Abraham
Eliazer van Collem (1858-1933) is een intussen al lang vergeten
Noord-Nederlandse dichter met joods-Rotterdamse wortels. Overtuigd communist
ventileerde hij bij voorkeur zijn ongezouten maar dichterlijke opinie in het sociaal democratische maandblad De Nieuwe Tijd waar grote tijdsgenoten
als Herman Gorter en Henriette Rolands Holst kind aan huis waren. Zijn gedicht Diepe verachting verscheen in de bundel
Opstandige Liederen die in 1919 van
de persen was gerold bij C.A.J. Van Dishoeckin Bussum.
Diepe
verachting ...
Diepe verachting is in ons gekomen
Voor de bloedbruiloft in wereldzaal, -
En de vernedering: dat niet voorkomen
Werd dit aanzitten ten doodenmaal; -
Diepe verachting en de bitternisse
Dat wij den beker dronken van het bloed
En toch de hand niet vloekten, de gewisse,
Die beker doopte in den rooden vloed.
Afkeer van ons, die met ons denken reikten
Naar de vernietiging van evenman; -
Afkeer van ons, die met de daad bereikten,
Dat uit den schedel bloed vloot als uit kan.
Afkeer van ons, die leefden om te leven
Dit diep meedoogenloos verschrikt bestaan,
Waarin werd staal in mannenlijf gedreven
Bij slaande trom en wapperende vaan.
Afkeer van ons, die vaderlandsche zangen
Aanhieven uit een kinderlijken waan,
En als beschonkenen, daarin gevangen
Elkander stieten met de wapens aan.
Afkeer van ons, die sluipende beleerden
Eenzamen post op smallen heuvelkam.
Met klinkend schot den hoogen nacht beroerden;
O de gesmoorde kreet, die uit hem kwam.
Afkeer van onze oogen bloedbeloopen,
Van onze lijven in soldatenpak,
Van onze knieën, die langs heuvels kropen,
Van onze vuisten waar het mes uitstak.
Van ons verstand afkeer, waarmee wij wisten
Te maken het verdragende kanon,
De handgranaten en de duizend listen
Waarmee de haat op nieuwe moorden zon.
Van ons bestaan afkeer, van onze monden
Gestadig drupt een gallig gelig vocht,
Wij proeven neerslag, die wordt afgezonden
Op onze tong, uit donkre slangenkrocht.
O Socialisme, ooit aan ons verschenen
Licht, dat de herleving heeft beloofd,
Kom haastiglijk, verschijn, want wij versteenen,
Stil staat ons bloed en lichtloos wordt ons hoofd.
Af
en toe sta ik op deze blog stil bij de kind-soldaten,
Britse militairen die, ondanks het feit dat ze jonger waren dan de wettelijk
verplichte leeftijd van 18 jaar, toch overzees werden ingezet en sneuvelden.
Enkele honderden van hen krepeerden in Vlaanderens Velden .
Vandaag
graag even uw aandacht voor de nauwelijks 17 jaar oude Rifleman Thomas Alexander Maynard. Deze soldaat uit het 3e
Bataljon van the Rifle Brigade raakte
dodelijk gewond op 2 oktober 1915. Een bloederige dag voor het bataljon want er sneuvelden die dag bij Ieper 7 soldaten uit deze eenheid terwijl er meer dan twintig gewond werden. Maynard kreeg een laatste rustplaats in graf I H
16. op de CWGC-begraafplaats La Brique Military Cemetery nr. 2 aan de Pilkemseweg
in Ieper. Op het ogenblik dat hij in dienst ging woonde hij nog bij zijn ouders
in Waterworks Cottages in Friston, Eastbourne. Op hun verzoek werd na de oorlog
op zijn zerk het epitaaf For Ever with
the Lord aangebracht.
Op deze site liggen minstens zes militairen
begraven die jonger waren dan 18 jaar toen ze werden gedood. Minstens drie van
hen hadden in the Rifle Brigade gediend:
Naast Maynard liggen hier ook nog de 17-jarige Corpora J. Heath en de 17-jarige
Rifleman C.R. Enfield begraven.
Vandaag in Zondag Frontpoëziedag geen gedicht an sich maareen intrigerende BBC-documentaire uit 2015 The War Poets, verteld door Brian Blessed en gewijd aan de Britse
dichters-soldaten uit the Great War.
Vandaag
in Zondag Frontpoëziedag het korte gedicht Loretto van de hand van Edlef Köppen (1893-1939). Hij had
deelgenomen aan de bestorming en later verdediging van de hoogte van Notre Dame
de Lorette in Frans-Vlaanderen. De strijd om deze hoogte ten noorden van Arras
kostte in het voorjaar van 1915 het leven aan duizenden militairen. Na de
oorlog werd op deze plaats een van de grootste Franse militaire necropolen
aangelegd.
Einen Tag
lang in Stille untergehen!
Einen Tag lang den Kopf in Blumen kühlen
und die Hände fallen lassen
und träumen: diesen schwarzsamtnen, singenden Traum:
Einen Tag lang nicht töten.
