Het grote probleem is wat zij met al deze extra-inkomsten doen en zullen doen. De strijd tegen de klimaatopwarming en de noodzakelijke grote investeringen in hernieuwbare energie zijn er in ieder geval niet mee gebaat.'

Ten eerste zijn door de hoge olieprijzen heel wat financiële middelen uit de Westerse industriële wereld weggevloeid. Met als gevolg dat er hier veel minder geld beschikbaar is voor investeringen in broeikasarme of hernieuwbare energieprojecten.'

Daarbij komt nog dat de olieproducenten het extra geld in de eerste plaats stoppen in projecten waardoor zij hun olieproductie op peil kunnen houden of zelfs verhogen. En dat doen ze natuurlijk vanuit de optiek dat we wereldwijd massaal olie zullen blijven verbruiken. Met alle gevolgen van dien voor het klimaat.'

Wat moet er dan wel gebeuren?

De energieprijzen moeten omhoog. Dat moet wel stapsgewijs gebeuren en de overheid moet er goed over waken dat de extra-inkomsten goed benut worden. Zo moet het geld dat binnenkomt systematisch gebruikt worden om technologische vernieuwingen aan te moedigen die ervoor zorgen dat er veel efficiënter en spaarzamer omgesprongen kan worden met energie.'

Vergelijk het elektriciteitsverbruik in de Verenigde Staten en in Japan en je constateert dat de Amerikanen per persoon dubbel zoveel stroom verbruiken als in Japan. Wat in Japan kan, moet toch ook in de VS kunnen. Het energieverbruik van de Europeanen ligt overigens ook hoger dan dat van Japan.'

Een overheid die voluit gaat voor hogere energieprijzen maakt zich niet populair bij de verbruikers?

Weet je wat we al ruim 200 jaar aan het doen zijn? We zijn allemaal sluikstorters. CO2, fijn stof: als energieverbruikers droppen we onophoudelijk zwerfvuil in de natuur. En dat komt omdat de overheid nalaat om ons te doen betalen voor de opruiming van dat zwerfvuil. Het is toch niet meer dan logisch dat we de juiste prijs betalen om te vermijden dat natuur en milieu, de twee belangrijkste publieke goederen voor de mensheid, beschadigd worden.'

We hebben in Vlaanderen overigens al het bewijs geleverd dat een correcte prijszetting resulteert in de oplossing van serieuze milieuproblemen. De milieuvriendelijke afvalophaling en afvalverwerking in Vlaanderen is dankzij de invoering van heffingen op het storten van afval en de oprichting van de Openbare Afvalstoffenmaatschappij (Ovam) een groot succes geworden.'

U stelt veel hoop in de overheid. Maar bent u niet te naïef? Kijk naar de afspraken die de Belgische overheid met Electrabel aan het maken is. Electrabel wil een bijdrage aan de overheid betalen voor het langer openhouden van de kerncentrales. Of dat geld terechtkomt in initiatieven die het energieverbruik terugdringen of hernieuwbare energieprojecten valt af te wachten.

Ik voel me er niet voor verantwoordelijk dat de invoering van taksen en heffingen op energie misbruikt worden, maar ik realiseer me wel dat het geld niet meteen gaat naar het stimuleren van energie-efficiëntie.'

Er is een tijd geweest dat Electrabel-mensen mij er voortdurend op wezen dat ik niets moest verwachten van de overheid en tegelijk aangaven dat hun bedrijf er wel alles aan deed om zeer kostenbewust elektriciteit te produceren. Ik kon hen geen ongelijk geven. Maar tegelijkertijd is het ook zo dat Electrabel zich weinig of geen moeite heeft getroost om in ons land technologische vernieuwing te ondersteunen. Bijvoorbeeld rond windenergie. Ons land was in de jaren tachtig een windenergiepionier. Maar Electrabel was niet geïnteresseerd om de verdere ontwikkeling te ondersteunen. De lijn tussen kostenbewust handelen en gierig zijn is soms heel vaag.'

