In de zomer van 2016 zal het precies honderd jaar geleden zijn dat Heldenhulde werd gesticht als een reactie op het ééntalig Frans markeren van de Belgische militaire graven. De heldenhuldezerken waren geïnspireerd op het ontwerp dat Joe English had getekend voor de grafzerk van Firmin Deprez. Deze oorlogsvrijwilliger uit Kortemark, adjudant in het 6^e Linieregiment, werd in de vroege ochtenduren van 21 mei 1916 op slag gedood door een kogel. Hij leidde die nacht zijn peloton bij het uitbreiden van een nieuwe verbindingsloopgraaf bij Noordschote.  De Turnhoutse oorlogsvrijwilliger Ward Hermans was ooggetuige van zijn dood: ‘Gij Firmin, gij stond naast ons, die werkten en vulden de zakskes met de klammige aarde en, of daar iets beklemmends in U drukte, gij zegdet ons: “Mannen, ’n beetje moed, wat spoed erbij en ge zijt het gevaar uit.” Doch gij Firmin, gij bleeft daar rechtop staan in ’t open veld, ’t gelaat gekeerd naar de vijandelijke lijn. Soms suisde een kogel door ’t vlakke land, doch gij, om de jongens moed te geven, gij roerde niet en stond daar zoo kalm in dien heimnisvollen nacht in het oog zelve van den zoekenden dood… en plots o dat was zo ijzend – vreeselijk – ’n schot…’n schreeuw en dodelijk gewond vielt gij met d’ armen wijd open ten gronde (…) en of de vijand wist welk een heerlijke prooi daar ten offer viel: hij schoot nog een drietal kogels die razend zweepten door de klagende lucht boven uw rillend lichaam. En toen… o gruwel, terwijl onze weenende harten uw doodsreutel opvingen, toen heeft een onmensch geroepen: “omdat er wordt doodgeschoten, schijnt gij niet meer weg te kunnen. Vult maar rap de zakskes ! “ De lange, verstijvende gestalte werd dan neergelegd op het bloedbruine zeil van den brancard. Langs den kiezelweg, rechts van de verbrande, verpuinde hofstee stonden we thans in ’t gelid tot men Firmin voorbijbracht. De laatste groet… was een Fransch bevel: “Présentez armes !”… Kille handen klappen op den stalen loop der geweren. Nooit hadden ze voor parades zoo’n groet gebracht. Dan trok de nare stoet weg in den nacht, onder dien hemel vol trillende sterren…’

De vooroorlogse studentenleider Firmin Deprez was een van de eersten die pogingen deed om de Vlaamsgezinde intellectuelen aan het IJzerfront bijeen te brengen en hun engagement in goede banen te leiden. Hij behoorde dan ook tot de initiatiefnemers van het SKVH en van de studiekringen aan het front. Zijn stoffelijke resten werden in 1932, tijdens de XIII^e IJzerbedevaart bijgezet in de crypte van de IJzertoren in Kaaskerke. Hij wordt er vandaag om 16.00 u. herdacht…

21-05-2016 om 09:49 geschreven door janhuijbrechts  

Ik besef maar al te goed dat het zoeken is naar de spreekwoordelijke naald in de al even spreekwoordelijke hooiberg maar ik ben op zoek naar een foto van het Duitse militaire ereperk op de begraafplaats van Schaffen. Op deze site stond een arduinen monoliet met volgende tekst: ‘Hier ruhen; Oberleutnant Sturm, unteroffizier Kannenberg, Musketiere Belz, Jagla, Friedrich, Klem, Manke und Knuth vom Westpreussisches Infanterie-Regiment nr. 149 und unbekanter Deutsche Krieger gefallen am 18 August 1914 bei Schaffen. Iemand enig idee of hier een foto van bestaat ?

20-05-2016 om 12:43 geschreven door janhuijbrechts  

Op 10 augustus 1914 werd er slag geleverd in het Vlaams-Brabantse Orsmaal – Gussenhoven. Hier ziet u een foto die wellicht na 1916 werd genomen van het gemengde Belgische / Duitse militaire ereperk op het kerkhof van Orsmaal Gussenhoven. Op deze site lagen oorspronkelijk 23 Belgische gesneuvelden - meestal van het 3^e Regiment Lansiers - begraven in een massagraf. In mei 1916 kregen deze militairen door de zorgen van de Tiense Rode Kruisafdeling individuele graven. Een tiental Duitse gesneuvelden kregen naast hen een laatste rustplaats.  Tijdens het interbellum werden ze vermoedelijk herbegraven op de Duitse militaire begraafplaats van Vladslo.