De Britse auteur en presentator
Dan Cruickshank (°1949) vertelt vanuit een hoogst persoonlijke insteek en op
zijn typische en onnavolgbare wijze voor de vuist weg het intrigerende verhaal achter de Commonwealth War Graves Commission van af de stichting als Imperial War Graves Commission tot de
huidige CWGC. De CWGC heeft met haar
tientallen begraafplaatsen een nooit meer weg te wissen stempel gedrukt op
Vlaanderens Velden. Klik op onderstaande link:
Dit jaar zal het
alweer 15 jaar geleden zijn dat Bram Vermeulen ons - veel te vroeg - verliet. Wat gaat de tijd
toch verdomd snel .
Vandaag in de rubriek Zondag
Frontpoëziedag zijn tot lied geworden dichtkunst. Het verstilde en vooral
indrukwekkendeanti-oorlogslied Johnny Gewoon ogen sluiten en genieten :
De symbolistische dichter en auteur Emile Verhaeren (1855-1916) was samen
met Antwerpenaar Georges Eekhoudt de grootse van de in het Frans schrijvende
Vlamingen. Zijn bundel Les Villes tentaculaires waaruit onderstaand gedicht afkomstigis verscheen dan wel in 1895 maar is volgens
mij op zijn plaats in de rubriek Zondag Frontpoëziedag .
Une statue (soldat)
Au carrefour des abattoirs et des casernes,
Il apparaît, foudroyant et vermeil,
Le sabre en bel éclair sous le soleil.
Masque dairain, casque et panache dor ;
Et lhorizon, là-bas, où le combat se tord,
Devant ses yeux hallucinés de gloire !
Un élan fou, un bond brutal
Jette en avant son geste et son cheval
Vers la victoire.
Il est volant comme une flamme,
Ici, plus loin, au bout du monde,
Qui le redoute et qui lacclame.
Il entraîne, pour quen son rêve ils se confondent,
Dieu, son peuple, ses soldats ivres ;
Les astres mêmes semblent suivre,
Si bien que ceux
Qui se liguent pour le maudire
Restent béants : et son vertige emplit leurs yeux.
Il est de calcul froid, mais de force soudaine :
Des fers de volonté barricadent le seuil
Infrangible de son orgueil.
Il croit en lui et quimporte le reste !
Pleurs, cris, affres et noire et formidable fête,
Avec lesquels lhistoire est faite.
Il est la mort fastueuse et lyrique,
Montrée, ainsi quune conquête,
Au bout dune existence en or et en tempête.
Il ne regrette rien de ce quil accomplit,
Sinon que les ans brefs aillent trop vite
Et que la terre immense soit petite.
Il est lidole et le fléau :
Le vent qui souffle autour de son front clair
Toucha celui des Dieux armés déclairs.
Il sent quil passe en rouge orage et que sa destinée
Est de tomber en brusque écroulement,
Le jour où son étoile étrange et effrénée,
Cristal rouge, se cassera au firmament.
Au carrefour des abattoirs et des casernes,
Il apparaît, foudroyant et vermeil,
Le sabre en bel éclair dans le soleil
OVER DE SCHREVE - BROWNS ROAD CEMETERY (FESTUBERT)
Er zijn op het grondgebied van de Frans-Vlaamse gemeente
Festubert twee CWGC-begraafplaatsen uit de Eerste Wereldoorlog te vinden. De
eerste Britse gesneuvelden opBrowns
Road Military Cemetery aan de Rue des Cuveliers werden in oktober 1914
ter aarde besteld. Deze dodenakker bleef onafgebroken in gebruik tot november
1917.Op dat ogenblik telde deze plek
299 graven maar na de oorlog groeide dit aantal fors aan door het herbegravingen
van ontruimde sites zoals Cheyne Walk
Cemetery en Le Platin South in
Givenchy en Le Platin (Welsh Cemetery)
in Festubert. De plannen voor de naoorlogse heraanleg, inclusief het stemmige
toegangsgebouwtje werden getekend door Charles Holden enW.C. Von Berg. Momenteel liggen op deze site 1.071
gesneuvelden uit het Britse Gemenebest begraven. 407 Van hen bleven
ongeïdentificeerd.
De 43-jarige William Lewis Campbell Allan, majoor in
het 2e bataljon Kings Own
Scottish Borderers was op 14 oktober 1914 in Guinchy gesneuveld. Hij was de
oudste zoon van generaal-majoor William Allan sr., een veteraan van de
Krim-Oorlog. Majoor William Allan was zelf een veteraan van de Zuid-Afrikaanse
campagne. Hij ligt begraven inV E 1.
