AMERICAN PSYCHO (Mary Harron) (USA, 2000)

(102’)

De verfilming van de controversiële cultroman van Brett Easton Ellis over de psychopathische New Yorkse yup Patrick Bateman, die overdag in het bedrijf van zijn vader doet alsof hij werkt en voor de rest in trendy restaurants, bars en disco’s rondhangt met zijn hippe kennissen (vrienden kan je het moeilijk noemen), maar ’s nachts verandert in een gonzo seriemoordenaar. Althans in zijn ziekelijke fantasie, zoals in deze film (duidelijker naar verluidt dan in het door ons niet gelezen boek) op het einde méér dan gesuggereerd wordt. En ook reeds in het begin, waar Bateman expliciet poneert dat hij niet bestaat.

Dat we dit alles moeten interpreteren als een moraliserende satire op het verschijnsel yuppie (Young Urban Professional) uit de jaren tachtig en het daarmee gepaard gaande materialistisch-kapitalistisch gedrag op zijn smalst, ligt voor de hand. Bateman vindt poepchique naamkaartjes belangrijker dan de liefde, consumeert pornovideo’s alsof het vitaminetabletjes waren, en staat in het wilde weg maar erg taalvaardig te filosoferen over cd’s van Phil Collins of Huey Lewis & The News terwijl hij beffende hoertjes filmt of zich klaarmaakt om een collega met een bijl te bewerken. Althans in zijn wacko verbeelding, zoals gezegd.

Mary Harron, die de regietaak overnam van Oliver Stone (die bedankte), heeft zich bij het in beeld brengen van de seks- en geweldscènes blijkbaar danig ingehouden en creëerde bewust een afstandelijke prent waar de coolheid vingerdik opligt. Christian Bale (ooit het jongetje in Spielbergs Empire of the Sun) zet een degelijke Patrick Bateman neer, en de beste bijrol is voor William Dafoe als de slome maar tegelijk alerte rechercheur. Voor het overige hebben wij met deze film even veel binding als met het lot van de koalabeer in de binnenlanden van Australië. Uiteindelijk komt het toch allemaal neer op wat sensatiezoekerig gedoe onder het mom van goedbedoelde zedenprekerij.

Quotering: *** (1ste visie: 12 oktober 2000 – Metropolis) (2de visie: 9 april 2001 – video – Videoland Wuustwezel)

Dertien jaar later nog eens herbekeken, en wat hierboven staat, is van a tot z correct. Vooral het einde van dit verhaal, waaruit blijkt dat Bateman alles maar fantaseert en er dus niet écht iets aan de hand is, komt over als een narratieve gemakkelijkheidsoplossing en werkt zeer teleurstellend. Men notere overigens dat zowel de regisseur als de twee schrijvers van het scenario vrouwen zijn.

(3de visie: 6 april 2014 – dvd – bib Brecht)