"Als ze zeggen dat ge er goed uit ziet, is 't teken dat ge oud wordt en te kwiste gaat." Het is een gezegde uit één van de werken van Stijn Streuvels. Met "dat ge oud wordt" bedoelt de grote Vlaamse schrijver ongetwijfeld dat ge oud "zijt", want oud "worden" doen we allemaal: vandaag zijn we immers ouder dan gisteren en morgen zullen we ouder zijn dan vandaag - als het ons gegund is tenminste... "Te kwiste gaan" is dialect en meer in 't bijzonder Westvlaams dialect, de taal van Streuvels en van zijn oom Guido Gezelle, Vlaanderens grootste dichter. Het betekent "vergaan" of "verloren gaan" en het is verwant aan het A(lgemeen) B(eschaafd) N(ederlands) woord "verkwisten". Hoe vaak heb ik mijn moeder niet horen waarschuwen tegen het inslaan van te veel verbruiksgoederen op het gevaar af dat een deel ervan zou te kwiste gaan...
En nu we weten dat we allen te kwiste gaan, horen we de uitspraak van Stijn Streuvels in dezer voege te corrigeren: als ze zeggen dat ge er goed uit ziet wil dat zeggen dat ge oud zijt of op zijn minst dat de ouderdom voor de deur staat.
Ik zou deze beschouwing niet gemaakt hebben, ware het niet dat ik het deze week niet minder dan drie keer heb moeten aanhoren: dat ik er goed uit zie! En dat simpel en goedbedoeld compliment zou ongetwijfeld zachter aangekomen zijn als het puur en ongeschonden daartoe beperkt was gebleven. Waarom moest het woordje "nog" er dan bij? Dat ik er "nog" goed uit zie? Dat het dus wellicht niet lang meer zal duren? En dan die tweede die zei dat ik er zéér goed uitzag...voor mijn leeftijd. Dat laatste zal hij eraan toegevoegd hebben omdat hij moet gevreesd hebben anders al te ongeloofwaardig over te komen. Ik moet hierbij denken aan iets wat mijn schoonvader mij vertelde over baron Pycke die vóór de oorlog burgemeester was in Petegem. 't Was tijdens een feest waarop de baron lovende woorden sprak over de fanfare van de gemeente, als zijnde "de best orkest van de lande", maar zich plots realiseerde dat deze uitspraak toch wel een beetje overdreven was en het in dezer voege corrigeerde: "´t ik wil zèk, de best orkest van de lande van hier, van de lande van Peteghem". De derde heb ik de pas afgesneden door hem luidkeels en uit volle borst te bedanken, voordat de term "leeftijd" of "ouderdom"(sic!) kon vallen.
En de les die we uit dit verhaal kunnen trekken, beste lezer? Zeg niet meer dat ik er goed uitzie. Zestig jaar geleden heeft men mij dat, voor zover ik mij herinneren kan, nooit gezegd. En toen vond ik mijzelf nochtans, voortgaand op foto's uit die tijd, er nog behoorlijk uitzien. Nu hoeft het ook niet meer!...
|