|
Het is met een ietwat dubbel gevoel dat ik De Geschreven Oorlog heb uitgelezen.
Enerzijds is dit in alle opzichten een monumentaal boek. Ruim 1.000 vaak erg
lezenswaardige paginas lang wordt een al dan niet literair verantwoorde
chronologie opgebouwd van dat wat zich ruim een eeuw geleden in Vlaanderens
Velden heeft afgespeeld. Grote en kleine dramas, pakkende en minder
beklijvende verhalen passeren in het strakke stramien van het door het blinde oorlogsgeweld
bepaalde tijdsverloop, de - vaak bloederige- revue. Anderzijds is het mij, al
naargelang ik in deze dikke pil vorderde, nooit echt duidelijk geworden waarom precies
welke auteur en precies dit fragment werd gekozen. Neem nou één van mijn spcecialismen, de Frontbeweging. Er zijn
in De Geschreven Oorlog gedichten
terug te vinden van Filip De Pillecyn en Jozef Simons én een fragment uit het oorlogsdagboek
van Gaston Le Roy. Ik begrijp echt niet dat er niet werd gerefereerd aan het
fascinerende oorlogsdagboek van Joris Van Severen of de geschriften van Jeroom
Leuridan, Hendrik Demoen, de broers Van Raemdonck, Frans Daels of Omer De
Landtsheer. Of zou de aversie van minstens één van de samenstellers voor al wat
in de richting van Vlaams Bewegen neigt hiermee te maken hebben gehad
? Een
ander voorbeeld ? Terecht werd aandacht besteed aan Ernst Jünger maar zijn
broer, de dichter en publicist Friedrich Georg, die thuis meestal Fritz werd
genoemd, moet zich met welgeteld één zin in deze bloemlezing tevreden stellen.
Nochtans zal de reddingsactie die Ernst op touw zette om zijn broer, die
tijdens de beginfase van de Derde Slag om Ieper zwaargewond werd bij het Artilleriewäldchen (Artillery Wood), het
leven van beide literatoren tekenen
Soms lijkt het eerder op of het er de samenstellers om
te doen was om ons, simpele lezers, een dieper inzicht te verschaffen in hun grote
belezenheid en eruditie
Bovendien, en dit was echt een hardnekkige gedachte,
kon ik mij niet van de indruk ontdoen dat de samenstellers, in hun pogingen om
een zo breed mogelijke waaier aan fragmenten aan te bieden, soms de weg zijn kwijtgeraakt, tussen de
bomen het bos niet meer zagen. Wellicht is dit een subjectieve vaststelling,
maar dat is alvast de impressie die ik, helaas te vaak had. Ik meen ook een
zeker kwalitatief onevenwicht te mogen bespeuren wat betreft de historische en
biografische duiding bij de gekozen fragmenten. Sommige auteurs hadden
blijkbaar recht op een gedragen en stevig onderbouwde inleiding terwijl er over
anderen klaarblijkelijk lukraak wat informatie op het internet werd bijeen
gescharreld
Is De
Geschreven Oorlog daarom een slecht boek ? Nee, verre van
Dit is zonder
enige twijfel een van de betere bloemlezingen over de Grote Oorlog. Deze
anthologie heeft, net als bijvoorbeeld het in 1978 uitgegeven Volksboek de Grote Oorlog, de grote
verdienste dat het opnieuw een menselijk gezicht aan dit vernietigende conflict
heeft gegeven. Alleen daarom is het al het lezen waard.
|
