Onlangs verscheen bij het Davidsfonds deel 2 uit de reeks ‘Spiegel van de Grote Oorlog – WO I, toen en nu’.  Een bespreking van dit boek ‘De IJzertoren… en de nieuwe Vlaamse benadering van de oorlog’ mag op deze blog natuurlijk niet ontbreken.  In 1977 nam ik als 15-jarige knaap voor het eerst deel aan de IJzerbedevaart en ik ben dit trouw heel wat jaren blijven doen, waarvan een viertal edities zelfs met de fiets (jawel, écht waar).  Het was dan ook met meer dan gewone belangstelling dat ik dit boek van historica/fotografe Annemie Reyntjens heb gelezen. Qua concept sluit het boek naadloos aan bij   het fotoboek ‘Een halve eeuw Vlaams idealisme: de IJzerbedevaarten in de archieven van het IJzerbedevaartcomité en van De Standaard en haar lezers‘ dat in 1977 werd uitgegeven naar aanleiding van de 50^e IJzerbedevaart. Puttend uit het rijke archief van het IJzerbedevaartcomité en aangevuld met de foto’s van Annemie Reyntjens is ‘De IJzertoren’ een mooi  kijkboek geworden.  Inhoudelijk geeft het een historisch verantwoorde chronologische geschiedenis van de IJzerbedevaarten en de IJzertoren, verrijkt met een aantal passende raamvertellingen. Deze gaan van Joe English als bedenker van een Vlaamsgezinde beeldtaal  over de gesneuvelde brancardier Hendrik Lewyllie tot de poëtische inbreng van Anton Van Wilderode op de IJzerbedevaarten. Allemaal bijdragen die binnen de lijn van de verwachting liggen bij dergelijk boek. Zelfs het hoofstukje over de ooit door de belgicistische Touring Club de Belgique uitgebaatte Dodengang als tegenhanger van de IJzertoren past binnen dit opzet.  Alhoewel ik wel enigszins teleurgesteld werd door de simplificaties wanneer het gaat over de ‘afscheuring’ met de IJzerwake, getuige een passage als volgende: ‘In 2000 vroeg het IJzerbedevaartcomité  een ‘historisch pardon’ voor de fouten uit de collaboratie. Op dat moment scheurde de extreemrechtse vleugel zich af om jaarlijks een ‘dissidente’ Ijzerwake te houden.’ Als ik mij niet vergis werd al in 1995 - toen een grote groep bedevaarders op verzoek van de zgn. ‘Werkgroep Radicalisering’ op de rechteroever van de IJzer bleven staan – aan het monument voor de gebroeders Van Raemdonck door het Vlaams Nationaal Jeugdverbond (VNJ) een ‘IJzerwake’ georganiseerd. Een ‘IJzerwake’ waar nota bene het woord werd gevoerd door Clem De Ridder, ere-voorzitter van hetzelfde Davidsfonds dat nu dit boek heeft uitgegeven… De VZW IJzerwake zou vanaf augustus 2003 - en dus niet vanaf 2000 - jaarlijks een IJzerwake op deze plaats gaan organiseren… Kwestie van even de puntjes op de i te zetten...

Reyntjens, Annemie, 'De IJzertoren...en de nieuwe Vlaamse benadering van de oorlog', Davidsfonds, Leuven          ISBN 978 90 5908 579 4