Dit jaar zal het alweer 15 jaar geleden zijn dat Bram Vermeulen ons  - veel te vroeg - verliet. Wat gaat de tijd toch verdomd snel….

Vandaag in de rubriek Zondag Frontpoëziedag zijn tot lied geworden dichtkunst. Het verstilde en vooral indrukwekkende  anti-oorlogslied Johnny…  Gewoon ogen sluiten en genieten…:

https://youtu.be/ZPlauSdyUH4

09-06-2019 om 11:33 geschreven door janhuijbrechts  

De symbolistische dichter en auteur Emile Verhaeren (1855-1916) was samen met Antwerpenaar Georges Eekhoudt de grootse van de in het Frans schrijvende Vlamingen. Zijn bundel Les Villes tentaculaires waaruit onderstaand gedicht afkomstig  is verscheen dan wel in 1895 maar is volgens mij op zijn plaats in de rubriek ‘Zondag Frontpoëziedag’….

Une statue (soldat)

Au carrefour des abattoirs et des casernes,
Il apparaît, foudroyant et vermeil,
Le sabre en bel éclair sous le soleil.

Masque d’airain, casque et panache d’or ;
Et l’horizon, là-bas, où le combat se tord,
Devant ses yeux hallucinés de gloire !

Un élan fou, un bond brutal
Jette en avant son geste et son cheval
Vers la victoire.
Il est volant comme une flamme,
Ici, plus loin, au bout du monde,
Qui le redoute et qui l’acclame.

Il entraîne, pour qu’en son rêve ils se confondent,
Dieu, son peuple, ses soldats ivres ;
Les astres mêmes semblent suivre,
Si bien que ceux
Qui se liguent pour le maudire
Restent béants : et son vertige emplit leurs yeux.

Il est de calcul froid, mais de force soudaine :
Des fers de volonté barricadent le seuil
Infrangible de son orgueil.

Il croit en lui — et qu’importe le reste !
Pleurs, cris, affres et noire et formidable fête,
Avec lesquels l’histoire est faite.

Il est la mort fastueuse et lyrique,
Montrée, ainsi qu’une conquête,
Au bout d’une existence en or et en tempête.
Il ne regrette rien de ce qu’il accomplit,
Sinon que les ans brefs aillent trop vite
Et que la terre immense soit petite.

Il est l’idole et le fléau :
Le vent qui souffle autour de son front clair
Toucha celui des Dieux armés d’éclairs.

Il sent qu’il passe en rouge orage et que sa destinée
Est de tomber en brusque écroulement,
Le jour où son étoile étrange et effrénée,
Cristal rouge, se cassera au firmament.

02-06-2019 om 11:08 geschreven door janhuijbrechts  

Er zijn op het grondgebied van de Frans-Vlaamse gemeente Festubert twee CWGC-begraafplaatsen uit de Eerste Wereldoorlog te vinden. De eerste Britse gesneuvelden op  Browns Road Military Cemetery aan de Rue des Cuveliers werden in oktober 1914 ter aarde besteld. Deze dodenakker bleef onafgebroken in gebruik tot november 1917.  Op dat ogenblik telde deze plek 299 graven maar na de oorlog groeide dit aantal fors aan door het herbegravingen van ontruimde sites zoals Cheyne Walk Cemetery en Le Platin South in Givenchy en Le Platin (Welsh Cemetery) in Festubert. De plannen voor de naoorlogse heraanleg, inclusief het stemmige toegangsgebouwtje werden getekend door Charles Holden en  W.C. Von Berg. Momenteel liggen op deze site 1.071 gesneuvelden uit het Britse Gemenebest begraven. 407 Van hen bleven ongeïdentificeerd.