Momenteel rusten hier nog 18 Belgische gesneuvelden.  

20-05-2016 om 12:34 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in ‘Zondag Frontpoëziedag’ nog eens een goeie ouwe pacifistische klassieker, met name ‘De Oorlogsidioot’ van de Nederlandse dichter en schrijver Martien Beversluis (1894-1966). In 1930 publiceerde hij bij Johan Mulders uitgeversmaatschappij  in Gouda zijn virulent anti-militaristische bundel ‘Aanklacht’. Beversluis was vanuit ideologisch standpunt gezien, één van de meest intrigerende dichters van zijn generatie. Hij evolueerde van marxist tot sociaal – democraat, stapte over naar de jong-protestantse beweging om uiteindelijk onder invloed van Alfred Haighton in fascistisch vaarwater terecht te komen. In 1940 werd hij lid van Mussert’s  Nationaal Socialistische Beweging (NSB). Een engagement dat hem drie jaar internring en tien jaar schrijfverbod opleverde…

15-05-2016 om 12:41 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag precies een eeuw geleden sloeg een granaat in op  een schuilplaats bij de Dodengang in Kaaskerke en doodde er twee brancardiers die in de 3^e compagnie, 1^e Bn. van het 9^e Linieregiment dienden:. De 29-jarige Emiel Van Dijck en de 22-jarige René Antoine Moreau. Beiden waren in het burgerleven onderwijzer geweest. Moreau in Verviers en Van Dyck in de dorpsschool van zijn geboorteplaats Zondereigen, een gehucht van Baarle-Hertog. Een groot deel van Van Dyck’s leven stond in het teken van het onderwijs. Jaak Van Dyck, zijn vader, was hem voorgegaan in het schooltje van Zondereigen en zijn moeder Louise Verschueren  gaf handwerkles in de meisjesschool. In 1912 huwde Emiel Van Dyck met Marie Vermeiren, een onderwijzeres uit Borgerhout. Het paar kreeg  twee dochters, Maria en Louise, maar Emiel zou zijn twee kind nooit zien want hij werd in augustus 1914 gemobiliseerd toen zijn vrouw drie maanden zwanger was.  

Over de omstandigheden waarin hij sneuvelde, volgende getuigenis: ‘ Sedert mei hebben wij een nieuwe secteur overgenomen, den Dodengang in Diksmuide. De Duitschen die slechts eenige meters van ons lagen, beschieten onze loopgrachten met bommen wier moorddadige werking verschrikkelijk is… Den twaalfden mei, rond half vijf ’s morgens, vliegt een eerste bom de lucht in en met een helsch gekraak ontploft hij op eenige meters van onze loopgracht. We  maken ons gereed om wat achteruit te trekken buiten bereik der bommen. Maar helaas ! Een tweede bom valt juist voor onzen abri. Een plank wordt afgerukt en honderden scherven vliegen binnen. Emiel werd getroffen in het hart, viel ten gronde en ademde spraakloos nog eenige seconden: intusschentijd ontving hij de absolutie van E.H. Stassin alsook het H. Oliëlsel. De dood had haar werk verricht… Wij lagen met zeven man in het abri. Drie ervan werden getroffen…’ 

Zijn collega-brancardier Theo Strauven beklemtoonde in zijn lijkrede tijdens de begrafenis op de militaire begraafplaats van Adinkerke hoe geliefd Emiel Van Dyck was geweest: ‘Hij stierf als martelaar in de beoefening zijner taak van liefde en opoffering, in volle borst door een bomscherf getroffen vóór Dixmuiden, het land der dood. Nog verhelderde na zijn verscheiden een glimlach zijn gelaat als ware hij heengegaan met de visie der onsterfelijkheid voor de oogen... Groot was de verslagenheid in de compagnie, waarin hij slechts vrienden telde en ontelbaar zijn de bewijzen van genegenheid die mij voor hem zijn aangeboden.’

