Overbevraging school is groot probleem en zal straks nog in sterke mate toenemen
Piet de Rooy: overbevraging school is groot probleem
( Raf Feys: overbevraging nam het voorbije jaar ook in Vlaanderen nog toe)
Wat is dat toch met het onderwijs in Nederland? De ene vernieuwing is nog niet in gang gezet of de volgende komt er al aan. Nu eens moeten de scholen de leerlingen vooral voorbereiden op de toekomst, dan weer opleiden tot democratische burgers en menslievende Nederlanders. Wat het onderwijs ook allemaal tot stand moet brengen, het is allemaal te weinig en niet goed genoeg.
Commentaar over overbevraging in Vlaanderen - Raf Feys:
Die overbevraging is het voorbije jaar in Vlaanderen nog in sterke mate toegenomen. Denk maar aan het oeverloos ROK-referentiekader onderwijskwaliteit, aan het decreet op de leerlingenbegeleiding, aan de nieuwe eindtermen voor de eerste graad s.o., aan het VLOR-advies van vorige week over 'welbevinden en pesten' waarin o.a. gesteld wordt dat er op school veel te weinig aandacht is voor het welbevinden van de leerling, aan de onderwijsvisie van de ZILL-architecten van de Guimardstraat met o.a. 3 leergebieden met sociaal-affectieve doelstellingen, En dan zwijgen we nog over de elk jaar toenemende bevraging als gevolg van het M-decreet.
In verband met de nieuwe eindtermen eerste graad s.o. wijst Roger Standaert, de coördinator van de eindtermen van de jaren 1990, er op dat er niet gesnoeid wordt in de inhouden van de vakken, maar dat er tegelijk zijn de nieuwe transversale (vakoverschrijdende) doelen sterk uitgebreid.... Als het parlement wil dat er financiële geletterdheid en burgerzin komt, dan moeten er uren voor zijn (in: Brandpunt, december 2018).
------------------------------------------------
Geschiedkundige Piet de Rooy ziet dat veel problemen voortkomen uit de overvraging van de school en zoekt in zijn boek Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland antwoorden op de vele vragen die hij zich daarover stelt.
In de opvatting van Piet de Rooy komen vele problemen in het onderwijs voort uit de overvraging van de school. En, zo vraag hij zich af in zijn woord vooraf, is dat niet het gevolg van grote verschillen van opvatting over de functie van de school en het doel van onderwijs?
Moet de school kinderen in staat stellen hun individuele kwaliteiten ten volle ontplooien, in de hoop daarmee op termijn de kwaliteit van de samenleving te verhogen? Of moet het onderwijs er vooral op gericht zijn te voldoen aan de huidige en toekomstige eisen van de arbeidsmarkt, om zo het economische draagvlak van Nederland te behouden in de internationale concurrentieverhoudingen? Of van dit alles wat, maar niets ten volle?...
Taakverzwaring en maatschappelijk aanzien
De behoefte van de samenleving aan een stringentere vorm van socialisatie doet dan ook vooral een beroep op leerkrachten om meer pedagogisch op te treden: niet alleen mediawijsheid moet de leerlingen worden bijgebracht, maar ook moet pestgedrag worden bestreden en interculturele verdraagzaamheid bevorderd. Dat zou nog allemaal tot daaraantoe zijn, als de maatschappelijke waardering parallel liep aan deze taakverzwaring.
Professionaliteit heeft recht op autonomie
Leerkrachten lijken in het algemeen tevreden tot zeer tevreden met hun werk, blijkens de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2016 van het TNO. Tegelijkertijd is het aantal klachten over burn-outverschijnselen in het onderwijs hoog, wellicht zelfs het hoogste van alle sectoren van de arbeidsmarkt. Dit wijst op een groeiende spanning tussen wat leerkrachten als de kern van hun werk zien en het klimaat waarin dat verricht moet worden. De omgang met kinderen, het lesgeven aan leerlingen is voor velen een dagelijkse vreugde, maar het vergt ruimte om er op een eigen manier vorm aan te geven.
Dit was al een essentieel strijdpunt begin 20ste eeuw voor Theo Thijssen, die geen bemoeiallen met zijn onderwijs, laat staan in zijn klas duldde. Het hangt samen met beroepstrots: professionaliteit heeft recht op autonomie.
Deze autonomie is in een aantal opzichten natuurlijk beperkt. Leerkrachten vervullen immers een publieke functie, ze worden betaald door de overheid en dienen te voldoen aan wet- en regelgeving. Maar ze moeten kunnen beschikken over een zekere manoeuvreerruimte om in dit kader te kunnen functioneren.
In dit opzicht komen onderwijsfuncties overeen met functies in de zorg, bij de sociale dienst of politie. Degenen die de regels moeten toepassen hebben een zekere discretionaire bevoegdheid nodig , enige ruimte om naar eigen oordeel goed en fatsoenlijk werk af te leveren: een politieagent moet kunnen besluiten een overtreding met een waarschuwing af te doen in plaats van een bekeuring, een arts moet af kunnen wijken van een voorgeschreven protocol (pag. 263).
nivoz.nl
Nivoz | Verwachten we te veel van het onderwijs?
Verwachten we te veel van het onderwijs? 21 december 2018 Wat is dat toch met het onderwijs in Nederland? De ene vernieuwing is nog niet in gang gezet of de volgende komt er al aan. Nu eens moeten de scholen de leerlingen vooral voorbereiden op de toekomst, dan weer opleiden tot democratische bur...