De 43-jarige William Lewis Campbell Allan, majoor in het 2^e bataljon King’s Own Scottish Borderers was op 14 oktober 1914 in Guinchy gesneuveld. Hij was de oudste zoon van generaal-majoor William Allan sr., een veteraan van de Krim-Oorlog. Majoor William Allan was zelf een veteraan van de Zuid-Afrikaanse campagne. Hij ligt begraven in  V E 1. Een andere officier met militiare ‘roots’ die hier een laatste rustplaats kreeg was de 45-jarige Ernest De Lannoy Hayes, een majoor in het 2^e bataljon Cameronians (Scottish Rifles). Zijn grootvader was vice-admiraal John Montagu Hayes die ook tijdens de Krim-oorlog had gediend. Majoor Hayes had zich onderscheiden tijdens de Boerenoorlog  in Zuid-Afrika en was tweemaal vermeld op de legerdagorders. Hij sneuvelde op 10 maart 1915 toen hij zijn mannen aanvoerde tijdens de aanval op Neuve-Chapelle. Majoor Hayes werd begraven in graf VIII J 9. Ook de 18-jarige tweede luitenant Charles Woollcombe (V R 2) kwam uit een militaire familie. De vader van deze officier in het 2^e Bataljon King’s Own Scottish Borderers was luitenant-generaal Charles Woollcombe. Deze jonge officier was op 16 september 1914 bij zijn eenheid aangekomen en sneuvelde nog geen maand later, op 12 oktober bij Guinchy. 

The Honourable John De Blaquiere was een zoon van William, de zesde baron van Blaquiere. Hij had na het afronden van zijn studies in 1909 een aanstelling tot tweede luitenant gekregen in het 2^e bataljon Cameronians (Scottish Rifles). Op het ogenblik dat de oorlog uitbrak was hij in Malta gestationeerd. John De Blaquiere werd op 10 maart 1915 gedood bij de aanval op Neuve-Chapelle. Hij ligt begraven in graf VIII J 5. Zijn jongere broer Alan Boyle De Blaquiere, een luitenant in de Royal Navy overleed op 25 januari 1917 in bevolen dienst.

Ook de commandant van het 2^e bataljon Cameronians, luitenant-kolonel Wilfred Marryad Bliss ligt op deze site begraven. Hij sneuvelde eveneens op 10 maart 1915. Hij was één van niet minder dan zeven bataljonsbevelhebbers die op die dag bij Festubert sneuvelden. Het 2^e Cameronians verloor bij de aanval op Festubert dertien officieren waarvan er acht op deze site werden begraven. Mogelijk had dit hoge verliescijfer te maklen met het feit dat Bliss aan zijn officieren te toestemming had gegeven om met getrokken zwaarden de aanval te leiden, wat van hen makkelijk herkenbare doelwitten maakte. Luitenant-kolonel Bliss ligt tussen zijn officieren begraven in graf VIII J 10.

De 24-jarige kapitein David McLaren Bain uit Edinburgh kwam op 3 juni 1915 om het leven in Festubert. Deze officier in het 2^e bataljon Gordon Highlanders was een Schotse rugby-international. Tijdens zijn studies aan Trinity College in Oxford had hij voor de Oxford University Rugby Football Club gespeeld en in 1911/12 dit team geleid. Tussen 1911 en 1914 speelde hij elfmaal voor het Schotse nationale team. In 1914 was McLaren Bain de Schotse aanvoerder geweest in het laatste vooroorlogse treffen met Wales. Naast rugby speelde hij ook voetbal, cricket en golf. Hij werd begraven in graf VIII F 14.

Er liggen op Brown’s Road military Cemetery minstens zeven militairen begraven die jonger waren dan 18 toen ze sneuvelden. G.E. Colle (II A 4) uit West Hampstead, Edward Victor Wells Haddy (IV B 6) uit Ilford en Arthur Charles Paveley (I A 15) uit Wanstead waren soldaten in het London Regiment (City of London Rifles).  N.S. Bevan (I H 9) was kind-soldaat in het 1^e bataljon Queen’s Own (Royal West Kent Regiment). R.A. Fletcher (VII H 8) diende in het 1^e bataljon van het Gloucestershire Regiment toen hij op 12 maart 1915 sneuvelde. R.C.A. Kitching (II C 14), een 17-jarige soldaat in het 14^e bataljon van het Hampshire Regiment kreeg het Hebreeuwse epitaaf ‘Mispah – God waak over mij’ op zijn zerk. De eveneens 17-jarige Gilbert Smith (I D 1), een soldaat in het 1^e bataljon South Wales Borderers was op 21 december 1914 gesneuveld.