Kort na zijn begrafenis werd op zijn graf een fraai granieten kruis geplaatst dat was betaald door de gemobiliseerde onderwijzers uit het kanton Hoogstraten. Emiel Van Dyck was immers voor de oorlog secretaris geweest van de Noordkempische onderwijzerskring ‘Onder Ons’. Mogelijk nog voor de Wapenstilstand, maar in ieder geval voor 1920 werd deze zerk, mede op verzoek van de familie vervangen door een heldenhuldezerk. Deze laatste zerk werd - net als 95 % van alle heldenhuldezerken op deze site - in het voorjaar van 1925 door werklui van de Dienst der Militaire Grafsteden van de begraafplaats verwijderd en later kapotgeslagen om met het puin de toegangsweg naar de BMB van Adinkerke te verharden… Een toegangsweg die later, niet zonder gevoel voor ironie, de benaming van ‘Heldenhuldeweg’ zou krijgen…. De weduwe van Emiel Van Dyck had bij de Dienst der Militaire Grafsteden nog verzet aangetekend tegen een mogelijke verwijdering van deze heldenhuldezerk maar dat mocht niet baten. Vandaag rust deze geëngageerde onderwijzer in graf 1372 onder een arduinen Belgische militaire standaardzerk.

12-05-2016 om 10:26 geschreven door janhuijbrechts  

Op 21 mei 1916 sneuvelde op de voorposten bij Noordschote Firmin Deprez, adjudant / oorlogsvrijwilliger in het 6^e Linieregiment. Deze vooroorlogse studentenleider was de eerste van de zgn. ‘IJzersymbolen’ die tijdens de Grote Oorlog het leven liet. Het zin-geven van zijn dood leidde tot de oprichting van de stichting Heldenhulde in de zomermaanden van 1916 en zijn door Joe English ontworpen grafzerk zou model komen te staan voor de heldenhuldezerken. Een eeuw na datum wordt stilgestaan bij zijn leven en sterven. Met margrieten, de Vlaamse tegenhanger van de Britse klaproos organiseert de Vlaamse vredesvereniging V.O.S. op 21 mei om 16.00 u. in de crypte van de IJzertoren een serene hulde aan Firmin Deprez.

11-05-2016 om 11:10 geschreven door janhuijbrechts  

Op 7 mei 1916 omstreeks 08.00 u. werd bij de Dodendraad achter de Laermolen op de grens van Hoogstraten en Wortel het lijk gevonden van de Duitse landsturmmann Heinrich Mester. Deze soldaat uit Woltmershausen bij Bremen diende in de 2^e compagnie van het Mobiles Landsturm-Infanterie-Bataillon ‘Neuss’ VIII. De omstandigheden waarin hij aan zijn einde kwam werden als verdacht beschouwd. Volgens lokale geruchten pleegde hij zelfmoord. Het staat in elk geval vast dat oberstleutnant von Schweder, de bataljonscommandant nog diezelfde dag opdracht gaf aan Dr. Berghausen, kolonel-chirurg van de eenheid, om  in het Gasthuis van Hoogstraten een lijkschouwing te verrichten. Ze werd op 8 mei uitgevoerd. In zijn eindrapport  gaf Berghausen ‘dodelijk verongelukt’ als doodsoorzaak op.

Heinrich Mester werd op 10 mei ’16 begraven op het kerkhof van Hoogstraten. In 1928 werd hij daar ontgraven en bijgezet op de Duitse militaire begraafplaats in het kamp van Beverlo. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg hij een definitieve laatste rustplaats op de Duitse militaire begraafplaats van Lommel. Hij werd er bijgezet in graf nr. 136 van blok 31.

07-05-2016 om 09:53 geschreven door janhuijbrechts  

De Britse militaire begraafplaats in Cité Bonjean bij het Frans-Vlaamse Armentiers is in meer dan één opzicht interessant. Ze ontstond in oktober ’14 toen de Engelse troepen zich in deze omgeving ingroeven. In de winter van 1914-1915 werden op deze site ook burgers begraven omdat de Duitse beschietingen van het stadscentrum, begraven op de stedelijke begraafplaats, érg gevaarlijk maakte. De begraafplaats bleef in gebruik tot het Duitse voorjaarsoffensief van 1918, toen Armentiers een tijdlang in Duitse handen viel.

