Ik ben Eric De Bruyn
Ik ben een man en woon in Wuustwezel (België) en mijn beroep is pensionado.
Ik ben geboren op 20/10/1955 en ben nu dus 69 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Middelnederlands / laatmiddeleeuwse kunst.
Studies Germaanse Filologie 1973-1977 - Universiteit Antwerpen. In 2000 gepromoveerd aan de KU Brussel
EL SECRETO DE SUS OJOS (Juan José Campanella) (Argentinië, 2009) (129)
Merkwaardig. We hadden deze film in september al eens bekeken op dvd, en vonden er toen niets aan. Nu teruggezien op groot scherm en wat blijkt: El secreto de sus ojos is in werkelijkheid niet alleen een rijke, wijze en ontroerende film, maar ook nog eens knap gemaakt. Een bevestiging van twee axiomas van het filmkijken: één keer is géén keer en films zijn niet gemaakt voor kleine tv-schermen.
Hoofdpersoon van El secreto de sus ojos is de Argentijnse onderzoeksrechter Benjamin Espósito die in de jaren negentig (hij is net met pensioen) een roman begint te schrijven over een moord- en verkrachtingszaak uit 1974 die nooit tot een bevredigende afronding is gekomen. Espósito slaagde er weliswaar in de dader (een zekere Isidoro Gomez, een jeugdvriend van het slachtoffer) te ontmaskeren, maar deze werd in bescherming genomen door de vanaf 1976 regerende militaire dictatuur en verdween spoorloos. Omdat Benjamin bovendien met de dood bedreigd wordt (zijn assistent Pablo Sandoval wordt er per vergissing het slachtoffer van), plaatst zijn onmiddellijke overste, Irene Menéndez Hastings, hem over naar een veiliger locatie. Benjamin was verliefd op deze Irene, maar durfde nooit de beslissende stap zetten, en door zijn overplaatsing verliest hij het contact met haar. Benjamin en Irene trouwen beiden met iemand anders.
Vijfentwintig jaar later begint Benjamin dus aan een roman over deze zaak en zoekt hij Irene opnieuw op. Voortdurend wordt er daarbij over en weer gesprongen tussen nu en toen, maar voor de alerte kijker levert dat geen problemen op, dankzij het aangepaste uiterlijk (nu eens jonger, dan weer ouder) van de personages. Via een structuurtrucje wordt bovendien extra spanning gecreëerd: in de flashback-herinneringen van Benjamin duiken regelmatig beelden op die pas een tijdje later worden verduidelijkt (bijvoorbeeld: de huurmoordenaars die in Benjamins flat binnendringen en daar stuiten op diens assistent die zich opoffert door zich uit te geven voor Benjamin). Zo leren we gaandeweg het verhaal van de moordzaak en van de onuitgesproken liefde tussen Benjamin en Irene kennen, waarbij meer en meer duidelijk wordt dat hij en zij een emotioneel leeg leven hebben geleid. Het is bijzonder fraai (niet alleen van Campanella maar via hem ook van Eduardo Sacheri, op wiens roman La pregunta de sus ojos de film gebaseerd is) hoe op het einde de beide verhaaldraden samenvallen, elkaar versterken en naar de uiteindelijke thematiek van de film leiden.
Benjamin zoekt namelijk Ricardo Morales op, de echtgenoot van de vermoorde vrouw, die indertijd elke dag na zijn werk in verschillende treinstations zat te wachten tot Gomez, de moordenaar, zou langskomen (later blijkt dat Gomez nooit de trein, maar altijd de bus nam!). Gomez stuurt Benjamin eerst wandelen, maar als hij verneemt dat Benjamin met de dood bedreigd werd en dat diens assistent daadwerkelijk vermoord werd, bekent hij dat hij Gomez ooit heeft ontvoerd en met vier schoten heeft gedood. Dat blijkt echter een leugen te zijn, want na zijn vertrek keert Benjamin stilletjes terug naar de verlaten hoeve waar Morales woont en ontdekt hij dat deze laatste Gomez al 25 jaar gevangen houdt, zonder tegen hem één woord te spreken. Benjamin begrijpt dat Morales dit heeft gedaan uit liefde voor zijn vermoorde en verkrachte vrouw (haar portret staat nog overal in de hoeve): Morales heeft géén leeg leven geleid door op een bepaald moment een beslissende stap te zetten en Gomez te laten boeten voor zijn misdaad. Benjamin begrijpt nu ook dat hij zijn eigen leven verknoeid heeft door indertijd, op het station bij het afscheid van Irene, géén beslissende stap te zetten. Een mooie vondst is hoe hij vervolgens het s nachts op een papiertje gekrabbelde woordje TEMO (ik ben bang, ik vrees) verandert in TE AMO (ik hou van je) en dan naar het kantoor van Irene toegaat om haar alsnog zijn liefde te verklaren. Wat niet eens hoeft, want zij weet meteen waarvoor hij komt en laat hem de deur sluiten. Dat is het ontroerende einde van de film.
