Ik ben sinds een paar dagen terug in Vlaanderen om er onder meer mijn twee Antwerpse oorlogsboeken te promoten en een paar lezingen te geven. Ik verblijf bij een van mijn stiefdochters in Dendermonde en natuurlijk heb ik intussen al van de gelegenheid misbruik gemaakt om even een bezoekje te brengen aan de kleine maar erg interessante Krijgsbegraafplaats Dendermonde. Op deze site, die bij de CWGC bekend staat als Dendermonde Communal Cemetery ad Extension, liggen ook 16 Britse WO I-slachtoffers begraven.  Eén van deze graven is vanuit historisch oogpunt bijzonder want het bevat de stoffelijke resten van één van de weinige Britse officieren waarvan we weten dat ze tijdens de Grote Oorlog als krijgsgevangene werden gefusilleerd door een Duits vuurpeloton.  

Oswald Hesketh Hanson was op 20 oktober 1873 in Bournemouth geboren waar zijn vader dominee was. Hij studeerde aan Marlborough College en Trinity College in Cambridge en werd jurist. Hij was een partner in het advocatenbureau Beamish, Hanson, Airy and Fielding dat gehuisvest was in Lincoln’s Inn Fields nr. 60, een exclusief stukje van Westminster, Londen Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog had hij al tien jaar dienst gedaan als reserve-officier bij de marine-reservisten. Op 7 maart 1912 had Hanson een aanstelling als een lieutenant-commander in het Benbow-bataljon van de Royal Naval Division gekregen. In september 1914 was hij de bevelhebber van D-company in dit bataljon. Zijn bataljon was één van de Britse marinierseenheden die in oktober 1914 door Winston Churchill, toen de First Lord of the Admirality, zeg maar de minister van Marine, naar ons land waren gestuurd om tussen 4 en 9 oktober de troepen in het belegerde Antwerpen bij te staan. Na de val van de Scheldestad trokken deze Britten per trein of te voet door het Waasland richting Kust. Een trein met zo’n 1.200 terugtrekkende  Britten werd in de nacht van 9 oktober 1914 in het station van Moerbeke Waas gestopt door de Duitsers. Na een kort gevecht gaven de mariniers zich over. Deze ‘Moerbeke Affair’ zou de inzet vormen voor een intern onderzoek want in de ogen van de Britse generale staf was er te weinig verzet geboden en trof de begeleidende officieren, waaronder Hanson, de blaam voor deze snelle overgave …

De omstandigheden die tot de dood van Hanson leidden, zijn tot op vandaag onduidelijk. Volgens één versie zou Hanson bijzonder geagiteerd en verward zijn geweest nadat hij gevangen was genomen. De mariniers moesten nog dezelfde nacht in kolonne afmarcheren in de richting van Halle. Vandaar zouden ze per trein naar Duitsland worden gevoerd. Terwijl hij in het holst van de nacht met zijn mannen onderweg was meende Hanson in de omgeving Britten te hebben opgemerkt en begon hij luidkeels hen te verwittigen voor de aanwezigheid van Duitse militairen. Hij zou hiervoor ter dood zijn veroordeeld… In een andere, meer plausibele versie, probeerden op 10 oktober probeerden een aantal van de Britse mariniers de benen te nemen. Hanson wierp zich op één van de Duitse begeleiders die op hen wou schieten. Dit werd hem fataal. Hij werd door een inderhaast samengestelde krijgsraad ter dood veroordeeld en op 10 of 11 oktober 1914 terechtgesteld door een vuurpeloton in Eksaarde. Oorspronkelijk werd hij op het kerkhof van Eksaarde begraven maar in het voorjaar van 1918 werd hij door de Duitsers begraven in Dendermonde.