Binnen een paar dagen rolt mijn nieuwste boek Vlaanderens Dageraad aan de IJzer Een kroniek
van de Frontbeweging 1914-1918 van de pers. Hier volgt de voorpublicatie
uit een interview dat binnenkort over dit boek verschijnt en waarin ik
probeerde een en ander te duiden.
Zijn
er nog niet genoeg boeken over WO I verschenen ?
Naar aanleiding van 100 jaar Grote Oorlog verschenen
er de laatste jaren inderdaad honderden nieuwe publicaties. Als auteur zou het nogal gek lijken indien ik dit, op zich, geen goede zaak zou vinden ware het niet dat kwantiteit niet altijd gelijk staat aan
kwaliteit. Bovendien is er nog steeds sprake van een wanverhouding als het over
publicaties over het IJzerfront gaat in vergelijking met bijvoorbeeld over wat er in het
Ieperse is gebeurd. Ik onderschrijf ten volle de mening van historicus en uitgever Siegfried Debaeke dat de historiografie
m.b.t. het Belgische leger in de Eerste Wereldoorlog nog in de kinderschoenen
staat. Er ligt nog zoveel terrein braak
voor verder onderzoek.
Heb
je daarom een boek over de Frontbeweging geschreven ?
Ja, historicus Bruno De Wever noemde het verhaal van
de Frontbeweging een funderingsmythe van het Vlaams-nationalisme.
Niet omdat het sociale onrecht waarmee de Vlamingen aan het IJzerfront geconfronteerd werden een mythe zou zijn
geweest maar omdat het verhaal van de Frontbeweging tot mythische proporties uitgroeide. Vreemd genoeg werd er decennialang nauwelijks
studie verricht om deze mythe tot haar ware proporties terug te brengen.
Gelukkig zijn er in pakweg de laatste dertig jaar eindelijk een paar
standaardwerken verschenen die de puntjes op de i hebben gezet.
Waarom
dan toch nog een nieuw boek over de Frontbeweging ?
Het verschijnen van deze boeken neemt niet weg dat ook hier nog lang niet het
laatste woord over is geschreven. Ik heb geprobeerd een boek te schrijven dat
niet alleen een publiek van geïnteresseerden maar ook leken kan boeien. In Vlaanderens Dageraad aan de IJzer vindt
de lezer het chronologische verhaal van de Vlaamse bewustwording én agitatie
aan het IJzerfront. Dit te vaak verzwegen hoofdstuk uit onze
oorlogsgeschiedenis wordt binnen het bredere kader van de operaties van het
Belgische leger geplaatst en natuurlijk ook van de politieke besluitvorming
binnen het Belgische oorlogskabinet dat het grootste gedeelte van de oorlog,
ver van het front, in Frankrijk zat. Ik
heb ook geprobeerd aan te tonen hoe een kleine minderheidsstroming die werd
gedragen door jonge, hoofdzakelijk katholieke intellectuelen ondanks
tegenkanting en repressie aan invloed en gewicht wist te winnen naargelang de
oorlog zich voortsleepte en de tegenstellingen op de spits werden gedreven. Hun
eisen, rechtvaardige taaltoestanden in het leger en voor na de oorlog, de
vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen - sinds decennia de
doelstellingen van de Vlaamse Beweging - .botsten op een muur van onbegrip en
wantrouwen bij de gevestigde machten. Gedwongen door de omstandigheden verdween
de Vlaamsgezinde werking aan het front in 1917, precies honderd jaar geleden,
in de clandestiniteit.
Kun
je tot slot even de titel verklaren ?
De titel verwijst naar de politieke beginselverklaring
van de Frontbeweging, die in de herfst van 1917 precies 100 jaar geleden dus
werd gepubliceerd. Het partiijpolitieke Vlaams-nationalisme dat na de oorlog ontstond
was in de beginjaren grotendeels geïnspireerd op dit programma. Een programma
dat niet uit droge, theoretische beschouwingen was gegroeid maar uit de harde
realiteit van het soldatenleven. En dat een stevig Vlaams bewustzijn had doen
ontstaan, niet alleen in de geesten van de intellectuelen, maar ook bij een
groot gedeelte van de bevolking , die tot dusver, vaak mijlenver van de Vlaamse
Beweging had gestaan. En dat is, naar mijn aanvoelen de grote verdienste van de
Frontbeweging geweest
Vlaanderens
Dageraad aan de IJzer Een kroniek van de Frontbeweging 1914-1918 is een
uitgave van Egmont.
Wettelijk depotnurmmer: D/2017/8317/1
ISBN: 978-90-78898-48-1
Het boek is enkel verkrijgbaar met een zachte kaft en telt 262 pagina's. Kostprijs: 15 euro
|