In wezen gaat El secreto de sus ojos dus niet zozeer over het oplossen van een moordzaak en ook de dreiging van de militaire dictatuur van generaal Videla speelt slechts op de achtergrond mee (via Benjamins slechte relatie met een collega-onderzoeksrechter). De uiteindelijke boodschap van de film is een wijsheid waar elke kijker zijn/haar voordeel mee kan doen en die hier vooral van toepassing is op liefdesaangelegenheden en passie: men moet op sommige momenten stappen durven zetten, beslissingen durven nemen, het erop wagen, want anders riskeert men grote kansen te missen en daar een leven lang spijt van te hebben. Moreel gezien valt er natuurlijk wel wat aan te merken op Morales (whats in a name!) beslissing om het recht in eigen handen te nemen en iemand levenslang op te sluiten (waarbij zijdelings de vraag meespeelt: is de doodstraf een te lichte boete voor zware misdadigers en is het niet beter hen net als hun slachtoffers te laten lijden?), maar het is opvallend hoe deze kwestie bij de kijker wordt weggedrumd ten voordele van het liefdesmotief: niet alleen de liefde tussen Benjamin en Irene, maar ook de liefde van Morales, die immers handelde uit zuivere passie voor zijn vrouw.
Niet voor niets zegt Benjamin in het begin van de film tegen Irene dat hij uit Morales ogen (zie de titel: Het geheim van hun ogen) de liefde voor zijn vrouw kon aflezen. Op het einde, nog vóór de lugubere ontdekking, zegt Benjamin nogmaals tegen Morales zelf dat hij nog nooit een liefde als die van hem gezien heeft. De andere keer dat naar de titel verwezen wordt (afgezien nog van de talrijke close-ups waarbij de ogen een hoofdrol spelen), is wanneer Benjamin uit de ogen van Gomez op oude fotos weet af te leiden dat hij de moordenaar is. Dit is één van de momenten waarop het scenario een steekje laat vallen, want het komt wat ongeloofwaardig en bij-de-haren-getrokken over (in de film zelf wordt het verhaal overigens door enkele personages ook ongelooflijk genoemd). Een ander gelijksoortig moment is wanneer Gomez door Benjamin en zijn assistent opgespoord wordt in een vol voetbalstadion. Nochtans is deze passage in de film een prachtig voorbeeldje van het passie-motief (Gomez is een passionele voetbalfanaat) en tegelijkertijd krijgen we hier een nog prachtiger voorbeeld van Campanellas filmtalent: de camera hangt hoog in de lucht boven een fel verlicht voetbalstadion en begint vervolgens begeleid door bombastische muziek en een dolle voetbalcommentator aan een adembenemende travelling: naar beneden, over de voetballers scherend, vlak boven de armzwaaiende supporters zwevend om ten slotte te eindigen met een close-up van de tussen de supporters staande Benjamin. Hoe doen ze het!
Vermelden we om af te ronden ook nog de uitstekende acteerprestaties én de sporadische humor (één voorbeeldje: Benjamins assistent die wanneer hij op kantoor de telefoon opneemt, telkens zegt dat het met de spermabank of een of andere firma is, waarna verkeerd verbonden) en het zal duidelijk zijn dat ondanks enkele kleine schoonheidsvlekjes El secreto de sus ojos waarschijnlijk terecht de Oscar voor Beste Buitenlandse Film heeft gekregen in 2010.
Quotering: ****
(1ste visie: september 2013 dvd) (2de visie: 22 november 2013 Kinepolis filmforum)
