Op 22 oktober 1914 bereikten de gevechten, die later in de geschiedenisboeken zouden terechtkomen onder de noemer van 'IJzerslag' een kritieke fase. De Duitsers slaagden er iets voor de dageraad immers in om ter hoogte van de zwak verdedigde bocht van Tervate de IJzer over te steken. Wanneer de Belgische generale staf om 08.30 u. officieel op de hoogte werd gesteld, bevonden er zich al twee Duitse infanteriebataljons, ondersteund door twaalf machinegeweren in de voor hen - uit tactisch oogpunt - uiterst gunstig gelegen IJzerbocht. Deze situatie vormde een levensgrote bedreiging voor de hele Belgische verdedigingslinie. Alle beschikbare troepen werden dan ook ingezet in een reeks van wanhopige tegenaanvallen door de Ie, IVe en VIe Legerdivisies. Vooral de Karabiniers en Grenadiers van de VIe Legerdivisie leden hierbij verschrikkelijke verliezen. De slechte coördinatie van de aanvallen en het gebrek aan vuursteun liet de aanvallers doodbloeden in het door diepe grachten doorsneden gevechtsterrein.

De 30-jarige karabinier Petrus Faes (°1884) uit Meerle was één van de vele slachtoffers van deze desperate aanvallen. Hij sneuvelde 'ergens in de bocht van Tervate'. Na de oorlog werd hij officieel als vermist geregistreerd. Zijn stoffelijke resten werden nooit teruggevonden. Faes was amper een paar maanden voor de oorlog naar Merksplas - Kolonie verhuisd waar hij aan de slag was gegaan als meester-bakker van deze instelling. Hij was gehuwd met Maria Schrijvers en had één zoontje, Gust, die een paar weken voor zijn vader werd gemobiliseerd, was overleden... Karabinier Jan Verstraelen, die op de Kleine Plaats in Wortel boerde, werd bij dezelfde aanval ernstig gewond door granaatscherven. Hij wist zich echter op eigen krachten in veiligheid te brengen en werd uiteindelijk geëvacueerd naar Engeland.

Een aantal mannen van het 2e bataljon van het 1e Regiment Grenadiers slaagden erin om tot aan de IJzer op te rukken. Bij hen was Jan Frans Cox (° 1893) uit Rijkevorsel. In de loop van de nacht van 22 op 23 oktober werden de meeste van deze grenadiers, die afgesneden waren van hun hoofdmacht en kampten met een manifest gebrek aan munitie, uitgeschakeld door infiltrerende Duitse eenheden. Ooggetuige M. Senesael beschreef de strijd om het brute overleven van dit handvol militairen in zijn boek 'De IJzerslag 1914': 'Daar staan nu nog 200 tot 250 grenadiers, de zo erg geslonken 1e Compagnie van het 2e Bataljon van het 8e Linie, alsmede een dertigtal mannen van het 4e Linie en een handvol karabiniers. Het is een doornatte, verkleumde en afgematte schamele groep, die een bocht van 3 km. moet verdedigen tegenover een vijand voor hen, in de flanken en in de rug. De bedreiging komt het meest uit de hoeven, die nu echte vestingen zijn geworden en elke verkenning onmogelijk maken. Men vraagt, smeekt om versterking, om hulp, maar het hevig spervuur belet het aanrukken ervan. er ontstaat verwarring, bevelen worden niet begrepen; grenadiers trekken zich terug, andere afdelingen blijven of dolen rond, tot de nieuwe dag aanbreekt over dit tragische oord van ellende en dood. Een laatste handvol mannen, uit verschillende regimenten, vuurt van op de IJzerdijk, slinkt, schiet, kruipt terug en vermindert tot de overblijvenden het brandende Stuivekenskerke of het beschoten Pervijze bereiken.' 

Jan Cox was niet bij de gelukkigen die uit de hel wisten te ontkomen. Hij sneuvelde op de IJzerdijk, net zoals de 22-jarige Turnhoutenaar Paul Senden, de broer van de latere Hoogstraatse deken Leo Senden. Jan Cox woonde bij het uitbreken van de oorlog op het Rijkevorselse gehucht Bolk dat kerkelijk onder de parochie Wortel valt, waardoor zijn naam zowel op het monument voor de gesneuvelden van Rijkevorsel als dat van de Wortelse gesneuvelden voorkomt. Pas lang na de oorlog werden zijn stoffelijke resten ontdekt en geïdentificeerd. Hij kreeg een laatste rustplaats in graf nr. 92 op de BMB van Keiem. Hij ligt er begraven naast zijn compagniebevelhebber, kapitein-commandant Clement von Stockhausen (°1875), die aan het hoofd van zijn eenheid sneuvelde. De catastrofale tegenaanvallen tussen Tervate en Schoorbakke werden verheerlijkt in de naoorlogse patriottische propaganda, maar de bittere realiteit was behoorlijk ontluisterend. Ter illustratie een citaat uit '14-18: Oorlog in België' dat dit jaar door het Davidsfonds werd uitgegeven: 'De liberale regimentscommandant van het 1ste Regiment Grenadiers, de m'a tu vu-kolonel Clément Lefébure, twijfelde publiekelijk aan de moed van de katholieke majoor Henri d'Oultremont. Daarop viel de in zijn eer gekrenkte majoor onophoudelijk aan, tot hijzelf en vele andere grenadiers van zijn 2de Bataljon sneuvelden of gewond raakten'...