Op deze site zijn er ook drie graven te vinden van militairen die standrechtelijk werden terechtgesteld. De 34-jarige W. Belllamy, een rifleman in het 1^e bataljon King’s Royal Rifle Corps behoorde tot de reserve toen hij in november 1914 voor de militaire dienst werd opgeroepen. Hij had de aanval op Festubert overleefd maar weigerde op 24 juni 1915 bij La Bassée uit zijn ondergrondse schuilplats te komen nadat de Duitserrs met een mijnlading een deel van de loopgracht die door Bellamy’s eenheid werd bezet, hadden opgeblazen. Hij werd wegens lafheid in het gezicht van de vijand in de vroege ochtend van 16 juli 1915 in Le Quesnoy gefusileerd. George Henry Lawton, een 36-jarige soldaat in het 17^e bataljon Sherwood Foresters (V G 13) en soldaat Bertie Mc Cubbin (V B 16) uit hetzelfde bataljon werden samen op 30 juli 1916 bij een Avanced Dressing Station dat bekend stond als Lone Farm geëxecuteerd wegens lafheid en bevelsweigering. Beiden hadden geweigerd om in een maanverlichte nacht  een gevaarlijke klus in het niemandsland, vlakbij de Duitse lijnen te klaren. Lawton was gehuwd en vader van vijf kinderen…

31-05-2019 om 05:40 geschreven door janhuijbrechts  

Als alles goed gaat (hout vasthouden) verschijnen eind augustus mijn twee boeken ‘Antwerpen ’14-‘18’en ‘Antwerpen ’40-‘45’. In deze boeken kan u een pak nooit eerder gepubliceerde foto’s terugvinden. Tijdens mijn research stootte ik op  een paar prachtige opnamen van de Royal Naval Division in Antwerpen in oktober 1914. Mijn bron was de onwaarschijnlijke fotocollectie van het Britse Imperial War Museum. Dit is één van de meest uitgebreide ter wereld als het over de Grote Oorlog gaat.

26-05-2019 om 05:55 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in Zondag Frontpoëziedag het gedragen gedicht ‘Observartiepost’ van Filip De Pillecyn.  Het verscheen in 1919 in de bundel ‘Onder den hiel’  die hij samen met Jozef Simons had uitgegeven bij Lannoo.  De Pillecyn schreef dit mooie voorbeeld van loopgrachtenpoëzie in februari 1918 in de Ferme La Paille.  

Observatiepost

Een eenzaam man, een zware nacht

Dieper verzinkend na fuseeënglans.

Een hoofd geneigd zonder wil of gedacht

En oogen doelloos naar d'omsluîerden trans.

Een enkel schot, een vlugge vlam

Slaande in haar wilde schoonheid d'hemel tegen.

Dan weer de stilte, tot het voorhoofd klam

Ter koele ijzeren leuning komt gezegen.

En met het rijzen van den jongen dag

Een vroege vogel en een lied heel ver.

In frisschen morgen, zonder groet of lach

26-05-2019 om 05:11 geschreven door janhuijbrechts  

03-04-2019 om 06:39 geschreven door janhuijbrechts  

Op 24 maart 1919 bezweek in het Belgische militaire hospitaal van Favergés Meerlenaar Adriaan Leeuwessen. Hij behoorde tot de militieklas van 1912 en werd gemobiliseerd op 1 augustus 1914 als soldaat in het 6^e .Linieregiment. Van 10 juni tot 23 juli 1918 lag hij met ademhalingsproblemen in het hospitaal van Proven. Op 23 juli 1918 werd hij overgebracht naar Gravelines. Op 25 augustus 1918 werd hij met longtuberculose opgenomen in de gespecialiseerde kliniek te Favergés. Hij overleed daar op 24 maart 1919 om 23.30 u. Twee dagen later werd Adriaan Meeuwessen begraven in het Belgische militaire ereperk op de gemeentelijke begraafplaats (graf nr. 21). Op 24 juni 1923 werd hij op verzoek van de familie herbegraven te Meerle.  Hij was een ongehuwde zoon van van Corneel Meeuwessen en Maria Theresia Pelkmans. Voor het uitbreken van de oorlog woonde Adriaan Meeuwessen bij zijn ouders in Meerle-Dorp en was hij landbouwer.

