Al jaren zocht ik het graf van E.H. Pieter Hendrik Theus, die als hulpaalmoezenier in de 6e cie, 2/2 van het 17e Linieregiment in de nacht van 1 op 2 oktober '18 bij Rumbeke-Beitem was gesneuveld. Theus was bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog priester -leraar aan het Klein-Seminarie van Hoogstraten en als geboren Hoogstratenaar heb ik jaren - tevergeefs - naar zijn laatste rustplaats gezocht. Aanvankelijk werd hij omstreeks 5 oktober '18 begraven in een gemeenschappelijk graf bij Moorslede. Wat ook werd bevestigd door Jef Vermeiren, die als piot in zijn bataljon had gediend en die in zijn - door het Davidsfonds heruitgegeven - oorlogsdagboek verhaalt hoe hij had gezien dat onverlaten de nieuwe laarzen van Theus hadden gestolen, toen hij klaar lag om begraven te worden... Volgens een officieel document van Landsverdediging werd hij nog voor de Wapenstilstand herbegraven op de militaire begraafplaats die in St. Rijkers bij Alveringem was aangelegd. Deze site werd echter kort na de oorlog geruimd en sindsdien was elk spoor naar het graf van E.H. Theus verloren... In de loop der jaren heb ik alle militaire begraafplaatsen en gemeentelijke begraafplaatsen in de Westhoek afgezocht naar de laatste rustplaats van Theus, maar tot mijn grote frustratie nooit gevonden. Tot ik een paar maanden geleden op de gemeentelijke begraafplaats van Berchem op zoek was naar de graven van een paar Britten uit de Royal Naval Brigade die in oktober '14 bij de verdediging van Antwerpen waren gesneuveld en bij toeval langs een verweerde zerk kwam die met een erg bekend lijkend portret was versierd. Daar, in vak 21, op rij 1 lag het langgezochte graf van Pieter Theus... Omdat het mij opviel dat er in dit vak al heel wat graven waren geruimd, contacteerde ik meteen de beheerder van deze site, die me wist te vertellen dat de grafconcessie op 31.12.2022 zal aflopen. Omdat er bij mijn weten geen afstammelingen meer zijn van deze tak van de familie Theus is de kans niet denkbeeldig dat dit graf binnen 8 jaar zal verdwijnen. Gelet op de historische waarde van dit graf en de belangrijke rol die Pieter Theus gespeeld heeft in de Frontbeweging (waarover ik het later uitgebreid zal hebben op deze blog) contacteerde ik meteen H. De Bouvre, de coördinator Begraafplaatsen van de Stad Antwerpen, die geïnteresseerd bleek te zijn en voorstelde om eventueel het peterschap van dit graf op te nemen, zodat het niet alleen kan gerestaureerd worden, maar vooral bewaard kan blijven. Ik heb intussen het voorstel tot peterschap doorgestuurd naar de erg actieve Werkgroep 'Op het Oorlogspad' van Erfgoed Hoogstraten en ben in 'blijde verwachting'...
Op deze blog zal ik geregeld de aandacht vestigen op de soldaten van het kanton Hoogstraten die aan het IJzerfront hebben gediend. Hierbij zal ik mij vooral focussen op de vele tientallen gesneuvelden uit de Noorderkempen. Vandaag vraag ik even uw aandacht voor Petrus 'Peer' Aerts, korporaal, 3e cie. 1/3 van het 8e Linieregiment.
