De resultaten van dit grootschalige onderzoek spreken de angsten van tegenstanders dus tegen. 

Maar in Vlaanderen is dit onderwerp nog taboe. In de TIMSS-studie van 2016 lezen we dat het Vlaams kleuteronderwijs in vergelijking met andere landen op het vlak van gericht onderwijs van woordenschat, voorbereidend lees- en rekenonderwijs … zwak scoort. Vroeger was er hier in de kleuterschool meer aandacht voor. Ik merkte in de jaren 1970 dat mij collega's-lerarenopleiders het liefst hadden dat hun kleuter in de 3de kleuterklas belandde van zuster A. die de kleuters het best voorbereidde voor het eerste leerjaar. 

Maar Ferre Laevers en zijn Leuvens CEGO (Centrum voor ervaringsgericht onderwijs) propageerden vanaf 1976 het vrij initiatief van de kleuter. Zo moesten de kleuters volgens Laevers op elk moment kunnen kiezen uit een 10-tal speelhoeken. Zo stelde Laevers zelfs dat kleuters niet gedwongen mochten worden om in groep te luisteren naar een verhaal van de kleuterleidster. Hij poneerde verder: kleuters worden in de poppenhoek minstens even schoolrijp, reken- en leersrijp ...dan via gerichte schoolrijpheidsactiviteiten onder leiding van de kleuterjuf.

 Door de grote steun vanuit het ministerie van onderwijs - ook als GOK-steupunt, veel inspecteurs, de onderwijskoepels drong die visie ook door in het kleuteronderderwijs en op de kleuternormaalscholen - zij het veelal in meer gematigde vorm. 

De CEGO-visie drong ook door in de ontwikkelingstermen voor het kleuteronderwijs en in het ontwikkelingsplan van de koepel.

 In ‘school+visie‘ van maart 2015 prijst de katholieke onderwijskoepel de ‘ontwikkelingsgerichte aanpak’ van het kleuteronderwijs nog steeds de hemel in. We lezen dat de koepel via de nieuwe leerplannen  die ‘ontwikkelingsgerichte aanpak’ ook wil opleggen in het lager onderwijs - naar het model van het kleuteronderwijs en van het zgn. ‘Ontwikkelingsplan. 

Waar willen departement, VLOR, onderwijskoepels straks heen met ons kleuteronderwijs? 

In recente publicaties van de overheid, VLOR, onderwijskoepels ... over de nieuwe eindtermen/leerplannen krijgen we nergens de indruk dat nu de meer gebalanceerde aanpak gepromoot zal worden, en dat men nu ook meer zal verwachten van de kleuters. Dit is nochtans ook heel belangrijk in het streven naar meer ontwikkelingskansen voor sociaal-benadeeldekinderen - veel belangrijker dan structuurhervormingen in het s.o. In publicaties van de katholieke koepel wijst niets erop dat de koepel de eenzijdige visie van het ontwikkelingsplan wil bijsturen. Integendeel. 

In ‘school+visie‘ van maart 2015 prijst de katholieke onderwijskoepel de ‘ontwikkelingsgerichte aanpak’ van het kleuteronderwijs de hemel in. We lezen dat de koepel via de nieuwe leerplannen een zgn. ‘ontwikkelingsgerichte aanpak’ wil opleggen naar het model van het kleuteronderwijs en van het zgn. ‘Ontwikkelingsplan’: “We laten de principes van het Ontwikkelingsplan voor de katholieke kleuterschool (OWP) niet los en we zullen blijven stimuleren tot ‘ontwikkelingsgericht werken’. Dat ene concept, moet leiden tot méér samenhang tussen de kleuterteams en de teams lagere school en ten volle ons opvoedingsproject ondersteunen. Voor onze leerlingen wordt de overgang van de kleuter- naar de lagere school dan meteen ook vloeiender.” Het lager onderwijs moet zich nu volgens de koepel blijbaar meer afstemmen op de aanpak in het kleuteronderwijs én op de nieuwste versie van het opvoedingsproject voor het katholiek basisonderwijs. In die versie wordt meer dan in de vorige het ontwikkelingsgericht en kindvolgend werken beklemtoond. 

De resultaten van dit grootschalige onderzoek spreken de angsten van tegenstanders van taal- en rekenonderwijs in de kleuterklas dus tegen : 

(1) Het aanbieden van taal- en rekenonderwijs in de kleuterschooltijd heeft wel hangt wel degelijk samen met latere taal- en rekenprestaties. Veel kinderen zijn dus wel “rijp” voor dit meer formele onderwijs 

(2) Dit heeft geen negatieve gevolgen voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kleuters. Het tegendeel is wellicht zelfs waar: rekenonderwijs aan kleuters hangt positief samen met hun sociaal-emotionele vaardigheden. 

De auteurs constateren daarnaast dat het aanbieden van taal- en rekenonderwijs in de kleuterklassen mogelijk kan helpen om ongelijkheid in het onderwijs tegen te gaan. De auteurs vonden namelijk dat het aanbieden van taal- en rekenonderwijs voor zowel voor kleuters met lage als hoge taal- en rekenvaardigheden positief samenhing met latere taal- en rekenprestaties. Het bleek daarbij dat vooral voor deze samenhang groter was voor kinderen die aan de kleuterschool begonnen met relatief lage rekenvaardigheden. De impact van rekenonderwijs in de kleuterklassen is dus mogelijk groter voor kinderen met relatief lage rekenvaardigheden. 

All work and no play? Taal- en rekenonderwijs in de kleuterklassenAll work and no play? (link: https://onderwijskunde.blogspot.com/2019/01/all-work-and-no-play-taal-en.html) onderwijskunde.blogspot.com/2019/01/all-wo…