En weer is er één hemelwaarts. Eén van mijn vrienden en niet één van de minste: Willy Debyser.

Zijn leven begon in de Westhoek. Als een sprookje. Als zevenjarig knaapje – de jongste uit een boerengezin -  liep Willy onbevreesd met twee zware boerenpaarden langs de Ieperlee. ’t Was rond het einde van de tweede wereldoorlog. 

Maar het jongetje was te slim voor de boerenstiel en toen hij de leeftijd bereikt had waarop men heden ten dage als volwassen beschouwd wordt, toog hij naar Leuven om er voor dokter te studeren. Hij ging er op kot bij een kleermaker in de Naamsestraat. Hij werd er verliefd op Lieveke, ’s kleermakers dochter, en … vice versa. Een verhouding, een katholieke universiteit onwaardig. Willy stond voor de keuze: Lieveke de rug toekeren of een ander kot zoeken. Hij koos voor het laatste, deed schitterende studies en trok zeven jaar later met Lieveke naar Sint-Kruis Brugge alwaar hij een bloeiende huisartsenpraktijk opbouwde en ook nog tijd vond om vier kinderen te verwekken. De Sint-Kruisenaren waren in de wolken met hun dokter, die evenwel naarmate de jaren vorderden minder vast op zijn benen leek te staan en bij wijlen een waggelende gang vertoonde. “Jammer” zeiden ze “zo’n goede en bekwame dokter, jammer dat hij aan de drank is”. Maar de dokter wás niet aan de drank. Wel integendeel, Willy dronk nooit alkohol. Hij had een ziekte onder de leden die hij al een hele tijd had voelen aankomen en waar tot op heden geen kruid tegen gewassen is: multiple sclerose (MS!)

Het werd erger met de jaren, lopen werd strompelen en de florissante dokterspraktijk moest opgegeven worden. Wat nu? Een “zittend beroep” drong zich op: klinisch bioloog…  Daartoe diende Willy nog vier jaar zware studies te doen aan de universiteit. Moeilijke opdracht. Maar zijn helder verstand en zijn doorzettingsvermogen waren nog onaangetast. Hij was zevenendertig toen hij na wéér vier jaar universiteit en een leven met vrouw en kinderen in het Leuvens begijnhof, naar de streek van Kortrijk verhuisde alwaar hij een aanstelling tot specialist in de klinische biologie had bekomen aan het Onze-Lieve-Vrouw Hospitaal. En er was ondertussen een vijfde kindje bijgekomen. Ook bij de familie Debyser was de appel blijkbaar niet ver van de boom gevallen: alle vijf haalden ze een universitair diploma en hogere academische graden, en een paar brachten het zelfs tot professor.

In ’t hospitaal had Willy zijn bureau naast mijn consultatiekamer. Af en toe, als er weinig patiënten waren, ging ik bij Willy een babbeltje slaan. Of hij bij mij.   Nooit vergeet ik die keer dat hij mij daardoor eens zwaar in verlegenheid heeft gebracht. We praatten wat over koetjes en kalfjes en over de streek van Bachten de Kupe en over de tijd van de bosgeuzen, van dewelke hij een verre afstammeling was, toen een patiënt zich aanmeldde voor een ooronderzoek. Willy wilde opstappen, maar doordat hij zo slecht te been was vroeg ik hem te blijven en rustig als collega mijn consultatie bij te wonen: de patiënt had er allerminst bezwaar tegen. Ik noteerde de naam van de patiënt, maar toen ik zijn voornaam vroeg liep het mis… Om reden van privacy vermeld ik hier die voornaam niet, maar die was zó hilarisch dat ik wel enig begrip kan opbrengen voor Willy’s reactie:  hij schoot in een onbedaarlijke slappe lach. Het duurde misschien maar een minuut, maar het leek wel een eeuw. Ik wist niet waarheen te kijken en even had ik wel van de wereld willen zijn. Ik heb de patiënt later ook nooit meer teruggezien. Of ik het Willy ooit kwalijk genomen heb? Bijlange niet: daarvoor waren wij véél te goede vrienden  en ondertussen waren ook onze respectievelijke halve trouwboeken (persoonsgebonden materie, zou mijn zwager zeggen, die ook van Bachten de Kupe is) met elkaar bevriend geworden.

Het werk als klinisch bioloog viel hem hoe langer hoe zwaarder. Toch hield hij het uit tot aan de pensioenleeftijd. Een moediger man dan Willy heb ik niet gekend. Hij is bijna achtenzeventig geworden: geboren in de maand juli van ’t jaar 1938 en overleden in maart l.l., telkens de dertiende van de maand. Mijn echtgenote en ik hebben hem na zijn pensionering verscheidene malen bezocht, thuis en later in de verzorgingsinstelling. Zijn kinderen bezorgden hem zestien kleinkinderen, een weelde waarin hij een groot genoegen schepte, al kon hij zich hun namen nog maar zelden herinneren. Hoe zwaar hij op ’t laatste ook aftakelde, nooit is een klacht aan zijn mond ontsnapt. Het laatste wat hij tegen me zei was: “Of ge ’t gelooft of niet, ik ben nog steeds niet depressief”. Hij was toen nagenoeg helemaal verlamd en zijn stem was zwak. Maar er was blijkbaar nog te veel dat hem aan het leven bond en het weze nog eens herhaald: een moediger man dan Willy Debyser heeft er nooit bestaan. Geen één!