In deze week waarin ik dagelijks zal stilstaan bij de eerste grootschalige gifgasaanval aan het Westelijke front, nu precies een eeuw geleden, kunnen natuurlijk niet een paar boekbesprekingen ontbreken. Omdat het in eerste instantie Franse troepen waren die het grootste slachtoffer werden van deze aanval, wil ik vandaag even stilstaan bij twee publicaties die bij onze zuiderburen verschenen. Mijn pennenvriend Yves Buffetaut voorstellen staat in kringen van al wie met de Grote Oorlog begaan zijn, gelijk aan het intrappen van een open deur. Hij schreef tientallen boeken en artikels die gerelateerd zijn aan 'la Grande Guerre' en geldt als een van de belangrijkste specialisten binnen dit vakgebied. In 2008 liet hij 'Ieper 22 april 1915 - De eerste gasaanval' in Nederlandse vertaling verschijnen. In 80 pagina's brengt hij een nauwgezette reconstructie van de gebeurtenissen op deze dag en plaatst ze in het grotere kader van de 'Tweede Slag om Ieper'. Het vlot geschreven boekje verschaft geen nieuwe inzichten, maar geeft wel een duidelijk en compleet overzicht van de tragische  gebeurtenissen van die dag. De vele zeldzame en vaak nog nooit eerder gepubliceerde foto's en de handige kaartjes maken dit boekje nog aantrekkelijker. Een absolute aanrader voor wie de gebeurtenissen aan Franse kant op 22 april 1915 wil begrijpen. 

De Bretoense journalist en auteur Roger Laouénan kenden we al van zijn 'Demoiselles au feu' waarin hij het epische verhaal bracht van de inzet van de, hoofdzakelijk uit Bretoenen bestaande, brigade fusiliers-marins van admiraal Ronarc'h in en rond Diksmuide in 1914. Hij publiceerde vorig jaar 'Les Bretons sous les gaz - Yser 1915'. Aan de hand van een doorgedreven bronnenonderzoek in tal van archieven en opgesmukt met tal van getuigenissen reconstrueert hij het verhaal van 22 april '15 door de ogen van de Bretoense reservisten, die als eersten het slachtoffer werden van de chloorgasaanval. Deze meestal oudere soldaten uit de regio's Guingamp en Saint - Brieuc werden in hun stellingen voor Langemark geconfronteerd met een wapen waar niemand op voorbereid was. Aan de hand van gevechtsrapporten, dagboeken en getuigenissen reconstrueerde Laouénan minutieus de gebeurtenissen en geeft hij een unieke kijk op deze dag, die een van de belangrijkste was in de vier jaar durende onverbiddelijke strijd rond Ieper.  Bovendien staat hij uitgebreid stil bij de verschillende chemische bewapeningsprogramma's van zowel Duitsers als Fransen. Deze publicatie is een must voor al wie wat dieper wil graven in de gruwelijke geschiedenis van deze gitzwarte bladzijde uit onze geschiedenis...

'Ieper 22 april 1915 - De eerste gasaanval' is een uitgave van Ysec Editions

'Les Bretons sous les gaz - Yser 1915' is een uitgave van Coop Breizh