Het lijkt me logisch dat iemand die zeer begaan is met het terugdringen van de broeikasgassen voluit gaat voor energieproductie die weinig of geen CO2 oplevert. Kerncentrales met hernieuwbare energie uit wind, zon en biomassa lijkt de perfecte combinatie.

Dat lijkt zo, maar de twee kunnen niet gecombineerd worden. De geschiedenis heeft bewezen dat kernenergie mee verantwoordelijk is voor de energie-obesitas op aarde. De elektriciteitsproductie van kerncentrales is zeer constant. Aangezien je elektriciteit niet kan opslaan, moet die energie meteen verbruikt worden.'

Daarbij komt nog dat elektriciteit uit kerncentrales enkel goedkoop wordt wanneer je kernreactoren in serie bouwt. Kernenergie is immers een zeer dure technologie. Zie maar wat er momenteel gebeurt in Finland. Daar zijn ze een kerncentrale aan het bouwen die al twee jaar achterligt op schema en waarvan de kosten al twee keer hoger liggen dan gepland.'

Kernenergie wordt enkel goedkoop als je het op massale schaal produceert. Zoals in Frankrijk gebeurt. Maar om al deze elektriciteit kwijt te geraken, moet de vraag naar stroom opgedreven worden.'

Als je de verbruikers wil laten sporten en diëten om van zijn energie-obesitas af te geraken, moet je ervoor zorgen dat ze het volhouden. Wie de kerncentrales openhoudt of pleit voor een herleving van de kernenergie, biedt de verbruiker de kans om te hervallen in zijn energie-obesitas.'

Daarbij komt nog dat hernieuwbare energie eigenlijk een concurrent is van kernenergie. Sommige vormen van elektriciteitsproductie zoals gasgestookte centrales kan je stilleggen en opstarten naargelang het verbruik. Dat kan je niet bij kerncentrales en hernieuwbare energie.'

Bovendien zijn kerncentrales een typisch voorbeeld zijn van het feit dat je niet de echter prijs betaalt. Zo'n centrale produceert misschien veertig jaar lang goedkope stroom, maar dat komt omdat een aantal risico's afgewenteld worden op de samenleving en op de toekomstige generaties.'

Neem nu het veiligheidsrisico. Iedereen vindt het logisch dat wie met een auto rijdt een verzekering heeft en dat wie een huis bezit een brandverzekering neemt. Hoeveel Belgen zijn er niet die elk jaar trouw hun brandverzekering betalen, maar nog nooit een schadegeval hebben gehad en bovendien hopen dat ze nooit geconfronteerd worden met een brand.'

We zitten met de kerncentrales toch in dezelfde situatie. De hoop is dat we nooit geconfronteerd zullen worden met een ongeval. Komt daar nog bij dat er alles aan gedaan wordt om de kans op een accident te minimaliseren.'

Het is dan toch niet meer dan logisch dat de uitbaters van de kerncentrales een brandverzekering hebben. Het probleem is dat geen enkele verzekeraar het echt aandurft om een kerncentrale te verzekeren tegen ongevallen, omdat niemand financieel opgewassen is tegen de betaling van de rekening.'

Kijk naar de kerncentrale van Doel. Antwerpen ligt bij wijze van spreken onder de rook van deze kerncentrale.'

De Belgische regering heeft besloten om de drie oudste kerncentrales langer open te houden omdat anders de energievoorziening van ons land in het gedrang kan komen. Deelt u deze mening?

Ik begrijp de bezorgdheid. België heeft sinds de wet op de sluiting van de kerncentrales in 2003 echter heel wat tijd verloren. Eigenlijk is toen een totaal verkeerd signaal gegeven. De overheid had in 2003 niet enkel een wet op de kernuitstap moeten maken, maar tegelijk ook een hernieuwbare energiewet. Wat er nu gebeurt, was jaren geleden al te voorspellen.'

