Ik ben Eric De Bruyn
Ik ben een man en woon in Wuustwezel (België) en mijn beroep is pensionado.
Ik ben geboren op 20/10/1955 en ben nu dus 69 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Middelnederlands / laatmiddeleeuwse kunst.
Studies Germaanse Filologie 1973-1977 - Universiteit Antwerpen. In 2000 gepromoveerd aan de KU Brussel
WEMELDINGEN
Tijd is ruimte in beweging
29-09-2013
FILM: Zero dark thirty (Kathryn Bigelow) (USA, 2012)
ZERO DARK THIRTY (Kathryn Bigelow) (USA, 2012)
(149)
Zero Dark Thirty begint redelijk indrukwekkend met een zwart scherm en op de klankband soundbytes van telefoongesprekken met radeloze slachtoffers van de aanslagen op 11 september 2001. Daarna krijgen we chronologisch maar met grote ellipsen de nasleep van 9/11, meer bepaald de zoektocht van de CIA naar Osama Bin Laden, gaande van folteringen van gearresteerde terroristen over het opsporen van Al Qaedas inner circle met de modernste technieken (gsm-verkeer speelt een belangrijke rol) tot de aanval met twee state-of-the-art-helikopters op Bin Ladens schuilplaats in Abottabad (Pakistan) in mei 2011. Met als resultaat het neerschieten van de man die uiteindelijk verantwoordelijk was voor 9/11. Kort samengevat zou men kunnen zeggen: a crime and its revenge, en de cirkel is gesloten.
Ondanks de reeds op voorhand bekende afloop van het verhaal en anderzijds de soms compacte informatie naar de kijker toe (bij deze laatste wordt duidelijk enige parate kennis verondersteld in verband met de recente geschiedenis van de war on terrorism) bevat de film een geslaagde spanningsboog die zijn hoogtepunt kent wanneer de Amerikaanse special forces de slaapkamer van Bin Laden binnendringen. Sinds Bigelows vorige, met meerdere Oscars bekroonde film The hurt locker weten wij dat deze dame van niemand lessen heeft te ontvangen wanneer het aankomt op cameraregie en montage. Louter vormelijk is er op Zero dark thirty dan ook weinig aan te merken, al wordt er nooit gebruik gemaakt van opvallend knappe beelden of uitzonderlijk creatieve filmtechnieken. En al hebben wij sinds Argo geleerd dat het oppassen geblazen is met het waarheidsgehalte van verfilmde historische gebeurtenissen (zie ook de recente VRT-serie Albert II en de commotie daarrond), op het eerste gezicht lijkt Zero dark thirty een zeer verdienstelijke geschiedenisles van de eerste orde.
Toch valt er wel degelijk het een en ander te beknibbelen. In de eerste plaats is daar de door Jessica Chastain vertolkte hoofdrol van de CIA-agente Maya. Voor zover wij kunnen nagaan, was het inderdaad een CIA-agente die door zich jarenlang vast te bijten in het dossier op het spoor kwam van Osama Bin Laden, al blijkt uit de film dat het vooral dankzij de alertheid van één of ander (alweer vrouwelijk) assistentje was dat de doorbraak in het onderzoek werd geforceerd. In de film worden de kleine kantjes van deze Maya niet weggemoffeld: is zij aanvankelijk alleen maar schuchter aanwezig bij de folteringen van terroristen (die overigens ruimschoots het eerste halfuur van de film in beslag nemen), later is zij even hard en fanatiek als haar collegas, terwijl op andere momenten duidelijk aangebracht wordt dat zij geen vrienden heeft (over familie horen we niks) en dat zij zich bij de CIA twaalf jaar lang met niets anders dan de zaak-Bin Laden heeft beziggehouden. Met het bekende resultaat.
Ergens in het midden van de film heeft Maya een twistgesprek met het hoofd van de CIA in Pakistan, waarbij het draait om de vraag: is het belangrijker om wraak te nemen op Bin Laden of moeten we alle geld en energie pompen in het voorkomen van verdere aanslagen? Maya is duidelijk overtuigd van het eerste: zij beweert dat Al Qaeda zonder Bin Laden minder gefocust zal zijn op aanslagen binnen de VS. Aanslagen buiten de VS zijn blijkbaar van minder belang. Hoewel Bigelow dit discussiepunt dus wel signaleert, lijkt zij toch te sympathiseren met Maya en wordt de kijker haast gedwongen haar te zien als een Amerikaanse heldin. Het laatste beeld van de film is een close-up van de terug naar de VS vliegende Maya, close-up die het onmogelijk maakt de over haar wang rollende traan te missen. Kan dit iets anders betekenen dan dat deze keiharde en fanatieke tante jarenlang heeft geleden onder haar zoektocht naar Bin Laden en dat zij nu eindelijk, net als de kijker, met een tot het uiterste op de proef gesteld maar toch gerustgesteld gemoed naar huis kan gaan?
Mogen wij dan nog verder tussen de regels door lezen en vermoeden dat mevrouw Bigelow (die ons meer dan twee uur lang met deze juffrouw Maya doet meeleven) het ook maar zozo vindt dat onder president Obama het folteren van terroristen op een laag pitje werd gezet en dat Bush gelijk had met zijn harde aanpak van dezelfden? We raken hiermee de morele evenwichtskoord waarop de film balanceert en, naar het ons lijkt, in de verkeerde richting kantelt. We herinneren ons immers nog allemaal hoe verstandig en subtiel de Obama-regering in mei 2011 de dood van Osama Bin Laden aangepakt heeft, onder meer door het lijk van de Al Qaeda-leider zonder veel poespas of tamtam in de oceaan te doen verdwijnen (resultaat: geen graf en dus ook geen potentieel bedevaartsoord). Maar wat doen Kathryn Bigelow en scenarist Mark Boal nog geen jaar later? Niet minder dan met veel misbaar de tamtam roeren door een film te maken over de dood van Bin Laden, waarbij de grondteneur niet anders kan luiden dan: kijk, wereld, als je aan ons Amerikanen raakt, dan rusten wij niet vooraleer we jullie teruggepakt hebben, dus denk maar twee keer na een volgende keer.
Zero dark thirty (net als in The hurt locker wordt de titel nergens verklaard, maar naar verluidt is het militaire codetaal voor halféén s nachts, het tijdstip waarop de actie tegen Bin Laden begon) is een goedgemaakte film die geen moment verveelt, maar ethisch en moreel zit er een stevig (Amerikaans-chauvinistisch) reukje aan. Het is sterke cinema maar een bedenkelijke film, noteerde Ivo De Kock in Filmmagie [nr. 632, februari 2013, pp. 26-27].
Quotering: ***½
(1ste visie: 7 september 2013 dvd bib Brecht) (2de visie: 23 september 2013 Kinepolis Antwerpen)
