13 januari 2010
De Standaard publiceerde vandaag (13/01) onderstaande open brief van een aantal gerenommeerde dokters, waarin deze hun steun betuigen aan dokter voor het Volk Eric Hufkens uit Marcinelle.
Dokter Eric Hufkens studeerde in 1986 af aan de universiteit van Antwerpen en is huisarts bij Geneeskunde voor het Volk in Marcinelle (Charleroi). Zijn hele loopbaan al behoort hij tot een groep artsen die weigert lidgeld te betalen aan de Orde van Geneesheren omdat zij die als ondemocratisch en antisociaal beschouwt. In 2006 heeft het vredegerecht dr. Hufkens veroordeeld tot het betalen aan de Orde van 2079 euro (1027 euro achterstallige lidgelden plus 1052 euro intresten en deurwaarderskosten). De rechter stelde in zijn vonnis : Hoewel men begrip kan opbrengen voor de motieven van de verdedigende partij (Dr Hufkens) die over de beoefening van de geneeskunst opvattingen huldigt die niet echt gedeeld lijken te worden door de Orde van geneesheren, toch blijft hij onderworpen aan de (wettelijke) verplichting om lidgeld te betalen zoals allen die dit beroep wensen uit te oefenen. Op basis van deze uitspraak dreigde, kort daarna, de Orde van Henegouwen over te gaan tot boedelbeslag bij dr. Hufkens. Maar, na een symbolische bezetting van diens huis in Couillet, liet de Orde, via haar advocaat, weten dat ze van dit plan afzag. Inmiddels zocht de Orde naar andere financieel-juridische wegen om haar geld te krijgen. Onlangs nam ze daartoe een tot nu onuitgegeven initiatief. Tussen kerstmis en nieuwjaar bood zich een deurwaarder aan bij dr. Hufkens om hem te melden dat hij, bij diverse banken, een voorlopig beslag van 2079 euro had laten leggen op de tegoeden die de kinderen Hufkens erfden van hun onlangs overleden ouders. Door die démarche wordt de afhandeling van de erfenis niet alleen geblokkeerd voor dokter Hufkens maar ook voor zijn zeven broers en zusters. Op basis van welke ethische principes betrekt de Orde een hele familie in een ideologisch conflict tussen haar en een arts?
Ondergetekenden protesteren tegen de financiële intimidatie waarmee de Orde een al dertig jaar aanslepend principieel meningsverschil wil beslechten. Wij steunen de manifestatie die vandaag om 18 uur doorgaat vóór de zetel van de Orde van Geneesheren, rue des Archers in Mons. De blokkering van de erfenis van de familie Hufkens moet worden opgeheven, net zoals alle andere juridische stappen tegen de artsen die blijven weigeren het lidgeld te betalen. Dit nieuwe incident, dat door de Orde is uitgelokt, is een aansporing om het debat over deze instelling uit de impasse te halen en af te ronden.
Ondergetekenden verschillen enigszins van mening over de inhoud van een democratisch alternatief voor de Orde. De enen vinden dat de Orde moet afgeschaft worden en vervangen door een Hoge Raad voor ethiek en deontologie van de gezondheidsberoepen (het wetsvoorstel van Magda Demeyer van 2003). Anderen verkiezen, vooral vanuit haalbaarheidsoverwegingen, voor een hervormde en vernieuwde Orde van artsen (het wetsvoorstel van Patrik Vankrunkelsven dat in 2007 door de senaat werd gestemd maar niet door de Kamer geraakte). Samen zijn wij het echter eens dat de huidige Orde, die haar bevoegdheid ontleent aan het bij volmachtenwet gestemde Koninklijk Besluit nr. 79 van 1967, de toets van de kritiek niet kan weerstaan. We zetten enkele bezwaren op een rijtje.
De positie van de artsen in de Orde is dominant daar waar gezondheidszorg de hele bevolking aangaat. De tuchtrechtspraak van de Orde is een aanfluiting van de moderne, democratische rechtsregels. De rechtsprekende artsen zijn tegelijk rechter en partij. De meeste zittingen zijn niet openbaar. De Code van de medische plichtenleer die de basis vormt voor de tuchtrechtspraak werd nooit door het parlement goedgekeurd en is in 1983 rechtsongeldig verklaard door het Hof van Cassatie. Een patiënt die een klacht indient dient niet eens op de hoogte gebracht te worden van het gevolg dat er aan wordt gegeven. De Orde heeft geen jurisprudentie die naam waardig: de rechtspraak van de Orde wordt gekenmerkt door partijdigheid, discriminatie en willekeur in de strafmaat. De verbetenheid waarmee de Orde dr. Hufkens en andere sociale artsen blijft vervolgen is in dit verband tekenend. Zeker als je ziet hoe de Orde zo goed als niets onderneemt tegen de ereloonsupplementen die niet geconventioneerde artsen vragen aan patiënten in eenpersoonskamers. Het gaat, volgens een recente studie van het Riziv, om toeslagen van 100 tot 300 procent (en zelfs meer). Op hun beurt dragen die bij tot het uit de pan swingen van de premies voor hospitalisatieverzekeringen en de evolutie naar een geneeskunde met twee snelheden.
De Orde liep ook achterop in de meeste medisch-ethische dossiers van de voorbije decennia. De wetgeving inzake abortus en euthanasie werd door het parlement geregeld, buiten de Orde om en soms zelfs tégen haar in. De opvolging van die wetten gebeurt door de bio-ethische commissies. De problematieken omtrent stamceltherapie, gentherapie, pre-implantatiediagnostiek, experimenten met embryos werden in handen genomen door het Raadgevend comité voor de bio-ethiek. Dat de Orde niet meer van deze tijd is bewijst ook de grote desinteresse van de jonge artsen. Vandaag zijn zowel de voorzitter als de beide ondervoorzitters van de Nationale Raad van de Orde gepensioneerden. Ook in de provinciale raden is deze leeftijdsgroep wiens rol wij in een vergrijzende maatschappij geenszins onderschatten buiten proportie aanwezig.
De Orde heeft onlangs openheid gegeven over haar financies. Een niet onbelangrijk deel daarvan gaat naar de betaling van deskundigen, voornamelijk advocaten die instaan voor de inning van de niet betaalde bijdragen. (Artsenkrant, 11/12/2009) Daar bovenop komt een flink pak kosten voor overijverige deurwaarders. Moet een instelling, die geacht is te waken over de ethiek van de gezondheidszorg, van dat soort vervolgingen een hoofdtaak maken? Verschillende provinciale raden van de Orde (Antwerpen, Limburg, Luik, ) hebben dit ingezien. Zij hebben sinds jaren een einde gemaakt aan de praktijken van deurwaardersexploten, meubelbeslag en dreiging met openbare verkoop van de inboedel van artsen. Het is tijd om ook de Orde van Henegouwen van haar achterlijke koppigheid te genezen. En om de dringende noodzaak van een democratisch alternatief voor de Orde opnieuw op de agenda te plaatsen.
Ondertekenaars:
Prof. dr. Patrik Vankrunkelsven (ex-senator), Prof. em. dr. Jean-Jacques Amy (gynaecoloog, VUB), Dr. Kris Merckx (Hoboken), prof. em. dr. Marc De Meyere (UGent), prof. dr. Michel Roland (Bruxelles, ULB), prof. dr. Corinne Boüüaert (Liège, ULG), Dr. Dirk Van Duppen (Deurne), dr. Celine Mendels France en dr. Marc Franckh (Herstal), dr. Sofie Merckx (Charleroi).
