Poppy en Eddie en Manon (Herman Brusselmans) 2015

[Roman, Prometheus, Amsterdam, 2015, 544 blz.]

Op bladzijde 262 van deze roman staat: ‘Op internet circuleert een bericht waarin wordt gemeld dat m’n boeken van de laatste tien jaar voorspelbaar en saai zijn’. Een kanjer van meer dan 500 bladzijden is het deze keer, maar veel is er ondertussen inderdaad niet veranderd: 50% onzin, geleuter en flauwekul en 50% een flodderig verslag van het leven van Herman Brusselmans in het voorjaar van 2014. Die laatste, zogenaamd autobiografische helft bestaat dan weer voor de helft uit compleet fictieve stuff en voor de andere helft uit echt gebeurde dingen. En voor dat laatste zijn we gekomen natuurlijk en dat houdt je als lezer ook aan de gang. Uiteraard gaat het hier over Brusselmans’ ook in de gespecialiseerde vakpers uitbundig gerapporteerde relatie met die veel jongere journaliste van P-Magazine, ene Melissa die in de roman Manon heet, terwijl Brusselmans nog wel een goed contact blijft onderhouden met zijn van borstkanker herstellende ex Tania De Metsenaere (hier: Poppy) en het hondje Eddie. Die relatie met Melissa/Manon is ondertussen, zoals we allemaal weten, afgesprongen maar dat komt in dit boek nog net niet aan bod (ofschoon er een boel naar een slechte afloop vooruitwijzende signalen zijn).

Zoals reeds zo vaak gezegd en zoals we ondertussen ook allemaal al lang weten: grote literatuur is dit niet, het is triviaalliteratuur, amusementsliteratuur waarbij men niet te veel moet nadenken en dus zeer geschikt als leesvoedsel voor een vermoeide (of ook wel: nooit naar iets hogers strevende) geest. Brusselmans’ humor is helaas de laatste jaren flink bergaf gegaan, maar het luchtige toontje is gebleven en regelmatig, vooral in de 25% reële autobiopassages, doet Brusselmans zijn lezer even nadenken. Niet over grote filosofische vraagstukken natuurlijk. Wel bijvoorbeeld over de vraag of de echte Manon het leuk zou vinden dat Brusselmans voortdurend schrijft over haar angst voor nachtelijke flatulentie (bij zichzelf wel te verstaan). En of de echte Manon ook vindt dat veel van Brusselmans’ werk cafépraat is, zoals de roman-Manon op pagina 177.

Af en toe vallen er ook dingetjes op. In deze roman gebruikt Brusselmans bijvoorbeeld tot vervelens toe de gimmick die erin bestaat uitdrukkingen grammaticaal te verhaspelen: ‘Nog gauw een sigaret, voor ik na de zondvloed kom’ [p. 11], ‘met die sufbubbel viel werkelijk geen gesprek te voeren dat land bezeilde’ [p. 14]. Soms ook bescheiden knipoogjes voor de goede verstaander. Dan staat er plots: ‘Het levensmotto van Dokus was: “Hey kids, rock-‘n’-roll, nobody told you where to go, baby’ [p. 34]: leuk voor REM-fans. Of: ‘”Toevalliger dan een mus die van het dak valt,” zei ik’ [p. 44]: leuk voor W.F. Hermans-kenners. Of nog: ‘Mijn tweede favoriete Nederlander is Barry Hay’ [p. 374]: leuk voor Golden Earring-fans. En héél, héél af en toe eens enkele écht goed geschreven zinnen: ‘Er staat een lichte wind. De zon schijnt, maar niet genadeloos. Aan de horizon kun je een glimlach zien. Ik ben een jongeman van oude jaren, eindelijk definitief thuis’ [pp. 238-239]. Ook één keer een schone spellingsfout: ‘De zowel verguisde als verafgoodde auteur Herman Brusselmans’ [p. 495] (of zou het met opzet gedaan zijn?).

Verder komen ook nu weer alle bekende Brusselmans-tics aan bod (de ironische zelfverheffing, de scabreuze en scatologische passages, de half-verzonnen verwijzingen naar zijn jeugd in Hamme en zijn familie, verhalen over de Tweede Wereldoorlog, het sigaretten paffen, het te kakken zetten van bekende personen, het metaliterair verwijzen naar eigen teksten, het tientallen keren herhalen van een bepaald zinnetje, enzovoort). Een student neerlandistiek zou ze eens kunnen oplijsten en er een aardige paper of masterthesis aan overhouden. Hij of zij moet er dan wel de bladzijden en bladzijden cafépraat bijnemen. Op pagina 233 geeft Brusselmans zelf een goede omschrijving van zijn boeken (al heeft hij het daar over een Amerikaanse schrijfster): ‘Verplichte lectuur is het geenszins. Het kabbelt maar verder en het kabbelt maar door. Het leest weg’. Op pagina 241 staat trouwens: ‘Ik houd niet op met het te zeggen: literatuur moet in de eerste plaats amuseren’. En op pagina 245 lezen we: ‘Manon, mijn liefje, ik zeg maar dat ik dit allemaal opschrijf om een boek vol te krijgen en met het geld dat ik met dat boek kan verdienen, wil ik voor ons gebeurlijk een zevenkamerappartement kopen’.

Quotering: ** [explicit 26 december 2015]

27-12-2015 om 00:58 geschreven door Eric De Bruyn