01-04-2019 om 04:42 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in Zondag Frontpoëziedag het erg poëtische lied Verdun van Michel Sardou. Voor een live-versie klik op onderstaande link:

https://youtu.be/kVdE-EMv6Jc

Pour celui qui en revient,
Verdun, c'était bien.
Pour celui qui en est mort
Verdun, c'est un port,
mais pour ceux qui n'étaient pas nés,
qu'étaient pas là pour apprécier,
c'est du passé,
dépassé.

Un champ perdu dans le nord-est
entre Epinal et Bucarest,
c'est une statue sur la Grande Place.
Finalement, Verdun
ce n'est qu'un vieux qui passe.

Même si l'histoire nous joue souvent,
le mouvement tournant par Sedan
c'est du passé,
c'est la chanson des partisans,
c'est 1515 c'est Marignan,
dépassé,

une guerre qui s'est perdue sans doute
entre Biarritz et Knokke-le-Zoute
C'est un statue sur la Grande Place.
Finalement la terreur,
ce n'est qu'un vieux qui passe

Pour ceux qu'on n'a pas revus,
Verdun n'est plus rien.
Pour ceux qui sont revenus,
Verdun n'est pas loin.
C'est un champ brûlé tout petit
entre Monfaucon et Charny
c'est à côté.
C'est une sortie dans le nord-est
sur l'autoroute de Reims à Metz.
On y va par la Voie sacrée.
Finalement Verdun
C'est un vieillard rusé.

J'ai une tendresse particulière
Pour cette première des dernières guerres
Dépassée
Bien sûr que je n'étais pas né.
J'n'étais pas là pour apprécier.
Mais j'avais un vieux à Verdun.
et comme je n'oublie jamais rien,
Je reviens,
Je reviens,
Je reviens.

31-03-2019 om 07:59 geschreven door janhuijbrechts  

Op de grote CWGC begraafplaats Faubourg d’Amiens  in de fraaie Frans-Vlaamse stad Arras staat het Arras Flying Services Memorial. Dit bijzondere Memorial werd opgericht ter ere van de 991 mannen van de Royal Naval Air Service, het Royal Flying Corps en de Royal Air Force die tijdens de Eerste Wereldoorlog aan het Westelijke front vermist raakten. De beslissing om dit monument uitgerekend in Arras te plaatsen was zeker niet toevallig. De aprilmaand van  1917 staat in de analen van de piloten van de Royal Air Force die aan de Slag van Arras deelnamen bekend als ‘Blooy April’. Ze werden boven de velden van Artesië geconfronteerd met de superieure Duitse Albatros jachtvliegtuigen en met de trefzekere piloten van Jagd Staffel 11, de legendarische eenheid van de Rode Baron Manfred von Richthofen. De R.A.F. verloor hier in één maand niet minder dan 316 van haar 730 gevechtspiloten….

26-03-2019 om 06:10 geschreven door janhuijbrechts  

De Franse journalist, essayist, dichter en erotomaan Guillaume Apollinaire – nom de plume  van Wilhelm Albert Kostrowicki - (1880-1918) meldde zich bij in december 1914, nadat hij was afgewezen door een vrouw en platzak, als oorlogsvrijwilliger. In 1916 werd de intussen tot onderluitenant bevorderde Apollinaire door een granaatscherf in zijn hoofd getroffen. Het portret dat u hier ziet werd tijdens zijn herstelverlof in Parijs getekend door zijn boezemvriend Pablo Picasso.  In onderstaand gedicht vergeleek hij zijn hoofdwonde met een ster….

TRISTESSE D'UNE ÉTOILE

Une belle Minerve est l’enfant de ma tête
Une étoile de sang me couronne à jamais
La raison est au fond et le ciel est au faîte
Du chef où dès longtemps Déesse tu t’armais
C’est pourqoi de mes maux ce n’était pas le pire
Ce trou presque mortel et qui s’est étoilé
Mais le secret malheur qui nourrit mon délire
Est bien plus grand qu’aucune âme ait jamais celé
Et je porte avec moi cette ardente souffrance
Comme le ver luisent tient son corps enflammé 
Comme au coeur du soldat il palpite la France
Et comme au coeur du lys le pollen parfumé.

