O vermiljoenen spleet! - Seks, erotiek en literatuur (Bart Van Loo) 2010

[Meulenhoff-Manteau, Antwerpen, 2010, 296 blz. = Van Loo 2010]

Na Parijs retour (2006) en Als kok in Frankrijk (2008) is dit het derde deel van francofiel Bart Van Loo’s trilogie over Frankrijk. Dit keer ligt de nadruk op de geschiedenis van de Franse erotische literatuur (ofschoon zijdelings ook werken uit andere landen aan bod komen). Voor deze beknopte monografie geldt letterlijk hetzelfde als wat de auteur op pagina 276 schrijft over Patrick Kearney’s A history of erotic literature (1981): ‘Verder kun je het bezwaarlijk een doorwrocht historisch overzicht van de erotische letteren noemen, al vat Kearney wel wat romanintriges samen en voegt hij nu en dan een tekstfragment toe’. Van Loo kan evenmin beschuldigd worden van diepgang en volledigheid, wat niet wegneemt dat zijn boekje bijzonder vlot en aangenaam geschreven is, dat het persoonlijke standpunten en evaluaties niet schuwt en dat het regelmatig zijn diensten bewijst als gids om bepaalde dingen op het spoor te komen.

Met succes laten zich uit deze tekst ook enkele fraai geformuleerde kleine wijsheden rond erotische literatuur bloemlezen. Enkele voorbeelden: ‘Het aankleden van de taal is minstens even belangrijk als het uitkleden van de personages’ [p. 84], ‘de stijl moet des te fatsoenlijker zijn naarmate de ideeën dat minder zijn’ [p. 139, weliswaar een citaat uit Baudelaire] en ‘een auteur heeft behoefte aan afstand tegenover zijn verhaal om het goed te kunnen neerschrijven. Het is dankzij die afstand dat ironie, poëzie of humor kan ontstaan’ [p. 245-246]. En uit de bespreking van de romans van Emmanuelle Arsan [p. 223] leren we dat een ideale wereld ‘waar de vreugde van goede seks normaal is en schuldgevoelens niet bestaan’ typisch is voor erotische literatuur, dat ironische of humoristische kanttekeningen het geheel verteerbaar kunnen maken en dat niets zo irriteert als een expliciet opgestoken moraliserend vingertje.

Het valt wel op dat de Middeleeuwen niet Van Loo’s forte zijn. De bespreking van deze periode komt er nogal bekaaid vanaf en wordt ontsierd door enkele kleine foutjes. Zo bijvoorbeeld de vertaling van Les Très Riches Heures du Duc de Berry als De zeer rijke uren van de hertog van Berry ‘(heures’ betekent hier ‘getijden’) en het dateren van het tweede deel van de Roman de la Rose in 1275 [p. 195]: circa 1275 zou correcter geweest zijn. Van Loo begaat ook de vergissing uitspraken in de Roman de la Rose klakkeloos toe te schrijven aan auteur Jean de Meung in plaats van aan het personage dat op dat moment aan het woord is. Vanaf de zestiende eeuw wordt de tekst duidelijk rijker en vakkundiger.

In Knack [24 februari 2010, pp. 78-80] publiceerde Bart Van der Straeten onder de wervende titel ‘Een boek dat zich openspreidt als benen’ een artikeltje over O vermiljoenen spleet!, maar dat was niet meer dan een vriendelijk interviewtje gelardeerd met enkele citaten uit Van Loo’s publicatie, een vriendendienst kortom (Van Loo is – was? – zelf medewerker van Knack). Desalniettemin: aanbevolen lectuur (het boek, niet het artikel) voor alle geïnteresseerden.

[explicit 13 juli 2016]

13-07-2016 om 15:40 geschreven door Eric De Bruyn