Een andere officier met militiare roots die hier een laatste rustplaats kreeg
was de 45-jarige Ernest De Lannoy Hayes, een majoor in het 2e bataljon
Cameronians (Scottish Rifles). Zijn grootvader
was vice-admiraal John Montagu Hayes die ook tijdens de Krim-oorlog had
gediend. Majoor Hayes had zich onderscheiden tijdens de Boerenoorlogin Zuid-Afrika en was tweemaal vermeld op de
legerdagorders. Hij sneuvelde op 10 maart 1915 toen hij zijn mannen aanvoerde
tijdens de aanval op Neuve-Chapelle. Majoor Hayes werd begraven in graf VIII J
9. Ook de 18-jarige tweede luitenant Charles Woollcombe (V R 2) kwam uit een
militaire familie. De vader van deze officier in het 2e Bataljon Kings Own Scottish Borderers was
luitenant-generaal Charles Woollcombe. Deze jonge officier was op 16 september
1914 bij zijn eenheid aangekomen en sneuvelde nog geen maand later, op 12
oktober bij Guinchy.
The Honourable John De Blaquiere was een zoon van William, de zesde
baron van Blaquiere. Hij had na het afronden van zijn studies in 1909 een
aanstelling tot tweede luitenant gekregen in het 2e bataljon Cameronians (Scottish Rifles). Op het
ogenblik dat de oorlog uitbrak was hij in Malta gestationeerd. John De
Blaquiere werd op 10 maart 1915 gedood bij de aanval op Neuve-Chapelle. Hij
ligt begraven in graf VIII J 5. Zijn jongere broer Alan Boyle De Blaquiere, een
luitenant in de Royal Navy overleed
op 25 januari 1917 in bevolen dienst.
Ook de commandant van het 2e bataljon Cameronians, luitenant-kolonel Wilfred Marryad
Bliss ligt op deze site begraven. Hij sneuvelde eveneens op 10 maart 1915. Hij
was één van niet minder dan zeven bataljonsbevelhebbers die op die dag bij
Festubert sneuvelden. Het 2eCameronians
verloor bij de aanval op Festubert dertien officieren waarvan er acht op deze
site werden begraven. Mogelijk had dit hoge verliescijfer te maklen met het
feit dat Bliss aan zijn officieren te toestemming had gegeven om met getrokken
zwaarden de aanval te leiden, wat van hen makkelijk herkenbare doelwitten
maakte. Luitenant-kolonel Bliss ligt tussen zijn officieren begraven in graf VIII
J 10.
De 24-jarige kapitein David McLaren Bain uit Edinburgh
kwam op 3 juni 1915 om het leven in Festubert. Deze officier in het 2e
bataljon Gordon Highlanders was een
Schotse rugby-international. Tijdens zijn studies aan Trinity College in Oxford
had hij voor de Oxford University Rugby
Football Club gespeeld en in 1911/12 dit team geleid. Tussen 1911 en 1914 speelde
hij elfmaal voor het Schotse nationale team. In 1914 was McLaren Bain de
Schotse aanvoerder geweest in het laatste vooroorlogse treffen met Wales. Naast
rugby speelde hij ook voetbal, cricket en golf. Hij werd begraven in graf VIII
F 14.
Er liggen op Browns
Road military Cemetery minstens zeven militairen begraven die jonger waren
dan 18 toen ze sneuvelden. G.E. Colle (II A 4) uit West Hampstead, Edward Victor
Wells Haddy (IV B 6) uit Ilford en Arthur Charles Paveley (I A 15) uit Wanstead
waren soldaten in het London Regiment
(City of London Rifles). N.S. Bevan
(I H 9) was kind-soldaat in het 1e bataljon Queens Own (Royal West Kent Regiment). R.A.
Fletcher (VII H 8) diende in het 1e bataljon van het Gloucestershire Regiment toen hij op 12
maart 1915 sneuvelde. R.C.A. Kitching (II C 14), een 17-jarige soldaat in het
14e bataljon van het Hampshire
Regiment kreeg het Hebreeuwse epitaaf Mispah
God waak over mij op zijn zerk. De eveneens 17-jarige Gilbert Smith (I D
1), een soldaat in het 1e bataljon South Wales Borderers was op 21 december 1914 gesneuveld.
Op deze site zijn er ook drie graven te vinden van militairen
die standrechtelijk werden terechtgesteld. De 34-jarige W. Belllamy, een rifleman in het 1e bataljon Kings Royal Rifle Corps behoorde tot de
reserve toen hij in november 1914 voor de militaire dienst werd opgeroepen. Hij
had de aanval op Festubert overleefd maar weigerde op 24 juni 1915 bij La
Bassée uit zijn ondergrondse schuilplats te komen nadat de Duitserrs met een
mijnlading een deel van de loopgracht die door Bellamys eenheid werd bezet,
hadden opgeblazen. Hij werd wegens lafheid in het gezicht van de vijand in de
vroege ochtend van 16 juli 1915 in Le Quesnoy gefusileerd. George Henry Lawton,
een 36-jarige soldaat in het 17e bataljon Sherwood Foresters (V G 13) en soldaat Bertie Mc Cubbin (V B 16)
uit hetzelfde bataljon werden samen op 30 juli 1916 bij een Avanced Dressing Station dat bekend
stond als Lone Farm geëxecuteerd
wegens lafheid en bevelsweigering. Beiden hadden geweigerd om in een
maanverlichte nachteen gevaarlijke klus
in het niemandsland, vlakbij de Duitse lijnen te klaren. Lawton was gehuwd en
vader van vijf kinderen
