Precies een eeuw geleden, in het begin van april 1917 publiceerde
aalmoezenier Paul Vandermeulen een beschouwend artikel over de oprichting van
de activistische Raad van Vlaanderen in het frontblad Limburgsch Studentenblaadje. Niet alleen sprak er begrip uit voor
het activisme en de idee van de bestuurlijke scheiding, maar de jonge
aalmoezenier die onlangs benoemd was tot adjunct van hoofdaalmoezenier Marinis
- ging nog verder door de Belgische staat te beschuldigen aan de bron te liggen
van het activisme. Dat de Vlamingen ertoe gebracht werden het heil voor hun
volk te zoeken bij de vijand was de
schuld van het onvaderlandse regime dat sinds 1830 in België bestond en bleef
bestaan ondanks die ontelbare Vlaamse jongens die al voor de vrijheid
gesneuveld waren. Hij eindigde ongemeen scherp door te verwijzen naar de
groeiende verbittering bij veel soldaten, ook gewone volksjongens, die als Vlamingen
overal achtergesteld werden: Zij dreigen
rijp te worden voor revolutie (
) Wanneer er omwenteling komt, gelijk nu in
Rusland, dan valt de schuld daarvan niet terug op die verbitterden die het
onrecht niet langer verkroppen kunnen, doch op de verdrukkers.
Het duurde niet lang voor er een reactie kwam op Vandermeulens artikel.
Op 26 april wees kapitein - commandant Mage, de chef van de Surêté Militaire, regeringsleider de
Broqueville op het gevaarlijke en subversieve karakter van dit artikel en
stelde voor om Vandermeulen in verdenking te stellen en te vervolgen op basis
van de strafwetgeving. Uiteindelijk werd hij gedegradeerd tot brancardier en in augustus 17 op verzoek van de Surêté Militaire voor drie maanden naar
het strafeiland Cézembre verbannen. Na het uitzitten van deze straf -die hij
grotendeels in afzondering moest doorbrengen- moest Vandermeulen tot augustus 1919 in een
aantal Franse militaire hospitalen werken. De
vervolging van deze populaire aalmoezenier veroorzaakte heel wat ophef aan het
front en heeft wellicht de versnelde radicalisering van de flaminganten in het leger in de
hand gewerkt. Zoals de meeste Vlaamsgezinden aan het front was Vandermeulen nochtans een voorbeeldig militair.
Hij was al op 31 augustus 15 omwille van dapperheid onderscheiden met de Russische
medaille van St. Joris 1e Klasse. Op 18 februari 16 had hij wegens getoonde moed een Palm bij zijn eerder uitgereikte Oorlogskruis
verworven. Zijn énige misdaad was zijn Vlaamse keikoppigheid
|