Ik heb er wel een groot probleem mee dat de overheid zijn beslissing neemt op basis van een zogenaamd expertenrapport. De regering heeft het graag over een commissie van buitenlandse experts. Ik stel vast dat de commissie vooral bestond uit Belgen, van wie de meesten dan nog nauw verbonden zijn met de overheid. En de buitenlandse experts lijken mij vooral te fungeren als excuus-Truus.'

Ik stel vast dat het rapport is voorbijgegaan aan antwoorden op vragen zoals: hoe en waarom is België tekort geschoten wat hernieuwbare energie betreft?'

Weet u dat ik in 1987 al een eerste studie heb gemaakt over de geleidelijke sluiting van de kerncentrales? De kerncentrales waren toen al perfect te vervangen door een combinatie van gasgestookte centrales, warmtekrachtkoppeling, hernieuwbare energie en efficiënter energieverbruik. Maar de politici waren in de jaren negentig van vorige eeuw niet geïnteresseerd in zo'n aanpak. Daarmee waren geen stemmen te winnen, vonden ze toen.'

Wat moet er volgens u dan in België zeker gebeuren?

In ieder geval is er grote nood aan een doordachte belastinghervorming die aanzet om voortdurend efficiënter om te springen met energie.'

Tegelijk moet de hernieuwbare energiesteun grondig herbekeken worden. De overheid heeft wild met geld gegooid om zonne-energie te stimuleren. Dat is vooral een cadeau gebleken voor de middenklasse.'

En je kunt er verder niet omheen dat Electrabel honderden miljoenen aan het verdienen is dankzij de hernieuwbare energiesteun.'

Hoopt u nog dat Electrabel en de overheid nog ooit naar u zullen luisteren?

Wat Electrabel betreft, maar ik me geen illusies. Zij hebben mij uitgeschakeld. Er is zelfs een tijd geweest dat Electrabel-mensen me systematisch de rug toekeerden om duidelijk te maken dat ze niet met mij wilden praten.'

De overheid laat u blijkbaar ook links liggen. De voorbije tien jaar zijn er drie grote Belgische energierapporten gemaakt. Maar u werd er nooit bij betrokken als expert.

Ik was wel gevraagd om deel uit te maken van de groep die het eerste energierapport heeft gemaakt. Maar ik heb ervan afgezien toen bleek dat we niet konden beschikken over informatie die volgens mij noodzakelijk was om de toekomst van de energievoorziening van ons land te kunnen beoordelen. Dan weet je dat de kans groot is dat je als expert wordt gerold.'

Waarom geeft u het niet op?

Het is net zoals met de ondergang van het Romeinse rijk. Dat rijk had geen toekomst meer wegens zijn gewelddadige samenleving en zijn decadentie. Maar in datzelfde Romeinse rijk was er wel een groeiende groep van mensen die geloofden in een andere toekomst. Die gaven het niet op ondanks de vervolgingen. '

'Vandaar dat ik het ook niet opgeef. Ik ben ervan overtuigd dat de manier waarop we op onze aarde sinds de Tweede Wereldoorlog energie verbruiken niet vol te houden is.'

Late on Saturday night, around 6,000 Mexican police occupied the various sites of Luz y Fuerza del Centro, central Mexico's state-run electricity company. Immediately following the occupation, President Felipe Calderón issued notice of the company's liquidation, with the termination of some 44,000 jobs.

In the middle of the night last Saturday, President Felipe Calderon sent six thousand soldiers and militarized Federal Police to take over state power company Luz y Fuerza installations in Mexico City and the states of Mexico, Puebla, Morelos, and Hidalgo. Immediately following the takeover, Calderon issued an executive order closing Luz y Fuerza. Because no law or decree can go into effect until it is published in the federal government's Official Diary of the Federation, the government published the executive order in a special edition of the Official Diary of the Federation to coincide with the military and police raids that closed Luz y Fuerza.

