Binnen een paar dagen rolt mijn nieuwste boek ‘Vlaanderens Dageraad aan de IJzer – Een kroniek van de Frontbeweging 1914-1918’ van de pers. Hier volgt de voorpublicatie uit een interview dat binnenkort over dit boek verschijnt en waarin ik probeerde een en ander te duiden.

Zijn er nog niet genoeg boeken over WO I verschenen ?

Naar aanleiding van 100 jaar Grote Oorlog verschenen er de laatste jaren inderdaad honderden nieuwe publicaties. Als auteur zou het nogal gek lijken indien ik dit, op zich, geen goede zaak zou vinden ware het niet dat kwantiteit niet altijd gelijk staat aan kwaliteit. Bovendien is er nog steeds sprake van een wanverhouding als het over publicaties over het IJzerfront gaat in vergelijking met bijvoorbeeld over wat er in het Ieperse is gebeurd. Ik onderschrijf ten volle de mening van historicus en uitgever  Siegfried Debaeke dat de historiografie m.b.t. het Belgische leger in de Eerste Wereldoorlog nog in de kinderschoenen staat.  Er ligt nog zoveel terrein braak voor verder onderzoek.

Heb je daarom een boek over de Frontbeweging geschreven ?

Ja, historicus Bruno De Wever noemde het verhaal van de Frontbeweging een  ‘funderingsmythe van het Vlaams-nationalisme’. Niet omdat het sociale onrecht waarmee de Vlamingen aan het IJzerfront  geconfronteerd werden een mythe zou zijn geweest maar omdat het verhaal van de Frontbeweging  tot mythische proporties uitgroeide.  Vreemd genoeg werd er decennialang nauwelijks studie verricht om deze mythe tot haar ware proporties terug te brengen. Gelukkig zijn er in pakweg de laatste dertig jaar eindelijk een paar standaardwerken verschenen die de puntjes op de i hebben gezet.

Waarom dan toch nog een nieuw boek over de Frontbeweging ?

Het verschijnen van deze boeken neemt  niet weg dat ook hier nog lang niet het laatste woord over is geschreven. Ik heb geprobeerd een boek te schrijven dat niet alleen een publiek van geïnteresseerden maar ook leken kan boeien. In ‘Vlaanderens Dageraad aan de IJzer’ vindt de lezer het chronologische verhaal van de Vlaamse bewustwording én agitatie aan het IJzerfront. Dit te vaak verzwegen hoofdstuk uit onze oorlogsgeschiedenis wordt binnen het bredere kader van de operaties van het Belgische leger geplaatst en natuurlijk ook van de politieke besluitvorming binnen het Belgische oorlogskabinet dat het grootste gedeelte van de oorlog, ver van het front, in Frankrijk zat.  Ik heb ook geprobeerd aan te tonen hoe een kleine minderheidsstroming die werd gedragen door jonge, hoofdzakelijk katholieke intellectuelen ondanks tegenkanting en repressie aan invloed en gewicht wist te winnen naargelang de oorlog zich voortsleepte en de tegenstellingen op de spits werden gedreven. Hun eisen, rechtvaardige taaltoestanden in het leger en voor na de oorlog, de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen - sinds decennia de doelstellingen van de Vlaamse Beweging -  .botsten op een muur van onbegrip en wantrouwen bij de gevestigde machten. Gedwongen door de omstandigheden verdween de Vlaamsgezinde werking aan het front in 1917, precies honderd jaar geleden, in de clandestiniteit.

Kun je tot slot even de titel verklaren ?

De titel verwijst naar de politieke beginselverklaring van de Frontbeweging, die in de herfst van 1917 – precies 100 jaar geleden dus – werd gepubliceerd. Het partiijpolitieke Vlaams-nationalisme dat na de oorlog ontstond was in de beginjaren grotendeels geïnspireerd op dit programma. Een programma dat niet uit droge, theoretische beschouwingen was gegroeid maar uit de harde realiteit van het soldatenleven. En dat een stevig Vlaams bewustzijn had doen ontstaan, niet alleen in de geesten van de intellectuelen, maar ook bij een groot gedeelte van de bevolking , die tot dusver, vaak mijlenver van de Vlaamse Beweging had gestaan. En dat is, naar mijn aanvoelen de grote verdienste van de Frontbeweging geweest…

‘Vlaanderens Dageraad aan de IJzer – Een kroniek van de Frontbeweging 1914-1918’ is een uitgave van Egmont.

Wettelijk depotnurmmer: D/2017/8317/1

ISBN: 978-90-78898-48-1

Het boek is enkel verkrijgbaar met een zachte kaft en telt 262 pagina's.                                        Kostprijs: 15 euro