Vertaling:

Vedriet ener ster

Een mooie Minerva is het kind van mijn hoofd
Een ster van bloed kroont mij immer
De rede achterin en de hemel bovenin
Het hoofd waar de Godin je sinds lang wapende
Daarom was het van mijn kwalen niet de ergste
Dit bijna dodelijke gat is een ster geworden
Maar het verborgen ongeluk dat mijn waan voedt
Is veel groter dan wat enige ziel ooit verborgen heeft
En ik draag die vlammende pijn
Zoals de glimworm zijn lijf vurig houdt
Zoals in het hart van de soldaat Frankrijk klopt
En zoals in het hart van de lelie het geurige stuifmeel ligt

24-03-2019 om 04:32 geschreven door janhuijbrechts  

Flesquières was in november 1917 ontegensprekelijk één van de belangrijkste brandhaarden van de slag om Cambrai. Op 24 november 2007, 90 jaar na de gevechten rond Flesquières, werd op een heuvel langs de weg naar Ribécourt het van symboliek bolstaande Monument to the Nations ingehuldigd.  Het werd aangelegd met hulp van het Britse Royal Tank Regiment en de Royal Engineers op de plaats waar in november 1917 de Duitse frontlijn liep. Centraal ligt een betonnen plaat, die één van de talloze bunkers van de Hindenburglinie symboliseet en waarop een tankspoor richting Cambrai zichtbaar is.  De voetafdrukken in het beton staan voor de begeleidende infanteristen. Vanuit deze centrale plaat vertrekken smalle voetpaden, die werden aangelegd in de vorm van het balkenpatroon van de Britse vlag, de Union Jack. O ja, voor diegenen die zich zouden afvragen waarom er ook een Chinese vlag op deze site hangt: Het waren leden van het Chinese Labour Corps die in de weken die voorafgingen aan deze historische tankaanval hadden geholpen bij het laden en lossen van de 36 treinladingen tanks en bij de revisie van de tankmotoren...

21-03-2019 om 05:52 geschreven door janhuijbrechts  

Iedereen die me kent weet dat ik een zwak heb voor de Ieren. Vandaag is het 17 maart, een dag die in Ierland én de rest van de wereld bekend staat als St. Patricksday. Een goed moment om even stil te staan bij het grote offer dat de Ieren tijdens de Grote Oorlog gebracht hebben in Vlaanderens Velden…

Op de link hieronder vindt u origineel Pathé filmmateriaal van St. Patricksday in 1917 met Ierse militairen die wellicht op herstelverlof waren in Dublin.

https://youtu.be/vrEmnc7qhX8

17-03-2019 om 05:06 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in Zondag Frontpoëziedag het gedragen gedicht Counter-Attack van goeie ouwe  Siegfried Sassoon. Gewoon om het niet af te leren….

We’d gained our first objective hours before

While dawn broke like a face with blinking eyes,

Pallid, unshaven and thirsty, blind with smoke.

Things seemed all right at first. We held their line,

With bombers posted, Lewis guns well placed,

And clink of shovels deepening the shallow trench.

The place was rotten with dead; green clumsy legs

High-booted, sprawled and grovelled along the saps

And trunks, face downward, in the sucking mud,

Wallowed like trodden sand-bags loosely filled;

And naked sodden buttocks, mats of hair,

Bulged, clotted heads slept in the plastering slime.

And then the rain began,—the jolly old rain!

A yawning soldier knelt against the bank,

Staring across the morning blear with fog;

He wondered when the Allemands would get busy;

And then, of course, they started with five-nines

Traversing, sure as fate, and never a dud.

Mute in the clamour of shells he watched them burst

Spouting dark earth and wire with gusts from hell,

While posturing giants dissolved in drifts of smoke.

He crouched and flinched, dizzy with galloping fear,

Sick for escape,—loathing the strangled horror

And butchered, frantic gestures of the dead.

An officer came blundering down the trench:

“Stand-to and man the fire step!” On he went ...

Gasping and bawling, “Fire-step ... counter-attack!”

Then the haze lifted. Bombing on the right

Down the old sap: machine-guns on the left;

And stumbling figures looming out in front.

“O Christ, they’re coming at us!” Bullets spat,

And he remembered his rifle ... rapid fire ...

And started blazing wildly ... then a bang

Crumpled and spun him sideways, knocked him out

To grunt and wriggle: none heeded him; he choked

And fought the flapping veils of smothering gloom,

Lost in a blurred confusion of yells and groans ...

