Prof. Martin Valcke manifesteerde zich de voorbije decennia als ontscholer,  radicale constructivist, ontkenner van niveaudaling in 2007 & tot voor kort, propagandist van de afschaffing van jaarklassen & pleiter voor radicale differentiatie & radicaal inclusief onderwijs, gemeenschappelijke lagere cyclus tot 15 jaar & aso-isering tso/bso, bestrijder O-ZON-campagne-2007 van Onderwijskrant over niveaudaling en aantasting van de kwaliteit, … 

 Valcke ontkende in 2007 en tot voor kort de niveaudaling en is er mede verantwoordelijk voor. Vandaag 17 december lamenteert Valcke in De Morgen over de niveaudaling. En hij pakt eens te meer uit met radicale hervormingen als afschaffen van jaarklassen en radicaal gedifferentieerd en inclusief onderwijs, vakleraren in lager onderwijs … Het verbaast ons ok dat Valcke nu ook akkoord gaat met het opstellen van centraal opgestelde toetsen.

1.Valcke als vurige propagandist van radicaal constructivistisch onderwijs 

Voor de opstelling het VLOR-rapport over competentieontwikkelend onderwijs-2008 nodige de VLOR enkel radicale voorstanders uit;  dus ook de professor Valcke. In dit VLOR-rapport pleitte ook Valcke voluit voor een radicaal constructivistische aanpak.

Projectleider prof. Herman Baert vatte in het rapport de gemeenschappelijke conclusies van de opstellers van het rapport samen in een aantal polaire tegenstellingen waarbij hij instructief onderwijs plaatst tegenover constructivistisch onderwijs en interactieve cultuuroverdracht totaal karikaturaal voorstelt:                                                                                                                                              *Radicaal instructiegerichte leeromgeving versus Instructie versus Radicaal competentieontwikkelende leeromgeving = Constructie.                                        *Uiteenzettingen/hoorcolleges/frontale lessen versus Studentactiverende taken en opdrachten *Lerende = eerder passief Lerende versus actief/groeiende Zelfsturing                                     *Onderwijsproces staat centraal versus Leerproces staat centraal                                           *Leerkrachtgestuurd versus Sturing door de lerende                                                              *Instructiemodules zijn disciplinair versus Competentiemodules grotendeels interdisciplinair.

Het rapport opteerde op p. 119 voor een constructivistisch leerproces: betekenisvol leren (handelen), authentiek leren (handelen, werken vanuit authentieke beroepssituaties), integratief leren (handelen), sociaal leren (handelen) en actief-reflecterend leren (handelen). Op p.162 lezen we dat het gaat om situatie- of contextgebonden leren waarin de leerling zich als een onderzoeker moet gedragen: competenties worden omschreven vanuit de context waarin de lerende zal moeten handelen. Van de lerende wordt een prestatie verwacht in een complexe en levensechte situatie (en niet in een vereenvoudigde setting). De leerling formuleert mee de leervragen en zoekt zelf antwoorden daarop. Kern opdrachten, levensechte problemen, taken moeten centraal staan, dus vooral vakkenoverschrijdende problemen. Men werkt met flexibele leertrajecten: niet alle leerlingen doorlopen hetzelfde programma, of doen dezelfde opdrachten in dezelfde volgorde.

Valcke en co pakten tegelijk uit met een karikatuur van het traditioneel onderwijs: uiteenzet- ting/hoorcolleges/frontale setting; de lerende is eerder passief, klassikale en aanbodgestuurd curriculum, afzonderlijke en opgesplitste vaardigheidsmodules, disciplinaire aanpak, evaluatie gericht op kennisverwerving.

Valcke verwees als model voor competentiegerichte lerarenopleidingen naar de mini-ondernemingen in het secundair onderwijs en de experimenten met leerbedrijven opgezet als vervanging voor een compleet opleidingsjaar in het beroepsonderwijs. Daarnaast verwees hij naar de zgn. virtuele bedrijven zoals de Deense Virtual Company and Modelbank. Lerenden kunnen in het virtuele bedrijf werken en problemen oplossen.

Valcke illustreerde maar heel even hoe authentieke opdrachten er volgens hem zouden kunnen uitzien. We lezen wel: Ook in een lerarenopleiding zullen volledige situaties worden aangeboden: bijv. een disciplineprobleem op een schooluitstap. De lerarenopleiding zou volgens Valcke dus uitgebouwd moeten worden vanuit dergelijke contextgebonden problemen. We geloven geenszins dat we de lerarenopleiding moeten en kunnen ophangen aan dergelijke problemen (=gesitueerd leren), of aan het zelfstandig laten maken van een groot aantal taken.