Mexican legal experts have criticized Calderon's action as illegal, unconstitutional, and "an excessive and abusive use of power" because he by-passed Congress when he decided to close Luz y Fuerza and deploy the military and police against workers.

The government's official justification for closing Luz y Fuerza is that the company's operating expenses exceed those of other state-owned companies. It claims its use of the military and militarized federal police was a pre-emptive strike: it wanted to prevent workers from striking, taking control of the facilities, and cutting off power in protest of the closing of Luz y Fuerza. However, a week prior to the police and military takeover, the union specifically stated in a press release that it had no intentions of striking nor cutting off power to electricity customers.

However, Mexican Labor News & Analysis' Dan La Botz has a different perspective on the government's intentions:

This current threat is the latest in a series of attacks on the union by the government of Felipe Calderón.The Felipe Calderón administration, having spent three years trying to destroy the Mexican Miners and Metal Workers Union (SNTMMRM), has now opened a new front in its war on the working class. In September the government launched a multifaceted attack intended to destroy the Mexican Electrical Workers Union (SME) which has been at the center of resistance to its neoliberal programs.

The government's attack has several elements. First, the government is supporting a small dissident faction within the union, using that as an opportunity to meddle in the union's internal life with the goal of breaking its militant leadership. Second, the government, which is also the employer, has reduced the budget for the state-owned Central Light and Power Company (LFC). Third, the government is also calling for a change in company management and for the complete restructuring of the company.

La Botz also notes that the Mexican government officially refused to recognize the union's president, Martin Esparza Flores, following his recent re-election. According to La Botz,

In practice, these administrative procedures (which are nowhere found in Mexican labor law) are used against independent or democratic unions or against unions opposing government policies, and almost never against government backed, employer controlled or gangster-run unions. Without government approved and recognized officers, the union officials cannot engage in collective bargaining or other union activities, leaving the union officially leaderless.

With Luz y Fuerza officially non-existant, the governmental Federal Electricity Commission (CFE) has announced that it is sending thousands of its employees to run Luz y Fuerza until CFE can absorb Luz y Fuerza's operations entirely. Prior to the takeover, Luz y Fuerza ran electricity operations in central Mexico: in Mexico City and the states of Mexico, Puebla, Morelos, and Hidalgo. The CFE provided electricity to the rest of the country.

La Botz argues that the CFE takeover means that the independent and democratic 44,000-worker SME will be replaced by the government-controlled Sole Union of Mexican Electrical Workers (SUTERM), which represents CFE workers. In Mexico, government-controlled unions are the norm, and independent democratic unions are a rarity.

In an article written just before the military and police takeover of Luz y Fuerza, La Botz wrote:

Calderón's administration has two motives in its attack on the SME. First, it wants to break the SME because it has been the center of so many movements resisting the Calderón government, its neoliberal policies, and particularly its plans to privatize the petroleum and electric power industries. Second, Calderón wants specifically to privatize the electrical industry, including the Central Light and Power Company, and to do so it must break the power of the SME.

NAFTA Armed

While government officials have promised that they won't take advantage of the Luz y Fuerza takeover to privatize the electricity sector, the Calderon administration's political trajectory states otherwise.

The Calderon administration participated whole-heartedly in the Security and Prosperity Partnership (SPP), a private sector strategy to expand and "arm" the North American Free Trade Agreement (NAFTA) without having to obtain domestic legislatures' approval. As of this past summer, the SPP is no longer an active initiative; however, several of the SPP's working groups, comprised of private sector industry leaders, will continue to meet. The North American Energy Working Group (NAEWG), for example, pre-dated the SPP by four years. It met within the SPP framework to develop and advance SPP energy policy and procedures. The NAEWG is likely to continue to operate in some form despite the SPP's official and indefinite "inactivity."

