LA VIE D’ADÈLE – Chapitres 1 & 2 (Abdellatif Kechiche) (Frankrijk, 2013)

(170’)

Ofschoon de film bijna drie uur duurt, is de plot (naar verluidt gebaseerd op een stripreeks van Julie Maroh) redelijk eenvoudig en rechtlijnig. De vijftienjarige Adèle, die op de middelbare school vooral in literatuur is geïnteresseerd, ontdekt na haar eerste seksuele ervaring dat ze meer van meisjes dan van jongens houdt en dat gevoelen wordt bevestigd als ze een tijdje later verliefd wordt op de enkele jaren oudere kunststudente Emma, een tomboy met blauw geverfde haren. Tussen Adèle en Emma ontstaat een relatie vol liefde, passie en lichamelijk genot die jaren blijft voortduren. Emma is ondertussen schilderes geworden en Adèle eerst kleuterjuffrouw, dan onderwijzeres. Al durft Adèle noch tegen haar ouders, noch op school iets verklappen over haar lesbische geaardheid: alles gaat goed.

Tot meer en meer blijkt dat de sociaal-culturele context van Adèle en Emma toch nogal verschilt. Er waren in het begin al de wederzijdse etentjes met elkaars ouders die vrij stroef en ongemakkelijk verliepen, maar Adèle voelt zich steeds minder op haar gemak in de pseudo-intellectuele en aanstellerige kring van Emma’s artistieke vriendjes. Omdat Emma nogal vaak bezig is met haar carrière als kunstenares, gaat Adèle zich eenzaam voelen en dat drijft haar in de armen van één van haar (mannelijke) collega’s op school. Als Emma dat ontdekt, gooit ze Adèle – tot grote wanhoop van deze laatste – zonder pardon op straat. Jaren later spreken ze nog eens een keer af in een restaurant, waar ze aan een vrijpartij beginnen (want Emma heeft Adèle al lang vergeven en verlangt nog naar haar) die echter halverwege door Emma afgebroken wordt (want ze is nu met iemand anders). Adèle bezoekt nog wel een vernissage van Emma’s schilderijen, maar het geflirt van Emma met haar nieuwe partner en het bekakte gelul van de aanwezigen stoort haar, zodat ze al snel de galerie verlaat. Een vriendelijke allochtoon, waarmee ze op een feestje al een keer een goed gesprek had, loopt haar zoekend achterna, maar Adèle is reeds om de hoek verdwenen.

Zou Abdellatif Kechiche, wiens vierde film dit is, zich met zijn Tunesische roots in dat allochtone personage geprojecteerd hebben? Het heeft weinig belang, net zomin als het feit dat de plot zich afspeelt in het Noord-Franse stadje Lille, waar wij toch een zekere band mee hebben, al was het slechts omdat het oorspronkelijk een Vlaamse stad was (kijk maar naar de straat waar Adèle op het einde doorloopt: de bouwstijl van die huizen is op-en-top Vlaams, niet Frans).

Wat wel belang heeft, is dat we deze prent, die in 2013 de Gouden Palm van Cannes won, nu voor de tweede maal aandachtig hebben bekeken en dat wij nog steeds niet begrijpen waarom sommigen voor La Vie d’Adèle zo uit de bol gaan. Twee maal zagen wij een zeer degelijke prent die volledig – maar dan ook volledig – gedragen wordt door de uitstekende acteerprestaties van de twee hoofdrolspeelsters, Léa Seydoux als Emma en Adèle Exarchopoulos als Adèle. We moeten dit gegeven nogmaals beklemtonen, omdat Kechiche het hen niet gemakkelijk heeft gemaakt. En we hebben het dan niet over de twee veel te lang durende seksscènes met Emma en Adèle in het midden van de film, maar wel over het feit dat de regisseur niet alleen een voorkeur blijkt te hebben voor abrupte cuttings, maar ook voor het gebruik van de close-up. Wat van de hoofdactrices bijna constant het uiterste vergt, maar hun mimiek beheersen ze méér dan perfect. Léa Seydoux met haar zelfverzekerde glimlachjes die ze afwisselt met van die wazige en halfverslaafd ogende blikken opzij, maar vooral ook Adèle Exarchopoulos met haar onzeker heen en weer schietende oogopslagen en dat beteuterd openhangende mondje waardoor haar volle, sensuele lippen nog meer opvallen.

Zouden sommigen deze film zo hoog aanslaan omdat ze heimelijk een crush hebben op deze Adèle? En als dat zo is, waarom ook niet, zoiets is toch niet verboden? Feit is dat zowel Emma als Adèle prima gecast zijn. En ook al gebeurt er niet echt zo heel veel in de film, vooral op het einde, tijdens dat lange tafelgesprek in het café wanneer Emma en Adèle weer even nader tot elkaar komen maar Emma van haar hart een steen maakt, zal menige toeschouwer het lastig krijgen om zijn of haar eigen emoties onder controle te houden, want die sequens is me eventjes ontroerend! Wat natuurlijk een pluim is op de hoed van de regisseur met tegelijk een dikke proficiat richting beide hoofdactrices.

Niet alles in dit coming-of-age-verhaal (ja, het is er wéér een) heeft even veel impact en sommige scènes hadden korter gemogen, maar anderzijds is er toch over vele dingen nagedacht (in het begin het lezen van een boek van Marivaux bijvoorbeeld waarin op zoek wordt gegaan naar de psyche van de vrouw, of het lezen in de klas van een gedicht waarbij de vraag aan bod komt of de natuur slecht of goed is) en zitten er behalve die caféscène op het einde nog enkele onvergetelijke momenten in de film (Adèle die tegen haar zin oesters eet bij de ouders van Emma, de ruzie tussen Emma en Adèle). We blijven vinden dat de film met zijn 170 minuten iets te lang duurt en geven dus drie-en-een-halve ster. Maar toegegeven: wie zich meedogenloos laat inpalmen door het superspeciale snuitje van Adèle Exarchopoulos, zal misschien toch snel geneigd zijn om de film alsnog vier sterren te schenken.

Quotering: ***½ (1ste visie: november 2013 – Kinepolis Antwerpen) (2de visie: 8 juli 2014 – dvd – bib Wuustwezel)