2. Valcke ontkende in 2007 en tot voor kort de niveaudaling

In 2007 ontkende Valcke nog dat er sprake kon zijn niveaudaling; en hij nam in 2007 het voortouw in het bestrijden van de O-ZON-campagne-2007 van Onderwijskrant over de niveaudaling, de aantasting van de kwaliteit van het onderwijs, de uitholling van het taalonderwijs …

Toen Onderwijskrant -begin 2007 uitpakte met de O-ZON-campagne tegen de ontscholing, niveaudaling in het onderwijs deed prof. Valcke zijn uiterste best om dit te ontkennen en nam hij -samen met een paar medewerkers - het voortouw in het bestrijden van onze campagne. In onze O-ZON-campagne wezen we er op de ontscholing, aantasting van de kwaliteit, niveaudaling,  uitholing taalonderwijs, ontbreken van niveaucontrole ... . We wezen ook op de grote verantwoordelijkheid van de ontscholers als prof. Martin Valcke.

Als reactie op de O-ZON-campagne-2007 probeerde prof. Valcke o.a. de Brugse leerkracht Marc Hullebus die in de krant de niveaudaling aanklaagde te intimideren en te imponeren met o.a; de stelling: U als leerkracht weet evengoed als ikzelf dat het voeren van een discussie op basis van anekdotes en verhalen afbreuk doet aan de complexiteit van wat leren en onderwijzen is. Vanuit zijn ivoren toren poneerde Valcke verder dat er absoluut geen kloof is tussen beleid en werkvloer. Ook de discussie over de verhouding tussen kennis en vaardigheden vond Valcke nutteloos. Ook medewerkers van Valcke bestreden onze campagne.

Maar Valcke beweerde wel in 2018 plots in de krant dat ons onderwijs in totaal belabberde staat verkeerde: Uit de feiten blijkt dat de scholen hun werk niet doen. Kijk maar naar de eindtermen wiskunde in het in het s.o.: naargelang van het onderdeel haalt dertig tot vijftig procent van de leerlingen die niet. Dat is onaanvaardbaar. Geen wonder dat de slaagcijfers in het hoger onderwijs daar zo verschrikkelijk zijn. En nu stelt hij ook vandaag in De Morgen dat het ontbreekt aan niveaucontrole en dat er daarvoor vooral ook centrale toetsen nodig zijn. 

3 Valcke in PANO-reportage-2018: klassiek onderwijs moet helling op: radicale differentiatie, weg met jaarklassen; neomanie

In de PANO--reportage Het basisonderwijs kraakt van 21 maart 2018 pleitte Valcke voor het radicaal doorbreken van de klassieke schoolgrammatica en het jaarklassenprincipe. Gezien het M-decreet en de feitelijke toestand van grote diversiteit is dit volgens hem de enige oplossing. De Gentse pedagoog beweert met veel stelligheid dat de klassieke aanpak in het huidige onderwijs absoluut niet meer werkt en pleit voor totaal ander onderwijs: Het klassieke onderwijsmodel kraakt en is eigenlijk kapot. We zullen de scholen ingrijpend moeten verpoppen naar de school 5.0, 6.0. Het onderwijs kraakt en er is maar 1 oplossing: we moeten radicaal afstand doen van de bassigrammatica van het 'klassiek' onderwijs ; geen jaarklassen, geen groepsinstructie, geen jaarleerplannen mee ..., maar sterk geïndividualiseerd onderwijs: voor elk kind a.h.w. een apart potje koken.

In een reactie stelde prof. Wim Van den Broeck: Ons basisonderwijs kraakt volgens de PANO-reportage. "Inderdaad; zoals uiteengezet en voorspeld in mijn rapport over het M-decreet. Dan krijg je als de gepropageerde oplossing onderwijs op maat, maximale differentiatie. Maar dit maakt de problemen veelal nog groter. Onderwijs op maat van elke leerling is een onderwijskundige fictie van enkele onderwijskundigen waarvoor geen wetenschappelijke basis bestaat. Net als de illusoire suggestie van prof. Martin Valcke, dat men dit ergens kan leren. Het zijn volgens veel onderwijsdeskundigen precies de pleidooien voor radicale differentiatie, sterk heterogene klassen in het s.o. en afbraak van het schoolse leren die tot een niveaudaling hebben geleid.

4 Valckes Pleidooi voor nivellerende eenheidsworst tot 15-16 jaar en aso-isering/uitholling van tso/bso & afschaffing 3de graad in tso-bso-scholen

In 2018 stelde Valcke nog dat de meest radicale concepten om het onderwijstij te keren het samenhouden van de leerlingen van de leerlingen in gemeenschappelijke lagere cylus tot 15-16 jaar was; en tegelijk het afschaffen van de derde graad tso-bso. Op 23.4. 2018 stelde hij in Het Nieuwsblad: We moeten de leerlingen  samenhouden tot hun 15, 16 jaar Niet iedereen zal natuurlijk hetzelfde niveau halen. Maar wie niet slaagt, gaat toch over naar het volgende jaar en krijgt extra begeleiding. Daar zijn grotere lesblokken voor nodig om te experimenteren en te oefenen in verschillende groepjes, afhankelijk van het niveau van de kinderen.  Als pleitbezorger van een radicale structuurhervorming  concludeertValcke: De hervorming van het middelbaar onderwijs is de meest belachelijke operatie die er is. Alles wat goed was aan de oorspronkelijk plannen is geschrapt. Nu blijven we kinderen segregeren in onderwijsvormen aso, tso en bso. Valcke pleitte dus geregeld voor radicaal comprehensief onderwijs. Hij verwees hierbij ook graag naar onderwijsparadijs Finland.