Indeed, despite the tabling of the SPP initiative, North American energy interests met over the summer to develop regional energy corridors that would increase the flow of energy from neighboring countries into the United States.

The SPP's view of energy management is clear. According to the SPP's "Prosperity Agenda," in order to "facilitate business," Canada, Mexico, and the United States must "strengthen North America's energy markets by working together, according to our respective legal frameworks, to increase reliable energy supplies for the region's needs and development." Energy, according to the SPP, rather can being used for human development (providing every citizen with electricity in their homes, for example), must increase the business sector's prosperity. Energy is a market, not a national resource.

The North American Competitiveness Council (NACC), which coordinated the SPP's working groups, stated one of its principle energy concerns in its initial recommendations. The NACC, which was comprised of equal numbers of private sector representatives from Mexico, Canada, and the US, wrote, "The prosperity of the United States relies heavily on a secure supply of imported energy."

What does the North American energy agenda mean for Mexico? In Mexico, a significant sector of the population does not have electricity and other basic utilities in their homes. Entire communities lack electric service. Some of Mexico's poorest indigenous communities pay some of the highest electricity rates on the North American continent.

Even though Mexico's electricity sector has not reached a basic level of functionality at the domestic level (electricity for every citizen), Mexican leaders have decided to enter into regional agreements such as Plan Puebla Panama (now the Mesoamerican Project) and the SPP, which aim to increase energy flows into the United States, not vice-versa.

Mexico's energy sector, as it is currently structured, runs entirely counter to the SPP's Prosperity Agenda. Mexico's energy companies are state-owned. Some energy sector unions, such as the Pemex oil workers union and the SME, have actively opposed the further privatization of the nation's energy resources, which is commonly considered to be an SPP goal in Mexico. La Botz notes that the SME formed the National Front Against Privatization. Pemex, on the other hand, recently (more or less) survived a Calderon initiative to privatize the Mexican oil sector.

Militarizing Mexican Life

Calderon's Saturday night invasion of Luz y Fuerza's facilities in the capital and four states is reminiscent of other recent joint police-military operations against drug cartels. Since Calderon deployed 40,000 soldiers and thousands of militarized Federal Police, one of the campaign's hallmark operations has been the sudden takeover of police stations in towns and cities where drug trafficking organizations are believed to have corrupted entire police forces. In these operations, soldiers and federal police surround a police station, relieve the local police officers of their duties, and occupy the building. When 6,000 soldiers and federal police suddenly invaded Luz y Fuerza's buildings and then occupied them to prevent the workers from retaking the facilities, one would have thought that Luz y Fuerza was a drug cartel's base of operations. But it wasn't.

Mexico is becoming increasingly militarized under the pretext provided by the war on drugs. Mexican citizens are becoming correspondingly desensitized to such blatant displays of state military power in the civilian realm. Mexico's Constitution expressly prohibits the military's use in times of peace; however, this was not Mexicans' principle criticism of the operation against Luz y Fuerza. Mexicans consulted by this reporter complained that the operation was a blow to the country's democratic unions, as well as a step towards privatization of the energy sector. When this reporter commented on the barbarity of deploying the military and riot police against a civilian union--one that wasn't even on strike, as if that were to justify such represion--the response was, "Tienes razon. You're right. I hadn't even considered that."

The use of the military and the Federal Police--who receive military training--against unions is fairly common in Mexico. The military and the Federal Police (formerly known as the Federal Preventive Police or PFP) have been deployed against striking miners and teachers. Likewise, in 2006 federal police violently put down social conflicts in Oaxaca and Atenco, both of which had their roots in labor disputes.

Both the Mexican Military and the Federal Police receive training, equipment, and armament from the United States government under the Merida Initative. The Merida Initiative is designed in part to carry out the Security and Prosperity Partnership's "Security Agenda."

(Source@ copied from LibCom.org originally published by NarcoNews.com http://libcom.org/news/military-federal-police-bust-mexican-electrical-w...)