Down, and down, and down, he sank and drowned,

Bleeding to death. The counter-attack had failed.

17-03-2019 om 04:36 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag een gedicht van de gewezen Duitse reserveluitenant Otto Nebel (1892-1973). Het is een fragment uit de pacifistische en sterk door het expressionisme beïnvloede  bundel Zuginsfeld die hij tijdens zijn veertien maanden durende gevangenschap in het Engelse Colsterdale schreef.

Wehrkraft im Geist

Wer

Der Mann

Pflicht gibt ihm Zwang und nimmt ihm Kraft

Zwang gibt ihm Waffen und nimmt ihm Wehr

Nimmt er das Gewehr über

Übernimmt

Und

Untergibt es ihn Untergebener

Überlieferter

Der Mann ist geliefert

Vorgesetzter

Zurückgesetzter

So wird der Mann versetzt

Verstellt

Verrückt

Stehen Sie still, Sie!

Rührt Euch

Kopf hoch

Finger lang

Langfinger

Brust raus
Linkes Ohr tiefer

Kinn an de Binde

Augen rechts

Beine raus

Kopf ab

Es ist rührend

Keiner rührt sich

Dieser Stillstand

Wird der Mann gerührt

Brei ist rührig

Der Mann wird gedient

Gedienter Mann wird

Bediener

Bedienter Narr ist Herr

Es ist verkehrt

Ganze Abteilung kehrt

Ganz verdreht

Maulhalten

Unterordnen

Ordnung muss sein
[...]

10-03-2019 om 04:11 geschreven door janhuijbrechts  

In de vier jaar dat de Grote Oorlog werd herdacht vonden er verschillende herdenkingen plaats bij de Menenpoort in Ieper. Een van de beklijvendste was de Last Post op 10 november 2018, 100 jaar na de vooravond van de Wapenstilstand. De Commonwealth War Graves Commission (CWGC), de beheerder van de begraafplaatsen van het Britse gemenebest, maakte een filmpje dat een mooie impressie gaf van deze eenvoudige maar ^pakkende herdenking.... Klik op onderstaande link:  

https://youtu.be/kTdbCMhAybo

08-03-2019 om 02:58 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag twee van de meest bekende, zo niet dé bekendste geallieerde soldatenliederen uit de Grote Oorlog: It’s a long way to Tipperrary en het al even goe in het oor liggende deuntje Pack up your troubles in Your Old Kit Bag

https://youtu.be/FsynSgeo_Uo

28-02-2019 om 03:20 geschreven door janhuijbrechts  

Ik heb in het verleden al eens de aandacht gevestigd op de erg sterke oorlogspoëzie van Gerrit Engelke (1890-1918), de bij  het Frans-Vlaamse Cambrai / Kamerijk zwaar gewonde ‘Arbeiterdichter’, die een paar dagen later in Britse gevangenschap overleed.

Vandaag in Zondag Frontpoëziedag  zijn gedicht An den Tod

Mich aber schone Tod.

Mir dampft noch Jugend blutstromrot. –

Noch hab ich nicht mein Werk erfüllt

Noch ist die Zukunft dunstverhüllt –

Drum schone mich. Tod.

Wenn später einst. Tod.

Mein Leben verlebt is, verloht

Ins Werk, wann das müde Herz sich neigt.

Wenn die Wlt mir schweigt. –

Dan trage mich fort. Tod.

24-02-2019 om 02:19 geschreven door janhuijbrechts  

Iets voor het weekend: Digging up the trenches is één van de meest interessante documentaires over Battlefield Archeology die de laatste jaren werd gemaakt met o.m. mijn ouwe gabber Peter Barton. Met veel aandacht voor de Ieperse Salient… Warm aanbevolen…

https://youtu.be/AsxpkLuZ0sQ

23-02-2019 om 11:13 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in Zondag Frontpoëziedag  het gedicht Aan… dat Jozef Simons op 8 februari 1919 in Andenne schreef en een paar maanden later liet verschijnen in de bundel Onder den Hiel, die hij samen met Filip De Pillecyn  bij Loris Lanoo in Tielt uitgaf. Dit militante gedicht van de han van de schrijver van het Fronterslied was overduidelijk gericht aan een wegens zijn overtuiging vervolgde activist, maar ik heb niet kunnen achterhalen wie. Mogelijk was het de jurist Lodewijk Dosfel die Simons al voor de oorlog had ontmoet…

 Aan..