Aso-isering van lagere cyclus tso/bso en zelfs afschaffen van 3de graad in tso/bso -scholen

Naast het samen optrekken van de leerlingen tot 15-16 jaar, wat ook een aso-isering& uitholling van tso/bso betekent, pleitte Valcke tegelijk voor het verlagen van de leerplicht tot 16 jaar en het afschaffen van de derde graad tso/bso.

Hij beweerde: 60% van de leerlingen in de derde graad zitten in het technisch en beroepsonderwijs. Ze zitten te wachten tot uiteindelijk ze eindelijk de schoolpoort achter zich kunnen dichttrekken. Geen wonder, want ze leren er amper iets. Ze zouden naar de bedrijven moeten gaan, waar ze ook fundamentele attitudes aangeleerd krijgen; stiptheid, orde, discipline. In een schoolse context kan je dit iet afdwingen. Leerkrachten hebben geen enkele macht meer over een zestienjarige. En we zouden dan tenminste jongeren afleveren die echt voorbereid zijn op het werkveld. Hij voegde er verderop wel aan toe dat die leerlingen wel nog een of twee dagen van de week naar een centrum zouden kunnen gaan om algemene dingen te leren. Het is bijna onvoorstelbaar dat Valcke zich zo denigrerend uitsprak over ons tso/bso. Dat voor een aantal leerlingen duaal leren aangewezen is, daarmee zijn we het eens, maar niet met zijn beoordeling van ons belangrijk tso/bso. Hij voegde er nog aan toe dat we zo ook veel geld zouden kunnen uitsparen aan leerkrachten, machines, begeleiding en inspectie. Al het geld is al uitgegeven waardoor we geen volwaardig alternatief kunnen betalen.

Enerzijds stelde hij voor dat de leerlingen gezamenlijk les krijgen tot 15-16 jaar, een aso-isering van tsobso en anderzijds dat de huidige tso/bso-scholen werden afgeschaft. Dit betekent dat leerlingen die momenteel tso/bso volgen vanaf hun 13 of 14 jaar straks in de aso-iserende lagere cyclus tot hun 15/16 veelminder technische bagage zouden opsteken en dat ze dat er voor hen ook geen typische 3de graad ts/bso meer zou zijn.

5 Valcke over onzin van huiswerk, paradijselijk Finland, stress in het onderwijs 

Prof. Valcke sprak zich in een uitzending van Hautekiet-2015 op radio 1 euforisch uit over het onderwijs in Finland en schermde voortdurend met 'wetenschappelijk onderzoek wijst uit', met in Finland is er geen huiswerk, 50% van de meisjes in ons is s.o. sterk gestresseerd als gevolg van onsonderwijs met 3 uur huiswerk per dag in s.o. ... Valcke stelde/verzon dat er in Finland geen huiswerk is. Volgens PISA-2012 ervaren Finse leerlingen echter meer huiswerkstress dan de Vlaamse.

6.Valcke over eigen fabuleuze schoolloopbaan en over secundaire school waar lln. ook leren koken, waar er een fietswerkplaats is…

We voegen er tot slot nog een pikant verhaaltje aan toe van Valcke over zijn gefantaseerde schooltijd in het s.o. en de ideale secundaire school waar leerlingen ook leren koken, waar er een fietswerkplaats is. In een interview met Nederlandse bezoekers (video op internet) zegt Valcke dat voor hem een ideale secundaire school een school is waar leerlingen ook leren koken, waar er een fietswerkplaats…is . Als leerling in het secundair onderwijs was Martin naar eigen zeggen een totale mislukkeling: 15 onder nul voor wiskunde, enz. Ik verstond de leraar Engels niet. Mijn  vader versaste hem naar een nieuwe, een totaal alternatieve school in een andere stad. Zoon Marti werd  daar meteen de eerste van ...de klas. Het ging volgens hem om een alternatieve school waar alle leraars en dicht bij werkelijkheid stonden. De leraar boekhouden was zelf boekhouder, de leraar recht een jeugdrechter, de leraar Duits iemand van de Duitse ambassade. Straf verhaal, maar klinkt totaal ongeloofwaardig. Die ( o.i. gefantaseerde) ideale school is volgens hem later verschoolst geworden. En de twee Nederlandse interviewsters geloofden blijkbaar die onzin. (Ik vermoed dat ik destijds zelf school liep in het college waar Valcke niet kon volgen en dat ik ik ook  die alternatieve school ken die volgens ontscholer Valcke momenteel ook verschoolt zou zijn.