Cité Bonjean is een multinationale begraafplaats. Op deze site liggen 1180 Britten, 472 Nieuw-Zeelanders, 470 Australiërs, 3  Fransen en 508 Duitsers. 455 Duitsers werden in 1925 ontgraven en naar elders overgebracht. Ook de burgers die tijdens de eerste oorlogswinter hier werden bijgezet werden later elders begraven. Op deze begraafplaats liggen bovendien ook nog twee gesneuvelde Belgische militairen begraven. De 32-jarige Lodewijk Van Tongelen, soldaat in de 70^e cie. van de 3^e Groepering T.A.G werd op 18 september 1915 in Houplines gedood door granaatscherven in de borst. De volgende dag overleed eveneens in Houplines de 30-jarige Julius Geerts, korporaal in het 2^e Regiment Jagers-te-Voet. Mogelijk was hij gewond geraakt bij de beschieting die Van Tongelen fataal was geworden.

Op deze site liggen ook 4 wegens desertie terechtgestelde Britten begraven: Charles Bladen, Arthur Robinson, James Higgins en Thomas Rigby. Een ander opvallend graf is dat van de bijna vergeten oorlogsdichter William Short (1871-1917) die als Lieutenant-Colonel een brigade van de Royal Field Artillery had geleid.

In de Tweede Wereldoorlog werden nog eens 35 gesneuvelden: 33 Britten en 2 Duitsers op deze begraafplaats bijgezet.

Deze CWGC-site, naar een ontwerp van sir Herbert Barker, bevat ook een New Zealand Memorial for the Missing, één van de acht Nieuw-Zeelandse plaatsen van herinnering aan het gewezen Westelijke Front.

06-05-2016 om 16:23 geschreven door janhuijbrechts  

Geregeld sta ik in deze blog stil bij opvallende grafschriften die terug te vinden zijn op de talloze militaire begraafplaatsen in Vlaanderens Velden… In het Ypres Reservoir Cemetery in plot I, rij D, graf 1 ligt second Lieutenant Osmer Noel Stewart MC begraven. Zijn korte grafschrift luidt ‘Our only son – God keep him’. De schrijnende hartekreet van radeloze ouders die hun enige zoon verloren. Stewart groeide op in het West-Bengaalse Calcutta, waar zijn vader een betrekking had bij het koloniale bestuur. Hij liep lagere school in St. Joseph’s College in North Point – Darjeeling, een instelling die werd geleid door de Jezuïeten. Voor zijn middelbare opleiding verkaste hij zoals veel kinderen uit de Britse kolonie in India naar het moederland. Opnieuw kwam hij onder de vleugels van de Jezuïeten terecht, deze keer in Beaumont College in Old Windsor, Berkshire. Meteen na zijn afstuderen, in 1916 meldde hij zich voor de legerdienst en kreeg een aanstelling als tweede luitenant in de Royal Field Artillery. Deze 19-jarige officier werd nog geen jaar later, op 31 juli 1917, bij de Slag om Pilkem dodelijk gewond toen zijn batterij werd getroffen door Duits tegenvuur. Ondanks zijn jonge leeftijd en zijn relatief korte verblijf aan het front werd hij onderscheidden met het Military Cross (MC), de op één na hoogste Britse dapperheidsonderscheiding voor officieren.  

05-05-2016 om 20:24 geschreven door janhuijbrechts  

Morgen zal het precies 100 jaar geleden zijn dat aan de zgn. ‘strontpaal’ aan de rijksgrens tussen het Essense Horendonk en Schijf de 37-jarige Geert Schrauwen, een smokkelaar uit het Noord-Brabantse Sint Willebrord werd doodgeschoten door een Nederlandse grensbewaker. Dit drama veroorzaakte heel wat ophef in de Noorderkempen omdat Schrauwen, alias ‘Klaveren Vrouwke’ een erg notoire smokkelaar was. Sint Willebrord, in de volksmond beter bekend als ‘ ’t Heike ‘ stond al van voor de Grote Oorlog bekend als een draaischijf van smokkel en andere illegale praktijken. De sectorcommandant van het Nederlandse Veldleger tijdens WO I, luitenant-generaal  W.H. Van Terwisga omschreef de ‘Heikesmannen’ als ‘ruw volk, beruchte personen die voor niets terugschrokken – de schrik van Noord-Brabant’…    