Eer nog de vieze beul het zuiver bloed zal plengen

Van de eersten martelaar voor Vlaandrens zelfbestaan

Komen wij ridderlijk U onze hulde brengen

Wij die voor Vlaandren streên onder loyale vaan.

Misschien hebt ge in den keus des middels u bedrogen,

Doch heilig was uw doel, het onze, Vlaandrens heil.

De toekomst leer' of 't zwaarst onze IJzer-offers wogen

Of 't bloed van hen wier hoofd viel met den slag der bijl.

De goden hebben dorst naar 't bloed van vele Vlamen,

Langs de IJzer zijn de velden lang niet rood genoeg....

Schavot en schande dreigt, gevang en broodroof samen

Hèm die zijn Vlaandren hoog in 't koene harte droeg.

In koude en duister kiemt die we eens de lang-betrachte

Begroeten zullen als de Vrijtriomfklok luidt:

Uit de verdrukking rijst zelfstandigheidsgedachte

Die groeit tot Vrijheidsboom over gansch Vlaandren uit.

17-02-2019 om 01:57 geschreven door janhuijbrechts  

Andrew Rawson is een freelance-schrijver die inmiddels een niet onaardig oeuvre van een kleine 25 militair-historische werken heeft gepubliceerd die vooral gefocust zijn op de twee Wereldoorlogen. In mijn goed gevulde bibliotheek zitten zijn twee boekjes over Loos maar ook zijn studies over de Arras- en Passendale campagnes in 1917. Vlot geschreven en bijgevolg leesbare werkjes. Alleen soms een beetje te etnocentrisch Brits maar in dat bedje zijn de meeste Britse militaire auteurs van zijn generatie ziek…   Toen vorig jaar in april in de reeks British Expeditionary Force  zijn boek  Lys Offensive 1918 verscheen was ik dan ook nieuwsgierig of hij opnieuw een aanbevelenswaardig werk had gepubliceerd. Ik ben niet teleurgesteld. Het was overigens hoog tijd dat er iets over deze Slag verscheen want er is in feite bijzonder weinig gepubliceerd over deze gevechten. Nochtans was de inzet ervan erg hoog.

De Slag aan de Leie of ‘Operation Georgette’  werd tussen 9.4.1918 en 29.4.1918 uitgevochten in Frans-Vlaanderen. Het was in feite de tweede fase van het grote Duitse Voorjaarsoffensief van 1918. Toen eind maart 1918 duidelijk werd dat het Michael-offensief niet het gewenste resultaat zou opleveren begon men op het Duitse hoofdkwartier een nieuw offensief, ditmaal in het noorden, te plannen. Omdat er minder troepen ter beschikking stonden koos men voor een eerder beperkte actie, die bestond uit een reeks van gefaseerde aanvallen. Ludendorff lanceerde op 9 april 1918 om 4.15 u. met een korte maar hevige beschieting waarbij kwistig met mosterdgas werd omgesprongen Operation Georgette als sluitstuk van de Kaiserslacht. Het IV^e en VI^e Duitse Leger kregen de opdracht het Leiefront open te breken, de Vlaamse hoogten in te nemen en door te stoten naar de Kanaalkust. 26 Divisies vielen over een 32 km breed aanvalsfront aan tussen Waasten en La Bassée. De Duitse stormtroepen verpletterden de Portugese II^e Divisie ten oosten van Laventie. De Portugezen  maakten geen schijn van kans. Ze waren onervaren en bovendien gedemoraliseerd door de politieke onrust in hun thuisland. De Duitsers rolden zonder veel problemen deze stellingen in een paar uur op en wisten de evenaans aangeslagen Britse XL^e Division op de linkerflank van de Portugezen tot de terugtocht te dwingen. De inderhaast naar voor gestuurde Britse reserves konden het tij niet keren en werden vakkundig uit de weg geruimd. In de late namiddag waren de Duitse stoottroepen meer dan 8 km opgerukt en tot in Estaires aan de Leie doorgedrongen  De volgende dag vielen Armentières  en Mesen  in Duitse handen en  begon de ernst van de situatie zelfs bij Haig te dagen. Het Britse front was in complete chaos en er stond de Duitsers nauwelijks nog iets in de weg richting Kanaalkust. Op 11 april zag veldmaarschalk Haig zich genoodzaakt zijn befaamde ‘Back to the Wall’ dagorder uit te vaardigen: ‘Victory will belong to  the side that holds out the longest. There is no other course open to us but to fight it out. Every position must be held to the last man; there must be no retirement. With our backs to the wall and believing in the justice of our cause each one of us must fight on to the end. The safety of our homes and the freedom of mankind deprend alike upon the conduct of each one of us at this critical moment. ‘

