Wanneer is een familienaam belachelijk? Of grappig? Van der Kloot bijvoorbeeld: in West-Vlaanderen zou ik niet graag zo heten, in Antwerpen en Vlaams-Brabant daarentegen lijkt de naam eerder doodgewoon te zijn. In de jaren dat ik een ziekenhuisopleiding volgde in Rotterdam was daar een landgenoot van mij in opleiding tot spoedarts. Hij heette Van Ongevalle. De Hollanders lachten zich een kriek met die naam, terwijl ze de namen van twee van de verpleegsters van de afdeling, Zoetemelk en Naaktgeboren, helemaal oké vonden. In de jaren die volgden zijn wij in Vlaanderen de naam Zoetemelk eveneens heel normaal gaan vinden, na de prachtige prestaties van Jopie, één van Nederlands grootste wielerkampioenen. En ik heb twee mensen gekend met de naam Merlevede, een naam die klinkt als van iemand van de betere klasse, alvast heel wat chiquer dan Van der Kloot. Ze moesten eens weten wat die naam betekent! En dan die onschuldige Cloet: het is de middeleeuwse schrijfwijze van Kloot...
Het voorgaande dient als inleiding, om u Bienvenue Blauwblomme voor te stellen. Ik heb hem leren kennen in Gent. Het moet in 1957 of '58 geweest zijn. Hij was een paar jaar ouder dan ik. We zaten niet in dezelfde studierichting; hij studeerde voor landbouwingenieur, ik studeerde geneeskunde. Maar we waren van dezelfde streek: de zuid-oostelijke hoek van West-Vlaanderen. Ik vond zijn voornaam "grappig", maar in Gent lachte men met zijn achternaam, want de Blauwblommes waren toen nog allerminst doorgedrongen tot buiten de grenzen van het stukje grond tussen Leie en Schelde waaruit zij ontsproten waren. Professor Verplancke zou hem op 't examen plantkunde - expres en om hem belachelijk te maken, zegt Bienvenue - een vraag gesteld hebben over een blauwe bloem, wier moeilijke latijnse naam ik mij niet herinner. Landbouwingenieur is Bienvenue niet geworden. Na het tweede jaar hield hij het voor bekeken en helemaal op eigen initiatief is hij een bloemenkwekerij begonnen in eigen streek, een succesrijk bedrijf dat nu gerund wordt door zijn dochter, nu hijzelf al geruime tijd met pensioen is.
Een dag of tien geleden was ik in Blauwblommes bloemenzaak om een boeket te kopen voor mijn jarige vrouw. Ik zag er Bienvenue. Ik had hem nooit eerder in de winkel gezien. Misschien had ik hem wel nooit meer gezien sedert onze tijd in Gent. Desalniettemin herkende ik hem direct. En hij herkende mij. Dat we nog "herkenbaar" waren op onze gevorderde leeftijd deed deugd? Ik herinnerde hem eraan dat we dezelfde lessen plantkunde kregen van professor Verplancke. Dat herinnerde ook hij zich nog goed. En dat hij een vraag gekregen had over een blauwe bloem. Het was de wilde hyacinth, de boshyacinth ofte hyacintha non scripta. Een klein blauw bloemetje dat bloeit in de lente langs wegen en velden en in bossen. Er is ook een witte variant.
De hyacinthen die in winkels verkocht worden - hij wees er mij een aan - dragen tot tientallen heerlijk geurende bloempjes per plant en ze bestaan in vrijwel alle kleuren. Ik vroeg hem of hij wist dat de hyacinth volgens de Griekse mythologie ontstaan is uit het bloed van een jonge prins en dat er op de bladeren van de plant iets te lezen staat dat de god Apollo zelf er heeft opgeschreven. We hebben het samen nagekeken en niets gevonden. Misschien staat het op de bladeren van de wilde hyacinth, zei Bienvenue. Ik zal in mijn tuin op zoek gaan naar een wilde hyacinth en ... of dáár iets op geschreven staat.
....
Toen Apollo en Hyakinthos zich eens verlustigden in het spel met de discus, deed de jaloerse Zephyros een door Apollo geworpen discus van zijn koers afwijken en met kracht terecht komen tegen het hoofd van de geliefde prins. Deze viel dood ter aarde neer en wat Apollo ook beproefde, hij slaagde er niet in Hyakinthos levensgeesten weer op te wekken. Uit het bloed van de dode jongeling liet Apollo, door verdriet overmand, een bloem spruiten, de hyacinth, op wier bladeren hij schreef "AI-AI", de weeklacht van de treurende god. [uit mijn boek "Uit het schuim van de zee", hoofdstuk 74, pag. 210]
Apollo en de stervende Hyakinthos (schilderij van Alexandre Kisseliov)
|