Gerardus Schrauwen was zonder twijfel een van de beruchtste en meest tot de verbeelding sprekende 'Heikesmannen'. Deze in 1878 in Hoeven geboren smokkelaar gebruikte al zijn creativiteit bij zijn illegale grensovergangen. Zo passeerde hij eens de Belgische grens vermomd als vrouw, en later ook als pastoor. Zijn bijnaam ‘Klaveren Vrouwke’ heeft de smokkelaar waarschijnlijk te danken aan een populair kaartspel aan het begin van de twintigste eeuw. De Klaveren Vrouw was daarbij de hoogste kaart, zodat je iedereen kon aftroeven. De grenswachten een rad voor ogen draaien deed Gerardus dan ook met plezier: zo is er een populaire ‘urban legend ‘ waarin wordt verhaald hoe hij,  verkleed als officier de grenswachten in het gelid hebben gezet, terwijl zijn handlangers ondertussen het smokkelwaar over de grens brachten.

Op 13 mei aanstaande wordt Klaveren Vrouwke herdacht. Aan Belgische zijde vertrekken de deelnemers op 19.00 u. aan de Marantvijver in Horendonk. Deelname 4 euro p/p. Inschrijven op het nr.: 03/677.19.91. Opgelet: het aantal deelnemers is beperkt tot 100…

Dat het verhaal van Klaveren Vrouwke tot op de dag van vandaag de mensen intrigeert wordt  wel bewezen door het feit dat er intussen een naar hem genoemde wandeling en fietsroute bestaan. Een paar dagen geleden raakte overigens bekend dat een aantal toneelverenigingen uit de Noord-Brabantse grensgemeente Rucphen onder de noemer Stichting Openlucht Theater Rucphen de handen in elkaar hebben geslagen voor een productie rond Klaveren Vrouwke. De bedoeling is om in september ’17 uit te pakken met dit toneelstuk.

04-05-2016 om 08:23 geschreven door janhuijbrechts  

Niet alle Nederlandse grenstroepen waren zoals de mannen op deze cartoon. Maar al te vaak werd er geschoten en niet alleen in de lucht. In de vroege ochtend van 20 maart 1916 werd de 36-jarige Johannes Heeren uit Princenhage aan de rijksgrens tussen Strijbeek en - de huidige Hoogstraatse deelgemeente - Meerle doodgeschoten door Nederlandse grenstroepen. Zijn broer werd bij dezelfde schietpartij in zijn dijbeen geschoten maar wist te ontkomen. Johannes Heeren was gehuwd met Paulina Braak en vader van 9 kinderen. Wat deze zaak nog tragischer maakte was wel het feit dat op vrijwel dezelfde plaats, op 9 augustus ’15, zijn petroleum smokkelende schoonbroer Adriaan Valentijn uit Etten-Leur op de vlucht was doodgeschoten door Nederlandse grensbewakers….   

03-05-2016 om 22:56 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag sneuvelde precies een eeuw geleden in een verbindingsloopgraaf bij Kaaskerke de 19-jarige Willem Bergé uit Hoogstraten. Hij werd getroffen door granaatscherven in het hoofd en was vrijwel op slag dood. Deze oorlogsvrijwilliger was in de lente van ’15 de rijksgrens over gevlucht en had op 21 mei 1915 vrijwillig dienst genomen in het Belgisch leger. Na een opleiding tot infanterist in het kamp van Auvours belandde hij met het stamnummer 108/59192 aan het front in de rangen van de 4^e compagnie / 2^e Bataljon van het 8^e Linieregiment, een eenheid waarin heel wat streekgenoten dienden. Hij werd begraven op de BMB van Adinkerke in graf nr. 1413.

Willem Bergé was ongehuwd en de jongste zoon van Frans Antoon Bergé en Cornelia Verbeeck. Hij was voor hij in dienst ging timmerman en woonde in de ouderlijke woning, Moleneinde 105. Zijn oudere broer Jaak had eveneens in het 8^e Linieregiment gediend maar was op 3 oktober ’14 in het noodhospitaal in het College Notre Dame de la Paix bezweken aan verwondingen die hij in augustus had opgelopen bij de verdediging van Namen.