De stoere taal van de Britse opperbevelhebber kon niet verhinderen dat er op 12 april een gat gevallen tussen twee in het nauw gedreven Britse divisies bij Merville waardoor de weg naar het erg belangrijke spoorwegenknooppunt Hazebrouck (Hazebroek) en de zee kwam open te liggen. Om de nauwelijks te stuiten Duitse opmars een halt toe te roepen moest de I^e Australian Division meteen met de trein op weg, maar er was niet voldoende rollend materiaal voorhanden om ze tijdig ter plaatse te brengen. De 4^e Guards Brigade, een onderdeel van de XXXI^e Division was het enige troepenonderdeel dat in de buurt  beschikbaar was. Ze moest kost wat kost standhouden en vooral tijd winnen tot de Australiërs er waren. Even leek het er op dat de Duitse pletwas niet meer kon worden gestopt. Onstuitbaar rukte ze op naar Hazebrouck maar op 12 km van dit stadje kwam ze plots tot stilstand omdat de Guards met succes bij Vierhouck en Nieppe Forest de aanval wisten af te slaan. Ludendorff besloot daarop Hazebrouck links te laten liggen en gaf nieuwe instrcties: Het VI^e Leger moest Strazeele, Meteren en Bailleul innemen terwijl het IV^e Leger de hoge gronden tussen Bailleul en Neuve-Eglise moest  veroveren.  In de late namiddag vielen Vieux Berquin en Merris nog in Duitse handen maar tegen dan arriveerden de eerste Australische versterkingen en konden de Britten de lijn rond Hazebrouck consolideren. Ondanks de toenemende geallieerde druk wisten de Duitsers nog op 15 april in het door de Britten ontruimde Bailleul binnen  te trekken maar toen was het al duidelijk dat de Slag aan de Leie in het voordeel van de geallieerden werd beslecht.

Want gelukkig voor de geallieerden wisten de Britse troepen in het zuidelijke deel van de aanvalssector wél stand te houden. Op de linkervleugel van de aanval was het deze keer aan de Duitsers om hun tanden stuk te bijten op de geduchte stellingen als Festubert en Givenchy.  Wanneer de Duitsers op 18 april een nieuwe aanval in de richting van Béthune lanceerden, kwamen ze van een koude kermis thuis. Op hun rechterflank slaagden de Duitsers er, na een nieuwe bundeling van de krachten en met steun van de bergjaqers het Alpenkorps, nog wel in om de Vlaamse hoogten te bereiken en op 25 april zelfs de Kemmelberg in te nemen maar alle verdere pogingen om de taaie weerstand van de Britten en de in allerijl en massaal aangevoerde Franse versterkingen te breken, mislukten. Alleen op 29 april werd nog met een uiterste krachtsinspanning de Scherpenberg bereikt maar de volgende dag stokte het offensief definitief. Het nijpende gebrek aan mankracht, wapens en munitie had het Duitse leger voor de zoveelste keer een overwinning gekost.

Het boek van Rawson is interessant voor al wie  zijn basiskennis over de Duitse voorjaarsoffensieven van 1918 wil opschonen. Alleen een beetje jammer dat hij weinig aandacht besteedt aan de Franse inspanningen of het Duitse standpunt. Conclusie ? Los van deze detailkritiek, zonder meer een goed boek…. Lys Offensive 1918 telt 192 bladzijen en is een uitgave van Pen & Sword. Het kost 19.99 Pond (zonder verzendingskosten). ISBN 9781526723369.

14-02-2019 om 04:16 geschreven door janhuijbrechts