In mij vorige blog schreef ik even stil te zullen staan bij Moina Belle Michael (1869-1944). Deze Amerikaanse lerares heeft door haar werk ervoor gezorgd dat de klaproos een internationaal symbool van herdenking en herinnering aan de Grote Oorlog is geworden. Haar verhaal begon twee dagen voor het einde van de Eerste Wereldoorlog, op 9 november '18, toen ze in Columbia University in New York deelnam aan de 25e Young Men's Christan Association-conferentie. Per toeval las ze in een op haar bureau achtergelaten nummer van 'The Ladies Home Journal' het gedicht 'We Shall Not Sleep' van John MacCrae, dat later wereldberoemd werd als 'In Flanders Fields'. Niet alleen het gedicht, maar ook de illustratie met de klaprozen (zie foto) maakten een erg grote indruk op haar. In haar autobiografie 'The Miracle Flower - The Story of the Flanders Fields Memorial Poppy' (1944) omschreef ze het zelfs als een 'spirituele ervaring'. Ze besefte dat er uit de simpele klaproos een bijzonder krachtig symbool kon groeien en besloot nog diezelfde dag in een aantal zaken waar men kunstbloemen verkocht op zoek te gaan naar klaprozen. Na veel zoeken vond ze er uiteindelijk 25 in een filiaal van de warenhuisketen Wanamakers op de hoek van Fourth Avenue en Ninth Street. Ze deelde de bloempjes uit aan de deelnemers van de conferentie en besloot zelf de klaproos voor de rest van haar leven te dragen. Blijkbaar was ze niet de enige die getroffen werd door dit symbool want in een mum van tijd werd de klaproos door Noord- Amerikaanse veteranen geadopteerd. Op 29 september 1920 nam the National American Legion de klaproos als symbool voor het herdenken van de tijdens 'The Great War' gevallen militairen. Op 3 juli 1921 werden ze hierin gevolgd door the Great War Veteran's Association of Canada. Het is wellicht via deze Canadese link dat ook de gewezen en niet geheel onomstreden Britse veldmaarschalk Douglas Haig in contact kwam met de klaproos en in de herfst van '21 besloot om de klaproos te gebruiken als embleem voor het Relief Fund van het British Legion, de organisatie die verminkte veteranen, oorlogsweduwen en -wezen zou gaan ondersteunen. Hij richtte een bedrijf op waar oorlogsinvaliden konden werken en waar kunststoffen klaproosjes werden gemaakt die men in de aanloop van 11 november - Wapenstilstandsdag - verkocht.
De simpele bloem uit Vlaanderens velden werd - dankzij Moina Belle Michael - een internationaal vredessymbool. Alhoewel dient dat laatste wel enigszins gerelativeerd te worden want initieel werd de Flanders Fields Memorial Poppy gedragen door hen die, loyaal aan de poëtische regels van McCrae 'het geloof van hen die in Flanders Fields rustten', bewaarden In deze context schreef Moina Michael trouwens ook haar gedicht 'Keeping the Faith''.... Tot op de dag van vandaag wordt - onder meer door onze vrienden van het IFFMuseum in Ieper - de mythe in stand gehouden dat het gedicht van McCrae immers symbool staat voor vredeswil, terwijl het in realiteit een niet mis te verstane oproep was tot het verder zetten van de strijd... Dit is overigens de reden waarom pacifisten, in plaats van een rode papaverbloem, in de periode rond 11 november, een witte papaver dragen. Of waarom bv. mijn Ierse republikeinse vrienden, tot op de dag vandaag érg kritisch staan ten opzichte van het dragen van de Flanders¨Poppy.
Vier jaar na haar overlijden liet de Amerikaanse Post een herdenkingspostzegel voor deze merkwaardige en fascinerende vrouw verschijnen.


|