03-05-2016 om 09:57 geschreven door janhuijbrechts  

Herentalsenaar Dionysius Alfons Mols, soldaat in de 1^e compagnie / 1^e bataljon van het 20^e Linieregiment, sneuvelde op 23 juni 1917 in Boezinge samen met zijn stadsgenoot Gust Horemans. Ze werden twee dagen later naast elkaar begraven op de BMB van Westvleteren.. De mannen uit hun compagnie en verschillende streekgenoten legden hun soldij samen om twee heldenhuldezerken te bekostigen. In het julinummer ’17 van het frontblaadje ‘Herenthals’ werden ze als volgt herdacht: ‘Weer twee onzer vrienden die vielen voor ’t vaderland: Alfons Mols en August Horemans. Zij waren samen in de loopgracht te B. den 23^e Juni laatstleden toen een granaat ontplofte tusschen hen beide. Alfons Mols werd op den slag gedood en August Horemans zwaar gekwetst naar het gasthuis overgebracht, overleed daar in de schoonste gevoelens van godsvrucht. Beide vrienden werden naast elkaar begraven op het kerkhof van Westvleteren. Ernest Mols, broer van Alfons, was juist in congé in St. Adresse. Jos Horemans,   broer van August was insgelijks in verlof. Ge kunt denken welke wreede slag het was voor hen, hun broers weer te vinden op het kerkhof van Westvleteren’.

De heldenhuldezerk van Fons Mols werd in 1925 door de Dienst der Militaire Grafsteden van deze site verwijderd en vernietigd. Hij rust nu onder een Belgische militaire standaardzerk.

03-05-2016 om 08:52 geschreven door janhuijbrechts  

Op de foto de 28-jarige Clarence Henry Green M.M., korporaal in de 2nd Field Company, New Zealand Engineers. Deze veteraan van de op een bloederig fiasco uitgedraaide  Gallipoli - campagne (1915) bezweek op 26 juli 1917 aan zijn verwondingen in het Australian Clearing Station nr. 2 in het Fransvlaamse Steenwerck. (zie tweede foto) .Omwille van zijn moedig gedrag bij het vrijwaren en herstellen van drinkwaterputten in het pas ingenomen en zwaar beschoten Flers werd hij begin december ’16 onderscheiden met de Military Medal (M.M.), de op één na hoogste Britse dapperheidsmedaille. Hij ligt nu begraven in vak I, rij A, graf nr. 5 van de CWGC-begraafplaats ‘Trois Arbres Cemetery’ in Steenwerck.

Steenwerck, op een kleine 6 km. ten noord-oosten van Belle, lag heel de oorlog net achter het front. Op 10 april 1918, tijdens het grote Duitse voorjaarsoffensief, viel het in de handen van de Duitse stoottroepen. Pas in het begin van oktober ’18 kon het heroverd worden door de geallieerden. Het ‘Military Cemetery Trois Arbres’ ontstond in juli ‘16 als begraafplaats bij het hoger vermelde Australische Clearing Station. Zowat alle doden uit vak I en de vroegste rijen in vak II zijn militairen die in dit veldhospitaal stierven. De overige gesneuvelden werden hier in de laatste oorlogsmaanden en na de Wapenstilstand bijgezet.  Ruim 700 gesneuvelden op deze site zijn afkomstig van andere, geruimde begraafplaatsen uit de omgeving.  Momenteel liggen er 1.704 gesneuvelden op deze begraafplaats begraven. 435 van hen zijn ongeïdentificeerd. Deze begraafplaats, naar een ontwerp van Sir Herbert Baker, bevat ook een ongewoon hoog aantal, wegens desertie terechtgestelde, militairen. Hier liggen niet minder dan 4 geëxecuteerden begraven: Corporal G. W. Latham (+22.01.1915), Private F. Auger (+ 26.03.1916), Private P. Black (+18.09.1916) en Private J. King (+19.08.1917)

02-05-2016 om 11:38 geschreven door janhuijbrechts  

01-05-2016 om 20:25 geschreven door janhuijbrechts  

Bij het herdenken van de Grote oorlog vergeten we maar al te vaak dat de strijd zich ook op zee heeft afgespeeld. Honderden landgenoten en tientallen schepen zowel uit koopvaardij als visserij gingen door de oorlogshandelingen verloren. Aan de Tavernierkaai in Antwerpen op het plein tussen het gebouw van het Loodswezen en de Schelde staat het monument voor de gesneuvelde zeelieden. Het initiatief voor de oprichting van dit monument werd al in juli 1919 genomen toen Constant Smeesters, de voorzitter van de Antwerpse Zeevaartbond een vergadering belegde waarop voor het eerst het voorstel werd besproken een gedenkteken op te richten. Het had echter nog heel wat voeten in de aarde voor dit monument er ook écht kwam want pas in 1925 werd een commissie opgericht die in 1929 een prijskamp uitschreef voor een ontwerp. Uit de 21 ingediende projecten eindigden er 3 ex aequo op de eerste plaats. Na heel wat discussies en een nieuwe stemming werd uiteindelijk het ontwerp van Simon Goossens (1893-1964) geselecteerd.  Een jaar later, op 28 september 1930, werd het plechtig ingehuldigd. Jaarlijks vindt hier in september een herdenking plaats.

