HLN d.d. 16 maart 2011.
Nu de strijd in Japan verloren lijkt, vragen de slachtoffers zich af: Waarom worden wij zo meedogenloos gestraft door de goden? Wat hebben wij misdreven?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Niets ongewoons, beweert één van onze Vlaamse filosofen (*klik hier: www.bloggen.be/tisallemaiet/archief.php?ID=1121682 ). De gelovige vertrouwt erop dat alles wat hem ten deel valt van boven komt: beloning en straf. Hij weigert te geloven dat een ramp hem onverdiend te beurt valt, zomaar, zonder dat er een macht is, een god, die hem dit onheil laat overkomen. Want dat zou betekenen dat er ofwel géén god bestaat, of dat die god zich van zijn lot niets aantrekt, met andere woorden dat die god onrechtvaardig is. Welnu, leven met de gedachte dat er geen rechtvaardige god bestaat, is voor die gelovige nog ondraaglijker dan het besef dat hijzelf schuldig is en moet boeten.
Dat verklaart waarom de oude Grieken, die een gelovig volk waren, niet nalieten hun goden te raadplegen, via het orakel, telkens als een ramp hen overviel: epidemieën, massale veesterfte, oorlogen
Het orakel gaf uitsluitsel, zij het vaak in omfloerste termen. Een ramp was het dat de Grieken met hun oorlogsschepen niet konden uitvaren naar Troje, bij gebrek aan een gunstige wind (*klik hier: www.bloggen.be/dzeus/archief.php?ID=129 ). Het orakel legde de schuld bij Agamemnon, de legeraanvoerder, die de woede van de godin Artemis had opgewekt, door aan alle goden een offer te brengen, behalve aan háár. Die fout kon Agamemnon slechts goedmaken door zijn dochter Iphigineia te offeren. Het was een vergetelheid geweest van Agamemnon, geen opzettelijke fout
Wie bij een spoorwegovergang het rood licht negeert, het weze door onoplettendheid, kan daarvoor zwaar gestraft worden, zijnde met de dood. Wie omkomt in een auto-ongeval, zonder schuld te hebben aan het ongeval, wordt gestraft omdat hij niet de trein heeft genomen. En wie omkomt in een treinongeval heeft eveneens de foute keuze gemaakt: indien hij de verplaatsing met de auto had gedaan, was hij wellicht niet omgekomen. Laten we het hier bij houden: rampen overkomen ons door foute keuzes, door onszelf gemaakt of door anderen, al dan niet opzettelijk.
De vrome Japanner, die zich via het orakel tot zijn god wendt met de prangende vraag wat zozeer de woede van de godheid heeft opgewekt, krijgt wellicht te horen:
- Hybris! In uw overmoed hebt gij de wereld overbevolkt. In uw overmoed hebt gij alle uithoeken van de wereld ingepalmd: de woestijnen en de poolgebieden, plaatsen waar uw soort niet gedijt, waar het voor mensen onleefbaar is. Gij gaat er prat op dat gij het enig levend wezen zijt dat op deze wereld alomtegenwoordig is!
- Is mijn land dan onleefbaar? vraagt de vrome Japanner weer.
- Misschien niet helemáál onleefbaar, maar leefbaar slechts voor honderd keer minder mensen dan nu het geval is. Honderd keer minder mensen zouden er dan omkomen bij een aard- en zeebeving. En kerngeneratoren zouden dan niet eens nodig zijn.
- En wát dan met de negenennegentig percent anderen?
- Evacueren! Naar Vlaanderen bijvoorbeeld, waar klimaat en bodemgesteldheid veel geschikter zijn, en de kansen op een kernramp veel geringer.
- En geraakt Vlaanderen dan niet overbevolkt?
- Heel zeker wél! Want er zijn niet alleen de Japanners: de Ethiopiërs en de Kenianen, de Tsjetsjenen en de Kosovaren, de Koerden en de Afghanen, de Marokkanen en de Turken, de Ottomanen en de Albanezen, de Tolmeken en de Tolteken, de Birmanen en de Pyromanen, de Irakezen en - nezen, de Azteken, de Beloetsjistanezen
- En wordt de ramp dan niet verplaatst naar Vlaanderen?
- Natuurlijk wél! Vlaanderen wordt dan super-overbevolkt. Het wordt vol gebouwd met wolkenkrabbers om al dat volk een onderdak te geven: de ene wolkenkrabber tegen de andere, óók in Limburg en in de Westhoek. Om al dat volk de nodige energie te geven waarop ze recht hebben, zullen er honderden kernreactoren moeten gebouwd worden. En omdat de mensen allen zo dicht opeengepakt zullen zitten, zal één ontplofte kernreactor misschien wel volstaan om er een paar miljard te liquideren. Maar laten we serieus wezen: we hebben de strijd verloren. We zullen allen gestraft worden door de goden omdat we een verkeerde keuze gemaakt hebben. Malthus had ons nochtans gewaarschuwd
- Hebben we dan tóch gezondigd tegenover de goden door niet te doen wat Malthus ons heeft voorgehouden?
- Welneen! Ik heb mij onvoorzichtig uitgedrukt. Vergeet even de goden en de straf en laat ik het als volgt stellen:
Een paar honderd jaar geleden heeft Malthus deze ramp voorspeld. Hij heeft de mens voor de keuze gesteld: geboortebeperking of niet. En de mens heeft de verkeerde keuze gemaakt. Dat was geen zonde, want de mens was zich van geen kwaad bewust. Wat nu gebeurt kan dus geen straf zijn van de goden: het is enkel de consequentie van een verkeerde keuze.
- En hybris
- Juist! Ja, ook hybris. Menselijke hybris, het doet de goden huiveren.
|