Petrus Aerts werd op 2 januari 1892 als eerste zoon geboren in het gezin van Jan Aerts en Maria Verheyen. Zijn ouders baatten een boerderij uit op nr. 42 in Heerle, een gehucht van Meerle. Hij kende een kommerloze jeugd en groeide op in de bossen en velden op een paar honderd meter van de grens met Nederland. Als milicien van de militieklas van 1912 werd hij op 1 oktober 1912 ingelijfd in het leger. Hij belandde - zoals zoveel streekgenoten - in het 8e Linieregiment. In de rangen van deze eenheid nam hij in '14 deel aan de strijd rond Namen, de afweergevechten rond Dendermonde en tijdens de IJzerslag aan de bloedige stormloop tegen de Duitse eenheden die in de Bocht van Tervate op de linkeroever van de IJzer waren geraakt. Omwille van zijn moedige gedrag werd Peer Aerts op het einde van '15 tot korporaal bevorderd. Wanneer op het einde van '17 de gespecialiseerde eenheden patrouilleurs/verkenners werden opgericht was hij een van de eersten in het 8e Linieregiment om zich te meldden. En opnieuw liet hij zich opmerken door zijn moedig gedrag dat hem niet alleen het Oorlogskruis en Militaire Medaille opleverde, maar ook twee citeringen op de Legerdagorders (04.03.1918 en 21.09.1918). Hij werd tweemaal gewond, maar niet fataal, of zoals hij zelf ooit aan een strijdmakker zei: 'het geluk is voor de durvers...' Tijdens de laatste fase van het geallieerde eindoffensief nam zijn bataljon deel aan de zware offensieve acties rond Bellem, nu een deelgemeente van het Oost-Vlaamse Aalter. En dit keer sloeg het noodlot toe: Op 20 oktober '18 werd hij hier 's ochtends in het hart geschoten door een Duitse sluipschutter en bezweek hij een paar tellen later ter plaatse. Zijn aalmoezenier, de uit Zondereigen afkomstige E.H. Louis Mertens, schreef hierover: 'Pieter trok alleen een hoeve binnen die nog bezet was en onverschrokken, zonder zich te beschutten, schoot hij op de Duitsers vanop de koer van de hoeve. Spijtig genoeg trof hem een kogel vol in de borst en Pieter stuikte ineen, zielloos. Zijn commandant en makkers die hem opvolgden konden zijn papieren en geld niet meer redden; de vluchtende Duitsers hadden hem reeds geplunderd....' Peer Aerts werd samen met twee gesneuvelde makkers begraven in een geïmproviseerd veldgraf bij de Hoeve Herteleer in de Moerstraat in Bellem. Op 22 juni '22 werden zijn stoffelijke resten herbegraven onder het pas opgerichte oorlogsmonument in zijn geboorteplaats. Toen in de jaren 30 in Turnhout de infanteriekazerne ' Majoor Blairon' werd gebouwd, werd een van de blokken in deze nagelnieuwe kazerne naar korporaal Petrus Aerts vernoemd. Een al lang vergeten eerbetoon voor een niet vergeten gesneuvelde...
Aan de vooravond van Wapenstilstandsdag 11 november leek het mij wel interessant om in het licht van 100 jaar '14 - '18 een aantal persoonlijke bedenkingen en bijdragen op het wereldwijde net te plaatsen. Ik besef dat vele anderen dit reeds voor mij deden, maar ik ben er zeker van dat ik nog een aantal originele bijdragen kan leveren. Ik ben al jaren gefascineerd door militaire geschiedschrijving en heb vanuit deze fascinatie een 15-tal boeken gepubliceerd over de meest uiteenlopende onderwerpen gaande van de Napoleontische periode tot de scheuring van het Koninkrijk der Nederlanden in 1830. Mijn grootste passie is echter de Grote Oorlog en alles wat daar rechtstreeks of onrechtstreeks mee te maken heeft. De titel van mijn blog 'In Vlaanderens Velden' verwijst niet alleen naar het bekende gedicht van de Canadese arts John McCrae maar ook naar een boek dat ik in 2013 publiceerde bij uitgeverij Egmont. Dit boek, dat ik zelf omschreef als 'een reisgids naar het verleden' bevat drie verkenningen langs het IJzerfront '14-'18. Het is een reisgids die lichtjes afwijkt van de traditionele gidsen door de Westvlaamse frontstreek, omdat het vooral aandacht besteedt aan de Vlaamse agitatie aan en achter het IJzerfront. Tegen hun wil in meegesleurd in een spiraal van blind oorlogsgeweld, vernederingen en repressie, hebben de Vlaamse soldaten aan het IJzerfront, stoïcijns in het aangezicht van de oorlogswaanzin, geschiedenis geschreven en er de eis tot Vlaamse autonomie geconcretiseerd. Nu een eeuw geleden de wereldbrand uitbrak die als 'De Grote Oorlog' in ons collectieve geheugen gebrandmerkt staat, leek het mij aangewezen om even stil te staan bij deze - te vaak in de officiële geschiedschrijving - vergeten bladzijde... In dit boek besteed ik overigens ook aandacht aan de lotgevallen en de inzet van andere 'kleine volkeren zonder staat' zoals de Bretoenen, Ieren, Schotten en Welshmen in Flanders Fields.
In de geest van dit boek wil ik deze blog schrijven. Ik wens u veel leesgenot....
