NOBODY KNOWS [Daremo shiranai] (Hirokazu Kore-eda) (Japan, 2003)

(141’)

Kore-eda baseerde zich op een waar gebeurd verhaal uit 1988 (de zogenaamde Nishi-Sugamo-zaak, genoemd naar een grauwe wijk in Toshima, één van de 23 gemeenten van het stadsgewest Tokio), maar veranderde een heleboel details. In het begin van de film zien we hoe een moeder en vier kinderen (Akira, zoon van 12, Kyoko, dochter van 10, Shigeru, zoon van ongeveer 5, en Yuki, dochtertje van ongeveer 3) in een nieuwe flat arriveren. Gaandeweg krijgen we meer informatie. De kinderen hebben allemaal verschillende vaders, ze gaan niet naar school, de moeder blijft halve nachten weg (nooit wordt duidelijk wat ze dan doet) en ze laat de kinderen een aantal keren ook alleen achter gedurende steeds langer wordende periodes (eerst weken, later maanden), tot ze ten slotte niet meer terugkeert. Tijdens haar afwezigheid probeert het oudste zoontje de zaken zo goed en zo kwaad als kan te beredderen. Hij krijgt af en toe een beetje hulp van één van de vaders en van een winkel in de buurt, heel af en toe komt er eens iemand over de vloer (de huisbazin, vriendjes), maar niemand bekommert zich echt om het gezinnetje. Later krijgt de kinderbende ook nog het gezelschap van een schoolmeisje dat gepest wordt. Op een dag sterft het jongste dochtertje ten gevolge van een val. Akira en het schoolmeisje gaan haar begraven ergens buiten de stad. Laatste beeld: het overgebleven viertal (Akira, Kyoko, Shigeru en het schoolmeisje) lopen over straat en kijken om naar de camera.

Kore-eda dringt in deze film geen morele standpunten op en geeft geen bevredigende antwoorden. Wat niet wil zeggen dat hij de kijker geen vragen doet stellen, want zijn thematiek (de kille ontmenselijking en het gebrek aan communicatie van de moderne grootstad) is universeel genoeg om je te treffen als een mokerslag. Hij laat binnen het tijdsverloop van de film de seizoenen verglijden, toont traag en sober de dingen die gebeuren, zet hier en daar een lieflijk muziekje op de klankband en bereikt zo genadeloos zijn doel: de kijker confronteren met de verschrikkelijke dingen die in de wereld rondom ons gebeuren, en dat zijn niet noodzakelijk de dingen die dagelijks de voorpagina van de krant halen. De impact van Nobody knows is bovendien bijzonder sterk dankzij de geweldige acteerprestatie van de kinderen: het oudste zoontje (Akira = Yagira Yuya kreeg in Cannes 2004 de prijs voor Beste Acteur). De moeder (over wie de kijker niet anders dan bijzonder negatief kan oordelen) wordt overigens gespeeld door het Japanse pop- en tv-sterretje You, die in Still walking ook de zus van de hoofdpersoon speelt (en waarmee tijdens het filmforum heel de zaal begon te lachen toen zij voor het eerst sprak, omwille van haar irritante kakelstemmetje).

Quotering: 4