Beeldhouwer Goossens was ook verantwoordelijk voor het ontwerp en uitvoering van het gemeentelijke oorlogsmonument in Rumst en het na de Tweede Wereldoorlog in de Antwerpse haven opgerichte monument voor de gevallen werknemers van Mercantile Marine Engineering.  

30-04-2016 om 10:44 geschreven door janhuijbrechts  

Vorige week donderdag werd op de militaire begraafplaats van Houthulst, in de schaduw van het ooit beruchte Vrijbos, de nieuwe crypte officieel in gebruik genomen. De bedoeling van dit gebouwtje is dat hier de stoffelijke resten kunnen worden bijgezet van gesneuvelden uit beide wereldoorlogen die niet langer kunnen geïdentificeerd worden, ook niet naar nationaliteit. In aanwezigheid van heel wat hoogwaardigheidsbekleders en militaire attachés werden de resten van 18 gesneuvelden bijgezet op deze locatie.

Heel het gebeuren liet bij mij een dubbel gevoel achter. De bijzettingsceremonie op zich was al heel vreemd want alle kisten waren van een Belgische tricolore cocarde voorzien, terwijl er absoluut geen uitsluitsel bestaat over de identiteit van degenen die bijgezet werden… Vreemd hoor…Ik vond het trouwens al even bizar dat het er wemelde van de militaire attachés van alle mogelijke nationaliteiten maar dat men blijkbaar wel de Italiaanse vergeten was een uitnodiging te bezorgen. Terwijl er tientallen van zijn landgenoten op deze site werden begraven…  Al even bevreemdend vind ik de crypte zélf die op initiatief van de Dienst Oorlogsgraven van het Nationaal Instituut voor Veteranen en het ministerie van Defensie werd gebouwd. Ik pleit absoluut niet voor het inplanten van grootschalige of pompeuze bouwwerken op militaire begraafplaatsen maar dit is naar mijn aanvoelen wel een héél ‘mager beestje’…De eerste plannen voor de bouw van de crypte dateren volgens mij uit 2011-2011. Had men echt bijna 5 jaar nodig om met dit ontwerp op de proppen te komen ? Dit ongeïnspireerde bouwsel heeft meer weg van een verloren geplaatste bushalte, een sanitair blok of een spullenhok dan een toegangsgebouw voor een massagraf…

29-04-2016 om 21:49 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag precies 100 jaar geleden overleed in het militair hospitaal ‘Cabour’ in Adinkerke opnieuw een soldaat uit de Noorderkempen.  Jan Jozef Melis was op 31 oktober 1896 in Merksplas geboren in het gezin van dagloner Jan Melis en huisvrouw Catharina Schuermans. Omstreeks 1910 verhuisde dit gezin naar de Zandstraat in Turnhout. Kort na de bezetting van Turnhout, glipte Jan Melis met een paar stadsgenoten de rijksgrens over en nam de boot vanuit Vlissingen naar Engeland. In februari ’15 meldde hij zich in Folkestone aan als oorlogsvrijwilliger. Na het voltooien van zijn opleiding als infanterist belandde hij met het stamnummer 126/56075 in juli of augustus ’15 aan het front. Hij werd soldaat 2^e Klasse in de 15^e compagnie van het 4^e Bataljon van het 2^e Regiment Jagers te Voet. Op 26 april  1916 werd hij in Ramskapelle zwaar gewond door een kogel die links in zijn voorhoofd was binnengedrongen. Hij werd meteen naar  ‘Cabour’ geëvacueerd waar hij de volgende dag aan zijn verwonding bezweek.. Hij werd twee dagen later begraven op de BMB te Adinkerke (graf 1164)

27-04-2016 om 13:42 geschreven door janhuijbrechts  

26-04-2016 om 16:03 geschreven door janhuijbrechts  

24-04-2016 om 00:38 geschreven door janhuijbrechts