Enkele jaren geleden eindigde Waterlandkerkje op de tweede plaats in een wedstrijd voor Nederlandse dorpsnamen. Een mooie ereplaats weliswaar. Maar anderzijds: kan men zich een meer schilderachtige of lieflijker naam voorstellen dan Waterlandkerkje? Wie dan wel met de gouden plak is gaan lopen? Doodstil! Asjemenou
Doodstil moet ergens in Groningen liggen. Om van te griezelen!...xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Wat er ook van zij, ik heb het voorbije weekend een bezoek gebracht aan Waterlandkerkje in Zeeuws-Vlaanderen. Mét mijn assistent, of liever: mijn aspirant-assistent. Tot op heden had ik er geen, maar nu ik tot professor benoemd ben en her en der in het Vlaamse land gevraagd word om voordrachten te geven, vind ik het nodig mij er een aan te schaffen. Noblesse oblige! En de jongeman, weliswaar de zestig voorbij maar nog in de volle kracht van t leven, lijkt mij ruimschoots te voldoen. Zijn echte naam wens ik nog niet aan de openbaarheid prijs te geven en bij deze gelegenheid noem ik hem Thomas. Hij wordt dus ongetwijfeld mijn assistent, mijn manager, mijn secretaris, mijn chauffeur, de man die mijn afspraken regelt en desgevallend zorgt voor de hotelaccomodatie. Ik verkies Thomas boven het half dozijn vrouwelijke kandidaten die zich hebben aangemeld, allen tussen de achttien en de achtentwintig, want met vrouwen krijgt een mens niets dan gedonder. Ja, beste lezer, ik heb het wel degelijk over ongewenste intimiteiten. En een man hij mag dan nog zeventig plusser zijn wiens ringvingers uitgesproken langer zijn dan zijn wijsvingers, kan maar best dubbel zo goed op zijn hoede zijn.
Wat nu de ideale assistent betreft, die kan maar best van alle markten thuis zijn en daarenboven nog over een flinke dosis tact en psychologisch inzicht beschikken. Bij Thomas zit dat allemaal snor: nooit dringt hij zich op, overal bedient hij de professor in casu mijzelf op zijn wenken en tijdens een partijtje armworstelen in IJzendijke heeft hij zich ridderlijk laten verliezen. t Is maar net zoals het hoort, hoor ik u al zeggen. Maar hoevelen zijn er dezer dagen nog die zich gedragen zoals het hoort?
.
In Waterlandkerkje staat een hervormd kerkje of had u dat niet verwacht? en vóór dat kerkje staat een levensgroot beeld van Johannes Stuerbaut, een Oost-Vlaming, afkomstig uit Geraardsbergen en de eerste predikant alhier. Op 25 november van t jaar 1668 werd hij tijdens de kerkdienst door acht Spaanse ruiters van zijn preekstoel gesleurd en deerlijk verwond. Twee maanden later is hij aan zijn verwondingen overleden.
Spijtig dat het voortbestaan van dit kerkje bedreigd is, zo lijkt mij althans. Amper één keer om de vijf à zes weken heeft hier nog een misviering plaats, of een gebedsdienst, of hoe ze dat ook noemen bij de hervormden. Ik vermoed dat het kerkje nu ook reeds voor andere doeleinden wordt gebruikt. Zoals we gezien hebben in de kerk van het naburig dorp Groede, waar men de zaterdag vóór Pinksteren alles aan t klaarzetten was voor een receptie, met hapjes en drankjes, en een muzikaal optreden. En erger nog is het gesteld in een ander naburig dorp, Zuidzande, waar we logeerden in De Rode Leeuw. Dáár is de kerk omgevormd tot een café-restaurant en doet daar dus helemaal geen dienst meer als kerk. Als de Heer Jezus nog in leven was, hij geselde die ketterse kooplui uit het huis van God, of anders draaide hij zich om in zijn graf. De torenklok van de kerk laat zich evenwel nog horen, om het half uur, dag en nacht, met luide stemme. En dat is mooi en aandoenlijk, maar het maakt er de toestand niet minder schrijnend om. Integendeel.
In Waterlandkerkje staat ook een schooltje: de Inspecteur Leenhoutschool. In dit dorp zou ik wel willen wonen, al was het maar om weldra mijn achterkleinkinderen naar dit schooltje te begeleiden. Maar die mogelijkheid hoef ik niet eens te overwegen. Aan de deur van het schooltje hangt een brief: de basisschool Inspecteur Leenhout gaat dicht over een maand. Definitief! Voor eeuwig en altijd! Wat is dit toch voor een wereld, waar alle dorpsschooltjes en kerkjes het voor bekeken houden?!
Op het Redouteplein in Waterlandkerkje staat een monument voor de zeemeermin Hildegonda. Zij raakte verstrikt in de netten van een visser uit Oostburg. t Was tegen de avond en de visser had de hele dag nog niets gevangen. Maar deze vangst zou zijn dag goedmaken. Hij nam zich voor de meermin tentoon te stellen op de markt van Oostburg. Hij was dus niet van zins haar te laten gaan, hoe hard zij ook schreeuwde om bevrijd te worden. Op het geschreeuw kwam iemand tussenbeide, een inwoner van Waterlandkerkje. Hij sloeg de visser buiten westen en verloste Hildegonda, die snel onderdook in de zee. Enige tijd later verscheen zij weer op een plein (het Redouteplein?) in Waterlandkerkje, waar op dat ogenblik veel mensen van het dorp bijeen waren. Met trompetgeschal dankte zij de inwoners van het dorp omdat één van hen haar gered had en zij voorspelde een grote toekomst en bergen van geluk voor het kleine Waterlandkerkje. Als daarmee die tweede plaats bedoeld werd, lijkt de beloning maar povertjes
En misschien zitten de dorpelingen hier nog steeds te wachten op een groot geluk, maar misschien ook hébben ze t al: de rust en de vrede van Waterlandkerkje.
Thomas was danig onder de indruk van dit prachtig dorp. Als zijn vrouw het er mee eens is, dan koopt hij hier een huis met een groot stuk land waarop honderden laagstammige pereboompjes staan. Dan nodigt hij mij uit om te komen helpen bij de perenpluk. Drie weken peren plukken, in ruil voor logement, full pension. Ik zie het wel zitten.
Van uitzonderlijke historische importentie is de tiendpaal die zich bevindt op nog geen steenworp van de meermin.
Op de paal staat aan de ene kant SB en aan de andere kant de drie sleutels van Sint-Pieter. Tot in de 19e eeuw waren de boeren hier tienden verschuldigd aan de Gentse abdijen: wie aan de kant van SB woonde diende één tiende van zijn opbrengst af te staan aan de Sint-Baafsabdij, wie aan de andere kant woonde aan de Sint-Pietersabdij. Gent, Geraardsbergen
t zijn Vlaamse steden. Ook de Waterlandkerkjenaren zijn Vlaams. Holland is hier ver weg
|
